Sự kiên trì là bí quyết của mọi chiến thắng. (Perseverance, secret of all triumphs.)Victor Hugo
Nụ cười biểu lộ niềm vui, và niềm vui là dấu hiệu tồn tại tích cực của cuộc sống.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Sự nguy hại của nóng giận còn hơn cả lửa dữ. Kinh Lời dạy cuối cùng
Giặc phiền não thường luôn rình rập giết hại người, độc hại hơn kẻ oán thù. Sao còn ham ngủ mà chẳng chịu tỉnh thức?Kinh Lời dạy cuối cùng
Kẻ yếu ớt không bao giờ có thể tha thứ. Tha thứ là phẩm chất của người mạnh mẽ. (The weak can never forgive. Forgiveness is the attribute of the strong.)Mahatma Gandhi
Hãy đặt hết tâm ý vào ngay cả những việc làm nhỏ nhặt nhất của bạn. Đó là bí quyết để thành công. (Put your heart, mind, and soul into even your smallest acts. This is the secret of success.)Swami Sivananda
Khi bạn dấn thân hoàn thiện các nhu cầu của tha nhân, các nhu cầu của bạn cũng được hoàn thiện như một hệ quả.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Vui thay, chúng ta sống, Không hận, giữa hận thù! Giữa những người thù hận, Ta sống, không hận thù!Kinh Pháp Cú (Kệ số 197)
Cho dù người ta có tin vào tôn giáo hay không, có tin vào sự tái sinh hay không, thì ai ai cũng đều phải trân trọng lòng tốt và tâm từ bi. (Whether one believes in a religion or not, and whether one believes in rebirth or not, there isn't anyone who doesn't appreciate kindness and compassion.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Điều người khác nghĩ về bạn là bất ổn của họ, đừng nhận lấy về mình. (The opinion which other people have of you is their problem, not yours. )Elisabeth Kubler-Ross
VỀ MỤC LỤC
Một số bạn đã nhiều năm gõ cửa nhiều chùa, đọc nhiều kinh điển, tu nhiều tông phái, và rồi thấy rằng Phật pháp quá mênh mông, như dường học hoài không hết. Và rồi bạn chỉ muốn tìm một cuốn sách tiếng Anh duy nhất để đọc, để nghiền ngẫm ngày này qua ngày kia, nhằm nắm vững tinh yếu Phật pháp để vào cửa giải thoát. Nếu thế, xin đề nghị bạn hãy tìm đọc tác phẩm “Essence of the Heart Sutra” (viết tắt: EHS) của Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14. Dĩ nhiên cũng có nhiều sách thích nghi tương tự, nhưng đặc biệt sách này thích hợp cho đa số, bất kể bạn xuất thân từ tông phái nào, Nam hay Bắc tông, Thiền hay Tịnh, Mật. Bởi vì, sách này chú giải Bát Nhã Tâm Kinh, một bản văn nhật tụng của Bắc Tông và đặc biệt là Thiền Tông, nhưng cũng từ cội gốc trong nhóm kinh nhật tụng sơ thời, khi Đức Phật còn sinh tiền.
Sách này có tên đầy đủ là “Essence of the Heart Sutra: The Dalai Lama’s Heart of Wisdom Teachings” (Tinh Yếu Tâm Kinh: Cốt Lõi Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma Dạy Về Trí Tuệ) – tác giả ghi là Tenzin Gyatso The Fourteenth Dalai Lama. Không rõ có bản dịch tiếng Việt nào chưa; tuy nhiên, cho dù đã có vị nào dịch sang tiếng Việt, bạn cũng nên lấy bản tiếng Anh làm chính để đọc hàng ngày.
