Có nhiều người cư sĩ tại gia có tâm tu đạo, nhưng duyên nghiệp nặng nề, vướng víu chuyện gia đình, chuyện mưu sinh hàng ngày. Do đó, không thể thọ trì giới luật thường xuyên được. Tuy nhiên, Phật có chế phép thọ Bát quan trai, có thể giúp cho những người ấy cũng có thể tùy hoàn cảnh của mình mà tu tập. Dù không được như những người giữ giới lâu dài, nhưng nếu thành tâm thọ trì thì sự lợi ích cũng rất lớn lao.

Người thọ Bát quan trai phát tâm thọ giữ 8 giới. Nghĩa là ngoài 5 giới như đã nói trước, còn có thêm 3 giới nữa. Đó là:

1. Không nằm ngồi trên giường cao ghế rộng.

2. Không dùng các thứ hoa, hương, phấn sáp, dầu thơm để tô điểm trên thân thể.

3. Không tự mình ca hát, nhảy múa, hoặc đến xem người khác ca hát, nhảy múa.

Tuy nhiên, thay vì thọ trì suốt đời như Năm giới, người thọ 8 giới chỉ phát nguyện giữ giới trọn vẹn trong thời gian một ngày thôi. Thời gian một ngày ấy, trước kia thường là bắt đầu từ sau buổi trưa, rồi kéo dài cho đến buổi sáng ngày hôm sau. Tuy nhiên, ngày nay để cho thuận tiện, các chùa thường tổ chức cho thọ giới từ sáng sớm đến chiều tối. Việc ấy còn tùy theo điều kiện của mỗi nơi.

Thọ giới như vậy là một cách giúp người tu có dịp tĩnh tâm suy xét về những việc làm của mình, được nghe nhắc nhở về đạo pháp, và nhất là trong ngày thọ giới ấy còn được các thầy ở chùa tùy duyên thuyết pháp cho nghe nữa.

Một số chùa tổ chức cho thiện nam tín nữ về thọ Bát quan trai ở nhà chùa theo định kỳ. Hoặc mỗi tháng hai kỳ, hoặc một kỳ. Vào ngày ấy, người muốn thọ giới sẽ phải đến thưa với vị thầy truyền giới, rồi vị ấy

tiến hành nghi thức truyền giới như trình bày sau đây.