Xin vô vàn niệm ân tất cả những ai đã quan tâm đến tác phẩm này trong nhiều năm tháng qua, khi tôi có dịp giới thiệu với quý vị ở đâu đó qua những buổi giảng, hay những câu chuyện bên lề một cuộc hội thoại nào đó. Tuy nhiên vẫn có một số vị muốn biết vì sao tôi viết tác phẩm phóng tác lịch sử tiểu thuyết này. Dĩ nhiên là không nói ra, khi xem sách hay xem tuồng cải lương do soạn giả Giác Đạo Dương Kinh Thành ở Việt Nam chuyển thể từ sách này thì độc giả sẽ hiểu nhiều hơn. Nhưng có nhiều vị xem giùm tôi trước khi in ấn đều cho rằng nên có lời dẫn nhập để tác phẩm hoàn chỉnh hơn. Đây là lý do tôi viết những dòng này.
I would like to express my gratitude to all those who have been interested in this work over the years, when I have had the opportunity to introduce it to you somewhere through lectures, or stories on the sidelines of a conversation. However, there are still some who want to know why I wrote this historical novel adaptation. Of course, I did not say it out loud, but when reading the book or watching the Cai Luong play adapted from this book by the author Giac Dao Duong Kinh Thanh in Vietnam, readers will understand more. But many people who reviewed it for me before printing all thought that there should be an introduction to make the work more complete. This is the reason I wrote these lines.
Đứng về phương diện lịch sử dân tộc và lịch sử Phật Giáo Việt Nam, chúng ta nên học và nên có cái nhìn tổng quát qua từng thời đại, cũng không nên chỉ nhìn từ phương diện Quốc Gia mà quên đi phương diện Đạo Pháp. Vì lẽ thuở bấy giờ cả Nhà Lý và Nhà Trần đã trải qua gần 400 năm của lịch sử Đại Việt (1010-1225 và 1226 -1400), hầu như các bậc quân vương không nhiều thì ít đều có gắn bó với cửa chùa trước khi lên làm vua như Lý Công Uẩn, hay sau khi làm vua rồi tìm cách bỏ ngôi báu để xuất gia tìm Đạo như vua Lý Huệ Tông, Trần Cảnh, Trần Nhân Tông v.v… Như vậy, làm vua cũng là họ, Phật Tử cũng là họ và thiền sư cũng là họ. Đây cũng là sự biểu hiện lý nhân duyên sinh trong Kinh Hoa Nghiêm: “Trùng trùng duyên khởi, trùng trùng biến hiện”, vì cái này sanh nên cái khác cũng sanh và cái này diệt thì cái khác cũng diệt. Trong nguyên lý duyên sanh này, mọi sự vật không có còn hay mất mà chỉ là một sự thay đổi, chuyển biến. Dĩ nhiên, không phải vì tôi là một tăng sĩ nên xây dựng cái nhìn về những triều đại này phải là Phật Giáo tất cả, nhưng sự thật chính Phật Giáo đã làm nền tảng cho hầu hết những thành tựu tốt đẹp của cả hai triều đại này, cho dù bên cạnh đó họ cũng phạm vào nhiều điểm xấu xa. Tuy vậy, lịch sử vẫn là lịch sử. Chúng ta không có quyền bẻ cong ngòi bút để viết theo những thói thị phi thường tình… Dĩ nhiên, nếu tôi có viết cho tốt hơn về một Triều Lý hay Triều Trần, cũng không vì thế mà các vị vua hay hoàng tộc của họ tốt hơn và dẫu cho những sử gia nào đó không thích Phật Giáo và cứ chê bai điều này điều nọ thì cũng không vì thế mà triều đại xấu đi. Ở đây tôi chỉ mong một điều là hãy hiểu đúng lịch sử của từng giai đoạn như vậy.
