Lòng Vị Tha, Từ Bản Chất Đến Hoạt Dụng

Chúng ta có thể sống không có tôn giáo hoặc thiền định, nhưng không thể tồn tại nếu không có tình người.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV

Cuộc sống không phải là vấn đề bất ổn cần giải quyết, mà là một thực tiễn để trải nghiệm. (Life is not a problem to be solved, but a reality to be experienced.)Soren Kierkegaard

Bạn có thể trì hoãn, nhưng thời gian thì không. (You may delay, but time will not.)Benjamin Franklin

Hầu hết mọi người đều cho rằng sự thông minh tạo nên một nhà khoa học lớn. Nhưng họ đã lầm, chính nhân cách mới làm nên điều đó. (Most people say that it is the intellect which makes a great scientist. They are wrong: it is character.)Albert Einstein

Vui thay, chúng ta sống, Không hận, giữa hận thù! Giữa những người thù hận, Ta sống, không hận thù!Kinh Pháp Cú (Kệ số 197)

Dầu mưa bằng tiền vàng, Các dục khó thỏa mãn. Dục đắng nhiều ngọt ít, Biết vậy là bậc trí.Kinh Pháp cú (Kệ số 186)

Nếu bạn nghĩ mình làm được, bạn sẽ làm được. Nhưng nếu bạn nghĩ mình không làm được thì điều đó cũng sẽ trở thành sự thật. (If you think you can, you can. And if you think you can't, you're right.)Mary Kay Ash

Những chướng ngại không thể làm cho bạn dừng lại. Nếu gặp phải một bức tường, đừng quay lại và bỏ cuộc, hãy tìm cách trèo lên, vượt qua hoặc đi vòng qua nó. (Obstacles don’t have to stop you. If you run into a wall, don’t turn around and give up. Figure out how to climb it, go through it, or work around it. )Michael Jordon

Hãy học cách vui thích với những gì bạn có trong khi theo đuổi tất cả những gì bạn muốn. (Learn how to be happy with what you have while you pursue all that you want. )Jim Rohn

Đừng bận tâm về những thất bại, hãy bận tâm đến những cơ hội bạn bỏ lỡ khi thậm chí còn chưa hề thử qua. (Don’t worry about failures, worry about the chances you miss when you don’t even try. )Jack Canfield

VỀ MỤC LỤC

Thế gian này hiện hữu trong mối tương quan tương duyên. “Cái này có nên cái kia có. Cái này không nên cái kia không.” Cõi này vì vậy có thiện mà cũng có ác, có tốt mà cũng có xấu. Biên tế giữa thiện và ác, tốt và xấu chỉ nằm trong đường tơ kẽ tóc của ý niệm, hay nói theo nhà Phật là một mống tâm. Cùng một hành động, một việc làm, một sự việc nhưng khác nhau xa lắc xa lơ ở tâm thiện hay tâm ác.

Không cần phải suy nghĩ và tìm kiếm đâu xa, chỉ nhìn vào cuộc khủng hoảng đại dịch vi khuẩn corona đã và đang xảy ra trên toàn cầu thì cũng thấy rõ được điều đó.

Đảng và nhà nước Cộng Sản Trung Quốc vì cái tâm âm mưu thao túng để làm bá chủ toàn cầu đã bất chấp đến sự nguy hại khôn lường của vi khuẩn corona phát xuất từ Vũ Hán nên giấu nhẹm lúc ban đầu. Sau khi để cho vi khuẩn này truyền nhiễm khắp thế giới rồi cũng vì cái tâm mưu đồ mà ra tay ban phát ân huệ cho những nước bị đại dịch bằng những viện trợ lấy có. Hành động sau này được TQ khoa trương như thể họ vì lòng vị tha mà ra tay cứu giúp thực chất thì ngược lại họ vì ích kỷ và tham lam mà làm thế.

