Hồn quê - Hồn quê

Nếu chúng ta luôn giúp đỡ lẫn nhau, sẽ không ai còn cần đến vận may. (If we always helped one another, no one would need luck.)Sophocles

Dầu giữa bãi chiến trường, thắng ngàn ngàn quân địch, không bằng tự thắng mình, thật chiến thắng tối thượng.Kinh Pháp cú (Kệ số 103)

Người ta vì ái dục sinh ra lo nghĩ; vì lo nghĩ sinh ra sợ sệt. Nếu lìa khỏi ái dục thì còn chi phải lo, còn chi phải sợ?Kinh Bốn mươi hai chương

Mục đích chính của chúng ta trong cuộc đời này là giúp đỡ người khác. Và nếu bạn không thể giúp đỡ người khác thì ít nhất cũng đừng làm họ tổn thương. (Our prime purpose in this life is to help others. And if you can't help them, at least don't hurt them.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV

Gặp quyển sách hay nên mua ngay, dù đọc được hay không, vì sớm muộn gì ta cũng sẽ cần đến nó.Winston Churchill

Ai sống quán bất tịnh, khéo hộ trì các căn, ăn uống có tiết độ, có lòng tin, tinh cần, ma không uy hiếp được, như núi đá, trước gió.Kinh Pháp cú (Kệ số 8)

Bạn sẽ không bao giờ hạnh phúc nếu cứ mãi đi tìm những yếu tố cấu thành hạnh phúc. (You will never be happy if you continue to search for what happiness consists of. )Albert Camus

Hạnh phúc không phải là điều có sẵn. Hạnh phúc đến từ chính những hành vi của bạn. (Happiness is not something ready made. It comes from your own actions.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV

Nên biết rằng tâm nóng giận còn hơn cả lửa dữ, phải thường phòng hộ không để cho nhập vào. Giặc cướp công đức không gì hơn tâm nóng giận.Kinh Lời dạy cuối cùng

Dầu mưa bằng tiền vàng, Các dục khó thỏa mãn. Dục đắng nhiều ngọt ít, Biết vậy là bậc trí.Kinh Pháp cú (Kệ số 186)

VỀ MỤC LỤC

Thỉnh thoảng tôi được điện của bạn từ phương xa. Ban đầu lúc mới đi anh bạn gọi để kể chuyện xứ người lắm điều lạ, nhưng sau đó gọi về không còn nói chuyện người nữa mà nói về mình, về quê hương. Chắc là bạn nhớ nhà lắm, nhớ đến độ biết sự chênh lệch múi giờ mà vẫn gọi về lúc nửa đêm tôi đang ngủ không sợ phiền. Giữa khuya sâu đang ngủ phải bật đèn ngồi dậy, tôi hơi quạu. Tưởng chuyện gì, thức dậy để nghe anh nói về nước nôi, con cá linh, bông điên điển còn được người trộn với bột để làm bánh. Ở quê nhà, ai mà không biết, nhưng rồi tôi cảm thấy bồi hồi cho anh. Trường hợp của anh y như sách Quốc văn giáo khoa thư học lúc nhỏ – đi đâu cũng không thấy nơi nào đẹp hơn quê nhà. Và như Chế Lan Viên viết “Khi ở chỉ là đất ở – Khi đi đất hóa tâm hồn”.

Hai câu thơ có điều gì đó bâng khuâng. Tâm hồn là gì nằm bên ngoài hay bên trong? Tâm hồn, hồn vía, hồn phách là những từ trừu tượng. Đất hóa tâm hồn vậy mà nó rờ nắm được, có hương vị lẫn màu sắc thật khó trả lời. Nhưng rồi cũng hiểu được nếu như theo quan niệm của dân gian, của cái gọi là tâm linh. Con người có hai phần xác và hồn. Hồn nằm trong thể xác. Như vậy không có người sao có hồn. Không có quê sao gọi là hồn quê?

Quê là nơi có mồ mả tổ tiên ông bà, là nơi sinh ra người lớn lên cùng với xóm làng, chan hòa yêu thương đùm bọc lẫn nhau. Cuộc sống của người bắt đầu từ đó, nên đi đâu đều nghe có tiếng gọi trở về. Hồn quê gắn kết giữa hai người lạ với nhau. Thí dụ như đang lang thang ở Sài Gòn

gặp một người nói mình dân miền Tây. Tự nhiên hai người cảm thấy gắn kết không cần hỏi thêm là ở Long Xuyên hay Cần Thơ, Đồng Tháp. Như vậy hồn quê bắt đầu từ đặc điểm vùng đất và nó tạo ra tập quán, tính cách của người. Hồn quê nằm ở những thửa ruộng, cánh đồng. Vùng Bảy núi đất gò pha cát. Muốn làm ruộng mới đợi mưa xuống cày bừa gieo sạ. Vùng Tứ giác Long Xuyên rộng bao la mỗi năm có mùa nước nổi lênh đênh. Làm ruộng rất vất vả, trông nắng trông mưa thời tiết thay đổi thất thường nên năm trúng, năm thất mùa. Làm trối chết mà vẫn nghèo, đôi khi chuyện giàu nghèo cũng do số phận hên xui.

