Thành công không phải điểm cuối cùng, thất bại không phải là kết thúc, chính sự dũng cảm tiếp tục công việc mới là điều quan trọng. (Success is not final, failure is not fatal: it is the courage to continue that counts.)Winston Churchill
Ngu dốt không đáng xấu hổ bằng kẻ không chịu học. (Being ignorant is not so much a shame, as being unwilling to learn.)Benjamin Franklin
Nếu bạn không thích một sự việc, hãy thay đổi nó; nếu không thể thay đổi sự việc, hãy thay đổi cách nghĩ của bạn về nó. (If you don’t like something change it; if you can’t change it, change the way you think about it. )Mary Engelbreit
Lo lắng không xua tan bất ổn của ngày mai nhưng hủy hoại bình an trong hiện tại. (Worrying doesn’t take away tomorrow’s trouble, it takes away today’s peace.)Unknown
Người thực hành ít ham muốn thì lòng được thản nhiên, không phải lo sợ chi cả, cho dù gặp việc thế nào cũng tự thấy đầy đủ.Kinh Lời dạy cuối cùng
Tinh cần giữa phóng dật, tỉnh thức giữa quần mê.Người trí như ngựa phi, bỏ sau con ngựa hèn.Kính Pháp Cú (Kệ số 29)
Đừng bận tâm về những thất bại, hãy bận tâm đến những cơ hội bạn bỏ lỡ khi thậm chí còn chưa hề thử qua. (Don’t worry about failures, worry about the chances you miss when you don’t even try. )Jack Canfield
Chớ khinh thường việc ác nhỏ mà làm; đốm lửa nhỏ có thể thiêu cháy cả núi rừng làng mạc. Chớ chê bỏ việc thiện nhỏ mà không làm, như giọt nước nhỏ lâu ngày cũng làm đầy chum vại lớn.Lời Phật dạy
Một người trở nên ích kỷ không phải vì chạy theo lợi ích riêng, mà chỉ vì không quan tâm đến những người quanh mình. (A man is called selfish not for pursuing his own good, but for neglecting his neighbor's.)Richard Whately
Khi ý thức được rằng giá trị của cuộc sống nằm ở chỗ là chúng ta đang sống, ta sẽ thấy tất cả những điều khác đều trở nên nhỏ nhặt, vụn vặt không đáng kể.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
VỀ MỤC LỤC
Báo Sức khỏe & Đời sống, Bộ Y tế, có bài “Ông Làm Biếng” của nhà văn hóa Hữu Ngọc, giới thiệu cuốn tiểu thuyết Monsieur le Paresseux của nữ văn sĩ Pháp Yveline Féray viết về cuộc đời của Hải Thượng Lãn Ông, ông tổ ngành Y Việt Nam. Một người thầy thuốc tài ba đức độ như Lãn Ông Lê Hữu Trác, tác giả của bộ Y Tông Tâm Lĩnh gồm 66 cuốn, mặc dù suốt đời tận tuỵ chữa bệnh cho mọi người nhưng chỉ mong sao cho không còn ai phải bệnh tật nữa để mình được làm một “Ông Làm Biếng”, đó chẳng phải là một ước mơ ngàn đời của ngành Y sao?
Tôi không biết Yveline Féray “hư cấu” ra sao chuyện tình đầu của Lãn Ông, nhưng trong “Thượng kinh ký sự” (*), tập ký viết năm 1783 của ông đã kể một cách khá chi tiết về mối tình thuỷ chung và nhân hậu đó.
Chuyện như sau:
“Một ngày kia, có hai lão ni đến chỗ tôi ngụ, nói rằng: chùa Huê Cầu đúc chuông lớn, công quả chưa thành, chúng tôi đến đây khuyến hoá”. Thế rồi một lão ni tự giới thiệu mình là trụ trì chùa núi An Tử, còn lão ni kia thì giới thiệu mình là con gái quan tả thừa ty Sơn Nam, quê ở Huê Cầu. “Tôi nghe nói giật mình như tỉnh giấc mơ”, Lãn Ông viết. Sau đó ông tìm cách “hỏi nhỏ một tiểu cô trong bọn tòng hành mới biết đây là người cũ của mình”. Rõ ràng, một lão ni tìm đến một quan nhân (lúc này Lãn Ông đang làm quan thầy thuốc ở trong triều) để khuyến hoá mà lại xưng cái “lý lịch cá nhân” của mình ra như thế, phải có lý do gì chứ. Và đúng vậy, chỉ mới nghe qua địa danh Sơn Nam, Huê Cầu thôi, đã đủ làm cho Lãn Ông choáng váng, “giật mình như tỉnh giấc mơ”. Chuyện đúc chuông, khuyến
Tôi không biết Yveline Féray “hư cấu” ra sao chuyện tình đầu của Lãn Ông, nhưng trong “Thượng kinh ký sự” (*), tập ký viết năm 1783 của ông đã kể một cách khá chi tiết về mối tình thuỷ chung và nhân hậu đó.