From the perspective of national history and the history of Vietnamese Buddhism, we should study and have a general view of each era, and should not only look from the perspective of the Nation and forget the perspective of the Dharma. Because at that time, both the Ly and Tran Dynasties had gone through nearly 400 years of Dai Viet history (1010-1225 and 1226-1400), almost all the kings, more or less, were attached to the temple before becoming king like Ly Cong Uan, or after becoming king, they sought to abandon the throne to become monks to seek the Way like King Ly Hue Tong, Tran Canh, Tran Nhan Tong, etc. Thus, being a king is also a family name, a Buddhist is also a family name, and a Zen master is also a family name. This is also a manifestation of the principle of dependent origination in the Avatamsaka Sutra: "Coincidence arises repeatedly, transformations occur repeatedly", because one arises, another is also born, and one ceases, another ceases. In this principle of dependent origination, all things do not exist or disappear, but are just a change, a transformation. Of course, because I am a monk, it is not because I build a view of these dynasties that all Buddhism is built on, but the truth is that Buddhism was the foundation for most of the good achievements of both dynasties, even though they also committed many bad points. However, history is still history. We do not have the right to bend the pen to write according to common gossips... Of course, if I write better about a Ly Dynasty or a Tran Dynasty, it does not mean that their kings or royal families are better, and even if some historians do not like Buddhism and keep criticizing this and that, it does not mean that the dynasties are worse. Here, I only hope that we will understand the history of each period correctly.
Đã có nhiều tiểu thuyết và kể cả truyền hình trong hiện tại thêu dệt rồi phóng đại mối tình của Thượng Tướng Trần Khắc Chung và Huyền Trân Công Chúa khi được Vua Trần Anh Tông cử sang Chiêm Thành để rước em gái vua về lại quê hương Thăng Long của Đại Việt. Nhưng không ngờ vào mùa Hạ năm 1306 ấy có lẽ giông bão nhiều hay gió nồm chưa thổi, nên đoàn thuyền của Huyền Trân Công Chúa đi từ cửa biển Thị Nại ở Quy Nhơn về đến Thăng Long mà phải mất hơn 10 tháng trời, tạo ra những nghi ngờ khiến cho những người làm tuồng tích có dịp thêm mắm dặm muối vào để cho câu chuyện được hấp dẫn hơn. Nhưng với tôi cách lập luận như thế chưa vững và tôi vì những lý do sau đây mà tạo nên quyển tiểu thuyết “Mối tơ vương của Huyền Trân Công Chúa” nhằm trả lại những gì của sự thật phải là sự thật, chứ không thể là những sự phán xét, nghi ngờ qua những sự suy đoán phàm tình.
There have been many novels and even television shows in the present that have embellished and exaggerated the love story of General Tran Khac Chung and Princess Huyen Tran when King Tran Anh Tong sent them to Champa to bring the king's sister back to their homeland of Thang Long in Dai Viet. But unexpectedly, in the summer of 1306, perhaps there were many storms or the south wind had not blown yet, so the boat of Princess Huyen Tran from Thi Nai seaport in Quy Nhon to Thang Long took more than 10 months, creating doubts that gave the playwrights the opportunity to add salt and pepper to make the story more attractive. But for me, such an argument is not solid and for the following reasons, I created the novel "The Ties of Princess Huyen Tran" to return what is true, which cannot be judgments and doubts through worldly speculations.
Nhưng ảnh hưởng và uy tín của Trần Khắc Chung đối với Đạo Phật cũng như đối với triều đình nhà Trần không phải là ít. Lúc 6 tuổi Trần Khắc Chung đã được gia đình gởi vào chùa Huyền Giác ở núi Chí Linh để nhờ Sư Trụ Trì ở đó dạy dỗ. Khi lớn lên ông tu Thiền và cũng đã viết lời bạt cho tập “Tuệ Trung Thượng Sĩ” do nhà Sư Pháp Loa biên tập và Vua Trần Nhân Tông hiệu đính. Nếu chỉ nhìn ở phương diện này không thôi thì Trần Khắc Chung nhất định phải là người có đạo đức tuyệt hảo và Phật học thâm hậu.
But the influence and prestige of Tran Khac Chung on Buddhism as well as on the Tran Dynasty court were not small. At the age of 6, Tran Khac Chung was sent by his family to Huyen Giac pagoda on Chi Linh mountain to be taught by the abbot there. When he grew up, he practiced Zen and also wrote the preface to the book "Tuệ Trung Thượng Sĩ" edited by Monk Pháp Loa and proofread by King Trần Nhân Tông. If we only look at this aspect, Trần Khắc Chung must have been a person of excellent morality and profound Buddhist studies.