Có nhiều lý do để lấy bản tiếng Anh làm chính, bất kể dịch giả nào có xuất sắc cách mấy. Đức Đạt Lai Lạt Ma lưu vong năm 24 tuổi (sinh 1935, lưu vong 1959), giảng pháp toàn cầu trực tiếp bằng tiếng Anh, khi gặp Phật tử từ Đông Á thường mời tứ chúng tụng Tâm Kinh theo ngôn ngữ các nước. Những thời thuyết pháp của ngài có thể xem trên YouTube. Sách này là tổng hợp nhiều bài giảng của ngài về
Sách này có tên đầy đủ là “Essence of the Heart Sutra: The Dalai Lama’s Heart of Wisdom Teachings” (Tinh Yếu Tâm Kinh: Cốt Lõi Lời Đức Đạt Lai Lạt Ma Dạy Về Trí Tuệ) – tác giả ghi là Tenzin Gyatso The Fourteenth Dalai Lama. Không rõ có bản dịch tiếng Việt nào chưa; tuy nhiên, cho dù đã có vị nào dịch sang tiếng Việt, bạn cũng nên lấy bản tiếng Anh làm chính để đọc hàng ngày.
Có nhiều lý do để lấy bản tiếng Anh làm chính, bất kể dịch giả nào có xuất sắc cách mấy. Đức Đạt Lai Lạt Ma lưu vong năm 24 tuổi (sinh 1935, lưu vong 1959), giảng pháp toàn cầu trực tiếp bằng tiếng Anh, khi gặp Phật tử từ Đông Á thường mời tứ chúng tụng Tâm Kinh theo ngôn ngữ các nước. Những thời thuyết pháp của ngài có thể xem trên YouTube. Sách này là tổng hợp nhiều bài giảng của ngài về
Tâm Kinh, biên tập và duyệt lại từ nhiều người, với người dịch chủ yếu là Tiến sĩ Thupten Jinpa, một cựu tăng sĩ Tây Tạng thường đi bên cạnh ngài trong những sự kiện lớn. Jinpa viết trong Lời nói đầu năm 2002 (EHS, trang xi) rằng truyền thống Phật Giáo Tây Tạng tụng Tâm Kinh trước tất cả các buổi thuyết pháp. Do vậy, sách này rất cô đọng, và từng chữ tiếng Anh trong sách đều được cân nhắc từ nhiều vị tôn túc.
Có thể chỉ đọc sách dủ để giải thoát? Đủ để chứng quả Thánh? Có thể. Bởi vì, hành vi đọc sách, hay đọc tụng kinh điển, hay nghiền ngẫm kinh điển, cũng có thể dứt bỏ ba phần đầu trong năm hạ phần kiết sử (thân kiến, nghi, giới cấm thủ, tham và sân) – nghĩa là, chứng quả Dự lưu, còn gọi là mở Pháp Nhãn, thấy rõ đường đạo không nhầm lẫn, cho dù các phiền não vi tế chưa cắt đứt hết. Đó là lý do cho thấy đọc tụng, hay tư duy về Phật pháp là một phần trong đời sống tu hành, có từ thời Đức Phật sinh tiền.
Sách EHS dày 180 trang, do nhà xuất bản Wisdom Publications ấn hành, bản đầu tiên in năm 2002, gồm ba phần chính.
Phần I gồm 5 Chương, nói tổng quan về Phật giáo, trình bày sơ lược về nhiều tông phái trong ba thời chuyển pháp luân, trong đó cốt tủy vẫn là Lý Duyên Khởi và cách xa lìa khổ, về ngài Long Thọ (Nagarjuna), về Tâm Kinh, một giáo lý cô đọng của Đại Thừa xuất hiện, theo Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích là xuất hiện nhiều thế kỷ sau Đức Phật, nhưng ngài cũng ghi rằng, “Chúng ta có thể nói rằng kinh điển Đại Thừa không do Đức Phật lịch sử dạy cho công chúng trong ý nghĩa quy ước. Thêm nữa, có thể rằng kinh điển Đại Thừa, như các kinh
Có thể chỉ đọc sách dủ để giải thoát? Đủ để chứng quả Thánh? Có thể. Bởi vì, hành vi đọc sách, hay đọc tụng kinh điển, hay nghiền ngẫm kinh điển, cũng có thể dứt bỏ ba phần đầu trong năm hạ phần kiết sử (thân kiến, nghi, giới cấm thủ, tham và sân) – nghĩa là, chứng quả Dự lưu, còn gọi là mở Pháp Nhãn, thấy rõ đường đạo không nhầm lẫn, cho dù các phiền não vi tế chưa cắt đứt hết. Đó là lý do cho thấy đọc tụng, hay tư duy về Phật pháp là một phần trong đời sống tu hành, có từ thời Đức Phật sinh tiền.