Chuyện như sau:
“Một ngày kia, có hai lão ni đến chỗ tôi ngụ, nói rằng: chùa Huê Cầu đúc chuông lớn, công quả chưa thành, chúng tôi đến đây khuyến hoá”. Thế rồi một lão ni tự giới thiệu mình là trụ trì chùa núi An Tử, còn lão ni kia thì giới thiệu mình là con gái quan tả thừa ty Sơn Nam, quê ở Huê Cầu. “Tôi nghe nói giật mình như tỉnh giấc mơ”, Lãn Ông viết. Sau đó ông tìm cách “hỏi nhỏ một tiểu cô trong bọn tòng hành mới biết đây là người cũ của mình”. Rõ ràng, một lão ni tìm đến một quan nhân (lúc này Lãn Ông đang làm quan thầy thuốc ở trong triều) để khuyến hoá mà lại xưng cái “lý lịch cá nhân” của mình ra như thế, phải có lý do gì chứ. Và đúng vậy, chỉ mới nghe qua địa danh Sơn Nam, Huê Cầu thôi, đã đủ làm cho Lãn Ông choáng váng, “giật mình như tỉnh giấc mơ”. Chuyện đúc chuông, khuyến
hoá chẳng qua là cái cớ để cho bà có dịp gặp lại ông.
Tưởng tượng coi, lão ni - người tình cũ của Lãn Ông – đã phải trần tình năn nỉ, thuyết phục sư bà ra sao để sư bà động lòng chịu cùng xuống núi một phen. Tuy biết khá rõ rồi, nhưng vốn thận trọng, Lãn Ông mới “trắc nghiệm” lại lần nữa, vì biết đâu chỉ là một sự tình cờ, ông bèn kể rõ họ tên quê quán… “Lúc đó chỉ thấy ni cô chùa Huê Cầu mặt đỏ bừng, vẻ thẹn thùng, bảo sư bà trụ trì rằng: Thôi, chúng ta đi đi thôi”. Một lão ni nghiêm trang cẩn mật, tuổi tác già nua mà “mặt đỏ bừng, vẻ thẹn thùng” rồi phải hối thúc sư bà “đi đi thôi” trong một tâm trạng như là dỗi hờn thì thật là đáng kinh ngạc. Lãn Ông rất lúng túng, tìm cách “lưu họ lại không được, mới mang ra một ít hương tiền để cúng” rồi hỏi: “Hai lão ni trọ tại nơi nào?”. Họ đáp: “Chưa có nơi nào”, rồi vội vàng từ biệt ra đi. Lãn Ông đâu dễ chịu ngồi yên, ông “vội gọi một tên người nhà linh lợi bảo đi theo sau họ, mà không cho họ biết…”.
Thế rồi Lãn Ông nhớ lại mối tình xưa. Lỗi tại ông. Ông đã nộp đủ lễ vấn danh, lễ nạp thái, vậy mà rồi vì một lý do riêng, ông hồi cư về Hương Sơn quê mẹ và xa luôn người vợ sắp cưới của mình để bà phải mỏi mòn trông đợi đến hôm nay mới bất ngờ gặp lại.
