Cái hại của sự nóng giận là phá hoại các pháp lành, làm mất danh tiếng tốt, khiến cho đời này và đời sau chẳng ai muốn gặp gỡ mình.Kinh Lời dạy cuối cùng
Mục đích chính của chúng ta trong cuộc đời này là giúp đỡ người khác. Và nếu bạn không thể giúp đỡ người khác thì ít nhất cũng đừng làm họ tổn thương. (Our prime purpose in this life is to help others. And if you can't help them, at least don't hurt them.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Như đá tảng kiên cố, không gió nào lay động, cũng vậy, giữa khen chê, người trí không dao động.Kinh Pháp cú (Kệ số 81)
Nhiệm vụ của con người chúng ta là phải tự giải thoát chính mình bằng cách mở rộng tình thương đến với muôn loài cũng như toàn bộ thiên nhiên tươi đẹp. (Our task must be to free ourselves by widening our circle of compassion to embrace all living creatures and the whole of nature and its beauty.)Albert Einstein
Không trên trời, giữa biển, không lánh vào động núi, không chỗ nào trên đời, trốn được quả ác nghiệp.Kinh Pháp cú (Kệ số 127)
Nếu bạn nghĩ mình làm được, bạn sẽ làm được. Nhưng nếu bạn nghĩ mình không làm được thì điều đó cũng sẽ trở thành sự thật. (If you think you can, you can. And if you think you can't, you're right.)Mary Kay Ash
Tinh cần giữa phóng dật, tỉnh thức giữa quần mê.Người trí như ngựa phi, bỏ sau con ngựa hèn.Kính Pháp Cú (Kệ số 29)
Hạnh phúc giống như một nụ hôn. Bạn phải chia sẻ với một ai đó mới có thể tận hưởng được nó. (Happiness is like a kiss. You must share it to enjoy it.)Bernard Meltzer
Mỗi cơn giận luôn có một nguyên nhân, nhưng rất hiếm khi đó là nguyên nhân chính đáng. (Anger is never without a reason, but seldom with a good one.)Benjamin Franklin
Nên biết rằng tâm nóng giận còn hơn cả lửa dữ, phải thường phòng hộ không để cho nhập vào. Giặc cướp công đức không gì hơn tâm nóng giận.Kinh Lời dạy cuối cùng

VỀ MỤC LỤC

Và như thế tôi đến trong cuộc đời
đã yêu cuộc đời này
bằng trái tim cuả tôi...

(TCS)

Khi tôi viết những dòng này thì cơn lũ đã và đang tràn ngập đồng bằng sông Cửu Long, lôi cuốn không ít nhà cửa và sinh mạng của con người. Trong nhiều năm liền, người ta đã tích cực phòng chống lũ, mà năm nào cũng vậy, mực nước vào mùa này cứ tăng từng ngày nhanh đến nỗi không còn chạy kịp nữa. Bây giờ người ta bắt đầu bàn đến một phương án khác: sống chung với lũ. Phải rồi. Người ta không đắp đập ngăn bờ, chặn dòng nước lũ tràn về nữa mà sống vơí nó, nắm rõ quy luật "đường đi nước bước" của nó, khơi dòng cho nó chảy và dĩ nhiên cũng sẽ nhận từ nó những phù sa mật ngọt... Tuổi chớm già cũng vậy, đôi khi... chạy không kịp, ập tới, xồng xộc tới, và dĩ nhiên ta cũng có hai cách phản ứng: "phòng chống" nó, ngăn chận nó hoặc chấp nhận nó, "sống chung hoà bình" với nó, rồi thích nghi, rồi điều chỉnh ta trôi theo nó, từ đó biết đâu cũng không ít những phù sa mật ngọt. Tùy cách mà ta chọn, có khi ta cứ nên chống, đến đâu hay đến đó, khi nào thua thì thua, có khi ta "dự báo thủy văn" từ xa, để hoàn toàn không bất ngờ. Cái đó, Tây gọi là triết lý "ghế xích đu", còn Đông phương ta thì gọi là thuận thiên: tiêu dao, tự tại. Hơn hai ngàn năm trước, Trang tử viết: "Thuận thiên là an thời xử thế, không để cho buồn rầu lo nghĩ , giận ghét xâm nhập tâm hồn. Tiếp vật theo bản tính của sự vật, theo luật thiên nhiên". Và ông khuyên trong chương Dưỡng sinh chủ: Phải vừa tu dưỡng nội tâm vừa chăm sóc ngoại hình, muốn vậy nên điều độ trong việc ăn uống, chăn gối và đừng
nên quá sức (Trang tử, Nguyễn Hiến Lê dịch). Còn Tuệ Tĩnh của ta thì sắc gọn hơn: "Bế tinh - Dưỡng khí- Tồn thần. Thanh tâm- Quả dục- Thủ chân- Luyện hình". Biết rõ tiến trình sinh lý học, cơ thể học của tuổi chớm già ta sẽ có thể " lắng nghe " cơ thể ta nhiều điều thú vị như lắng nghe câu chuyện của dòng sông. Cái ngớ ngẩn lãng quên, cái phai dần mái tóc, những nét chân chim rồi cả một vườn chim ngộ nghĩnh trên da... Ta quan sát, nhìn ngắm ta trôi qua từng năm tháng. Trăng rồi khuyết, hoa rồi tàn, ta rồi... teo là chuyện dĩ nhiên, sao còn phải thắc mắc. Bệnh hoạn, đôi khi cũng cần thiết để có một quãng lặng nghỉ ngơi, miễn không phải là một thứ bệnh tuyệt vọng. Tác giả cuả "Quy luật muôn đời" đã nói mỗi người nên bị bệnh nặng một chuyến trong đời cho biết. Phải rồi, lúc đó ta mới có dịp ngẫm nghĩ, nhìn ngắm lại những ngày qua, hoạch định những ngày tới, ta thấy thương ta hơn mà cũng thương người hơn. Nhiều khi ta đối xử với ta tệ quá. Cơ thể ta như con ngựa kéo xe mà ta cứ quất roi túi bụi, chẳng thèm chăm sóc lấy một chút. Đã vậy, "rồi bị thương người ta giữ gươm đao, không chịu chữa không chịu lành thú độc" (XD).

