Đức Thái thượng nói rằng:

1. Cương lĩnh chung

(1)Họa, phước không cửa vào,
Đều do người tự chuốc.
(2)Việc báo ứng thiện, ác,
Như bóng luôn theo hình.

2. Cảnh tỉnh người đời

(3)Cho nên, trong trời đất có thần chủ trì việc xét lỗi, tùy theo chỗ phạm lỗi nặng nhẹ của người mà giảm toán. (4)Toán giảm thì nghèo khó hao tổn, (5)gặp nhiều buồn lo hoạn nạn; (6)người người đều ghét bỏ, tai họa, hình phạt liền theo sau. (7)Điều tốt đẹp lánh xa, (8)ác tinh chiếu vào gây họa. (9)Toán hết thì phải chết.

(10)Lại có [bốn vị] thần là tam thai và Bắc đẩu ở trên đầu người, ghi chép tội ác để giảm trừ kỷ, toán. (11)Lại có ba thần thi ở trong thân người, cứ đến ngày canh thân thì lên thiên tào báo rõ những điều tội lỗi của người. (12)Đến ngày cuối tháng, thần bếp cũng [lên thiên tào báo cáo] như vậy. (13)Người đời phạm tội lỗi, lớn thì giảm kỷ, nhỏ thì giảm toán. (14)Những tội lỗi lớn nhỏ như thế tính ra đến số mấy trăm. Muốn cầu sống lâu thì trước hết phải kiêng tránh tất cả những tội lỗi này.

3. Nêu những việc thiện

(15)Hợp đạo thì tiếp tục làm, trái đạo thì thối lui. (16)Không làm những việc tà vạy. Chẳng xem thường nơi khuất tất vắng vẻ. (17)Chứa góp công đức, (18)đem lòng từ đối với muôn vật. (19)Giữ đạo trung hiếu, (20)hòa ái kính thuận. (21)Sửa mình chân chánh, cảm hóa người khác. (22)Thương yêu giúp đỡ người cô độc góa bụa, kính trọng người già, lo cho trẻ thơ. (23)Côn trùng cỏ cây cũng không được làm hại. (24)Phải thương xót trước việc ác của người, vui mừng với việc thiện của người. (25)Giúp người khi khẩn cấp, cứu người lúc nguy nan. (26)Thấy người khác được cũng như mình được, thấy người khác mất cũng như mình mất. (27)Không phô bày nhược điểm của người, không khoe khoang

ưu điểm của mình. (28)Ngăn điều xấu ác, tán dương điều thiện. (29)Cho ra nhiều, giữ lại ít. (30)Chịu nhục không oán hận, (31)được vinh dự sủng ái phải lo sợ. (32)Làm ơn không cầu báo đáp, giúp người rồi không hối tiếc.

4. Khuyến khích làm thiện

(33)Làm người hiền thiện, (34)người người đều kính trọng, đạo trời nâng đỡ, phước lộc tùy theo, tà ác tránh xa, thần linh hộ vệ. (35)Việc làm ắt thành tựu, có thể thành thần tiên. (36)Nếu muốn thành thiên tiên, phải làm một ngàn ba trăm điều thiện. Nếu muốn thành địa tiên, phải làm ba trăm điều thiện.

5. Nêu những việc ác

(37)Nếu như nghĩ điều phi nghĩa, làm việc trái lẽ: (38)Lấy việc làm ác cho là tài năng. (39)Nhẫn tâm làm những việc tàn ác tổn hại. (40)Lén lút hại kẻ hiền lương, âm thầm khinh nhờn hủy báng người trên. (41)Khinh thường thầy dạy, không kính phụng thầy. (42)Lừa gạt người không biết, bôi xấu bạn học. (43)Dối trá lừa bịp, công kích bới móc thân tộc. (44)Cứng rắn không nhân từ, làm điều tàn nhẫn tự cho là đúng. (45)Đúng sai không thích đáng, chánh tà đều trái lẽ. (46)Ngược đãi cướp công cấp dưới, siểm nịnh cấp trên mong được nâng đỡ. (47)Chịu ơn không báo, nhớ oán không thôi. (48)Khinh miệt dân trời, nhiễu loạn việc nước. (49)Ban thưởng phi nghĩa, xử phạt vô tội. (50)Giết người cướp tài sản, hại người chiếm địa vị. (51)Giết kẻ quy hàng, diệt người chịu tội; ép người chân chính, loại kẻ hiền lương. (52)Bức hiếp người cô độc góa bụa. (53)Vất bỏ pháp luật, nhận của hối lộ. (54)Biến ngay thành gian, lấy gian làm ngay. (55)Tội nhẹ xem nặng. (56)Thấy [người đã bị] giết còn thêm giận dữ. (57)Biết lỗi không sửa, biết thiện không làm. (58)Tự mình phạm tội làm liên lụy người khác. Che giấu, cản trở người khác sử dụng phương thuật. (59)Khinh chê hủy báng thánh hiền. (60)Xâm hại hủy nhục