Rồi người thiếu phụ đó ra sao? Lãn Ông có dọ hỏi thì biết bà “thề chung thân ở vậy”. Nhiều người đi hỏi cưới, bà cương quyết từ chối. Sau cùng, bà vào chùa tu. Lãn Ông viết tiếp: “Tôi nghe biết vậy thì tâm thần kinh loạn, than rằng: Vì ta bất cẩn trong việc này. Có thuỷ
Tưởng tượng coi, lão ni - người tình cũ của Lãn Ông – đã phải trần tình năn nỉ, thuyết phục sư bà ra sao để sư bà động lòng chịu cùng xuống núi một phen. Tuy biết khá rõ rồi, nhưng vốn thận trọng, Lãn Ông mới “trắc nghiệm” lại lần nữa, vì biết đâu chỉ là một sự tình cờ, ông bèn kể rõ họ tên quê quán… “Lúc đó chỉ thấy ni cô chùa Huê Cầu mặt đỏ bừng, vẻ thẹn thùng, bảo sư bà trụ trì rằng: Thôi, chúng ta đi đi thôi”. Một lão ni nghiêm trang cẩn mật, tuổi tác già nua mà “mặt đỏ bừng, vẻ thẹn thùng” rồi phải hối thúc sư bà “đi đi thôi” trong một tâm trạng như là dỗi hờn thì thật là đáng kinh ngạc. Lãn Ông rất lúng túng, tìm cách “lưu họ lại không được, mới mang ra một ít hương tiền để cúng” rồi hỏi: “Hai lão ni trọ tại nơi nào?”. Họ đáp: “Chưa có nơi nào”, rồi vội vàng từ biệt ra đi. Lãn Ông đâu dễ chịu ngồi yên, ông “vội gọi một tên người nhà linh lợi bảo đi theo sau họ, mà không cho họ biết…”.
Thế rồi Lãn Ông nhớ lại mối tình xưa. Lỗi tại ông. Ông đã nộp đủ lễ vấn danh, lễ nạp thái, vậy mà rồi vì một lý do riêng, ông hồi cư về Hương Sơn quê mẹ và xa luôn người vợ sắp cưới của mình để bà phải mỏi mòn trông đợi đến hôm nay mới bất ngờ gặp lại.
Rồi người thiếu phụ đó ra sao? Lãn Ông có dọ hỏi thì biết bà “thề chung thân ở vậy”. Nhiều người đi hỏi cưới, bà cương quyết từ chối. Sau cùng, bà vào chùa tu. Lãn Ông viết tiếp: “Tôi nghe biết vậy thì tâm thần kinh loạn, than rằng: Vì ta bất cẩn trong việc này. Có thuỷ
mà không có chung, khiến cho người mang hận, mà ta mang tiếng là người bạc bẽo. Ta bối rối không biết cách nào để gỡ cái mối ra, mới vội vàng đến Huê Cầu mà tìm hiểu sự việc”. Quả thật, bà đã từ hôn nhiều người chỉ vì lòng bà chỉ có Lãn Ông thôi. Bà thà đi tu chớ không lấy ai khác nữa!
Bà nói: “Đã có người hỏi mình làm vợ thì mình (coi như) đã có chồng rồi, chẳng qua vô phận mà chồng bỏ…”. Trách chi Lãn Ông không tan nát cõi lòng, “tâm thần kinh loạn”. Để chuộc lỗi mình, ông xin bà cho ông được coi bà như “cô em gái nhỏ”, bảo dưỡng bà suốt đời từ đây. Vì bà đã đi tu nên ông đề nghị cất cho bà cái chùa nhỏ, trong một cảnh vườn vắng vẻ yên tĩnh: “Mùa đông cũng như mùa hè, lạnh ấm đều sẽ do ta lo liệu, một là để báo ân, hai là để chuộc lỗi…”. Bà cố cầm giọt lệ: “Quan nhân có hậu tình, còn tôi chẳng gặp chồng, cái thân cô khổ cũng là do số mệnh vậy, đâu có dám trách ai… Nay tôi được biết tấm lòng tốt này cũng an ủi cảnh linh lạc vậy”. Và bà đã từ chối. Và Lãn Ông làm thơ. Phải, bởi vì đâu có thứ thuốc nào sắc ba chén còn bảy phân mà chữa được cái bệnh của ông bây giờ! Ông viết: “Tôi lấy làm thương tình, mới giải lòng trong một bài thơ như sau:
Vô tâm sự xuất ngộ nhân đa,
Kim nhật tương khan khổ tự ta.
Nhất tiếu tình đa lưu lãnh lệ,
Song mâu xuân tận kiến hình hoa.
Thử sinh nguyện tác can huynh muội,
Tái thế ứng đồ tốn thất gia.
Ngã bất phụ nhân nhân phụ ngã,
Túng nhiên như thứ nại chi hà?”
