Hết thảy các pháp Đại thừa, Tiểu thừa và Nhân Thiên thừa mà đức Như Lai đã nói trong suốt một đời đều là tùy thuận theo nhân duyên và căn tánh của chúng sanh mà nói, hoặc có pháp khế hợp với lý nhưng chẳng thể khế hợp khắp mọi căn cơ, hoặc có pháp khế hợp với mọi căn cơ nhưng chẳng thể khế hợp với lý một cách triệt để. Chỉ duy trừ pháp môn Tịnh độ mà đức Thế Tôn nói mới khế lý lẫn cơ, nên có thể độ khắp ba căn, trọn thâu vạn loại, lợi độn đều có thể tu, đều có thể vãng sanh thành Phật, đều có thể liễu sanh tử ngay trong một đời này. Thế mới biết pháp môn Tịnh độ vô cùng lớn lao, không có pháp nào nằm ra ngoài phạm vi của pháp này mà có thể độ trọn hết thảy chúng sanh một cách rốt ráo.

Ấn Quang tổ sư bảo: “Pháp môn Tịnh độ ví như trời che khắp, như đất nâng đều. Không một pháp nào chẳng được kiến lập từ pháp này, không một ai chẳng được pháp này un đúc.” Nếu không có pháp môn Tịnh độ thì bản hoài xuất thế độ sanh của đức Như Lai bị khuất lấp chưa được thông suốt, đại pháp khiến cho chúng sanh được liễu thoát sanh tử ngay trong một đời còn bị ẩn kín chưa được tỏ bày. Do vậy, đức Như Lai khởi lòng Vô Duyên Đại Từ, vận dụng tâm Đồng Thể Đại Bi, đặc biệt phát khởi ra lời nguyện “Mười Niệm tất vãng sanh” nhiệm mầu thành thủy thành chung để giúp chúng sanh lúc lâm chung thành tựu đại quy mô ”tâm làm Phật, tâm là Phật” mà nhập vào Nhất thừa Nguyện hải của A Di Đà Phật mà vãng sanh Cực Lạc, liễu sanh thoát tử, một đời thành Phật.

Nguyện “Mười Niệm tất vãng sanh” của A Di Đà Phật như thuốc A-dà-đà trị chung

vạn bệnh, khiến cho khắp cả phàm lẫn thánh đều nhờ vào đây mà thành tựu đạo nghiệp, hiển bày rõ ràng bản hoài xuất thế độ sanh của hết thảy chư Phật! Nếu đức Di Đà Như Lai chẳng phát ra lời nguyện này, thì chúng sanh nghiệp chướng sâu nặng trong đời Mạt pháp không một ai có thể liễu thoát sanh tử ngay trong một đời. Vì thế, đối với pháp môn này mà chẳng tin, chẳng tu, thì thật là chuyện rất đáng tiếc, rất đáng buồn thương.

Nguyện “Mười Niệm tất vãng sanh” của kinh này bảo: Khi con thành Phật, chúng sanh ở trong mười phương thế giới sau khi nghe danh hiệu của con, họ chỉ cần thành tâm, tin tưởng sâu xa, ưa thích tu học pháp môn Niệm Phật mà con đã chỉ dạy họ, rồi dùng cái tâm thuần nhất, không xen tạp, đem hết thảy các căn lành công đức mà bản thân đã tu tập được trong pháp môn này hướng về mục tiêu phát nguyện sanh về cõi nước của con. Bất luận là người ấy niệm Phật nhiều hay ít, thậm chí lúc lâm chung, họ chỉ niệm được mười câu “A Di Đà Phật” cũng đều được vãng sanh về Thế giới Cực Lạc. Nếu họ tu đúng pháp con dạy như vậy, lại không được vãng sanh, con thề quyết không thành Phật. Nhưng, duy trừ những kẻ phạm tội ngũ nghịch như là giết cha, giết mẹ, giết A-la-hán, phá hòa hợp tăng, làm thân Phật chảy máu, lại thêm vào phạm tội phỉ báng chánh pháp, tức là dùng lời nói và hành động thô ác dù trực tiếp hay gián tiếp để phá hoại, công kích Phật pháp, những hạng người này sẽ không được vãng sanh.

Nếu chúng ta đem nguyện “Mười Niệm tất vãng sanh” so sánh với hết thảy các nguyện và các pháp khác thì nguyện này là chân thật nhất trong hết thảy các nguyện, là pháp viên

đốn nhất trong hết thảy các pháp; vì sao? Bởi vì nguyện này nói lên đầy đủ, trọn vẹn tông yếu của Tịnh độ pháp môn, đó là “Phát Bồ-đề tâm, Tín-Nguyện trì danh hiệu Phật, cầu sanh Tịnh độ.” Nói cách khác, pháp môn này lấy ba pháp Tín - Nguyện - Hạnh làm tông.

“Chí tâm tin vui” là “Tín” mà trong Quán kinh gọi là chí thành tâm và thâm tâm. “Chí tâm” là tâm chân thành cung kính, thật thà, trân trọng phát xuất ra từ sự tột cùng của nguồn tâm, tận cùng của sự chân thật nhất trong tâm mình. “Tín” là niềm tin thật thà, chân thành, viên mãn, trung tín hết lòng, không có một chút nghi ngờ, không có một mảy may hư dối, vững chắc bất động, không gì có thể phá hoại nỗi niềm tin này. “Vui” là ưa thích, mong muốn, yêu mến, sung sướng, vui vẻ, mừng rỡ. Như vậy, “Chí tâm tin vui” là tấm lòng chân thật, thành thực trọn vẹn, tấm lòng mong mỏi y