Trong không khí trang nghiêm và hoan hỷ của ngày Phật sự trọng đại, Đại Hội Hoằng Pháp Kỳ Ba của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất đã được long trọng cử hành trực tuyến qua hệ thống Zoom Meeting vào Thứ Sáu, ngày 19 tháng 12 năm 2025 (nhằm ngày 30 tháng 10 năm Ất Tỵ, Phật lịch 2569).

Đại hội diễn ra đồng thời tại nhiều múi giờ trên thế giới: 3 giờ  sáng London, 4 giờ sáng Berlin, 9 giờ sáng New Delhi, 10 giờ sáng Sài Gòn, 11 giờ sáng Tokyo, 14 giờ chiều Melbourne, 19 giờ tối California và 21 giờ tối Toronto, thể hiện sự kết nối sinh động của Tăng Ni, cư sĩ trí thức và Phật tử khắp năm châu trong tinh thần hòa hợp, kế thừa, phụng sự.

Mở đầu Đại hội là nghi thức niệm Phật cầu gia hộ, do Hòa Thượng Chánh Thư Ký Hội Đồng Hoằng Pháp Thích Như Điển từ bi khởi niệm. Tiếp theo, toàn thể đại chúng đã nhập Từ Bi Quán để tưởng niệm ân cao dày của  Đức Thế Tôn, chư vị Tổ Sư tiền bối đã truyền thừa Chánh pháp từ Tây Thiên đến bốn châu lục, tưởng niệm chư vị Thánh tử đạo, những bậc anh hùng đã hy sinh cho lý tưởng tự do, và đặc biệt là tưởng niệm Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, Cố Cố vấn chỉ đạo của Hội Đồng Hoằng Pháp.

Thượng Tọa Thích Nguyên Tạng đảm nhiệm vai trò MC, tuyên bố lý do:  khởi đi từ mùa Phật Đản năm 2021, giữa bối cảnh đại dịch Covid-19 bao trùm toàn cầu. Xuất phát từ tâm nguyện sâu xa của Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, trong Thông bạch ngày 10/5/2021, Ngài đã minh định trách nhiệm của người hoằng pháp trước những khủng hoảng tinh thần của nhân loại hiện đại, nhấn mạnh việc diễn giải tám muôn bốn nghìn pháp môn bằng phương tiện và kỹ thuật mới, nhằm lợi ích lâu dài cho cộng đồng nhân loại trong một thế giới hòa bình và nhân ái. Với sự tán trợ của Viện Tăng Thống, chư Tôn Đức và cư sĩ trí thức tại Canada, Hoa Kỳ, Âu Châu, Úc Châu và Tân Tây Lan đã đồng thuận thành lập Hội Đồng Hoằng Pháp GHPGVNTN, y cứ trên hai nguyên tắc căn bản: Khế Lý và Khế Cơ.

Trong Lời Khai Mạc, Hòa Thượng Thích Như Điển, Chánh Thư Ký Hội Đồng Hoằng Pháp, kiêm Chủ tịch Hội Đồng Phiên Dịch Tam Tạng Trung Ương, đã thành kính niệm ơn chư Tôn Trưởng Lão Hòa Thượng, chư Tôn Đức Tăng Ni và quý Phật tử xa gần đã hoan hỷ quang lâm tham dự Đại Hội, góp phần tạo nên sự trang nghiêm và ý nghĩa cho sự kiện trọng đại này.

Hòa Thượng ôn lại dấu mốc hình thành của Hội Đồng Hoằng Pháp, được chính thức thành lập vào năm 2020, dưới sự chứng minh của Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ và Thiền Sư Lê Mạnh Thát, trong kỳ Đại Hội trực tuyến trên nền tảng Zoom với sự tham dự của hơn 500 hành giả từ nhiều quốc gia. Từ nền tảng tâm huyết ấy, Hội Đồng Hoằng Pháp cùng Ủy Ban Phiên Dịch Tam Tạng đã từng bước đi vào sinh hoạt ổn định và hiệu quả.

Mỗi năm, các ban chuyên trách đều duy trì bốn kỳ họp: trong đó có ba kỳ họp của Ủy Ban Phiên Dịch nhằm bổ sung đội ngũ dịch giả, kiện toàn Ban Chuyết Văn góp ý, Ban In Ấn và Ban Ấn Hành để cùng nhau thảo luận, hiệu chỉnh và hoàn thiện các công trình dịch thuật; đồng thời tổ chức một Đại Hội thường niên của Hội Đồng Hoằng Pháp vào cuối tháng 12, nhằm tổng kết Phật sự đã thực hiện trong năm qua và hoạch định phương hướng hoạt động cho năm tới.

Hòa Thượng đặc biệt nhấn mạnh rằng, hoằng pháp không chỉ đơn thuần là sự truyền trao giáo lý, mà còn là một trách nhiệm lịch sử thiêng liêng của hàng Tăng Ni và Phật tử đối với vận mệnh của Phật giáo và Dân tộc. Trong bối cảnh xã hội nhiều biến động, công tác hoằng pháp càng cần được xây dựng trên nền tảng giới hạnh thanh tịnh, trí tuệ sáng suốt và tinh thần phụng sự vô ngã, để Chánh Pháp được lưu truyền một cách đúng đắn, bền vững, và khế hợp với căn cơ của quần chúng trong thời đại mới.

