(ārya)tārāsragdharāstotram

(ārya)tārāsragdharāstotram

ācārya sarvajñamitraviracitam

namastārāyai

bālārkālokatāmrapravarasuraśiraścārucūḍāmaṇiśrī-

sampatsaṁparkarāgānaticiraracitālaktakavyakta bhaktī|

bhaktyā pādau tavārye karapuṭamukuṭāṭopabhugnottamāṅga-

stāriṇyāpaccharaṇye navanutikusumasragbhirabhyarcayāmi|| 1||

durlaṅdhye duḥkhavahnau vinipatitatanurdurbhagaḥ kāṁdiśīkaḥ

kiṁ kiṁ mūḍhaḥ karomītyasakṛdapi kṛtārambhavaiyarthyakhinnaḥ|

śrutvā bhūyaḥ parebhyaḥ kṣatanayana iva vyomni candrārkalakṣmī-

mālokāśānibaddhaḥ paragatigamanastvāṁ śraye pāpahantrīm|| 2||

sarvasmin sattvamārge nanu tava karuṇā nirviśeṣaṁ pravṛttā

tanmadhye tadgraheṇa grahaṇamupagataṁ mādṛśasyāpyavaśyam|

sāmarthyaṁ ca dvitīyaṁ sakalajagadaghadhvāntatigmāṁśubimbaṁ

duḥkhyevāhaṁ tathāpi pratapati dhigaho duṣkṛtaṁ durvidagdham|| 3||

dhigdhiṅ māṁ mandabhāgyaṁ divasakararucāpyapraṇūtāndhakāraṁ

tṛṣyantaṁ kūlakacche himaśakalaśilāśītale haimavatyāḥ|

ratnadvīpapratolyā vipulamaṇiguhāgehagarbhe daridraṁ

nāthīkṛtyāpyanāthaṁ bhagavati bhavatīṁ sarvalokaikadhātrīm|| 4||

mātāpi stanyahetorviruvati tanaye khedamāyāti putre

krodhaṁ dhatte pitāpi pratidivasamasatprārthanāsu prayuktaḥ|

tvaṁ tu trailokyavāñchāvipulaphalamahākalpavṛkṣāgravallī

sarvebhyo'bhyarthitārthān visṛjasi na ca te vikriyā jātu kācit|| 5||

yo yaḥ klaiśaughavahnijvalitatanurahaṁ tāriṇī tasya tasye-

tyātmopajñaṁ pratijñāṁ kuru mayi saphalāṁ duḥkhapātālamagne|

vardhante yāvadete paruṣaparibhavāḥ prāṇināṁ dukhavegāḥ

samyaksaṁbuddhayāne praṇidhidhṛtadhiyāṁ tāvadevānukampā|| 6||

ityuccairurdhvavāhau nadati nutipadavyājamākrandanādaṁ

nārhatyanyo'pyupekṣāṁ janani janayituṁ kiṁ punaryādṛśī tvam|

tvattaḥ paśyan pareṣāmabhimatavibhavaprārthanāḥ prāptakāmā

dahye sahyena bhūyastaramaratibhuvā santatāntarjvareṇa|| 7||

pāpī yadyasmi kasmāttvayi mama mahatī barddhate bhaktireṣā

śrutyā smṛtyā ca nāmnāpyapaharasi haṭhātpāpamekā tvameva|

tyaktavyāpārabhārā tadasi mayi kathaṁ kathyatāṁ tathyakathye

pathyaṁ glāne mariṣyatyapi vipulakṛpaḥ kiṁ bhiṣag rorudhīti|| 8||

māyāmātsaryamānaprabhṛtibhiradhamaistulyakālakramācca

svairdoṣairvāhyamāno maṭhakarabha ivānekasādhāraṇāṁśaḥ|

yuṣmatpādābjapūjāṁ na kṣaṇamapi labhe yattadarthe viśeṣā-