Nhưng, có người vị kỷ thì cũng có người vị tha. Bao nhiêu bác sĩ, y tá, nhân viên chăm sóc sức khỏe trên toàn cầu, và biết bao nhiêu người khác đã quên mất an nguy của cá nhân họ để ngày đêm chiến đấu với dịch bệnh vi khuẩn corona nơi tuyến đầu.

Điều đó đã làm cho vị Giáo Sư Khoa Trưởng Khoa Tâm Lý Học tại Đại Học Oregon là Ulrich Mayr, trong một bài nghiên cứu của ông được đăng trên trang mạng www.theconversation.com hôm 14 tháng 4 năm 2020, đã đặt

vấn đề về bản chất của lòng vị tha nên nêu ra câu hỏi rằng con người có thật sự vị tha không.

Bản chất của lòng vị tha

Trong thời Chiến Quốc tại Trung Hoa có nhà tư tưởng Mạnh Tử (372-289 trước Tây Lịch), là người tiếp nối học thuyết của đức Khổng Tử, đã chủ trương “nhân chi sơ tánh bản thiện” [bản tánh ban đầu của của con người là thiện]. Ông cho rằng bản chất của con người thiện nhưng khi trưởng thành bị xã hội chung quanh tiêm nhiễm nên dễ trở thành người ác. Người có bản tính thiện đối với Mạnh Tử là người có nhiều phẩm đức mà trong đó lòng nhân từ tức lòng thương người, hay lòng vị tha đứng đầu.

Nhưng người cùng thời với Mạnh Tử là Tuân Tử (316-237 trước Tây Lịch) thì chủ trương ngược lại, với thuyết “nhân chi sơ tánh bản ác.” Ông cho rằng con người khi sanh ra là đã mang theo bản tánh ác, nhưng nhờ giáo dục và các khuôn phép đạo đức xã hội mà trở nên thiện. Như thế, theo Tuân Tử, lòng vị tha nơi con người là do huân tập từ môi trường xã hội mà có, chứ không phải bản chất.

Danh từ vị tha trong tiếng Anh là selflessness đồng nghĩa với vô ngã. Trong Anh ngữ còn có chữ altruism cũng nói đến vị tha. Chữ này bắt nguồn từ chữ Latin “alteri” có nghĩa là “người khác” hay vị tha. Altruism là chủ nghĩa vị tha do triết gia Pháp Auguste Comte (1798-1857) dựng lên dùng để chống lại chủ nghĩa vị kỷ (egoism).

Trong triết học Tây Phương, theo Bách Khoa Từ Điển Triết Học Mở, egoism là triết thuyết cho rằng bản ngã của con người là, hay phải là, động lực và mục tiêu của hành động của chính con người đó. Egoism có 2 biến thể: mô tả hoặc quy phạm. Biến thể mô tả (hoặc tích cực) quan niệm chủ nghĩa

vị kỷ như một mô tả thực tế về các vấn đề của con người. Đó là, mọi người được thúc đẩy bởi lợi ích và mong muốn của riêng họ, và họ không thể được mô tả khác. Biến thể quy phạm cho rằng mọi người nên được thúc đẩy như vậy, bất kể những gì hiện đang thúc đẩy hành vi của họ. Lòng vị tha là trái ngược với chủ nghĩa vị kỷ. Chữ “egoism” xuất phát từ chữ “ego” của tiếng Anh, tiếng Latin chỉ cho chữ “I” [tôi] trong tiếng Anh. Chủ nghĩa vị kỷ nên được phân biệt với chủ nghĩa tự cao tự đại, có nghĩa là sự đánh giá quá mức về mặt tâm lý đối với tầm quan trọng của bản thân, hoặc hoạt động của chính con người.

Triết gia người Phổ, nay thuộc nước Nga, Immanuel Kant (1724-1804), trong tác phẩm “Groundwork of the Metaphysics of Morals” [Nền Tàng Của Siêu Hình Học Về Đạo Đức] được xuất bản năm 1785, cho rằng, “Nhiều tâm hồn vị tha, không có bất cứ động lực nào của hư danh hay tự lợi, họ tìm thấy niềm vui nội tâm trong việc trang trải hạnh phúc chung quanh họ.” Ông nói những người đó “đáng được ca ngợi và khuyến khích,” nhưng đừng ca ngợi hay khuyến khích thái quá.