Sách EHS dày 180 trang, do nhà xuất bản Wisdom Publications ấn hành, bản đầu tiên in năm 2002, gồm ba phần chính.
Phần I gồm 5 Chương, nói tổng quan về Phật giáo, trình bày sơ lược về nhiều tông phái trong ba thời chuyển pháp luân, trong đó cốt tủy vẫn là Lý Duyên Khởi và cách xa lìa khổ, về ngài Long Thọ (Nagarjuna), về Tâm Kinh, một giáo lý cô đọng của Đại Thừa xuất hiện, theo Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích là xuất hiện nhiều thế kỷ sau Đức Phật, nhưng ngài cũng ghi rằng, “Chúng ta có thể nói rằng kinh điển Đại Thừa không do Đức Phật lịch sử dạy cho công chúng trong ý nghĩa quy ước. Thêm nữa, có thể rằng kinh điển Đại Thừa, như các kinh
trong hệ thống Trí Tuệ Viên Mãn (Bát Nhã Ba La Mật), đã được dạy cho một nhóm vài vị mà Đức Phật xem là thích nghi nhất để học giáo pháp này.” (trang 47). Dĩ nhiên, một số bạn có thể cho rằng Tâm Kinh là hậu tác. Nhưng nếu bạn đọc kỹ, sẽ thấy tư tưởng Tâm Kinh đã có rất sớm trong nhóm Kinh Tập của Tạng Pali, khi Đức Phật mới thuyết pháp.
Nơi trang 52-55, Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích về ba thời chuyển pháp luân. Đức Phật thuyết pháp trong thời đầu tiên là dạy Tứ Thánh Đế (Khổ, Tập, Diệt, Đạo) trong đó Bát Chánh Đạo nằm trong Đạo Đế. Thời kỳ thứ nhì, Đức Phật dạy các kinh hệ thống Bát Nhã, giải thích sâu hơn về Diệt Đế (the truth of cessation, nằm trong Tứ Thánh Đế), đặc biệt là để hiểu bản chất tận cùng của thực tại là tánh không, là rỗng rang (emptiness). Và rồi từ kinh nghiệm sâu hơn về tánh không, dẫn tới thời kỳ chuyển pháp luân thứ ba, khi Đức Phật dạy các kinh về Phật Tánh (Buddha Nature) còn gọi là Như Lai Tạng (Tathagatagarbha) và là nền tảng để hiểu Kim Cang Thừa. Đức Đạt Lai Lạt Ma khuyên là nên học cả ba thời dạy pháp như thế -- Thượng Tọa Bộ (Theravada), Đại Thừa (Mahayana), Kim Cang Thừa (Vajrayana) – để biết cả ba đều là lời Đức Phật dạy, để tránh cái chấp của một số vị cho rằng kinh Đại Thừa đã xa lìa Phật pháp, hay ngược lại là cái chấp cho rằng Theravada là “cỗ xe nhỏ” (trang 54). Ngài khuyên tất cả Phật tử nên kết hợp tất cả giáo pháp cốt tủy ba thừa vào tu tập riêng (trang 55). Nếu bạn không đồng ý với cách giải thích lịch sử đó, cũng không hề gì, vì nhiều luận sư cũng bất đồng về những chuyện như niên đại, thời kỳ… Giáo