Tiếp theo chương trình, Đại Hội thành kính cung thỉnh Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Đức Thắng, Chánh Thư Ký Xử Lý Viện Tăng Thống ban lời đạo, nhưng do bệnh duyên, Hòa Thượng Thích Minh Tâm (Chánh Văn Phòng Uỷ Bản Phiên Dịch Trung Ương, Nhiếp Sự Trưởng Nhiếp Sự Vụ Thanh Niên thuộc Viện Tăng Thống GHPGVNTN) thay mặt tuyên đọc. Đức Trưởng Lão Chánh Thư Ký Xử Lý Viện Tăng Thống đã xác quyết rằng hoằng pháp là một Phật sự trọng yếu, tiếp nối sự nghiệp hoằng truyền của chư Thầy, chư Tổ, là nhân duyên thù thắng giúp tứ chúng khơi mở và nuôi lớn Bồ-đề tâm, làm hiển lộ bản hoài hoằng dương Chánh Pháp, đem lại lợi lạc thiết thực cho quần sanh. Nhân đây, Đức Trưởng Lão tán dương công đức chư Tôn Đức Tăng Ni và quý cư sĩ trong Hội Đồng Hoằng Pháp đã tận tâm chu toàn Phật sự, góp phần tạo nên nguồn Pháp lạc đang lan tỏa khắp địa cầu, thấm nhuần và nuôi dưỡng sự sống của Phật giáo trên năm châu.

Trong nhân duyên hành hoạt của Đại Hội hôm nay, Đức Trưởng Lão kêu gọi đại chúng cùng hướng về chặng đường phía trước, quán chiếu thực trạng đang diễn ra trong cộng đồng nhân loại, để từ đó xây dựng chí hướng hành hoạt phù hợp, góp phần gìn giữ và làm hưng thịnh mạng mạch Phật Pháp.

Trước hết, Ngài nhấn mạnh rằng hoằng pháp và giáo dục là hai yếu tố quan yếu và bất khả phân, giữ vai trò then chốt trong công cuộc hoằng truyền chánh đạo cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Thành quả của hoằng pháp và giáo dục được thể hiện sinh động qua hình ảnh tứ chúng đồng tu, tín đồ được nâng cao nhận thức, biết chuyển hóa tri thức thành tuệ giác, nuôi lớn chánh kiến, và thành tựu đầy đủ các phẩm chất bi – trí – dũng, để hộ đạo giúp đời, dấn thân phụng hành Phật sự với Bồ-đề tâm kiên cố, bất thối chuyển.

Trên tinh thần ấy, Viện Tăng Thống kỳ vọng Hội Đồng Hoằng Pháp quan tâm sâu sắc đến việc thành lập các trung tâm tu tập, xây dựng hệ thống giáo dục Phật học từ sơ cấp đến đại học, nhằm tiếp tục tài bồi Tăng Ni và Phật tử có tâm nguyện dấn thân trên lộ trình Bồ Tát hạnh, đầy đủ tư lương, giới hạnh và năng lực tu học, để mang chất liệu Phật pháp đi vào cuộc đời, đóng góp xứng đáng cho xã hội trong các lãnh vực kinh tế, giáo dục, văn hóa, y tế và tuổi trẻ, đem lại lợi lạc thiết thực cho nhân sinh.

Bên cạnh đó, trong kế hoạch lâu dài, Đức Trưởng Lão cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc quan tâm và phát triển công tác giáo dục Gia Đình Phật Tử trên toàn thế giới, tạo nhân duyên cho huynh trưởng và đoàn sinh GĐPTVN các cấp được tu học, phụng sự Chánh Pháp, và tích cực dự phần vào công cuộc hoằng pháp và giáo dục của Giáo Hội.

Điểm nhấn học thuật nổi bật của Đại Hội là bài thuyết trình của Cư sĩ Thị Nghĩa Trần Trung Đạo với đề tài: “Vị trí của Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ trong dòng sống của Đạo Pháp và Dân Tộc.” Diễn giả cư sĩ Trần Trung Đạo đã làm nổi bật vị trí đặc biệt của Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ trong lịch sử Phật giáo Việt Nam gắn liền với vận mệnh dân tộc. Từ nền tảng “mái chùa che chở hồn dân tộc”, tham luận khẳng định Phật giáo Việt Nam luôn đồng hành cùng dân tộc qua mọi thăng trầm lịch sử, không thống trị xã hội nhưng giữ vai trò trụ cột tinh thần, văn hóa và đạo đức.

Tác giả phân tích sâu tiến trình chấn hưng Phật giáo đầu thế kỷ XX, sự ra đời và thống nhất của Phật giáo Việt Nam, dẫn đến việc thành lập Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất năm 1964 như một kết quả tất yếu của lịch sử, không phải sản phẩm nhất thời của biến động chính trị. Trước thực trạng Phật giáo bị đặt dưới sự chi phối của các ý thức hệ sau năm 1975, Hòa Thượng Tuệ Sỹ đã đưa ra những lập luận pháp lý, lịch sử và học thuật vững chắc để khẳng định tính chính danh và liên tục của GHPGVNTN.