Cần thiết tạo một môi trường an toàn cho người lớn tuổi, đặc biệt cho người phụ nữ tiền mãn kinh để tránh những tai nạn gãy xương đáng tiếc xảy ra vì biết xương đã dòn, đã loãng. Thuốc men bất đắc dĩ mới phải dùng và chỉ dùng những thứ thật cần thiết theo hướng dẫn của thầy thuốc. Kích thích tố liệu pháp nhằm cản trở bước tiến của thiên nhiên chỉ dùng trong những trường hợp đặc biệt, ngắn hạn, bởi vì nó vẫn là một con dao hai lưỡi.
Trái lại, để giữ cho dáng dấp thanh tao, vẫn phải theo cách dưỡng sinh cuả người xưa: "Thu ăn măng trúc đông ăn giá", thực phẩm vẫn là điều cần quan tâm trước tiên. Thức ăn nên ít năng lượng, ít đường, ít muối, ít dầu mỡ mà nhiều xơ, nhiều vitamin. Ít đường để tránh đái đường, tránh mập, ít muối để tránh cao huyết áp, ít dầu mỡ để tránh béo bệu; nhiều xơ tránh táo bón, tránh ung thư, nhiều vitamin tăng cường sức sống, sức đề kháng. "Măng trúc" ấy là thức ăn nhiều xơ, ít năng lượng; "giá" ấy là thức ăn nhiều vitamin! Mà mùa nào thức đó! Thế mới biết ông cha ta ngày xưa... khôn đến thế nào! Tuổi chớm già, người ta ít vận động, ít tiêu hao năng lượng lại có tiền, lại có... quyền, lại bị tiệc tùng giỗ chạp cưới hỏi liên miên người ta dễ mắc một số bệnh tiêu hóa như đau bao tử, bón, trĩ, ung thư ruột già, chai gan, tích mỡ trong gan (thường gọi là gan nhiễm mỡ)... Vận động cơ thể với những phương pháp thể dục thể thao vừa sức cũng là cách giữ cho khớp không long, cơ không nhão và nhờ đó bộ xương được giữ chắc, an toàn hơn. "Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao" là vậy!

Biết rõ vai trò, vị trí của mình trong xã hội, lúc tiến lúc thoái để thân tâm được an nhàn, người xưa "tiến vi quan, thoái vi sư" cũng là một công thức tốt cho tuổi chớm già. Đã vậy khi hứng người ta có thể treo ấn từ quan để "lên non tìm động hoa vàng ngủ say" được, không như bây giờ còn kẹt... biên chế, phải chờ duyệt hội đồng! Sau những năm cống hiến tận lực, lúc về già, người ta đã có ít nhiều kinh nghiệm, có thể truyền đạt lại cho đàn em cũng là điều tốt, tạo điều kiện cho
đàn em thay thế và vui vẻ lui về giữ vị trí "cố vấn" trong một lãnh vực nào đó để thấy mình còn có ích. Với sự từng trải, lòng độ lượng, có thể mỉm cười nhìn những đổi thay "Mặc ai hỏi mặc ai không hỏi tới, gẫm chuyện đời mà ngắm kẻ trọc thanh" (NCT) cũng thú vị lắm chứ.

