Một buổi sáng kia, vừa mới rạng đông, vua sư tử thức dậy, đứng yên không lay động. Rồi chúa sơn lâm rống lên một tiếng chấn động cả đất trời. Liền đó, các loài thú đều nằm mọp, các loài chim đều xếp cánh rơi xuống. Khi ấy sư tử mới đi kiếm ăn. Gặp một con voi, sư tử giết voi và xé thịt ăn tươi. Chẳng may có một cái xương voi chặn ngang nơi cuống họng, không cách chi lấy ra được. Sư tử bị mắc xương, lấy làm đau nhức, sống thì khó chịu, mà chết cũng không xong!

Bỗng đâu có một con chim nhỏ đang bắt sâu, thấy sư tử rên la thì dừng lại đứng nhìn. Sư tử liền mở toác hàm ra và nói rằng: “Này chim ơi! Như ngươi gắng cứu được ta thì ta không quên ơn ngươi. Về sau, kiếm được mồi ta sẽ chia cho ngươi.”

Chim nghe nói động lòng, mới bay vào miệng sư tử và ráng hết sức mổ rớt miếng xương ra. Sư tử nhờ đó mà thoát hiểm.

Vài hôm sau, sư tử đi kiếm ăn, được thịt rất nhiều. Chim nhỏ đậu gần đó, ngỏ lời xin chút ít đồ ăn. Sư tử không thèm đáp, lại ngâm một bài thơ để chế nhạo chim rằng:

Oai quyền một cõi chúa sơn lâm,

Quen tánh nhai bay, lũ thú cầm.

Mặc sức ăn tươi, xương chất đống.

Tha hồ xơi nóng, thịt đầy mâm.

Vì ngươi trót dại nên ta bảo,

Này chúa đã dung thả khỏi hàm.

Một lúc khá thương nên chẳng nỡ,

Sao mày lại vội phụ ơn thâm?

Ấy là nó bảo con chim nhỏ phải nhớ ơn nó đã tha cho thoát ra khỏi hàm mà không nhai xác. Đã vậy sao còn dám đòi hỏi nó chia thức ăn cho?

Chim nhỏ nghe xong liền ngâm một bài hoạ lại rằng:

Nhỏ nhen chút phận chốn sơn lâm.

Nên chẳng nề chi mạng tiểu cầm.

Nào phải kể ra ơn chút dạ,

Mà sao lại tiếc thịt đầy mâm?

Ví

chăng đó trọn lời nguyền trước,

Thì tớ còn phen cứu lấy hàm.

Vẹn vẽ đôi bên ta xử khéo,

Tấm lòng quân tử tớ ghi thâm.

Ấy là nó nhắc khéo, giữ theo lễ phép của kẻ bề dưới, nhưng cũng ngầm đe sư tử rằng “lần này còn lần khác”. Song sư tử chẳng đếm xỉa gì đến, bỏ đi.

Chim mới nghĩ rằng: “Mình ra ơn cứu lấy mạng nó, mà nó trở lại khinh thị mình. Bây giờ ta phải quyết theo sau mà trả thù. Nếu chẳng rửa được hận, thề chẳng đội trời chung.”

Từ đó, chim cứ bay theo mãi. Đâu đâu, nó cũng bám sát theo sư tử mà chờ dịp. Một bữa kia, sư tử giết rất nhiều con thú, ăn thật no nê rồi nằm lăn ra ngủ, không lo sợ đề phòng chi cả. Chim nhỏ mới bay lại gần, đậu lên trán sư tử, rồi dùng hết sức lực mà mổ lọt ra hết một tròng mắt. Sư tử đau đớn sảng sốt, vùng dậy ngó quanh quất chẳng thấy ai, duy chỉ có một con chim nhỏ đậu trên cây, mới hỏi rằng: “Vì sao ngươi lại mổ đui mắt ta?”

Chim chậm rãi đáp lại rằng một bài thơ rằng:

Này ai là kẻ phụ ơn sâu.

Đem tấm lòng nhân chuốc lấy thù.

Rày đã dung cho còn một mắt,

Ấy là giúp đó nghĩa thâm sâu.

Chúa lâm oai dữ từng ngang ngửa,

Chim chóc thân hèn dễ khật khù!

Rày kíp đôi ta thôi tách nẻo,

Cũng đừng để hận mãi cho nhau.