Đặc biệt, bài tham luận làm sáng tỏ lý do Đại lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ trao phó trọng trách lãnh đạo Giáo Hội cho Hòa Thượng Tuệ Sỹ: không chỉ vì uyên bác Tam Tạng, mà vì tầm nhìn văn hóa, lịch sử và khả năng đưa Phật giáo bước vào thời đại mới. Từ công trình phiên dịch Tam Tạng, đến việc thành lập Hội Đồng Hoằng Pháp năm 2021, Hòa Thượng Tuệ Sỹ đã nối kết truyền thống 25 thế kỷ với phương tiện kỹ thuật hiện đại, mở ra con đường hoằng pháp thích nghi với thế giới toàn cầu hóa.

Bài thuyết trình cũng gợi lại những dấu mốc lịch sử đầy ý nghĩa: hơn 60 năm trước, Viện Hóa Đạo đã mời Đại Đức Tuệ Sỹ khi mới 28 tuổi tham gia Ủy Ban Phiên Dịch Tam Tạng Việt Nam; và sáu thập niên sau, Ngài được cung thỉnh đảm nhiệm trọng trách Chánh Thư Ký Xử Lý Viện Tăng Thống. Từ đó, Hòa Thượng đã nối kết mạch nguồn quá khứ và mở ra con đường mới cho Chánh Pháp, tiếp nối dòng truyền thừa 25 thế kỷ đạo lý giải thoát và giác ngộ, đồng thời khéo léo ứng dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại để Phật pháp có thể được tiếp nhận một cách hiệu quả, sống động và phù hợp với các thế hệ tương lai.

Cư Sĩ Trần Trung Đạo tin tưởng rằng cho dù Hòa Thượng Tuệ Sỹ đã viên tịch, nhưng nền móng Ngài để lại cho GHPGVNTN vẫn vững chắc và sống động, bảo đảm cho Phật giáo Việt Nam tiếp tục đồng hành cùng dân tộc, nuôi dưỡng ánh sáng từ bi và trí tuệ cho các thế hệ mai sau ((Mời xem thêm bài thuyết trình này)..

Tiếp theo chương trình, Đại hội đã lắng nghe báo cáo sinh hoạt hoằng pháp và Phật sự của các Ban:

Thứ nhất, Ban Truyền Bá Hoa Kỳ:

Hòa Thượng Nguyên Siêu, Trưởng Ban Truyền Bá Phật Pháp tại Hoa Kỳ, đã báo cáo từ năm 2023 đến nay, Ban Truyền Bá Hoa Kỳ đã nỗ lực hoàn thành trách nhiệm được giao, tổ chức đầy đủ các khóa tu học theo mùa, không để gián đoạn hay bỏ sót bất kỳ khóa tu nào trong chương trình hoằng pháp đã hoạch định.

Cụ thể, năm 2023, Ban đã phối hợp tổ chức:

• Khóa tu Mùa Xuân tại Chùa Bát Nhã (California);
• Khóa tu Mùa Hè tại Chùa Phật Bảo (Philadelphia);
• Khóa tu Mùa Thu tại Chùa Phật Ân (Minnesota);
• Khóa tu Mùa Đông tại Tu Viện Đại Bi (California).

Sang năm 2024, các khóa tu tiếp tục được duy trì đều đặn tại nhiều tự viện:

• Khóa tu Mùa Xuân tại Tu Viện Pháp Vương (San Deigo)
• Khóa tu Mùa Hè tại Chùa Vạn Phật A Di Đà (San Jose);
• Khóa tu Mùa Thu tại Tu Viện Bảo Chí (Atlanta)
• Khóa tu Mùa Đông tại Chùa Đại Bi (Houston, Texas).

Đến năm 2025, công tác tổ chức khóa tu tiếp tục được triển khai rộng khắp:

• Khóa tu Mùa Xuân tại Chùa Lâm Tỳ Ni (Massachusetts);
• Khóa tu Mùa Hè tại Chùa Phổ Tử (San Jose);
• Khóa tu Mùa Thu tại Chùa Phật Bảo (Philadelphia);
• Khóa tu Mùa Đông hiện đang được chuẩn bị và sẽ tổ chức trong thời gian sắp tới.

Qua báo cáo, Hòa Thượng nhấn mạnh rằng, nếu các thành viên của Hội Đồng Hoằng Pháp tại các châu lục đều duy trì được nề nếp tổ chức khóa tu học thường xuyên như tại Hoa Kỳ, thì công tác hoằng pháp sẽ đạt được hiệu quả thiết thực và bền vững. Nhân đây, Ngài tán dương công đức chư Tôn Đức Tăng Ni và quý Phật tử tại các tự viện ở Hoa Kỳ đã phát tâm tổ chức các khóa tu học trong suốt thời gian qua, đồng thời kêu gọi và khuyến khích các tự viện khác tiếp tục phát tâm, chung tay mở rộng mạng lưới tu học, góp phần làm cho ánh sáng Chánh Pháp ngày càng lan tỏa sâu rộng.