deṣā kārpaṇyadīnākṣarapadaracanā syānmamāvandhyakāmā|| 9||

kalpāntodbhrāntavātabhramitajalacalallolakallolahelā-

saṁkṣobhotkṣiptavelātaṭavikaṭacaṭatsphoṭamoṭṭāṭṭahāsāt|

majjadbhirbhinnanaukaiḥ sakaruṇaruditākrandaniṣpandamandaiḥ

svacchandaṁ devi sadyastvadabhinutiparaistīramuttīryate'bdheḥ|| 10||

dhūmabhrāntābhragarbhodbhavagaganagṛhotsaṅgariṅgatsphuliṅga-

sphūrjajjvālākarālajvalanajavaviśadveśmaviśrāntaśayyāḥ|

tvayyābaddhapraṇāmāñjalipuṭamukuṭā gadgadodgītayācñāḥ

prodyadvidyudvilāsojjvalajaladajavairādhriyante kṣaṇena|| 11||

dānāmbhaḥpūryamāṇobhayakaṭakaṭakālambirolambamālā-

hūṅkārāhūyamānapratigajajanitadveṣavahnerdvipasya|

dantāntottuṅgadolātalatulitatanustvāmanusmṛtya mṛtyuṁ

pratyācaṣṭe prahṛṣṭaḥ pṛthuśikharaśiraḥkoṭikoṭṭopaviṣṭaḥ|| 12||

prauḍhaprāsaprahāraprahatanaraśiraḥśūlavallyutsavāyāṁ

śūnyāṭavyāṁ karāgragrahavilasadasispheṭakasphītadarpān|

dasyūn dāsye niyuṅkte sabhṛkuṭikuṭilabhrūkaṭākṣekṣitākṣāṁ-

ścintālekhanyakhinnasphuṭalikhitapadaṁ nāmadhāma śriyāṁ te|| 13||

vajrakūraprahāraprakharanakhamukhotkhātamattebhakumbha-

ścyotatsāndrāsradhautasphūṭavikaṭasaṭāsaṅkaṭaskandhasandhiḥ|

krudhyannāpitsurārādupari mṛgaripustīkṣṇadaṁṣṭrotkaṭāsya-

strasyannāvṛtya yāti tvaducitaracitastotradigdhārthavācaḥ|| 14||

dhūmāvartāndhakārākṛtivikṛtaphaṇisphāraphūtkārapūra-

vyāpāravyāptavaktrasphuradururasanārajjukonāśapāśaiḥ|

pāpātsambhūya bhūyastavaguṇagaṇanātatparastvatparātmā

dhatte mattālimālāvalayakuvalasragavibhūṣāṁ vibhūtim|| 15||

bhartṛbhrūbhedabhītodbhaṭakaṭakabhaṭākṛṣṭaduḥśliṣṭakeśa-

ścañcadvācāṭaceṭotkaṭaraṭitakaṭugranthipāśopagūḍhaḥ|

kṣuttṛṭkṣāmopakaṇṭhastyajati sa sapadi vyāpadaṁ tāṁ durantāṁ

yo yāyādāryatārācaraṇaśaraṇatāṁ snigdhabandhūjjhito'pi|| 16||

māyānirmāṇakarmakramakṛtavikṛtānekanepathyamithyā-

rūpārambhānurūpapraharaṇakiraṇāḍambaroḍḍāmarāṇi|

tvattantroddhāryamantrasmṛtihṛtaduritasyāvahantyapradhṛṣyāṁ

pretaprotāntratantrīnicayaviracitasrañji rakṣāṁsi rakṣām|| 17||

garjajjīmūtamūrtitrimadamadanadībaddhadhārāndhakāre

vidhuddyotāyamānapraharaṇakiraṇe niṣpatadbāṇavarṣe|

ruddhaḥ saṅgrāmakāle prabalabhujabalairvidviṣadbhirdviṣadbhi-

stvaddattotsāhapuṣṭiḥ prasabhamarimahīmekavīraḥ pinaṣṭi|| 18||

pāpācārānubandhoddhṛtagadavigalatpūtipūyāsravisra-

