Bất cứ ai đã xưng danh là Phật tử đều phải biết đến giới Không Lấy Của Không Cho, một trong năm giới căn bản của Đức Phật dạy cho người cư sĩ Phật tử. Khi quy y, chúng ta đã đảnh lễ cúi đầu trước Phật đài trang nghiêm để thầm lập lại giới này trước thầy của mình, trước Đức Phật. Và hẳn là ai cũng nguyện giữ các giới này đến trọn đời.

Khi nói đến Lấy Của Không Cho, tôi thường liên tưởng đến những hành động đánh cắp của cải vật chất, hiện vật, những thứ có thể sờ mó, xúc chạm. Nhưng gần đây, đọc báo chí, tôi lại nghe đến những vụ ‘đạo nhạc’, ‘đạo văn’ tức là ăn cắp sức sáng tạo của người khác, những thứ không thể tính toán, cân đo bắng đồng tiền (một cách tuyệt đối, dĩ nhiên rồi). Nhưng điều làm tôi sững sốt, kinh sợ nhất là vụ việc đánh cắp sách dịch nổi tiếng của một vị thầy nổi tiếng ở một tờ báo nổi tiếng. Tôi cứ thầm hỏi tại sao một hành động như thế có thể xảy ra đối với một văn phẩm Phật giáo. Chẳng phải trong lãnh vực đó mọi thứ đều phải tuyệt đối thanh khiết, trong sạch. Mặc nhiên là như thế. Nhưng tôi cũng không thể hình dung ra được cảm giác của người bị đánh cắp sức sáng tạo như thế nào.

Có thể nói cho đến bây giờ, tôi khá may mắn trong lãnh vực này, tôi ít bị mất cắp tài sản vật chất. Anh chị em, bạn bè thân thiết vẫn thầm lo sợ cho tôi, khi phải di chuyển nhiều trong thành phố, sẽ phải gặp kẻ cướp giựt, móc túi, vân vân. Nhưng hình như có chư Phật, thánh thần hỗ trợ cho tôi nên dầu có bị giật bóp trên đường, tôi vẫn lấy lại được. Cho đến một ngày…

Tôi đến một tiệm sách báo Phật giáo quen thuộc,

cô bán hàng quen mặt khách, nhanh nhẩu giới thiệu cho tôi một quyển sách mới ra. Cầm quyển sách, tôi ngạc nhiên thấy đó là một tác giả quen thuộc mà mình đã dịch hầu hết các sách. Về nhà, mở sách ra, đọc lướt vài trang đầu, sao thấy giọng văn quen thuộc quá. Mở máy ra đối chiếu với bản dịch của mình, thì nhiều chỗ giống đến từng dấu chấm phẩy. Sách mình dịch mà tên người dịch trên sách không phải là mình! Tôi bị sốc, gọi ngay cho nhà xuất bản chỗ đã mua bản quyền sách, chỗ đã xuất bản quyển sách kia để than phiền. Sau đó nhiều lý do đã được người ta đưa ra để biện minh cho hành động ‘cầm nhầm’ này. Cuối cùng rồi chúng tôi cũng để cho qua, vì nghĩ đến cũng là bạn đạo, đem một chuyện như thế nói ra với bàng dân thiên hạ, chắc cũng chẳng tốt lành chi, theo kiểu “xấu thiếp, thì hổ chàng”, vì cũng là trong cộng đồng Phật tử với nhau.

Tuần rồi, cũng thói quen lang thang vào các kệ sách Phật giáo ở một nhà sách khác, bất chợp gặp một tên sách cũng từa tựa với sách mình vừa xuất bản năm trước. Lần này, thì có vẻ như là kẻ cắp đã khôn ngoan hơn, đã biết xào nấu, thêm thắt, để chỉ nhìn lướt qua thì không thể ‘bắt tận tay, day tận mặt’ họ rồi. Một chiếc áo đã được nhuộm lại, thì người mất áo có dám nhận nhìn chăng? Lần này thì tôi bớt sốc, nhưng nỗi buồn hình như đậm đặc hơn, đắng hơn. Em tôi an ủi bằng câu nói, “Chuyện gì cũng có thể xảy ra mà! Tượng Phật người ta còn dám ăn cắp nữa là…” Tôi cũng có nghĩ đến chuyện này, nhưng khi ăn cắp tượng Phật, hay lấy tiền trong thùng phước sương, hẳn là kẻ cắp cũng phải rình mò, cũng

phải rón rén trong hành động, cũng có vẻ sợ bị bắt gặp. Còn loại kẻ cắp này thì đường hoàng trương mặt ra ở các hàng sách trang trọng, không hề sợ ai… Cô bạn nhỏ ở một nhà xuất bản đã lý giải giùm tôi, “Bây giờ dễ quá mà cô, người ta chỉ cần lên các thư viện điện tử, download toàn bộ cuốn sách, rồi tô điểm, sửa sang lại, thế là họ có ngay một quyển sách để đường hoàng đem in, làm của riêng mình…”. Nói vậy chẳng lẽ các thư viện điện tử cũng có tội trong việc giúp sức cho kẻ cắp chăng? Đúng là khi người ta muốn làm xấu thì bất cứ phương tiện gì họ cũng có thể sử dụng. Ngay những phương tiện được làm ra vì mục đích cao quý như các thư viện sách Phật pháp cũng có thể bị họ lợi dụng. Rút lại, thủ phạm vẫn chính là lòng tham của con người.

Phản ứng đầu tiên của tôi là sự chán nản. Tôi đã buột miệng ‘thề’ không dịch sách nữa, để không tiếp tay cho những con ký sinh trùng này. Nhưng bạn tôi đã chất vấn, “Không lẽ vì một vài người xấu, chị bỏ không làm thiện nghiệp? Con tằm không thể nhả tợ được chăng?...” Đúng, nói vậy chứ rồi tôi vẫn đang tìm một quyển sách hay để dịch,