Dịch thơ:
Vô tâm nên nỗi luỵ người ta
Trông mặt nhau đây luống xót xa
Gượng cười khôn giấu đôi hàng
Bà nói: “Đã có người hỏi mình làm vợ thì mình (coi như) đã có chồng rồi, chẳng qua vô phận mà chồng bỏ…”. Trách chi Lãn Ông không tan nát cõi lòng, “tâm thần kinh loạn”. Để chuộc lỗi mình, ông xin bà cho ông được coi bà như “cô em gái nhỏ”, bảo dưỡng bà suốt đời từ đây. Vì bà đã đi tu nên ông đề nghị cất cho bà cái chùa nhỏ, trong một cảnh vườn vắng vẻ yên tĩnh: “Mùa đông cũng như mùa hè, lạnh ấm đều sẽ do ta lo liệu, một là để báo ân, hai là để chuộc lỗi…”. Bà cố cầm giọt lệ: “Quan nhân có hậu tình, còn tôi chẳng gặp chồng, cái thân cô khổ cũng là do số mệnh vậy, đâu có dám trách ai… Nay tôi được biết tấm lòng tốt này cũng an ủi cảnh linh lạc vậy”. Và bà đã từ chối. Và Lãn Ông làm thơ. Phải, bởi vì đâu có thứ thuốc nào sắc ba chén còn bảy phân mà chữa được cái bệnh của ông bây giờ! Ông viết: “Tôi lấy làm thương tình, mới giải lòng trong một bài thơ như sau:
Vô tâm sự xuất ngộ nhân đa,
Kim nhật tương khan khổ tự ta.
Nhất tiếu tình đa lưu lãnh lệ,
Song mâu xuân tận kiến hình hoa.
Thử sinh nguyện tác can huynh muội,
Tái thế ứng đồ tốn thất gia.
Ngã bất phụ nhân nhân phụ ngã,
Túng nhiên như thứ nại chi hà?”
Dịch thơ:
Vô tâm nên nỗi luỵ người ta
Trông mặt nhau đây luống xót xa
Gượng cười khôn giấu đôi hàng
lệ
Tóc bạc che mờ nửa mặt hoa
Kiếp này hãy kết làm huynh muội
Kiếp khác xin hoàn nghĩa thất gia
Ai nỡ phụ ai, ai nỡ phụ
Dở dang, dang dở biết ru mà?
Ngô Tất Tố
Cảm động vì bài thơ “giải lòng” đó mà bà đã tha thứ cho ông. Lãn Ông viết: “Từ đó thời thường qua lại hỏi thăm nhau”.
Chuyện rồi kết thúc ra sao?
Tuổi hạc ngày càng cao, bà chỉ xin ông mua gỗ ở Nghệ An đóng cho bà một cỗ quan tài. Vâng, phải đúng gỗ ở Nghệ An bà mới chịu, vì đây là vùng Hương Sơn quê mẹ Lãn Ông (Lãn Ông quê gốc Hải Dương, nhưng sống và thành danh ở Hương Sơn). Có lẽ bà nghĩ lúc sống đã không được nên duyên vợ chồng thì lúc chết ít ra cũng được âu yếm nằm trong một cỗ quan tài do ông đóng cho bà từ thứ gỗ của quê hương ông.
Đó, chuyện tình của Lãn Ông, “Ông Làm Biếng” làng Hải Thượng, một chuyện tình thuỷ chung, nhân hậu của một thầy thuốc, ông Tổ của ngành Y, làm ta thấy càng gần gũi với ông hơn, càng quý trọng ông hơn.
(Từ Quang 39, tháng 1, 2022)
(*) Hải Thượng Lãn Ông. Thượng Kinh Ký Sự, NXB Văn học, 1993.
Bản dịch của Ứng Nhạc Vũ Văn Đình
Warning: Undefined array key 1246 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1247 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1248 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1249 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1250 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1251 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1252 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1253 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1254 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1255 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1256 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1257 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1258 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1259 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1260 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1261 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1262 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1263 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1264 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1265 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1266 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1267 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1268 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1269 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1270 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1271 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1272 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1273 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1274 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1275 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1276 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1277 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1278 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1279 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1280 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1281 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1282 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1283 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1284 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1285 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1286 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1287 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1288 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1289 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1290 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1291 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1292 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1293 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1294 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1295 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1296 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1297 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1298 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1299 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1300 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1301 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1302 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1303 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1304 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1305 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1306 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1307 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1308 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1309 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1310 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1311 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1312 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1313 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1314 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1315 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1316 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1317 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1318 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1319 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1320 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1321 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1322 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1323 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1324 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1325 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1326 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1327 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1328 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1329 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1330 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1331 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1332 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1333 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1334 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1335 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1336 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1337 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1338 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1339 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1340 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1341 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1342 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1343 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1344 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1345 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1346 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1347 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1348 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1349 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1350 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1351 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1352 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1353 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1354 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1355 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1356 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1357 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1358 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1359 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Tóc bạc che mờ nửa mặt hoa
Kiếp này hãy kết làm huynh muội
Kiếp khác xin hoàn nghĩa thất gia
Ai nỡ phụ ai, ai nỡ phụ
Dở dang, dang dở biết ru mà?