tvaṅmāṁsāsaktanāḍīmukhakuharagalajjantujagdhakṣatāṅgāḥ|

yuṣmatpādopasevāgadavaraguṭikābhyāsabhaktiprasaktā

jāyante jātarūpapratinidhivapuṣaḥ puṇḍarīkāyatākṣāḥ|| 19||

viśrāntaṁ śrautapātre gurubhirupahṛtaṁ yasya nāmnāyabhaikṣyaṁ

vidvadgoṣṭhīṣu yaśca śrutadhanavirahānmūkatāmabhyupetaḥ|

sarvālaṅkārabhūṣāvibhavasamuditaṁ prāpya vāgīśvaratvaṁ

so'pi tvadbhaktiśaktyā harati nṛpasabhe vādisiṁhāsanāni|| 20||

bhūśayyādhūlidhūmraḥ sphuṭitakaṭitaṭīkarpaṭoddyotitāṅgo

yūkāyūṁṣi prapiṁṣan parapuṭapurataḥ karpare tarpaṇārthī|

tvāmārādhyādhyavasyan varayuvativahaccāmarasmeracārvī-

mūrvī dhatte madāndhadvipadaśanaghanāmuddhṛttaikātapatrām|| 21||

sevākarmāntaśilpapraṇayavinimayopāyaparyāyakhinnāḥ

prāgjanmopāttapuṇyopacitaśubhaphalaṁ vittamaprāpnuvantaḥ|

daivātikrāmaṇīṁ tvāṁ kṛpaṇajanajananyarthamabhyarthya bhūme-

rbhūyo nirvāntacāmīkaranikaranidhīn nirdhanāḥ prāpnuvanti|| 22||

vṛtticchede vilakṣaḥ kṣatanivasanayā bhāryayā bhartsyamāno

dūrādātmambharitvāt svajanasutasuhṛdbandhubhirvarjyamānaḥ|

tvayyāvedya svaduḥkhaṁ turagakhuramukhotkhātasīmnāṁ gṛhāṇā-

mīṣṭe svāntaḥpurastrīvalayajhaṇajhaṇājātanidrāprabodhaḥ|| 23||

caṅkraddikcakracumbisphuradurukiraṇā lakṣaṇālaṅkṛtā strī-

ṣaṭdanto dantimukhyaḥ śikhigalakaruciśyāmaromā varāśvaḥ|

bhāsvadbhāsvanmayūkho maṇiramalaguṇaḥ koṣabhṛt svarṇakoṣaḥ

senānīrvīrasainyo bhavati bhagavati tvatprasādāṁśaleśāt|| 24||

svacchandaṁ candanāmbhaḥsurabhimaṇiśilādattasaṅketakāntaḥ

kāntākrīḍānurāgādabhinavaracitā''tithyatathyopacāraḥ|

tvadvidyālabdhasiddhirmalayamadhuvanaṁ yāti vidyādharendraḥ

khaṅgāṁśuśyāmapīnonnatabhujaparighaprollasatpārihāryaḥ|| 25||

hārākrāntastanāntāḥ śravaṇakuvalayasparddhamānā''yatākṣyo

mandārodāraveṇītaruṇaparimalāmodamādyaddvirephāḥ|

kāñcīnādānubandhoddhatataracaraṇodāramañjīratūryā-

stvannāthān prārthayante smaramadamuditāḥ sādarā devakanyāḥ|| 26||

ratnacchannāntavāpīkanakakamalinīvajrakiñjalkamālā-

munmajjatpārijātadrumamadhupavadhūddhūtadhūlīvitānām|

vīṇāveṇupravīṇāmarapuraramaṇīdattamādhuryatūryāṁ

kṛtvā yuṣmatsaparyāmanubhavati ciraṁ nandanodyānayātrām|| 27||

karpūrailālavaṅgatvagagurunaladakṣodagandhodakāyāṁ|

kāntākandarpadarpotkaṭakucakuharāvartaviśrāntavīcyām|

mandākinyāmamandacchaṭasalilasaritkrīḍayā sundarībhiḥ