Kant cho rằng những người đó không làm theo quy tắc khi họ giúp người khác -- một quy tắc có thể chấp nhận một cách hợp lý đối với mọi người, theo đó tất cả những người đang trong hoàn cảnh như thế phải được giúp đỡ bởi vì đó là “lẽ phải đạo đức” để làm thế. Những người có lòng vị tha nói trên hành động dựa trên nền tảng cảm xúc: họ bị đau khổ bởi sự bất hạnh của những người khác, và họ biết rằng nếu họ trao ra sự giúp đỡ của họ, thì họ sẽ nhận được sự an vui cho chính họ. Kant nói

rằng đó là động lực tốt, nhưng không phải là lý do duy nhất hay chính để giúp người khác.

Đối với triết gia Kant, quy tắc “lẽ phải đạo đức” của lòng vị tha giúp người là nền tảng, bởi vì con người không vì cảm tính thương ghét hay bất cứ lý do gì ngoài “lẽ phải đạo đức” để làm việc vị tha thì ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào và với bất cứ ai cũng thể hiện lòng vị tha. Có nghĩa là một người thực hành lòng vị tha vì thương người đau khổ, hoạn nạn.

Đó cũng là một phần quan trọng trong ý nghĩa của lòng vị tha và từ bi của đạo Phật.

Lòng vị tha trong Phật Giáo

Chữ selflessness trong tiếng Anh chính là chữ vô ngã (tiếng Sanskrit là anatman) trong Phật Giáo. Vô ngã là một trong ba trụ cột then chốt (tam pháp ấn) trong giáo pháp của đức Phật, gồm vô thường, khổ và vô ngã. Chưa đạt tới vô ngã thì chưa đạt đến mục đích tối hậu của đạo Phật.

Đức Phật nói vô ngã để cho thấy không một sự vật gì trên thế gian này có bản ngã, tự ngã, thật ngã. Tất cả đều hiện hữu trong mối tương quan tương duyên, nghĩa là nhiều yếu tố hay điều kiện, mà trong đạo Phật gọi là duyên, nương nhau mà hình thành một sự vật nào đó. Như vậy ngay trong lúc sự vật đó đang có mặt thì cũng đã là không có tự ngã, vì không có cái gì là của chính nó, hay do chính nó làm chủ cả.

Đó là cái nhìn của Trí Tuệ Bát Nhã đối với tất cả mọi sự vật hay theo nhà Phật gọi là các pháp. Phải có trí tuệ để nhìn thấu suốt bản chất, bản thể của mọi sự vật để vén màn vô minh che khuất tâm trí giác ngộ của chúng sinh. Nhưng nếu chỉ có trí tuệ không thôi

thì đạo Phật cũng không thể tồn tại trên thế gian này được, bởi vì trí tuệ là cảnh giới chân đế tuyệt đối, mà cuộc đời này thì thuộc về cảnh giới tục đế tương đối. Cho nên, trong Đại Thừa Phật Giáo, “tâm bồ đề” tức là tâm giác ngộ bao gồm từ bi và trí tuệ, bởi vì muốn tự giác thì phải có trí tuệ, muốn giác tha hay giáo hóa người khác giác ngộ thì phải có tâm từ bi. Khi cả hai, từ bi và trí tuệ vẹn toàn, thì mới phát huy rốt ráo bồ đề tâm, hay đạt được sự giác ngộ viên mãn.

