Người ta vẫn thường so sánh cách hoạt động và lưu trữ thông tin của máy vi tính như là sự bắt chước theo cấu trúc và hoạt động của bộ não con người. Tuy vậy, có những khác biệt nhất định mà chúng ta có thể dễ dàng nhận ra. Một trong những khác biệt đó là khả năng ghi nhớ. Mỗi máy tính đều có một dung lượng nhớ nhất định có thể đo lường, nhưng bộ não chúng ta thì không. Chúng ta sống và hoạt động suốt cuộc đời mà chưa bao giờ gặp phải một “thông báo thiếu bộ nhớ” kiểu như máy vi tính.

Điều gì đã giúp chúng ta làm được điều kỳ diệu này? Đó là vì ngoài khả năng “ghi vào”, bộ não chúng ta còn có khả năng “tự xóa bỏ” những thông tin không còn cần thiết nữa. Sự chọn lọc này rất thường khi là xảy ra một cách hoàn toàn “tự động” mà không cần đến sự quan tâm có ý thức của chúng ta. Tuy nhiên, trong một vài khía cạnh nhất định, chúng ta cần phải chủ động bắt chước theo và định hướng cho nguyên tắc này để có thể tạo ra một môi trường tình cảm tốt đẹp hơn.

Vấn đề sẽ dễ hiểu hơn nếu chúng ta thử quan sát chính mình để thấy được những gì chúng ta đã quên và còn nhớ. Có những điều rất xa xôi nhưng chúng ta vẫn còn nhớ rõ như mới hôm qua, nhưng ngược lại, có những chuyện chỉ mới xảy ra vào tuần trước mà chúng ta dường như không thể nhắc lại được là chúng đã xảy ra như thế nào. Cơ chế quên và nhớ của chúng ta không đơn giản chỉ dựa vào yếu tố thời gian – mặc dù đó là một trong các yếu tố – mà còn dựa vào một số những nguyên tắc phức tạp khác.

Một trong

các nguyên tắc ấy là nguyên tắc ấn tượng. Sự việc tạo ra ấn tượng càng mạnh thì càng được ghi nhớ lâu hơn. Và ấn tượng được đề cập ở đây được hiểu là bao gồm cả những ấn tượng tốt và xấu. Vì thế, chúng ta không lấy làm lạ khi thấy là không chỉ những người ta yêu thương được nhớ đến, mà cả những người gây nhiều khó chịu, bực dọc cho ta nhất cũng sẽ được nhớ đến rất lâu.

Vấn đề ở đây là chúng ta cần biết vận dụng nguyên tắc quên và nhớ. Ghi nhớ những điều tốt đẹp mang lại cho chúng ta cảm giác tốt đẹp và do đó tạo ra một môi trường tình cảm tích cực. Ngược lại, khi nhớ đến những gì không tốt đẹp đã xảy ra trong quá khứ, chúng ta cũng sống lại những cảm giác không tốt đẹp và do đó làm cho môi trường tình cảm trở nên xấu đi.

Như đã nói, việc ghi nhớ những ấn tượng xấu được diễn ra một cách tự nhiên. Vì thế, để chủ động tạo ra một môi trường tình cảm tích cực hơn, chúng ta cần biết cách quên chúng đi.

Quên chúng đi không có nghĩa là không còn nhớ đến. Dù rất muốn làm như thế, chúng ta cũng sẽ không sao làm được, bởi vì điều đó nằm trong phần hoạt động ngoài tầm kiểm soát chủ động của ý thức. Chẳng thế mà chúng ta rất thường gặp những trường hợp “càng muốn quên đi lại càng nhớ đến”. Vì thế, “quên chúng đi” ở đây nên được hiểu theo ý nghĩa là “phớt lờ” đi, đừng quan tâm nhắc đến chúng. Đây là điều tốt nhất mà bạn có thể làm được để tạo