Thứ hai, Ban Truyền Bá Canada:

Hòa Thượng Thích Bổn Đạt, Trưởng Ban Truyền Bá Phật Pháp tại Canada, đã trình bày báo cáo về thực trạng sinh hoạt hoằng pháp tại Canada. Ngài cho biết, do những điều kiện khách quan về nhân sự và hoàn cảnh địa lý, hoạt động hoằng pháp tại Canada hiện vẫn còn nhiều hạn chế, chưa thể duy trì thường xuyên. Hiện nay, tại Canada, có Hòa Thượng Thích Thiện Quang, Viện chủ Chùa Bát Nhã tại Calgary, là vị đang duy trì các thời pháp thoại đều đặn, tạo được nề nếp tu học ổn định cho Phật tử địa phương. Trong khi đó, tại một số tự viện khác ở Canada như Chùa Pháp Vân (Toronto), Chùa Quan Âm (Montreal) và Tu Viện Phổ Đà Sơn tại thủ đô Ottawa, các buổi thuyết pháp chủ yếu chỉ được tổ chức định kỳ trong các khóa tu, chưa thể diễn ra thường xuyên như mô hình sinh hoạt hoằng pháp tại Hoa Kỳ. Qua báo cáo này, Hòa Thượng cũng bày tỏ tâm nguyện mong mỏi trong thời gian tới, khi đủ nhân duyên và nhân sự, công tác hoằng pháp tại Canada sẽ từng bước được kiện toàn và phát triển, góp phần đáp ứng nhu cầu tu học ngày càng tăng của Phật tử, và làm cho ánh sáng Chánh Pháp được lan tỏa rộng hơn trong cộng đồng người Việt và các sắc dân tại Canada.

Thứ ba, Ban Truyền Bá Âu Châu:

Hòa Thượng Thích Tâm Huệ (Viện Chủ Chùa Trúc Lâm, Thụy Điển), Trưởng Ban Truyền Bá Phật Pháp Âu Châu, đã trình bày báo cáo tổng quát về công tác hoằng pháp tại Âu Châu. Ngài cho biết, nhờ công đức và tâm huyết của cố Hòa Thượng Thích Minh Tâm, cùng với sự tiếp nối và lãnh đạo hiện nay của Hòa Thượng Thích Tánh Thiệt và Hòa Thượng Thích Như Điển, nên sinh hoạt hoằng pháp tại các quốc gia Âu Châu đã và đang diễn tiến một cách nhịp nhàng, ổn định và đầy sinh khí. Hòa Thượng chia sẻ thêm rằng, trong suốt ba năm qua, Ban Truyền Bá Phật Pháp Âu Châu đã duy trì đều đặn chương trình pháp thoại trực tuyến qua nền tảng Zoom, với sự phụ tá đắc lực của Thượng Tọa Thích Hạnh Tấn, Thư ký Ban Truyền Bá Âu Châu, trực tiếp điều phối và điều hành chương trình. Theo đó, mỗi tuần đều có một thời pháp thoại kéo dài khoảng 90 phút, do chư Tôn Đức giảng sư đến từ Âu Châu, Hoa Kỳ, Canada và Úc Châu luân phiên đảm trách. Nhờ sự phối hợp hài hòa và tinh thần trách nhiệm chung, các buổi pháp thoại không chỉ tạo được nề nếp tu học thường xuyên cho Phật tử tại Âu Châu, mà còn góp phần kết nối Tăng Ni và Phật tử khắp năm châu, làm cho ánh sáng Chánh Pháp được lan tỏa rộng khắp, vượt qua mọi ranh giới địa lý, đúng với tinh thần hoằng pháp trong thời đại mới.

Thứ tư, Ban Truyền Bá Úc Châu:

Hòa Thượng Thích Trường Sanh (Viện Chủ Chùa Giác Nhiên, Auckland, Tân Tây Lan), Trưởng Ban Truyền Bá Phật Pháp Úc Châu, vì ngài bận Phật sự không thể hiện diện, Thượng Tọa Thích Nguyên Tạng ( Trụ Trì Tu Viện Quảng Đức, Tổng Thư Ký Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Úc Đại Lợi-Tân Tây Lan) đã thay mặt báo cáo khái quát về công cuộc hoằng pháp tại Úc Châu và Tân Tây Lan. Theo báo cáo, Giáo Hội tại Úc Châu hằng năm đều tổ chức hai khóa tu trọng điểm: Vào tháng 7, là Tuần lễ An Cư Kiết Hạ, dành riêng cho chư Tôn Đức Tăng Ni và cuối năm, là khóa tu năm ngày dành cho quý Phật tử tại gia, tạo điều kiện cho hàng cư sĩ khắp về tu học. Riêng trong năm nay, Khóa Tu Học Phật Pháp Úc Châu lần thứ 23 (từ ngày 27 đến 31/12/2025) do Thượng Tọa Thích Nguyên Tạng đảm trách Trưởng Ban Tổ Chức, được tổ chức tại Portsea Camp, vùng Mornington, cách phi trường quốc tế Melbourne khoảng hai giờ xe. Tính đến thời điểm báo cáo, khóa tu kỳ 23 đã có 375 Phật tử học viên chính thức ghi danh tham dự, cùng 55 chư Tôn Đức Tăng Ni quang lâm chứng minh và tham gia giảng dạy (xem thêm) ; cho thấy sự quan tâm và hưởng ứng rộng rãi của Tăng Ni và Phật tử đối với công cuộc hoằng pháp tại Úc Châu và Tân Tây Lan.