Lòng vị tha nằm trong tâm từ bi của đạo Phật. Nhưng lòng vị tha trong đạo Phật cũng có nhiều cấp độ tùy theo căn cơ và trình độ tu chứng của mỗi người mà lòng vị tha mở rộng đến mức nào. Lòng vị tha cao nhất trong đạo Phật là lòng vị tha biểu hiện qua vô ngã. Khi bỏ được cái ta (ngã), cái thuộc về của ta (ngã sở) thì con người sẽ không còn bị trói buộc vào bất cứ một điều kiện nào để thể hiện lòng vị tha của họ. Thấy khổ thì ra tay cứu giúp. Không có điều kiện. Không có mưu cầu. Không có vị ngã.

Đó là pháp tu đầu tiên trong sáu pháp tu (Lục Độ Ba La Mật) của một vị bồ tát (bodhisattva): Bố thí ba la mật - bố thí tài sản, bố thí chánh pháp và bố thí sự an ổn không sợ hãi cho mọi người. Ba la mật là dịch âm của chữ Sanskrit “paramita,” mà dịch nghĩa là đáo bỉ ngạn, đến bờ bên kia, rốt ráo, cứu cánh, viên mãn. Bố thí ba la mật là trao ra, hay hiến tặng một cách rốt ráo, không vì bất cứ điều kiện gì mà chỉ cứu giúp người khác lúc họ cần, không thấy có người bố thí (ngã),

có người nhận bố thí (tha nhân), và vật bố thí. Thực hiện bố thí với tâm thức rỗng lặng.

Trong Kinh Đại Bổn (Mahàpadàna Sutta) trong Trường Bộ Kinh (Digha Nikàya) do Hòa Thượng Thích Minh Châu dịch, đức Phật đã dạy những vị đệ tử xuất gia của ngài hãy vì sự hạnh phúc, lợi ích và an lạc cho mọi người mà đem chánh pháp thuyết giảng khắp nơi.

“Này các Tỷ-kheo, hãy đi cùng khắp, vì hạnh phúc cho đại chúng, vì an lạc cho đại chúng, vì lòng thương tưởng cho đời, vì hạnh phúc, vì lợi ích, vì an lạc cho loài Người, loài Trời. Chớ có đi hai người cùng một chỗ. Này các Tỷ-kheo, hãy thuyết giảng chánh pháp, sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, nghĩa lý đầy đủ, văn cú vẹn toàn.”

Đức Đạt Lai Lạt Ma Đời Thứ 14, trong bài “The Medicine of Altruism” được đăng trên trang mạng www.dalailama.com nói rằng:

“Theo quan điểm của tôi, thực hành từ bi không phải là triệu chứng của chủ nghĩa duy tâm phi thực tế mà là cách hiệu quả nhất để theo đuổi lợi ích tốt nhất của người khác cũng như của chính chúng ta. Chúng ta càng - với tư cách là một quốc gia, một nhóm hoặc cá nhân - phụ thuộc vào nhau, thì đảm bảo hạnh phúc của họ cũng chính là lợi ích tốt nhất của chúng ta.”

Trong tác phẩm “Altruism: The Power of Compassion to Change Yourself and the World” [Lòng Vị Tha: Sức Mạnh Của Từ Bi Để Thay Đổi Tự Thân và Thế Giới] của Matthieu Ricard, nhà văn, dịch giả và tu sĩ Phật Giáo người Pháp, được Phan Huy An dịch sang tiếng Việt “Lòng Vị Tha & Hạnh Phúc” đăng trên trang mạng của Thư Viện Hoa Sen, có đoạn Thầy Matthieu Ricard nói về lòng vị tha như sau:

“Lòng từ bi hình thành nên tình thương vị tha khi nó đối mặt với khổ đau. Phật giáo định nghĩa lòng

từ bi là “mong muốn tất cả chúng sanh thoát khỏi khổ đau và những nguyên nhân của khổ đau.”

Nghiên cứu khoa học: càng lớn tuổi càng vị tha

Giáo Sư Khoa Trưởng Khoa Tâm Lý Học tại Đại Học Oregon là Ulrich Mayr dựa vào nghiên cứu khoa học để chứng minh rằng con người càng có tuổi thì càng giàu lòng vị tha.