người đạo đức. (61)Bắn chim rượt thú, đào trùng đuổi chim. Chặn hang lật tổ, phá thai hại trứng. (62)Mong người khác thất bại, phá hoại sự thành công của người. (63)Khiến người nguy hiểm để mình được an ổn. Giảm bớt của người để thêm cho mình. (64)Lấy xấu đổi tốt. Vì chuyện riêng bỏ việc chung. (65)Trộm cắp tài năng người khác. Che giấu việc thiện của người. (66)Phô bày chuyện xấu, bới móc chuyện riêng tư của người. (67)Làm tốn hao tài vật người khác. (68)Chia lìa tình thân cốt nhục của người, xâm phạm những điều người khác yêu thích, giúp người khác làm việc sai trái.

(69)Thích ý ra oai. Làm nhục người để giành phần thắng. (70)Phá hoại mùa màng của người. Phá hoại chuyện hôn nhân của người. (71)Vừa giàu đã kiêu. Thoát tội không biết xấu hổ. (72)Việc tốt về mình, đổ lỗi cho người. Đổ họa cho người, đẩy tội về người. (73)Mua bán hư danh. Chất chứa lòng hiểm độc. (74)Ngăn trở ưu điểm của người. Bao che nhược điểm của mình. (75)Dựa vào quyền uy bức hiếp người. Buông thả lòng hung bạo giết hại người. (76)Không duyên cớ mà may quần áo mới. Không đúng lễ mà giết mổ súc vật. (77)Vung vãi hoang phí ngũ cốc. Làm nhọc sức chúng sinh. (78)Phá hoại nhà người chiếm tài sản quý. Gây lụt, đốt lửa làm hại dân cư. (79)Rối loạn phép tắc, hại công sức người. Phá hỏng đồ dùng, khiến người cùng khốn.

(80)Thấy người vinh hoa phú quý, mong cho người lưu lạc tù đày. Thấy người giàu có, mong cho người tan nhà nát cửa. (81)Thấy người có sắc đẹp, khởi lòng ham muốn tà vạy. (82)Nợ người tiền bạc của cải, mong cho người chết đi. Thỉnh cầu nhờ cậy không được, liền sinh oán hận nguyền rủa. (83)Thấy người sa cơ thất thế liền nói lỗi người. Thấy người thân thể khuyết tật mà cười cợt. Thấy người có tài năng đáng ngợi

khen lại chèn ép.

(84)Chôn bùa độc để hại người. Dùng thuốc làm chết cây cối. (85)Nổi giận với thầy dạy, xúc phạm bậc cha anh. (86)Cưỡng ép giành lấy, tham muốn xâm đoạt. (87)Cướp bóc để làm giàu. Xảo trá cầu thăng chức. (88)Thưởng phạt không công bằng. Tham vui quá tiết độ. (89)Khắt khe bạo ngược với cấp dưới. Khủng bố dọa nạt người khác. (90)Oán trời trách người. Mắng gió chửi mưa. (91)Xúi giục người tranh tụng. Ngu muội kết thành bè đảng bon chen. (92)Nghe theo lời vợ, làm trái lời răn dạy của cha mẹ. (93)Có mới nới cũ, ngoài miệng nói đúng trong lòng nghĩ sai. (94)Tham tiền làm liều, lừa dối người trên. Bịa đặt lời ác độc, gièm pha hãm hại người thường. (95)Làm hại người khác, tự cho là ngay thẳng; bôi nhọ thần thánh, tự cho là chân chánh. (96)Bỏ điều thuận, theo điều nghịch; bỏ người thân, theo kẻ sơ. (97)Viện trời đất chứng minh lòng dạ xấu xa; dẫn thần minh soi xét việc đê hèn. Trước cho tặng, sau hối tiếc. Vay mượn không trả. (98)Mong cầu vượt quá phận mình. Đem dùng cạn kiệt năng lực. (99)Dâm dục quá mức độ. (100)Trong lòng ác độc, bên ngoài ra vẻ hiền từ. Cho người khác ăn thức ăn dơ. Dùng tà đạo sai trái mê hoặc mọi người. (101)Dùng thước ngắn, vật đong nhỏ. Quả cân non, thúng lường thiếu. Lấy đồ giả trộn lẫn đồ thật. Mưu lợi gian xảo. (102)Chèn ép khinh khi người lương thiện. Lừa gạt kẻ khờ khạo ngu ngốc. (103)Tham lam không chán. Thề thốt cầu thần chứng minh. (104)Nghiện rượu, gây náo loạn. (105)Ruột thịt nóng giận tranh chấp nhau. Nam giới không trung lương. Nữ giới không nhu thuận. (106)[Đàn ông] không giữ hòa thuận trong nhà. [Đàn bà] không kính trọng chồng. (107)Chỉ thích kiêu ngạo khoe khoang. Thường làm việc ganh ghét đố kỵ. (108)[Đàn ông] đối với vợ con không giữ đức hạnh, [đàn bà] không