Tiếp theo, Đại hội đã lắng nghe báo cáo sinh hoạt của:

Ban Báo Chí & Xuất Bản cùng Ban Ấn Hành Đại Tạng Kinh:

Cư Sĩ Tâm Thường Định, Thư Ký Ban Báo Chí & Ban Ấn Hành Đại Tạng Kinh: Trong tinh thần phụng sự Tam Bảo, Ban Báo Chí & Xuất Bản cùng Hội Ấn Hành Đại Tạng Kinh Việt Nam đã tường trình tổng quát về hơn 4 năm sinh hoạt và đóng góp Phật sự, kể từ khi Hội Đồng Hoằng Pháp GHPGVNTN được thành lập (2021), dưới sự chứng minh của chư vị Trưởng lão Hòa thượng và sự điều hành của Hòa thượng Chánh Thư Ký Thích Như Điển, cùng nhị vị Phó Thư Ký.

Ban Báo Chí & Xuất Bản do Thượng tọa Thích Nguyên Tạng làm Trưởng ban, đã phối hợp nhịp nhàng với các ban chuyên môn, tích cực truyền bá giáo lý, thông tin Phật sự và hỗ trợ công trình phiên dịch, ấn hành Đại Tạng Kinh Việt Nam. Trong thời gian qua, Ban đã xuất bản 17 đầu sách giá trị, gồm các tác phẩm Kinh, Luật, Luận, dịch thuật, nghiên cứu và kỷ yếu, góp phần quan trọng vào việc phổ biến giáo lý Phật Đà.

Trang nhà hoangphap.org cùng các kênh mạng xã hội vệ tinh (Facebook, YouTube, Twitter, Instagram) hoạt động thường xuyên, với hơn 1.400 bài đăng, gần 304.000 lượt truy cập, độc giả đến từ nhiều quốc gia, đa phần là giới trẻ từ 18–34 tuổi, cho thấy hiệu quả truyền thông hoằng pháp trong thời đại số.

Song song đó, Hội Ấn Hành Đại Tạng Kinh Việt Nam, dưới sự hướng dẫn của Cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, đã đạt được những thành tựu lịch sử. Sau nửa thế kỷ chuẩn bị, Thanh Văn Tạng – Giai đoạn I, Phần I gồm 29 tập đã được ấn hành. Tiếp đến, Giai đoạn I, Phần II gồm 8 tập cũng đã hoàn tất và phát hành rộng rãi tại Hoa Kỳ, Canada, Âu Châu, Úc Châu, Á Châu và Việt Nam.

Nhân Lễ Đại Tường Cố Hòa thượng Tuệ Sỹ, Thanh Văn Tạng – Đợt 3 gồm 7 tác phẩm Kinh, Luật, Luận tiếp tục được ấn hành, đánh dấu bước tiến quan trọng trong lộ trình “nhập tạng” toàn bộ Thánh điển Phật giáo.

Ban Báo Chí & Xuất Bản cùng Hội Ấn Hành Đại Tạng Kinh Việt Nam thành kính tri ân chư Tôn Đức Tăng Ni và Đại hội đã quan tâm, chỉ đạo và yểm trợ, nguyện tiếp tục tinh tấn phụng hành Phật sự, góp phần giữ gìn và phát huy gia tài trí tuệ Tam Tạng, làm lợi lạc cho hiện tại và muôn đời sau. 

Báo cáo của Ủy Ban Phiên Dịch Tam Tạng:

Hòa Thượng Thích Thái Hòa, Tổng Thư Ký Ủy Ban Phiên Dịch và Ấn Hành Thanh Văn Tạng, đã trình bày báo cáo về công tác phiên dịch và ấn hành Thanh Văn Tạng đợt 3. Ngài cho biết, trong dịp Lễ Đại Tường Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, theo kế hoạch ban đầu, Ủy Ban dự kiến ấn hành 7 tập kinh luận. Tuy nhiên, do một số trục trặc kỹ thuật, trong khuôn khổ Lễ Đại Tường chỉ kịp ấn hành và giới thiệu 4 tập, gồm:

1. A Tì Đạt Ma Tâm Luận do Thượng Tọa Thích Nhuận Châu;
2. Tạp A Hàm Đơn Hành Bản do Thượng Tọa Thích Nguyên Hiền dịch;
và 2 tập còn lại A Tỳ Đạt Ma Pháp Trí Luận (tập 01 và tập 02), do Hòa Thượng Thích Thái Hòa dịch và chú thích.

Ba tập còn lại của Thanh Văn Tạng – đợt 3 sẽ được ấn hành trong đợt tới là: 1/Tạp A Hàm Đơn Hành Bản (do Thượng Tọa Thích Nhuận Châu dịch); 2 tập còn lại là: Căn Bản Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Tì Nại Da Luật Bí Sô quyển 1 & 2 do Hòa Thượng Thích Đỗng Minh, Hòa Thượng Thích Đức Thắng dịch, Hòa Thượng Tuệ Sỹ, Thượng Tọa Nguyên An, Thượng Tọa Nguyên Thịnh hiệu chú.