Nhóm của GS Mayr đã có nhiều người tham gia vào một loạt các thử nghiệm nằm trong máy chụp hình MRI, nhìn vào màn hình mô tả các tình cảnh khác nhau. Đôi khi các đồng nghiệp của ông và ông đã nói với họ rằng đã chuyển 20 đô la vào trương mục ngân hàng của họ. Lúc đó, cùng số tiền được gửi tới một hội từ thiện, như một ngân hàng thực phẩm tại địa phương. Những người tham dự chỉ đơn giản quan sát việc chuyển 20 đôla, dù gửi cho họ hay cho tử thiện, mà không nói bất cứ điều gì về việc này.

Trong suốt thời gian đó, chúng tôi đã chụp hình những gì các nhà khoa học thần kinh cho là trung tâm khen thưởng của não bộ, đặc biệt là khu vực nucleus accumbens.

Vùng này, chỉ lớn hơn hạt đậu phụng một tí, đóng vai trò trong mọi việc từ sự ưa thích nhục dục tới việc nghiện ma túy và các chỗ liên quan tới thần kinh. Nó trở thành năng động khi mọi thứ xảy ra làm cho bạn hạnh phúc và bạn muốn nó lập lại trong tương lai.

Kinh nghiệm về việc tiền gửi tới từ thiện đã thúc đẩy hoạt động trong các khu vực thưởng trong não bộ đối với nhiều người tham gia thử nghiệm. Và qua việc quan sát điều này một cách chính xác, nhóm nghiên cứu cho rằng, là một biểu hiện bản chất vị tha thực sự của con người: Họ cảm thấy được đền đáp khi người nào đó cần trở nên tốt hơn, ngay

cả khi họ đã không trực tiếp làm bất cứ điều gì để tạo ra sự khác biệt.

Nhóm này phát hiện rằng trong khoảng một nửa số người tham gia nghiên cứu, hoạt động trong các khu vực khen thưởng này của não bộ thậm chí còn mạnh mẽ hơn khi tiền được chuyển đến tổ chức từ thiện so với khi nó rơi vào tài khoản ngân hàng của chính họ. Nhóm nghiên cứu xác định rằng những người này có thể được định nghĩa một cách tự nhiên là những người vị tha.

Sau đó, trong một giai đoạn thử nghiệm riêng biệt, tất cả những người tham gia chung này có quyền lựa chọn hoặc cho một số tiền của họ đi hoặc giữ nó cho riêng họ. Ở đây, những người có lòng vị tha có khả năng cho gấp đôi số tiền của những người khác.

Nhóm của Mayr tin rằng sự phát hiện này cho thấy các động lực vị tha thuần khiết có thể thúc đẩy hành vi hào phóng – và hình ảnh chụp não bộ có thể khám phá ra những động thái này.

Trong một nghiên cứu có liên quan đến vấn đề này các đồng nghiệp của Mayr và ông đã thực hiện, có 80 người tham gia là những người ở độ tuổi từ 20 đến 64, nhưng mặt khác là tương đương trong phạm vi bối cảnh của họ. Các nhà nghiên cứu này đã khám phá rằng tỉ lệ vị tha – nghĩa là đối với những người trong các khu vực thưởng của não bộ năng động khi tiền gửi tới hội thiện nguyện hơn là cho chính họ -- sự gia tăng đều đặn với tuổi tác, tiếp diễn ít hơn 25% qua tuổi 35 tới khoảng 75% những người ở tuổi từ 55 trở lên.

Những người tham gia lớn tuổi hơn có khuynh hướng muốn cho tiền của họ cho hội thiện nguyện hay từ thiện trong cuộc thử nghiệm của họ. Và khi việc đánh

giá đặc điểm nhân cách của họ qua các câu hỏi, nhóm nghiên cứu phát hiện rằng họ thể hiện những đặc điểm như sự đồng ý và đồng cảm mạnh mẽ hơn những người tham gia trẻ tuổi.