Dân nghèo kéo nhau về các khu đô thị, khu công nghiệp kiếm sống. Ở quê cũng có người vì nghèo phải bươn chải bỏ quê đi xa nhưng rất ít, đất níu chân người ở lại. Vì hồn quê còn là màu xanh của ruộng đồng, màu vàng rực khi lúa chín. Còn là mùi hương lúa, hương gạo lúa mới, mùi rơm rạ, mùi khói đốt đồng. Còn là những âm thanh tiếng gió rì rào thổi qua vườn cây, tiếng chim hót buổi sáng rộn ràng. Nhất là buổi trưa văng vẳng xa xa tiếng gà gáy trưa (không biết căn cứ vào đâu dân gian cho là tiếng gà gáy trưa là báo hiệu có con gái chửa hoang. Hay là buổi trưa ở quê tiếng gà gáy nghe buồn lắm, bắt nhớ tới chuyện này chuyện kia nên nói vậy.)

Hồn quê còn là những con sông. Miền Tây với hai con sông Tiền, sông Hậu, cùng với mạng kênh rạch chằng chịt tạo ra miền sông nước. “Sông cũng như người ấy có khi buồn vui, có khi hờn ghen. Chỉ còn tình yêu tuổi thơ mới thấy – Con sông tôi tắm mát, con sông tôi đã hát” . Con

sông đã đi vào nhạc của Hoàng Hiệp rồi như trở nên bất tử.

Tôi đang ở quê, anh bạn ở xứ người lãng xẹt khi anh hỏi tôi nhớ không. Trong khi tôi đang hít thở nhìn thấy quê thay đổi mỗi ngày. Làm sao tôi quên được tuổi thơ của mình trong đó có anh? Hình ảnh buổi trưa mùa cày khói đốt đồng mù mịt. Mùa cày đốt đồng còn là mùa chuột, mùa dế. Mấy tháng sống yên trong hang nay lưỡi cày lật đất lên chúng quýnh quáng chạy ra dọc theo luống cày. Mùa này ở quê rất vui, nhất là với lũ trẻ. Nhiều đứa buổi trưa trốn học rủ nhau xách thùng ra đồng bắt chuột, bắt dế đem về ăn, về chơi. Tuổi thơ khác người lớn, người lớn mấy ai đạt tới cái gọi là “lạc vô dư” - vui không dứt, trong khi con nít hết trò này bày tới trò kia. Bắt dế trở về thấy con rạch buổi trưa nước trong mát, lập tức cả bọn cởi quần áo. Có đứa ở truồng nhảy xuống rạch thi nhau lội đua, móc đầy sình liệng nhau làm khuấy động không khí yên tĩnh của buổi trưa quê.

Hồn quê còn nằm trong những người dân nếp sống giản dị mộc mạc. Nhà có món gì ngon hay đem múc ra cho láng giềng bên cạnh. Đi chơi về lỡ buổi cơm xách chén qua hàng xóm xin cơm là chuyện bình thường. Hay là hàng xóm nấu gì thơm nứt lỗ mũi, không có ai mời cũng chạy qua hỏi “Ai kêu tui đó, tui nghe mà.” Rồi xáp vô bàn ngồi tự nhiên. Và cũng người đó thấy con đường đất mưa xuống lỗ hang, tự động lấy len đào đất đắp đường cho nó bằng phẳng (không như ở thị thành cái gì cũng chờ nhà nước). Chẳng những đắp đường mà còn cất cầu. Hình ảnh những cây cầu tre lắt lẻo như

không còn, giờ được thay bằng cầu treo, cầu đúc xi măng. Hồn quê thể hiện qua hình ảnh người giàu, nghèo tự động hùn tiền, bỏ công ra, không nghĩ đến việc xe của ai chạy qua cầu sẽ lập trạm thu phí để lấy tiền lại.

Giữa khuya thức dậy để nghe anh nhớ đủ chuyện, không quên nhớ về ngôi đình, mái chùa xưa. Những ngày rằm, lễ kỳ yên cúng đình hàng năm có còn vui không. Tôi hình dung cảm xúc qua câu hỏi của anh. Qua đó cho thấy, hồn quê còn là ngôi chùa mái ngói rêu phong, ngôi đình cổ kính trên nóc có gắn hình sư tử, kì lân. Như là hồn quê tập trung về hai nơi này. Nó như xuất hiện cùng một lúc với làng quê để rồi cùng với làng quê sống mãi theo thời gian. Cuộc sống trải qua nhiều giai đoạn khó khăn, thiếu thốn nhưng người vẫn không quên mỗi năm chung tay hùn tiền, góp công tu bổ nó, để có chỗ cúng bái, thờ tự.

Là nơi thuộc về tâm linh tín ngưỡng đồng thời cũng là trung tâm văn hóa của làng xã. Dưới mái chùa, sân đình dân quê gặp nhau ngoài những câu chuyện về đạo đức, Phật pháp còn là những câu chuyện về kinh nghiệm mùa màng, chia vui cùng với nhà nào có con cháu ăn nên làm ra và chia sẻ với những ai đang gặp khó khăn, gắn kết nghĩa xóm làng.