Về kế hoạch phiên dịch và ấn hành tiếp theo, Hòa Thượng cho biết: Thượng Tọa Thích Nhuận Châu sẽ tiếp tục dịch Phật Sở Hành Tán (nguyên bản của Ngài Mã Minh) và Tạp A-tỳ-đàm Tâm Luận (nguyên bản của Ngài Pháp Cứu); Thượng Tọa Thích Nguyên Hiền đảm trách dịch Bồ-tát Bản Sinh Man Luận;

Thượng Tọa Thích Quảng Hùng hiện đang dịch Đại Tỳ Bà Sa Luận. Các bản dịch trên dự kiến sẽ hoàn tất và sẽ ấn hành nhân Lễ Húy Nhật lần thứ nhất của Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, vào tháng 11 năm 2026. Ngoài ra, một số công trình phiên dịch khác cũng đang được tiến hành, tiêu biểu như:

Trung A Hàm (Đơn Hành Bản), do Sư Cô Thông Tánh, Sư Cô Thông Nghĩa và Sư Cô Thông Đạo dịch và chú thích; Căn Bản Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Tỳ-Nại-Da Dược Sự (Luật Dược Sự), do Thượng Tọa Nguyên An và Thượng Tọa Nguyên Thịnh dịch, Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ hiệu chú. Bộ luật này đã được Hội Đồng Hoằng Pháp bảo trợ ấn hành để cúng dường trong dịp Lễ Đại Tường, nhưng chưa chính thức xếp vào Thanh Văn Tạng; do đó, trong kỳ tới, Ủy Ban sẽ đưa bộ luật này vào ấn hành chính thức trong Thanh Văn Tạng. Bên cạnh đó, Thượng Tọa Chúc Hiền (Tri Sự Tu Viện An Lạc, California, Hoa Kỳ) hiện đang đảm trách dịch Kinh Trường A Hàm (Đơn Hành Bản), từ quyển số 02 đến số 11. Hòa Thượng Thích Thái Hòa nhấn mạnh rằng, toàn bộ công trình phiên dịch và ấn hành Thanh Văn Tạng là một Phật sự trọng đại, lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, chính xác và tinh thần phụng sự vô ngã, nhằm tiếp nối chí nguyện của Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ trong việc xây dựng nền tảng Tam Tạng tiếng Việt vững chắc cho hiện tại và các thế hệ mai sau.

Ban Ấn Hành Đại Tạng Kinh:

Hòa Thượng Thích Nguyên Siêu báo cáo về tình hình ấn hành và phân phối Thanh Văn Tạng trong thời gian qua. Theo đó, đợt ấn hành lần thứ nhất gồm 21 tập, đợt thứ hai gồm 8 tập, và đợt thứ ba gồm 7 tập. Qua thực tế phân phối, Hòa Thượng cho biết đợt ấn hành thứ nhất đã được phát hành hết, trong khi đợt thứ hai tại một số địa phương vẫn còn tồn đọng với số lượng đáng kể. Từ kinh nghiệm này, Hòa Thượng nêu lên những vấn đề cần được nghiêm túc suy gẫm và thảo luận trong công tác ấn hành kinh điển. Thứ nhất, công trình phiên dịch Tam Tạng là kết tinh của công phu trí tuệ to lớn của chư Tôn Đức Tăng Ni, đồng thời việc ấn hành kinh sách cũng tiêu tốn nhiều tâm huyết và tịnh tài. Nếu quá trình phát hành không được theo dõi, điều phối và đánh giá sát thực tế, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu, thì các bộ Thanh Văn Tạng sau khi in ấn sẽ rơi vào tình trạng tồn kho kéo dài, chưa phát huy được giá trị hoằng pháp vốn có. Do đó, Hòa Thượng đề nghị Hội Đồng Hoằng Pháp cần bàn thảo và hoạch định lại chiến lược ấn hành và phân phối, nhằm bảo đảm kinh điển sau khi được in ra đến đúng đối tượng cần thỉnh, cần đọc và cần học, để công trình Đại Tạng Kinh Việt Nam thực sự đi vào đời sống tu học, phát huy ý nghĩa hoằng dương Chánh Pháp, lợi lạc quần sanh, đúng với tâm nguyện của chư Tổ, chư Tôn Đức tiền bối và cố Trưởng lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ.

Cư sĩ Nguyên Đạo, đại diện Ban Ấn Hành Đại Tạng Kinh, đã báo cáo bổ sung một số nội dung liên quan đến công tác phát hành và phổ biến Thanh Văn Tạng. Theo thông lệ của các đợt ấn hành lần thứ nhất và thứ hai, sau khi kinh sách được in ấn trên giấy, toàn bộ các bộ Kinh, Luật, Luận đều được chuyển sang hình thức điện tử, đăng tải và phát hành trên nền tảng Amazon, nhằm tạo điều kiện cho độc giả ở xa có thể thỉnh đọc trực tuyến một cách thuận tiện.