Nơi trang 52-55, Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích về ba thời chuyển pháp luân. Đức Phật thuyết pháp trong thời đầu tiên là dạy Tứ Thánh Đế (Khổ, Tập, Diệt, Đạo) trong đó Bát Chánh Đạo nằm trong Đạo Đế. Thời kỳ thứ nhì, Đức Phật dạy các kinh hệ thống Bát Nhã, giải thích sâu hơn về Diệt Đế (the truth of cessation, nằm trong Tứ Thánh Đế), đặc biệt là để hiểu bản chất tận cùng của thực tại là tánh không, là rỗng rang (emptiness). Và rồi từ kinh nghiệm sâu hơn về tánh không, dẫn tới thời kỳ chuyển pháp luân thứ ba, khi Đức Phật dạy các kinh về Phật Tánh (Buddha Nature) còn gọi là Như Lai Tạng (Tathagatagarbha) và là nền tảng để hiểu Kim Cang Thừa. Đức Đạt Lai Lạt Ma khuyên là nên học cả ba thời dạy pháp như thế -- Thượng Tọa Bộ (Theravada), Đại Thừa (Mahayana), Kim Cang Thừa (Vajrayana) – để biết cả ba đều là lời Đức Phật dạy, để tránh cái chấp của một số vị cho rằng kinh Đại Thừa đã xa lìa Phật pháp, hay ngược lại là cái chấp cho rằng Theravada là “cỗ xe nhỏ” (trang 54). Ngài khuyên tất cả Phật tử nên kết hợp tất cả giáo pháp cốt tủy ba thừa vào tu tập riêng (trang 55). Nếu bạn không đồng ý với cách giải thích lịch sử đó, cũng không hề gì, vì nhiều luận sư cũng bất đồng về những chuyện như niên đại, thời kỳ… Giáo
lý quan trọng là ở phần sau, nói về yếu nghĩa Tâm Kinh.
Phần II là Tâm Kinh, từ Chương 6 tới 11, giải thích về Bát Nhã Tâm Kinh. Đức Đạt Lai Lạt Ma viết rằng một vị sư Tây Tạng trung bình mất từ 5 tới 7 năm để học các kinh hệ thống Bát Nhã, và một số vị sẽ phải học thêm các bộ luận – khoảng 21 bộ luận đã được dịch từ Sanskrit sang Tạng ngữ, và rồi thêm nhiều bộ luận được các sư viết trực tiếp bằng Tạng ngữ (trang 63-64). Nói như thế để thấy truyền thống Tây Tạng xem tư tưởng Bát Nhã (còn gọi là hệ thống Trung Luận, mà Tâm Kinh là bản văn cô đọng) là cốt tủy Phật pháp.
Bản Tâm Kinh tiếng Hán Việt thường tụng ngắn hơn bản tiếng Anh trong sách EHS, nguyên dịch ra từ Tạng ngữ.
Bản Hán Việt khởi đầu là: “Quán Tự Tại Bồ Tát hành thâm Bát nhã Ba la mật đa thời, chiếu kiến ngũ uẩn giai không…”
Nhưng trong bản tiếng Anh trong sách EHS, trang 68-70, khởi đầu là: “Thus have I once heard: The Blessed One was staying in…” (Như vầy tôi nghe: Thế Tôn đang ở tại…” Khởi đầu là hình ảnh Đức Phật giữa các sư và bồ tát, “Thế Tôn nhập định về nhiều hiện tượng gọi là hiện tướng của sự thâm sâu.” (Blessed One entered the meditative absorption on the varieties of phenomena called the appearance of the profound). Đức Đạt Lai Lạt Ma chú giải rằng “sự thâm sâu” đó là chỉ vào Tánh Không (emptiness), vào Như Thị (suchness), còn gọi là “các pháp chỉ là như thế.”
Do vậy, nếu không dựa vào chú giải của Đức Đạt Lai Lạt Ma, mà cứ dựa vào từ điển, chúng ta sẽ có thể nhầm nghĩa.
