Trang thiên cổ tỏa ngời thiên tính
Dụng từ tâm hiệu đính lời xưa
Giữa đêm đọc lại trang thơ
Huyết âm vang vọng một tờ thiên thu

Trần thế vẫn mặc dù qua lại
Chút ân tình đem trải non sông
Thương ai gồng gánh bế bồng
Xót người luân chuyển giữa vòng trần ai

Dòng nghiệp lụy một tay tạo tác
Ai là người cân nhắc quả nhân
Trót sinh vào chốn hồng trần
Biết đâu vực thẳm sa chân nửa chừng

Giữa thời cuộc luân thường thay đổi
Bả vinh hoa khi dối đức ân
Văn minh vật chất đeo lưng
Khinh người đạo đức, trọng phường trăng hoa

Làm con gái trong nhà thuần hậu
Như hoa lan trên giậu còn tươi
Khuyên con chăm sóc trong ngoài
Lấy điều nhân nghĩa đổi đời buông lung

Câu nhân ái tìm trong kinh kệ
Chớ tưởng dành cho kẻ già nua
Thân con liễu yếu, đào thơ
Mà lòng băng khiết thuở chưa trưởng thành

Bởi do đâu học hành khuya sớm
Công mẹ cha bú mớm trong nôi
Ù ơ giọng mẹ ru hời
Lưng cha oằn nặng gánh đời hai vai

Năm sáu tuổi là ngày đi học
Tập đánh vần, tập đọc đầu tiên
Nương dòng luân chuyển lớn lên
Trở thành thiếu nữ dịu hiền thanh tao

Là lúc hướng chí cao, đức cả
Như mầm cây bương bả đâm chồi
Như hương theo gió muôn nơi
Lúc trên đỉnh vắng, khi đồi hoa thơm

Hãy như sen nhụy đơm hoa trắng
Dù quanh con lửa nắng, mưa dầu
Con ơi, trang sách gối đầu
Phải là trang sách dạy câu nhân từ

Thấy lắm kẻ không dư ăn mặc
Giữa dòng đời thanh sắc, sắc thanh
Thấy người tranh lợi đua danh
Biết đâu nhân đã tựu hình thuở nao

Nhân như hạt gieo vào lòng đất
Hạt giống lành đơm sắc khoe hương
Tay gieo hạt giống tang thương
Làm sao tránh được gió sương trên đời

Lòng đã vậy thân thời không khác
Nét thanh cao vằng vặc như trăng
Phấn son gương lược áo khăn
Đơn sơ đôi nét cũng bằng Hằng Nga

Chớ vui chơi hóa ra buông thả
Tướng từ tâm, tâm há mơ màng
Dung nhan thùy mị nghiêm trang
Trai ngu tìm vợ lang bang ngoài đường

Là thời đại sánh dường nam tử
Trí cùng tài nếu thử ai hơn
Cũng nên hòa nhã khiêm cung
Đó là luyện đức bên trong tinh tuyền

Theo thời thế, theo duyên trai gái
Vội vã lòng cưới hỏi, thất gia
Bỗng dưng thành mẹ, thành cha
Hai vai trọng trách, biết đà tương ưng?

Thuở thiếu thời chưa từng học đạo
Đạo làm cha, làm mẹ, làm con
Dù rằng với tấm lòng son
Biết sao vun quén cho tròn chức năng

Đời chẳng dễ, lưng mang trách nhiệm
Kế sinh nhai tìm kiếm cả đời
Nếu không lý tưởng tặng người
Nếu không trí tuệ, qua thời, thời thôi

Âm đức tợ cơ trời khó thấy
Tựu thành từ tâm ý thanh cao
Làm hiền cũng chớ rêu rao
Ít lời ít tiếng trước sau rộn ràng

Này thời thế vội vàng cơm áo
Trẻ vào trường học đạo mấy khi
Lo sao đỗ được khoa thi
Lo sao thân chiếm tiện nghi hơn người

Trong trường học chí thời đã vậy
Khi ra đời con hãy dằn lòng
Biết mình đã thiếu ân cần
Thì nay sửa đổi dần dần tu tâm

Dưỡng tánh đức, không lầm gió bụi
Ngẫm sự đời, tay phủi bọt bèo
Biết lòng như mảnh trăng treo
Không như gió cuốn mây theo chốn nào

Lòng đâu thiếu anh hào tuấn kiệt
Đời thiếu người phải biết vì đâu
Bởi đời thiếu đạo thâm sâu
Chênh vênh non nước một màu bèo mây