Ngô Tất Tố
Cảm động vì bài thơ “giải lòng” đó mà bà đã tha thứ cho ông. Lãn Ông viết: “Từ đó thời thường qua lại hỏi thăm nhau”.
Chuyện rồi kết thúc ra sao?
Tuổi hạc ngày càng cao, bà chỉ xin ông mua gỗ ở Nghệ An đóng cho bà một cỗ quan tài. Vâng, phải đúng gỗ ở Nghệ An bà mới chịu, vì đây là vùng Hương Sơn quê mẹ Lãn Ông (Lãn Ông quê gốc Hải Dương, nhưng sống và thành danh ở Hương Sơn). Có lẽ bà nghĩ lúc sống đã không được nên duyên vợ chồng thì lúc chết ít ra cũng được âu yếm nằm trong một cỗ quan tài do ông đóng cho bà từ thứ gỗ của quê hương ông.
Đó, chuyện tình của Lãn Ông, “Ông Làm Biếng” làng Hải Thượng, một chuyện tình thuỷ chung, nhân hậu của một thầy thuốc, ông Tổ của ngành Y, làm ta thấy càng gần gũi với ông hơn, càng quý trọng ông hơn.
(Từ Quang 39, tháng 1, 2022)
(*) Hải Thượng Lãn Ông. Thượng Kinh Ký Sự, NXB Văn học, 1993.
Bản dịch của Ứng Nhạc Vũ Văn Đình
Warning: Undefined array key 1246 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1247 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1248 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1249 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1250 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1251 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1252 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1253 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1254 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1255 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1256 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1257 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1258 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1259 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1260 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1261 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1262 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1263 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1264 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1265 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1266 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1267 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1268 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1269 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1270 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1271 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1272 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1273 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1274 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1275 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1276 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1277 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1278 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1279 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1280 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1281 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1282 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1283 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1284 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1285 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1286 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1287 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1288 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1289 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1290 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1291 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1292 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1293 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1294 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1295 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1296 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1297 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1298 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1299 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1300 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1301 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1302 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1303 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1304 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1305 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1306 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1307 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1308 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1309 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1310 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1311 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1312 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1313 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1314 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1315 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1316 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1317 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1318 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1319 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1320 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1321 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1322 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1323 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1324 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1325 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1326 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1327 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1328 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1329 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1330 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1331 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1332 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1333 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1334 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1335 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1336 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1337 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1338 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1339 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1340 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1341 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1342 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1343 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1344 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1345 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1346 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1347 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1348 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1349 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1350 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1351 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1352 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1353 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1354 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1355 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1356 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1357 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1358 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 1359 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
MỐI TÌNH ĐẦU CỦA HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG
Hết phần MỐI TÌNH ĐẦU CỦA HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG
« Xem chương trước « « Sách này có 37 chương » » Xem chương tiếp theo »
Mời xem phần:
MỐI TÌNH ĐẦU CỦA HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG
Bông Hồng Cho Mẹ và Những cảm nhận học Phật
MỤC LỤC
- Duyên khởi (thay lời tựa)
- MÙA VU LAN: “BÔNG HỒNG CHO MẸ”
- CHA MẸ & CON CÁI
- THƯƠNG NHỚ ĐÒN ROI…
- GIÀ MÀ... “SƯỚNG”!
- HẠNH PHÚC CÓ THỂ ĐO ĐẠC ĐƯỢC!
- THÊM MỘT TUỔI MỚI
- »» MỐI TÌNH ĐẦU CỦA HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG
- NÓI THÊM VỀ THỞ BỤNG
- THIỀN VÀ THỞ
- LUÂN HỒI SANH TỬ
- TRỜI CAO ĐẤT RỘNG MỘT MÌNH TÔI ĐI...
- CHỌN NHỮNG NỤ CƯỜI
- ĐỘC CƯ
- KHÔNG NGHĨ THIỆN, KHÔNG NGHĨ ÁC
Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.85 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.
Ghi danh hoặc đăng nhập
Thành viên đang online:
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ...
... ...
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ... ... ...