Và cũng do vậy, nếu cứ vin vào chữ, thuần dựa vào văn tự, chúng ta có thể sẽ, hoặc rời xa kinh điển, hoặc mang nghĩa
Phần II là Tâm Kinh, từ Chương 6 tới 11, giải thích về Bát Nhã Tâm Kinh. Đức Đạt Lai Lạt Ma viết rằng một vị sư Tây Tạng trung bình mất từ 5 tới 7 năm để học các kinh hệ thống Bát Nhã, và một số vị sẽ phải học thêm các bộ luận – khoảng 21 bộ luận đã được dịch từ Sanskrit sang Tạng ngữ, và rồi thêm nhiều bộ luận được các sư viết trực tiếp bằng Tạng ngữ (trang 63-64). Nói như thế để thấy truyền thống Tây Tạng xem tư tưởng Bát Nhã (còn gọi là hệ thống Trung Luận, mà Tâm Kinh là bản văn cô đọng) là cốt tủy Phật pháp.
Bản Tâm Kinh tiếng Hán Việt thường tụng ngắn hơn bản tiếng Anh trong sách EHS, nguyên dịch ra từ Tạng ngữ.
Bản Hán Việt khởi đầu là: “Quán Tự Tại Bồ Tát hành thâm Bát nhã Ba la mật đa thời, chiếu kiến ngũ uẩn giai không…”
Nhưng trong bản tiếng Anh trong sách EHS, trang 68-70, khởi đầu là: “Thus have I once heard: The Blessed One was staying in…” (Như vầy tôi nghe: Thế Tôn đang ở tại…” Khởi đầu là hình ảnh Đức Phật giữa các sư và bồ tát, “Thế Tôn nhập định về nhiều hiện tượng gọi là hiện tướng của sự thâm sâu.” (Blessed One entered the meditative absorption on the varieties of phenomena called the appearance of the profound). Đức Đạt Lai Lạt Ma chú giải rằng “sự thâm sâu” đó là chỉ vào Tánh Không (emptiness), vào Như Thị (suchness), còn gọi là “các pháp chỉ là như thế.”
Do vậy, nếu không dựa vào chú giải của Đức Đạt Lai Lạt Ma, mà cứ dựa vào từ điển, chúng ta sẽ có thể nhầm nghĩa.
Và cũng do vậy, nếu cứ vin vào chữ, thuần dựa vào văn tự, chúng ta có thể sẽ, hoặc rời xa kinh điển, hoặc mang nghĩa
này nhầm sang nghĩa khác. Đức Đạt Lai Lạt Ma dẫn ra một thí dụ cụ thể là chữ Phật Tánh (Buddha Nature).
Nơi trang 82, Ngài viết, dịch là: “Trong Đại thừa, chữ Phật Tánh có nhiều nghĩa. Trong Duy Thức Tông, Phật Tánh chỉ cho tâm vô cấu nhiễm căn bản của chúng ta mà, khi chưa nhận ra, là Tánh Phật “an trú tự nhiên” của chúng ta, và khi tỉnh thức sẽ là Tánh Phật “được chuyển hóa” của chúng ta. Bản chất Phật an trú tự nhiên này cũng là Niết bàn bản nhiên, hay sự giải thoát bản nhiên đã hiện hữu trong tất cả chúng ta. Cũng nhờ có sẵn Niết bàn bản nhiên nên bụi che mờ có thể tách rời khỏi tự tánh của tâm, và mới có thể chứng ngộ. Trong Trung Luận Tông, bản chất Phật (tức Phật Tánh) được định nghĩa khác: được định nghĩa là Không, cụ thể, là cái rỗng rang không tự thể của tâm. Đây cũng gọi là bản tánh ánh sáng trong trẻo của tâm.”