Mỗi năm đình mở hội cúng kỳ yêu cầu cho mưa thuận gió hòa, cờ xí được treo lên rồi tiếng trống đình tùng tùng vang lên. Mọi người mang lễ vật đến đình để cúng thần cầu cho làng xóm được bình yên rồi xem hát bội. Người đi xa luôn nhớ tiếng trống đình cũng như nhớ tới tiếng chuông thong thả chùa ngân lên sáng, trưa, chiều. Tiếng chuông sâu lắng làm cho người thấy lòng thanh

thản hướng tới điều thiện. Đạo Phật là đạo tự do, đạo của tâm của luật nhân quả, mọi việc tùy theo người nên đạo Phật không quy định ra những luật lệ để buộc người theo, do đó ban ngày chùa như vắng, trừ những ai có nhu cầu mới đến chùa thắp nhang lạy Phật chuyện trò với sư trụ trì, lắng nghe những lời giảng dạy. Buổi chiều tối công việc đồng áng xong xuôi người mới kéo nhau đến chùa để cùng quý sư đọc kinh. Tuy nhiên vào những ngày rằm chùa là nơi cho thấy sức sống tâm linh hiện ra mãnh liệt qua việc có mặt đông đủ mọi người quy tụ về đây. Ngày rằm giống như ngày hội quang cảnh náo nhiệt nhưng lại trang nghiêm, người tới lạy Phật, người nghe thầy thuyết pháp rồi ngồi quây quần thưởng thức nhứng món ăn chay.

Tóm lại hồn quê là ảo, là trừu tượng không nhìn thấy, không nắm bắt được nhưng lại là thực để người vui buồn, thương nhớ, mong đợi. Hồn quê có trong người. Qua hồn quê cho người thấy được tâm mình. Mà thấy được tâm mình theo như kinh Phật dạy là thấy đã được pháp. Thấy được pháp tức là người đã đứng trước cửa Phật.

Hồn quê

Hết phần Hồn quê

« Xem chương trước « « Sách này có 1548 chương » » Xem chương tiếp theo »

Hồn quê

Ngô Khắc Tài

MỤC LỤC ( 97 )

Sách có 1548 chương, Mục lục chia thành 104 trang: »» 1 »» »» 2 »» »» 3 »» »» 4 »» »» 5 »» »» 6 »» »» 7 »» »» 8 »» »» 9 »» »» 10 »» »» 11 »» »» 12 »» »» 13 »» »» 14 »» »» 15 »» »» 16 »» »» 17 »» »» 18 »» »» 19 »» »» 20 »» »» 21 »» »» 22 »» »» 23 »» »» 24 »» »» 25 »» »» 26 »» »» 27 »» »» 28 »» »» 29 »» »» 30 »» »» 31 »» »» 32 »» »» 33 »» »» 34 »» »» 35 »» »» 36 »» »» 37 »» »» 38 »» »» 39 »» »» 40 »» »» 41 »» »» 42 »» »» 43 »» »» 44 »» »» 45 »» »» 46 »» »» 47 »» »» 48 »» »» 49 »» »» 50 »» »» 51 »» »» 52 »» »» 53 »» »» 54 »» »» 55 »» »» 56 »» »» 57 »» »» 58 »» »» 59 »» »» 60 »» »» 61 »» »» 62 »» »» 63 »» »» 64 »» »» 65 »» »» 66 »» »» 67 »» »» 68 »» »» 69 »» »» 70 »» »» 71 »» »» 72 »» »» 73 »» »» 74 »» »» 75 »» »» 76 »» »» 77 »» »» 78 »» »» 79 »» »» 80 »» »» 81 »» »» 82 »» »» 83 »» »» 84 »» »» 85 »» »» 86 »» »» 87 »» »» 88 »» »» 89 »» »» 90 »» »» 91 »» »» 92 »» »» 93 »» »» 94 »» »» 95 »» »» 96 »» »» 97 »» »» 98 »» »» 99 »» »» 100 »» »» 101 »» »» 102 »» »» 103 »» »» 104 »»

Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.80 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:

Viên Hiếu Thành

Huệ Lộc 1959

Bữu Phước

Chúc Huy

Minh Pháp Tự

minh hung thich

Diệu Âm Phúc Thành

Phan Huy Triều

Phạm Thiên

Trương Quang Quý

Johny

Dinhvinh1964

Pascal Bui

Vạn Phúc

Giác Quý

Trần Thị Huyền

Chanhniem Forever

NGUYỄN TRỌNG TÀI

KỲ

Dương Ngọc Cường

Mr. Device

Tri Huynh

Thích Nguyên Mạnh

Thích Quảng Ba

T TH

Tam Thien Tam

Nguyễn Sĩ Long

caokiem

hoangquycong

Lãn Tử

Ton That Nguyen

ngtieudao

Lê Quốc Việt

Du Miên

Quang-Tu Vu

phamthanh210

An Khang 63

zeus7777

Trương Ngọc Trân

Diệu Tiến ... ...

... ...