Nhân đây, Cư sĩ bày tỏ sự tán đồng và tri ân Hòa Thượng Thích Nguyên Siêu đã nêu lên vấn đề cung-cầu của Thanh Văn Tạng, một thực trạng rất thiết thực và cần được Đại hội quan tâm bàn thảo nghiêm túc. Cư sĩ kính mong chư Tôn Đức, trong những dịp thuyết giảng và sinh hoạt Phật sự, nên giới thiệu và phổ biến rộng rãi về bộ Thanh Văn Tạng, để đại chúng hiểu đúng về giá trị và mục đích sử dụng của công trình này.

Cư sĩ nhấn mạnh rằng, Thanh Văn Tạng là một bộ Kinh, Luật, Luận mang tính học thuật hàn lâm, chủ yếu dành cho việc đọc, học tập và nghiên cứu, không phải là kinh điển để tụng niệm phổ thông. Chính vì tính chất học thuật ấy, bộ Thanh Văn Tạng đã và đang được nhiều đại học và giới nghiên cứu đánh giá cao. Mỗi đợt ấn hành chỉ 1.300 bộ, so với các loại sách phổ thông là không nhiều, nhưng quá trình thực hiện lại hết sức gian nan, bởi sau khi in xong tại Thái Lan, Ban Ấn Hành phải vận chuyển đến hơn 12 địa điểm trên khắp thế giới, vừa phức tạp, vừa tốn kém chi phí.

Về chất lượng ấn bản, Cư sĩ cho biết kinh sách in tại Thái Lan có chất lượng vượt trội so với bản in theo yêu cầu trên Amazon, từ giấy in đến bìa sách, bảo đảm giá trị lưu trữ lâu dài cho các thư viện và cơ sở nghiên cứu.

Từ thực tế trên, Cư sĩ Nguyên Đạo đã đề xuất ba hướng triển khai sau khi hoàn tất mỗi bản dịch:

1. Ấn hành bản giấy tại Thái Lan, nhằm bảo tồn giá trị học thuật và lưu trữ lâu dài;
2. Phát hành bản điện tử trên Amazon, tạo điều kiện cho độc giả toàn cầu dễ dàng tiếp cận;
3. Đăng tải trên trang web chính thức, để quần chúng ở khắp nơi có thể đọc trực tuyến, phục vụ nhu cầu học tập và nghiên cứu.

Những ý kiến và đề xuất trên được trình lên Đại hội để liễu tri và cùng nhau thảo luận, nhằm hoàn thiện chiến lược ấn hành, phổ biến Thanh Văn Tạng, bảo đảm công trình Đại Tạng Kinh Việt Nam được lan tỏa đúng đối tượng, đúng mục đích, phát huy trọn vẹn giá trị hoằng pháp trong thời đại mới.

Hòa Thượng Chủ Tịch Ủy Ban Phiên Dịch Tam Tạng Thích Như Điển có cho biết ngày 15/11/2025 vừa rồi có cuộc trao đổi qua điện thoại viễn liên với Thượng Tọa Thích Hạnh Viên (phụ trách nhà sách Hương Tích) liên quan đến vấn đề bản quyền Thanh Văn Tạng. Trong cuộc trao đổi này, Thượng Tọa Hạnh Viên đã xác nhận rõ ràng rằng: "Theo di chúc của Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, toàn bộ tác phẩm, dịch phẩm của Ngài, bao gồm Thanh Văn Tạng, đều được chính thức giao phó cho Hội Ấn Hành Đại Tạng Kinh, trực thuộc Viện Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, chịu trách nhiệm quản lý và ấn hành". Trên cơ sở pháp lý và tâm nguyện cao cả ấy của Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, nay xin đề nghị Hòa Thượng Thích Nguyên Siêu, Trưởng Ban Ấn Hành Đại Tạng Kinh, xúc tiến việc hoàn thiện hồ sơ hợp lệ về bản quyền, để giao qua cho Ban Báo Chí & Xuất Bản Hội Đồng Hoằng Pháp có thể sớm triển khai việc đăng tải online Thanh Văn Tạng trên website chính thức của HĐHP. Việc phổ biến dưới hình thức trực tuyến sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chư Tăng Ni, quý học giả và các nhà nghiên cứu Phật học trên thế giới tiếp cận, đọc, học và nghiên cứu giáo điển một cách chính thống, lâu dài và bền vững, đúng với tâm nguyện hoằng pháp của Đức Trưởng Lão Hòa Thượng lúc sinh tiền. Đồng thời, kính mời Cư sĩ Nguyên Minh Nguyễn Minh Tiến, với tư cách là chủ biên trang Rộng Mở Tâm Hồn và Liên Phật Hội, trình bày và hỗ trợ về giải pháp kỹ thuật, phương thức số hóa và vận hành hệ thống online, nhằm bảo đảm việc phổ biến được thực hiện trang nghiêm, hiệu quả và đúng chuẩn học thuật.