Dụng lương tri tìm thầy, chọn bạn
Tuổi thiếu thời bát ngát lòng son
Giữa nghìn sách vỡ ngỗn ngang
Khéo nhìn, khéo chọn quyển vàng cầm tay

Sách con đọc nói thay con vậy
Chớ như ai chỉ chạy theo đời
Phô trương ra vẻ hơn người
Đem lòng hướng ngoại gọi mời se sua

Tâm ngay thẳng nào thua tài vật
Nét dung nghi sánh bậc anh thư
Đức tài vốn dĩ có dư
Trong trang kinh cũ, tờ thư thánh hiền

Con hãy lấy làm riêng của báu
Chớ xếp trên góc tủ lạy thờ
Mặc tình bụi nhện giăng tơ
Khác chi mặt kính tâm chờ nhạt phai

Khi tụng niệm theo thầy theo bạn
Về đến nhà con hãy gắng công
Mở kinh đọc lại từng dòng
Tìm lời Phật thuyết so cùng giảng kinh

Nếu chỉ chuộng âm thinh giảng nói
Lời của người nào phải lời con
Từ trong tâm óc mỏi mòn
Mong ân tái tạo bảo toàn tánh linh

Nếu con đã đọc kinh, hiểu chữ
Khi ra đường nghe thử đôi điều
Dù cho lọng dệt phướn thêu
Dù cho mỏ rống chuông kêu rộn ràng

Con cũng chẳng vội vàng tin nhận
Chẳng làm người nghĩa cạn trí nông
Tám mươi năm, một chữ Không
Làm sao thấu suốt chỉ trong vài giờ

Đạo trong tâm con chờ khai phát
Đạo trên cành thơm ngát hoa xuân
Trong dòng dịch hóa chuyển luân
Thấy đời thấy đạo chưa từng rời xa

Người quanh ta, đạo trong ta vậy
Nghe tiếng than con hãy lắng lòng
Thương người tay bưỡi tay bòng
Xót người trong kiếp trần hồng đẩy đưa

Thương người hiền cũng chưa thương đủ
Thương lấy người hung dữ bạo tàn
Thương người ác nghiệp đeo mang
Thương người trôi dạt tuần hoàn thảm thê

Trải bao kiếp sông mê biển khổ
Từng đoạn đời bảo tố phong ba
Vui buồn cũng bởi nơi ta
Do lòng phân biệt mà xa dặm trường

Nơi am thất tòa đường cung bái
Giữa điện đài quỳ lạy van xin
Giữ câu ân đức đã đành
Mà con đâu biết đã thành phụ ân

Tâm cung kính sao bằng nhìn rõ
Lòng thánh nhân mực nhỏ dòng kinh
Vì người hiện tướng hữu tình
Chỉ tri kiến Phật chúng sinh tỏ tường

Cho dù con phô trương tài trí
Kinh thuộc lòng cũng chỉ ngoài da
Mỗi ngày một bộ Pháp Hoa
Mà không thấy rõ chữ Ta, chữ Người

Con ngày ngày hoa tươi dâng hiến
Trước Phật đài tụng biến kinh thơm
Xem như thời khóa không hơn
Ngày qua tháng lại chẳng sờn công phu

Sau bao năm phước dù không thiếu
Hỏi lại lòng đã hiểu chân kinh
Hỏi lòng mấy lớp vô minh
Tụng lời Phật thuyết, biến thành thói quen

Không như sen bùn đen chẳng vấy
Mang lời kinh đổi lấy cuộc đời
Vào ra thế sự đổi dời
Như mây qua lại khung trời bao la

Người quanh ta, Đạo trong ta vậy.


Từ Hoa Nhất Tuệ Tâm

Đôi khi cần biết dại khờ
Để lòng thanh thản một giờ bình an,
Đôi khi cần bỏ tính toan
Để bờ môi đó thênh thang nụ cười.

Đôi khi..'' chín bỏ làm mười ''
Để thôi câm nín, một lời trao nhau.
Đôi khi thấu hiểu niềm đau
Để thôi phán xét những câu tuyệt tình.

Đôi khi biết giở trang Kinh
Để tìm thấy lại an bình nội tâm.
Đôi khi biết sống lặng thầm
Để nhìn tỉnh thức thâm trầm nở hoa..

Đôi khi cần biết lỗi ta
Để lòng độ lượng, thứ tha lỗi người.
Đôi khi.. ngước mắt nhìn trời
Để hồn khoáng đạt rạng ngời nắng xuân.