krīḍanti tvadgatāntaḥkaraṇapariṇatottaptapuṇyaprabhāvāḥ|| 28||

gīrvāṇagrāmaṇībhirvinayabharanamanmaulibhirvanditājñaḥ

svargotsaṅge'dhirūḍhaḥ surakariṇi jhaṇadbhūṣaṇodbhāsitāṅge|

śacyā dordāmadolāviralavalayitoddāmaromāñcamūrtiḥ

pūtastvaddṛṣṭipātairavati suramahīṁ hīrabhinnaprakoṣṭhaḥ|| 29||

cūḍāratnāvataṁsāsanagatasugatavyomalakṣmīvitānaṁ

prodyadbālārkakoṭīpaṭutarakiraṇāpūryamāṇatrilokam|

prauḍhālīḍhaikapādakramabharavinamadbrahmarudrendraviṣṇuṁ

tvadrūpaṁ bhāvyamānaṁ bhavati bhavabhayacchittye janmabhājām|| 30||

paśyantyeke sakopaṁ praharaṇakiraṇodgīrṇadordaṇḍakhaṇḍa-

vyāptavyomāntarālaṁ valayaphaṇiphaṇādāruṇāhāryacaryam|

dviṣṭavyatrāsihāsoḍḍamaraḍamarukoḍḍāmarāsphālavelā-

vetālottālatālapramadamadamahākelikolāhalogram|| 31||

kecittvekaikaromodgamagatagaganābhogabhūbhūtalastha-

svasthabrahmendrarudraprabhṛtinaramarutsiddhagandharvanāgam|

dikcakrākrāmidhāmasthitasugataśatānāntanirmāṇacittaṁ

citraṁ trailokyavandayaṁ sthiracararacitāśeṣabhāvasvabhāvam|| 32||

lākṣāsindūrarāgāruṇatarakiraṇādityalauhityameke

śrīmatsāndrendranīlopaladalitadalakṣodanīlaṁ tathānye|

kṣīrābdhikṣubdhadugdhādhikataradhavalaṁ kāñcanābhaṁ ca kecit

tvadrūpaṁ viśvarūpaṁ sphaṭikavadupadhāyuktibhedād vibhinnam|| 33||

sārvajñajñānadīpaprakaṭitasakalajñeyatattvaikasākṣī

sākṣādvetti tvadīyāṁ guṇagaṇagaṇanāṁ sarvavit tatsuto vā|

yastu vyādāya vaktraṁ valibhujaraṭitaṁ mādṛśo rāraṭīti

vyāpat sā tīvraduḥkhajvarajanitarujaścetaso hāsyahetuḥ|| 34||

yanme vijñāpyamānaṁ prathamataramadastvaṁ viśeṣeṇa vettrī

tadvayāhārātirekaśramavidhirabudhasvāntasantoṣahetuḥ|

kintu snigdhasya bandhorviṣamiva purato duḥkhamudgīrya vācāṁ

jñātārthasyāpi duḥkhī hṛdayalaghutayā svasthatāṁ vindatīva|| 35||

kalyāṇānandasindhuprakaṭaśaśikale śītalāṁ dehi dṛṣṭiṁ

puṣṭiṁ jñānopadeśaiḥ kuru dhanakaruṇe dhvaṁsaya dhvāntamantaḥ|

tvatstotrāmbhaḥpavitrīkṛtamanasi mayi śreyasaḥ sthānamekaṁ

dṛṣṭaṁ yasmādamoghaṁ jagati tavaguṇastotramātraṁ prajānām|| 36||

saṁstutya tvadguṇaughāvayavamaniyateyattamāptaṁ mayā yat

puṇyaṁ puṇyārdravāñchāphalamadhurarasāsvādamāmuktibhogyam|

lokastenāryalokeśvaracaraṇatalasvastikasvasticihnā-

mahnāyāyaṁ prayāyāt sugatasutamahīṁ tāṁ sukhāvatyupākhyām|| 37||

śrī sarvajñamitraviracitamāryatārāsragdharāstotraṁ samāptam|