Biết rõ tiến trình cuộc sống, rằng tuổi chớm già, ấy là thời kỳ chuyển tiếp, một giai đoạn của một vòng đời, từ ngày xưa còn bé chỉ biết đến ta, rồi có đôi bạn, vợ chồng, rồi chung lo gia đình con cái, khi con cái lớn khôn, lại trở về thời của đôi bạn... già, để rồi năm tháng trôi nhanh, tiến dần đến chỗ chỉ lại biết mình ta (ego-centered) như hồi xưa còn bé. Lâm Ngữ Đường viết: " Đời sống là một bài thơ. Nó có vận luật, tiết điệu, chu kỳ thịnh suy cuả nó. Mới đầu là tuổi nhỏ ngây thơ rồi tới tuổi xuân vụng về, rán thích ứng với xã hội, nhiều nhiệt tình, nhiều tham vọng, dại dột mà có lý tưởng, tiếp tới một tuổi hoạt động kịch liệt, rút được nhiều kinh nghiệm trong xã hội và về bản chất con người, tới tuổi trung niên, hoạt động giảm đi, tính tình dịu đi như một trái cây đương chín hoặc như thứ rượu ngon đã hết nồng, khoan dung hơn, ôn hòa hơn, nhưng cũng ngạo nghễ hơn, bất chấp hơn rồi tới khi bắt đầu xế bóng các hạch nội tiết hoạt động giảm đi, chúng ta mới thấy là có được cái triết lý cuả tuổi già, cái tuổi hoà bình, ổn định, nhàn dật và mãn nguyện...". Rồi ông khẳng định thêm "Hồi tráng niên mà không biết nhàn tản thì đã là một tật xấu rồi, tới tuổi già mà không biết nhàn tản thì quả là một tội lớn đối với bản tính con người". (Sống đẹp-Lâm Ngữ
Đường, bản dịch Nguyễn Hiến Lê).

Cần cho con cái biết những khó khăn của tuổi chớm già, chúng có thể chia sẻ ít nhiều, hoặc ít ra cũng cảm thông được những điều kỳ cục, bất thường của ta cũng như ta cảm thông những kỳ cục bất thường của chúng ở tuổi mới lớn. Biết lấp "tổ trống" là điều kiện tiên quyết để có hạnh phúc ở người phụ nữ tuổi chớm già. Lệ thuộc con quá đáng là điều không tốt. Mớm cho con ăn, nhưng khi đủ lông đủ cánh thì phải giúp cho con bay xa, bay cao. Quyến luyến mãi cái tổ trống rõ ràng là không nên. Ở người đàn ông, tuổi về hưu cũng vậy. Phải biết "nợ tang bồng trang trắng vỗ tay reo"(NCT) mới là hợp đạo lý. Cần có nhiều cách sống, nhiều "nghề tay trái" để không phải nhàm chán, nôn mửa. Sáng tạo thì không bao giờ tắt , dù tuổi đã cao. Cần biết hưởng nhàn, "thú yên hà trời đất để riêng ta". Không tranh với ai thì cũng không ai tranh với ta thì mới "thảnh thơi thơ túi rượu bầu" được. Chơi một môn thể thao, đọc sách, xem phim, du ngoạn, làm vườn, khắc gỗ, nặn tượng, vẽ tranh, chụp ảnh, thêu đan, nấu nướng, học thêm một điều gì đó mà mình thích... đều rất tốt cho tuổi chớm già. Tham gia vào công việc cộng đồng, làng xóm, tham gia các hội đoàn, câu lạc bộ, hội từ thiện. Có thể đến với một tôn giáo, nhưng không nên mê tín dị đoan. Tiền rất cần thiết nhưng không để nô lệ đồng tiền. Ông Nguyễn Hiến Lê viết " Khi nghèo thì phải tận lực chiến đấu với cảnh nghèo vì phải đủ ăn mới giữ được sự độc lập và tư cách của mình. Nhưng khi đã đủ ăn rồi thì đừng nên làm giàu, phải để thì giờ làm những việc hữu ích mà không vì danh
vì lợi. Giá trị của ta ở chỗ làm được nhiều việc như vậy hay không". (Đời viết văn của tôi ).

Tuổi chớm già biết thuận thiên, biết tiêu dao, tự tại, biết từ bỏ đúng lúc, biết thư nhàn, sáng tạo, có sức khoẻ vừa đủ, không nợ nần, không vướng bận cũng chẳng khoái ư ?
(Saigon 1997)


Và như thế, tôi đến trong cuộc đời...



Hết phần Và như thế, tôi đến trong cuộc đời...

    « Xem chương trước «      « Sách này có 1545 chương »       » Xem chương tiếp theo »
Bài viết, tiểu luận, truyện ngắn

Mời xem phần:

Và như thế, tôi đến trong cuộc đời...




Bài viết, tiểu luận, truyện ngắn

Đỗ Hồng Ngọc

MỤC LỤC ( 82 )



Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.162 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...