Đôi khi cần biết dửng dưng
Trước bao cám dỗ trói chân, khổ đời!
Đôi khi cần biết buông lơi..
Để nghe hơi thở là nơi dịu dàng

Đôi khi nhặt, đôi khi khoan
Để thương yêu chẳng buộc ràng lẫn nhau.
Đôi khi nhớ lúc ban đầu
Để tình trong sáng thuở nào nguyên sơ..

- Đôi khi tỉnh giữa đời mơ
Để tâm tỏ ngộ bến bờ thực hư..
Đôi khi biết rãi lòng từ
Để cho nghĩa sống bây chừ lên ngôi.

Đôi khi biết lặng cái tôi
Để đây với đó xa xôi lại gần..
Đôi khi đạm bạc, thanh bần
Đoái thương bao kiếp nhọc nhằn chung quanh..
Đôi khi chuông mõ tu hành

Biết đời hơn thiệt, đua tranh.. mãi đời!.

- Đôi khi ngồi giống Phật ngồi..
Như như bất động nụ cười thiên thu..
Để ngày nao.. dứt phàm phu
Mở toang cánh cửa Chân Như bước về.
Như Nhiên Thích Tánh Tuệ

Đâu có phải Vu Lan con mới về báo hiếu,
Mất mẹ rồi mới hiểu mẹ bao la.
Hiểu mẹ thiêng liêng hơn một mái nhà,
Góp mọi thứ tình gom vào vẫn thiếu.

Đâu phải cứ Vu lan con mới về thăm mẹ,
Khi mẹ đong đưa như chuối chín trong vườn.
Khi mẹ mong manh chiếc lá giữa vô thường,
Đêm con ngủ hay giật mình - gió nhẹ.

Đâu phải cứ Vu lan con mới ngồi để nhớ,
Một đoạn đời ấp ủ dưới thương yêu.
Tóc mẹ hong đọng lại chút nắng chiều,
Màu sương muối hương thời gian nắng gió.

Đâu phải Vu lan con mới cầm tay mẹ,
Kể chuyện bây giờ mặc kệ ngày mai.
Đóa hồng nào năm tháng chẳng phôi phai,
Trừ đóa hồng nở trong tâm tưởng mẹ.

Mẹ nào biết Vu Lan hay thu vừa chớm,
Đêm mẹ ngồi se lạnh biết mưa ngâu.
Và vẳng nghe theo gió tiếng kinh cầu,
Mẹ an lạc trong sương ngàn buổi sớm.

Đâu cứ phải Vu Lan , chỉ một mùa báo hiếu,
Nợ ân này mang nặng buổi con sinh.
Trải lòng ra chưa kín một chữ tình,
Thì chín chữ con một đời sao hiểu.

Nên cứ về Vu lan hay dẫu trễ,
Mẹ chẳng bao giờ oán trách các con yêu.
Cứ cầm tay thôi chớ nói chi nhiều,
Chừng ấy đủ lãng quên ngàn dâu bể.

Và cứ thế là Vu Lan cứ thế …

Nguyên Cẩn

Lá thư Thầy

Phật pháp ứng dụng

Pháp thoại hằng ngày

Annual Meeting: Dhamma Giri, India January 21, 1995 Questioner: Vipassana plays an important role in social change. You have been carrying out its propagation since 1969. However, casteism, communalism and sectarianism are constantly on the rise. Would you like to suggest something that could eliminate these evils? Goenkaji: There is only one way, ekāyano maggo, and that way is to change each individual. When you want to change society you have to change the individual. After all,... (Read more...)

Bodhisattva Kasyapa said to the Buddha: O World-Honoured One! The Tathagata truly pities all beings. You adjust well what is not adjusted, make the impure pure, give refuge to the person who has no refuge, and give Emancipation to the person who is not yet emancipated. You have eight unmolestednesses [unrestrictednesses], you are the Great Doctor, and you are the King of Medicine. Bhiksu Sunaksatra was a son of the Buddha when as yet a Bodhisattva. After renunciation, he upheld, recited,... (Read more...)

I've written close to thirty essays on the Heart Sutra since I read Jan Nattier's 1992 article and attempted to précis it. In rediscovering this text I've known for more than twenty years through studying the manuscripts and Chinese canonical versions, I have very seldom been tempted to write about modern English translations or commentaries. The translations are mostly awful and the commentaries all about what the exegete wants the sutra to say, not about the sutra itself. This essay is,... (Read more...)