Cư sĩ Nguyên Minh Nguyễn Minh Tiến đã đóng góp nhiều ý kiến quan trọng liên quan đến việc ứng dụng công nghệ trong công tác hoằng pháp và lưu hành Kinh điển trong thời đại mới. Các nội dung chính được tóm lược như sau: Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến hiện nay không chỉ là điều nên làm mà còn là một yêu cầu bắt buộc để có thể đáp ứng nhu cầu hoằng pháp trong thời đại mới. Các bản Việt dịch kinh điển đã hoàn tất, ngoài việc in ấn và phát hành bằng các phương tiện hiện tại, cần phát triển song song việc lưu hành trên các website, có thể thành lập trang chính thức dành cho Đại tạng kinh Tiếng Việt, đồng thời sẽ là nguồn cung cấp cho các website Phật giáo khác để cùng lưu hành. Việc đăng tải Kinh điển nhất thiết phải đạt được chuẩn mực học thuật, không chỉ đơn thuần là đăng tải dữ liệu, mà cần phải có thêm các chức năng tra cứu phụ trợ cũng như hiển thị đầy đủ các chú thích, chú giải mà các dịch giả đã thực hiện. Công nghệ TTS (Text-To-Speech) hiện tại đã tiến bộ rất nhiều, cho phép điều chỉnh tốc độ đọc và chọn giọng đọc phù hợp với người nghe. Do vậy rất nên ứng dụng song song trong việc lưu hành Kinh điển, giúp cho những người đọc bận rộn cũng có thể tận dụng thời gian để nghe đọc. Trong thực tế, Cư sĩ Nguyễn Minh Tiến đã ứng dụng thành công công nghệ này trên website Rộng Mở Tâm Hồn, mang lại hiệu quả thiết thực và nhận được sự quan tâm tích cực từ đông đảo người dùng. Cư sĩ phát tâm sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ về giải pháp kỹ thuật, phương thức triển khai và vận hành hệ thống, nhằm góp phần vào công cuộc hoằng dương Chánh Pháp một cách bền vững và phù hợp với thời đại.

Ban Bảo Trợ 

Ni Sư Diệu Tánh, Thủ Quỹ Ban Bảo Trợ thuộc HĐHP ở Hoa Kỳ báo cáo:

Ngân quỹ đầu năm 2024: $24,521
Thu trong năm: + $1,020, tổng cộng có: $25,541
Chi trong năm: − $18,000 cho nhân sự Ban Báo Chí-Xuất Bản (layout sách & website)
Số tồn quỹ cuối năm: $7,641

Báo cáo về các lớp Phạn ngữ và Tạng ngữ (Ni Sư Thanh Trì và Ni Sư Khánh Năng)

Ni Sư Thích Nữ Thanh Trì phụ trách lớp Phạn ngữ nhưng bận rộn tập trung cho công tác giảng dạy, nên xin phép vắng mặt, tuy nhiên Ni Sư có tường trình rằng lớp học đọc hiểu Phạn văn Bồ Tát Địa vẫn được duy trì sinh hoạt đều đặn, diễn ra vào mỗi chiều thứ Hai hằng tuần. Hiện nay, lớp học có thêm một số học viên mới, là những vị phát tâm nghiên cứu chuyên sâu, đã chọn chương trình cao học chuyên ngành nghiên cứu văn bản Phật giáo, cho thấy ảnh hưởng tích cực và giá trị học thuật của lớp học. Theo kế hoạch, đến tháng 3 năm tới, lớp học sẽ hoàn mãn tròn hai năm sinh hoạt, đúng theo dự định ban đầu. Sau khi kết thúc chương trình, Ni Sư sẽ đệ trình bản tổng kết đầy đủ lên Hòa Thượng để kính báo kết quả tu học và nghiên cứu.

Theo các phần tường trình và báo cáo cho thấy, dù đối diện nhiều khó khăn về nhân sự, thời gian, địa lý và điều kiện khách quan, nhưng các Ban vẫn kiên trì giữ vững mạch sống Chánh Pháp, linh hoạt ứng dụng hoằng pháp trực tuyến, đặc biệt trong việc phiên dịch – ấn hành Thanh Văn Tạng và Đại Tạng Kinh Việt Nam.

Đúc kết, Đại hội Hội Đồng Hoằng Pháp kỳ III ghi nhận sự hiện diện của hơn 60 vị Tăng Ni và cư sĩ trí thức từ nhiều quốc gia về dự Đại Hội, đồng thời khẳng định quyết tâm kế thừa và truyền trì lý tưởng hoằng pháp của GHPGVNTN, gắn bó bất khả phân giữa Đạo Pháp và Dân Tộc, để ánh sáng Chánh Pháp tiếp tục soi rọi và đồng hành cùng nhân loại.

Trong giây phút trang nghiêm, Ban Tổ Chức đã đảnh lễ tri ân và cảm tạ chư Tôn Đức cùng toàn thể đại chúng, kính nguyện Tam Bảo gia hộ pháp thể khinh an, Phật sự viên thành. Đại hội được long trọng kết thúc bằng nghi thức đại chúng cùng tụng bài Tứ Hoằng Thệ Nguyện và hồi hướng công đức.

Nam Mô A Di Đà Phật

Thích Nguyên Tạng (ghi nhanh)
Hình ảnh: Quảng Diệu Trí, Nguyên Quảng Hằng

Tiếp tục nghe? 🎧

Bạn có muốn nghe tiếp từ phân đoạn đã dừng không?