Tuyệt vời là Tâm Kinh, cho dù chúng ta đọc một câu, hay vài câu cũng sẽ thấy sức mạnh:
…Cho nên trong tướng Không
Không có sắc, không có Thọ, Tưởng, Hành, Thức;
Không có Mắt, Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý;
Không có Sắc, Thanh, Hương, Vị, Xúc, Pháp…
Một điểm lợi ích khi đọc Tâm Kinh qua sách EHS, là khi gặp một số điểm phức tạp, Đức Đạt Lai Lạt Ma đưa ra nhiều điểm nhìn khác nhau từ nhiều luận thư. Như trong Chương 9, Interpreting Emptiness (Diễn Giải Về Không), Ngài đưa ra điểm nhìn về vô ngã qua các quan điểm Hữu bộ (Vaibhasika), Kinh Lượng bộ (Sautrantika), Duy Thức Luận (Mindonly School), Trung Luận (Middle Way School).
Một điểm ghi nhận rằng Đức Đạt Lai Lạt Ma theo lập trường Trung Luận. Như nơi trang 107, Ngài phân tích về dị biệt giữa Duy Thức và Trung Luận. Duy Thức chỉ ra, phân tích về cái Không của
Nơi trang 82, Ngài viết, dịch là: “Trong Đại thừa, chữ Phật Tánh có nhiều nghĩa. Trong Duy Thức Tông, Phật Tánh chỉ cho tâm vô cấu nhiễm căn bản của chúng ta mà, khi chưa nhận ra, là Tánh Phật “an trú tự nhiên” của chúng ta, và khi tỉnh thức sẽ là Tánh Phật “được chuyển hóa” của chúng ta. Bản chất Phật an trú tự nhiên này cũng là Niết bàn bản nhiên, hay sự giải thoát bản nhiên đã hiện hữu trong tất cả chúng ta. Cũng nhờ có sẵn Niết bàn bản nhiên nên bụi che mờ có thể tách rời khỏi tự tánh của tâm, và mới có thể chứng ngộ. Trong Trung Luận Tông, bản chất Phật (tức Phật Tánh) được định nghĩa khác: được định nghĩa là Không, cụ thể, là cái rỗng rang không tự thể của tâm. Đây cũng gọi là bản tánh ánh sáng trong trẻo của tâm.”
Tuyệt vời là Tâm Kinh, cho dù chúng ta đọc một câu, hay vài câu cũng sẽ thấy sức mạnh:
…Cho nên trong tướng Không
Không có sắc, không có Thọ, Tưởng, Hành, Thức;
Không có Mắt, Tai, Mũi, Lưỡi, Thân, Ý;
Không có Sắc, Thanh, Hương, Vị, Xúc, Pháp…
Một điểm lợi ích khi đọc Tâm Kinh qua sách EHS, là khi gặp một số điểm phức tạp, Đức Đạt Lai Lạt Ma đưa ra nhiều điểm nhìn khác nhau từ nhiều luận thư. Như trong Chương 9, Interpreting Emptiness (Diễn Giải Về Không), Ngài đưa ra điểm nhìn về vô ngã qua các quan điểm Hữu bộ (Vaibhasika), Kinh Lượng bộ (Sautrantika), Duy Thức Luận (Mindonly School), Trung Luận (Middle Way School).
Một điểm ghi nhận rằng Đức Đạt Lai Lạt Ma theo lập trường Trung Luận. Như nơi trang 107, Ngài phân tích về dị biệt giữa Duy Thức và Trung Luận. Duy Thức chỉ ra, phân tích về cái Không của
hiện tướng ngoại xứ (hiện tượng ngoài tâm chúng ta) để xả ly tâm tham và sân, nhưng như thế vẫn chưa đủ, theo Ngài Đạt Lai Lạt Ma. Bởi vì nếu chưa nhận ra cái Không trong nội xứ (hiện tượng trong tâm chúng ta) thì sẽ có thể chấp vào, vin vào cảm thọ an lạc của thiền định, trong khi chỉ Trung Luận mới xóa rào phân biệt giữa trong và ngoài tâm, giữa ngoại xứ và nội xứ -- và đó là tận cùng, cốt tủy Tâm Kinh.