Những quan sát này phù hợp với bằng chứng ngày càng tăng về các hành vi vị tha hơn ở người cao tuổi. Chẳng hạn, phần thu nhập của họ mà những người 60 tuổi dành cho từ thiện nhiều gấp ba lần so với những người 25 tuổi. Điều này rất có ý nghĩa mặc dù họ có khuynh hướng có nhiều tiền hơn nói chung, dễ dàng cho một phần của số tiền hơn.

Trong số những người 60 tuổi trở lên có khoảng 50% thích làm từ thiện. Họ cũng đi bỏ phiếu nhiều gấp đôi những người dưới 30 tuổi.

Tuy nhiên, kết quả của nhóm nghiên cứu này là những người đầu tiên chứng minh rõ ràng rằng người lớn tuổi không chỉ hành động như họ là những người tử tế hơn, mà có thể dễ dàng bị điều khiển bởi những động cơ ích kỷ như làm cho họ sẽ được thương nhớ đến một khi họ ra đi. Thay vào đó, thực tế là các khu vực khen thưởng trong não bộ của họ phản ứng nhanh hơn với những người cần được giúp đỡ cho thấy rằng họ thực sự, trung bình, tử tế và thực sự quan tâm đến phúc lợi của người khác hơn bất cứ người nào khác.

Những phát hiện này đưa ra rất nhiều câu hỏi bổ sung, các vấn đề quan trọng mà nhóm nghiên cứu này đề cập trong một bài báo của họ đã đăng trên tờ Current Directions in Psychological Science, một tạp chí học thuật. Thí dụ, cần có nghiên cứu bổ sung trong đó mọi người được theo dõi theo thời gian để đảm bảo rằng sự khác biệt về tuổi tác trong sự hào phóng phản ảnh thực sự sự phát triển cá nhân,

và không chỉ là sự khác biệt thế hệ. Ngoài ra, cần khái quát hóa kết quả của mình cho các kiểu mẫu lớn hơn từ các bối cảnh khác nhau.

Quan trọng nhất, nhóm nghiên cứu này vẫn chưa biết lý do tại sao những người lớn tuổi có vẻ hào phóng hơn những người trẻ. Mayr và các đồng nghiệp đang có kế hoạch tìm hiểu phải chăng việc nhận thức rằng bạn có ít năm để sống hơn làm cho bạn quan tâm đến việc thiện nhiều hơn.

Nhờ sự có mặt của những người có lòng vị tha chân thật mà thế giới này dù lắm khổ đau cũng vẫn còn là nơi đáng quý để sống và để phục vụ.

Warning: Undefined array key 3184 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3185 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3186 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3187 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3188 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3189 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3190 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3191 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3192 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3193 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3194 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3195 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3196 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3197 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3198 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3199 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3200 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3201 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3202 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3203 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3204 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3205 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3206 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3207 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3208 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3209 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3210 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3211 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3212 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3213 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3214 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3215 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3216 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3217 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3218 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3219 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3220 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3221 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3222 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3223 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3224 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3225 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3226 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3227 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3228 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3229 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3230 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3231 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3232 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3233 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3234 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3235 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3236 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3237 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3238 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3239 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3240 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3241 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3242 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3243 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3244 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3245 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3246 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3247 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3248 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3249 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3250 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3251 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3252 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3253 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3254 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3255 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3256 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3257 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3258 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3259 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3260 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3261 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3262 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3263 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3264 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3265 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3266 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3267 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3268 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3269 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3270 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3271 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3272 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3273 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3274 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3275 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3276 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3277 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3278 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3279 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3280 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3281 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3282 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3283 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3284 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3285 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3286 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3287 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3288 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3289 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3290 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3291 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3292 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3293 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3294 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3295 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3296 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3297 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3298 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3299 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3300 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3301 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3302 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3303 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3304 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3305 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3306 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3307 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3308 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3309 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3310 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3311 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3312 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3313 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3314 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3315 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3316 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3317 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3318 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3319 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3320 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3321 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3322 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3323 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3324 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3325 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3326 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3327 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3328 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3329 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3330 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3331 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3332 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3333 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3334 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3335 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3336 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3337 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3338 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3339 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3340 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3341 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3342 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3343 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3344 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3345 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3346 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3347 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3348 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3349 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3350 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3351 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3352 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3353 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3354 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3355 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3356 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3357 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3358 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3359 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3360 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3361 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3362 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3363 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3364 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3365 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3366 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3367 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3368 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3369 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3370 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3371 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3372 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3373 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3374 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3375 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3376 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3377 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3378 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3379 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3380 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3381 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3382 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3383 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3384 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3385 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3386 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3387 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3388 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3389 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3390 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3391 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3392 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3393 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3394 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3395 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3396 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3397 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3398 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 3399 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Lòng Vị Tha, Từ Bản Chất Đến Hoạt Dụng