giữ lễ với cha mẹ chồng. (109)Khinh thường tổ tiên. Trái lệnh bề trên. (110)Làm việc vô ích. Ôm lòng phản trắc. (111)Thề thốt nguyền rủa mình, nguyền rủa người khác. Yêu ghét thiên lệch. (112)Nhảy qua giếng, nhảy qua ông táo. Lựa chọn thức ăn, khinh thường người khác. (113)Phá thai hại con, việc làm nhiều ám muội. (114)Ca múa vào những ngày cuối tháng, cuối năm. Khóc lóc quát giận sáng sớm ngày đầu tháng. Quay về hướng bắc hỉ mũi, khạc nhổ, tiểu tiện. Ngâm vịnh, khóc lóc trước bếp lò. (115)Lại dùng lửa trong bếp để thắp hương. Dùng củi dơ đun nấu thức ăn. Giữa đêm thức dậy lõa lồ. Hành hình vào tám ngày phân tiết. (116)Khạc nhổ [khi thấy] sao băng. Chỉ vào cầu vồng. Thường chỉ trỏ mặt trời, mặt trăng, tinh tú. Nhìn lâu vào mặt trời, mặt trăng. (117)Mùa xuân đốt rừng xua bắt thú. Quay về hướng bắc chửi mắng độc địa. Vô cớ giết rùa, đánh rắn...

6. Tổng kết thiện ác

(118)Những tội như thế, thần tư mệnh tùy theo nặng nhẹ mà trừ vào kỷ, toán. Kỷ, toán trừ hết thì phải chết. Sau khi chết vẫn còn nợ thì để lại tai ương cho con cháu.

(119)Lại như những kẻ ngang ngược cướp lấy tiền tài người khác, rồi thì cả gia đình vợ con đều phải gánh chịu [quả báo], dần dần cho đến chết chóc; nếu không chết chóc thì cũng gặp nạn lũ lụt, hỏa tai, trộm cướp, mất mát đồ vật, bệnh tật, gặp nạn miệng lưỡi, để trả giá cho sự chiếm đoạt sằng bậy. (120)Lại như kẻ giết oan người khác, [sau rồi cũng bị người khác giết lại,] đó là đổi binh khí mà giết lẫn nhau. (121)Kẻ chiếm lấy tiền tài phi nghĩa cũng giống như dùng thịt thối cho đỡ đói, uống rượu độc cho đỡ khát. Chẳng những không tạm no lòng mà cái chết đã đến.

(122)Khi tâm khởi ý thiện, tuy

chưa làm việc thiện nhưng thiện thần đã nương theo. Nếu tâm khởi ý ác, tuy chưa làm việc ác mà hung thần đã bám theo. (123)Nếu có người từng làm việc xấu ác, về sau tự mình hối cải, không làm các việc ác, vâng làm các việc lành. Lâu ngày ắt được sự an lành tốt đẹp. Đó gọi là chuyển họa thành phúc.

7. Kết luận

(124)Cho nên người hiền lành, nói lời hiền thiện, nhìn việc hiền thiện, làm việc hiền thiện, mỗi ngày có đủ ba yếu tố hiền thiện này, trong ba năm ắt được trời ban phúc lành. Người hung dữ, nói lời hung ác, nhìn việc hung ác, làm việc hung ác, mỗi ngày có đủ ba yếu tố hung ác này, trong ba năm ắt bị trời giáng tai họa. Vậy sao không cố gắng mà làm [việc thiện]?


Chú thích:
Chúng tôi thực hiện việc phân đoạn dựa theo nội dung giảng giải của Hòa thượng Tịnh Không, riêng các tiêu đề là chúng tôi tự đặt thêm để độc giả tiện theo dõi. Các số nhỏ trong ngoặc là số đoạn sẽ được Hòa thượng sử dụng ở các bài giảng trong sách này. Tổng cộng có 124 đoạn.