Tuy nhiên, Tánh Không không có nghĩa là không hề có gì hết, theo lời giải thích của Đức Đạt Lai Lạt Ma, vì sẽ vô nghĩa nếu phủ nhận thực tại, “Điều này cho thấy rằng các pháp hiện hữu, nhưng trong tự thể là không; hữu thể chỉ có thể được hiểu qua ý nghĩa duyên khởi.” (trang 112)
Và đó là Không, là Vô Ngã, rằng tất cả các hiện tượng không hề có một chút mảy may hiện hữu nội tại (each and every phenomenon lacks even a trace of intrinsic existence).
Nơi trang 122, Đức Đạt Lai Lạt Ma dẫn ra bài kệ của Long Thọ về bát bất (Tám điều không): không hề có gì sinh, cũng không hề có gì diệt; không pháp nào là thường còn, không pháp nào là đoạn diệt; không gì tới, không gì đi; không hề khác biệt, cũng không phải là một (bất sinh, bất diệt; bất thường, bất đoạn; bất lai, bất khứ; bất dị, bất nhất).
Để dễ hiểu về ý nghĩa bát bất, chúng ta hãy hình dung rằng, dẫn theo Kinh Tương Ưng SN 35.246 -- Vīṇopama Sutta (1), khi một quân vương lần đầu nghe âm thanh từ cây đàn hồ cầm, mới gọi lính đi bắt lấy những âm thanh tuyệt vời đó. Nhạc sĩ mới nói âm thanh (tức là cái được nghe) là từ cây đàn, thân đàn, dây đàn, nhạc sĩ và cách chơi đàn đúng cách. Thế rồi
Tuy nhiên, Tánh Không không có nghĩa là không hề có gì hết, theo lời giải thích của Đức Đạt Lai Lạt Ma, vì sẽ vô nghĩa nếu phủ nhận thực tại, “Điều này cho thấy rằng các pháp hiện hữu, nhưng trong tự thể là không; hữu thể chỉ có thể được hiểu qua ý nghĩa duyên khởi.” (trang 112)
Và đó là Không, là Vô Ngã, rằng tất cả các hiện tượng không hề có một chút mảy may hiện hữu nội tại (each and every phenomenon lacks even a trace of intrinsic existence).
Nơi trang 122, Đức Đạt Lai Lạt Ma dẫn ra bài kệ của Long Thọ về bát bất (Tám điều không): không hề có gì sinh, cũng không hề có gì diệt; không pháp nào là thường còn, không pháp nào là đoạn diệt; không gì tới, không gì đi; không hề khác biệt, cũng không phải là một (bất sinh, bất diệt; bất thường, bất đoạn; bất lai, bất khứ; bất dị, bất nhất).
Để dễ hiểu về ý nghĩa bát bất, chúng ta hãy hình dung rằng, dẫn theo Kinh Tương Ưng SN 35.246 -- Vīṇopama Sutta (1), khi một quân vương lần đầu nghe âm thanh từ cây đàn hồ cầm, mới gọi lính đi bắt lấy những âm thanh tuyệt vời đó. Nhạc sĩ mới nói âm thanh (tức là cái được nghe) là từ cây đàn, thân đàn, dây đàn, nhạc sĩ và cách chơi đàn đúng cách. Thế rồi
nhà vua chẻ cây đàn làm trăm mảnh, cũng không thấy âm thanh đâu… Đức Phật kể ẩn dụ này nói tiếp, rằng tìm hoài sắc, thọ, tưởng, hành, thức sẽ không thấy ở đâu có, và đó là vô ngã.
Tương tự, chúng ta nói đó là duyên khởi, tự thể tiếng đàn là rỗng rang, là trống không – và tiếng đàn không từ đâu tới, không từ đàn, không từ dây, không từ gỗ… do vậy, các pháp không sinh, không diệt, không thường, không đoạn, không tới, không đi, không khác, không một.