Với đời thường thì Ông là người khoa bảng, đỗ Bảng Nhãn năm thứ ba đời Trần Thánh Tông. Ông cũng đã giữ nhiều chức vụ khác nhau và quan trọng trong 4 triều đại (Trần Nhân Tông, Trần Anh Tông, Trần Minh Tông và Trần Hiến Tông). Ông cũng là người trực tiếp giảng dạy, đào tạo cho 12 vị Tiến Sĩ ở làng Gốm, xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch, được gọi là làng Quan Tử. Sau này dân làng thờ Trần Khắc Chung như một vị Thành Hoàng.
In ordinary life, he was a scholar, passing the Bang Nhan exam in the third year of Trần Thánh Tông's reign. He also held many different and important positions in four dynasties (Tran Nhan Tông, Trần Anh Tông, Trần Minh Tông and Trần Hiến Tông). He was also the one who directly taught and trained 12 Doctors in Gom village, Sơn Đông commune, Lập Thạch district, known as Quan Tử village. Later, the villagers worshipped Trần Khắc Chung as a Thanh Hoàng.
Sách này chia ra làm hai phần. Phần trước thuộc về cuối triều Lý, đầu triều Trần và phần sau chỉ riêng nói về nhân duyên của Huyền Trân Công Chúa cũng như mối tơ vương làm sao nên nổi ấy. Nếu quý vị nào nôn nóng muốn đọc thì cũng có thể xem phần sau trước và phần trước đọc sau, không sao cả. Tuy nhiên, cả hai phần trong 13 chương sách này đều có bố cục và sự liên hệ mật thiết với nhau. Sở dĩ tác giả phải viết vậy, vì lẽ nếu không có tích thì sẽ không diễn thành tuồng được; cho nên nguồn gốc của sự kiện vẫn là những điều cốt yếu mà người đọc sách cũng cần phải tham khảo thêm mới trở thành hữu ích. Nếu không có Lý Chiêu Hoàng thì triều Trần cũng khó cướp được ngôi vua qua mưu toan của Trần Thủ Độ. Nếu không có Trần Thái Tông thì cũng không có Khóa Hư Lục để lại cho đời và nếu không có Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông thì cũng sẽ không có câu chuyện Huyền Trân Công Chúa và hai châu Ô, Lý. Ngoài ra còn có sự kiện ra đi tỵ nạn của Hoàng Tử Lý Long Tường, khiến cho chương ”trông vời cố quốc” làm nhiều người tỵ nạn ngày nay phải thương cảm đến nghiệp dĩ của mình nhiều hơn và các chương khác về Trần Thái Tông, Tuệ Trung Thượng Sĩ, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn cũng không thể thiếu được trong quyển sách này.
This book is divided into two parts. The first part belongs to the end of the Lý dynasty, the beginning of the Trần dynasty and the second part only talks about the fate of Princess Huyền Trân as well as how the love affair came to be. If you are impatient to read, you can read the following part first and the previous part later, it is fine. However, both parts of this 13-chapter book have a structure and close connection to each other. The reason the author had to write like that is because without the story, the play would not be performed; therefore, the origin of the events is still the essential thing that readers also need to refer to in order to find it useful. Without Ly Chieu Hoang, the Tran Dynasty would have had difficulty usurping the throne through Tran Thu Do's plot. Without Tran Thai Tong, there would be no Khoa Hu Luc left for the world, and without Tran Thanh Tong and Tran Nhan Tong, there would be no story of Princess Huyen Tran and the two Chau O and Ly. In addition, there is the event of Prince Ly Long Tuong's departure as a refugee, which makes the chapter "looking far away from the homeland" make many refugees today sympathize with their own fate more, and other chapters about Tran Thai Tong, Tue Trung Thuong Si, and Hung Dao Vuong Tran Quoc Tuan are also indispensable in this book.
Kính mong quý độc giả “được ý quên lời“ thì tác phẩm “phóng tác lịch sử tiểu thuyết” này sẽ giúp quý vị có một cái nhìn tương đối khách quan hơn về Huyền Trân Công Chúa của một thời xa xưa đã đi vào lịch sử Dân Tộc và Đạo Phật Việt Nam.
We sincerely hope that readers "get the meaning and forget the words", so that this "historical novel adaptation" will help you have a relatively more objective view of Princess Huyen Tran of an ancient time that has entered the history of the Vietnamese Nation and Buddhism.