Hết phần Lòng Vị Tha, Từ Bản Chất Đến Hoạt Dụng

« Xem chương trước « « Sách này có 1527 chương » » Xem chương tiếp theo »

Tu tập Phật pháp

Huỳnh Kim Quang

MỤC LỤC ( 25 )

Sách có 1527 chương, Mục lục chia thành 102 trang: »» 1 »» »» 2 »» »» 3 »» »» 4 »» »» 5 »» »» 6 »» »» 7 »» »» 8 »» »» 9 »» »» 10 »» »» 11 »» »» 12 »» »» 13 »» »» 14 »» »» 15 »» »» 16 »» »» 17 »» »» 18 »» »» 19 »» »» 20 »» »» 21 »» »» 22 »» »» 23 »» »» 24 »» »» 25 »» »» 26 »» »» 27 »» »» 28 »» »» 29 »» »» 30 »» »» 31 »» »» 32 »» »» 33 »» »» 34 »» »» 35 »» »» 36 »» »» 37 »» »» 38 »» »» 39 »» »» 40 »» »» 41 »» »» 42 »» »» 43 »» »» 44 »» »» 45 »» »» 46 »» »» 47 »» »» 48 »» »» 49 »» »» 50 »» »» 51 »» »» 52 »» »» 53 »» »» 54 »» »» 55 »» »» 56 »» »» 57 »» »» 58 »» »» 59 »» »» 60 »» »» 61 »» »» 62 »» »» 63 »» »» 64 »» »» 65 »» »» 66 »» »» 67 »» »» 68 »» »» 69 »» »» 70 »» »» 71 »» »» 72 »» »» 73 »» »» 74 »» »» 75 »» »» 76 »» »» 77 »» »» 78 »» »» 79 »» »» 80 »» »» 81 »» »» 82 »» »» 83 »» »» 84 »» »» 85 »» »» 86 »» »» 87 »» »» 88 »» »» 89 »» »» 90 »» »» 91 »» »» 92 »» »» 93 »» »» 94 »» »» 95 »» »» 96 »» »» 97 »» »» 98 »» »» 99 »» »» 100 »» »» 101 »» »» 102 »»

Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.41 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:

Viên Hiếu Thành

Huệ Lộc 1959

Bữu Phước

Chúc Huy

Minh Pháp Tự

minh hung thich

Diệu Âm Phúc Thành

Phan Huy Triều

Phạm Thiên

Trương Quang Quý

Johny

Dinhvinh1964

Pascal Bui

Vạn Phúc

Giác Quý

Trần Thị Huyền

Chanhniem Forever

NGUYỄN TRỌNG TÀI

KỲ

Dương Ngọc Cường

Mr. Device

Tri Huynh

Thích Nguyên Mạnh

Thích Quảng Ba

T TH

Tam Thien Tam

Nguyễn Sĩ Long

caokiem

hoangquycong

Lãn Tử

Ton That Nguyen

ngtieudao

Lê Quốc Việt

Du Miên

Quang-Tu Vu

phamthanh210

An Khang 63

zeus7777

Trương Ngọc Trân

Diệu Tiến ... ...

... ...