Hễ thấy như thế, tức khắc, trước mắt và bên tai là các pháp tịch diệt, tức là Niết bàn.
Nơi trang 123, Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích rằng hễ ai nương vào nhóm “bát bất” sẽ vào được Tam Giải Thoát Môn (Không, Vô Tướng, Vô Nguyện). Tức là, nhìn tự thể, nhìn nhân, nhìn quả.
Ngài viết, dịch như sau: “Tám đặc tính này có thể gom vào ba phạm trù, mỗi phạm trù khảo sát Tánh Không từ một điểm nhìn khác nhau. Ba điểm nhìn này gọi là Ba Cửa Giải Thoát. Nếu chúng ta nhìn Tánh Không từ điểm nhìn của tự các pháp, chúng ta thấy tất cả hiện tượng đều rỗng rang không tự thể, va trống rỗng không đặc tính nào là tự thể (ngã). Nhìn như thế là cửa đầu tiên của giải thoát, Cửa Không. Nếu chúng ta nhìn Tánh Không từ điểm nhìn của nguyên nhân của nó, chúng ta thấy nó không sinh, không diệt, không nnơ và không sạch. Đó là cửa giải thoát thứ nhì, Cửa Vô Tướng. Nếu chúng ta nhìn Tánh Không từ ảnh hưởng (quả) của nó, chúng ta thấy các pháp không thiếu (khiếm khuyết), không dư (toàn hảo). Đó là cửa thứ ba của giải thoát, Cửa Vô Nguyện.” (trang 123)
Nói chung, đối với Phật tử đọc Anh văn, tác phẩm “Essence of the Heart Sutra” cần được nghiền ngẫm, tư duy từng lời giải thích
Tương tự, chúng ta nói đó là duyên khởi, tự thể tiếng đàn là rỗng rang, là trống không – và tiếng đàn không từ đâu tới, không từ đàn, không từ dây, không từ gỗ… do vậy, các pháp không sinh, không diệt, không thường, không đoạn, không tới, không đi, không khác, không một.
Hễ thấy như thế, tức khắc, trước mắt và bên tai là các pháp tịch diệt, tức là Niết bàn.
Nơi trang 123, Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích rằng hễ ai nương vào nhóm “bát bất” sẽ vào được Tam Giải Thoát Môn (Không, Vô Tướng, Vô Nguyện). Tức là, nhìn tự thể, nhìn nhân, nhìn quả.
Ngài viết, dịch như sau: “Tám đặc tính này có thể gom vào ba phạm trù, mỗi phạm trù khảo sát Tánh Không từ một điểm nhìn khác nhau. Ba điểm nhìn này gọi là Ba Cửa Giải Thoát. Nếu chúng ta nhìn Tánh Không từ điểm nhìn của tự các pháp, chúng ta thấy tất cả hiện tượng đều rỗng rang không tự thể, va trống rỗng không đặc tính nào là tự thể (ngã). Nhìn như thế là cửa đầu tiên của giải thoát, Cửa Không. Nếu chúng ta nhìn Tánh Không từ điểm nhìn của nguyên nhân của nó, chúng ta thấy nó không sinh, không diệt, không nnơ và không sạch. Đó là cửa giải thoát thứ nhì, Cửa Vô Tướng. Nếu chúng ta nhìn Tánh Không từ ảnh hưởng (quả) của nó, chúng ta thấy các pháp không thiếu (khiếm khuyết), không dư (toàn hảo). Đó là cửa thứ ba của giải thoát, Cửa Vô Nguyện.” (trang 123)
Nói chung, đối với Phật tử đọc Anh văn, tác phẩm “Essence of the Heart Sutra” cần được nghiền ngẫm, tư duy từng lời giải thích
của Đức Đạt Lai Lạt Ma. Nơi đây, Tâm Kinh, cốt tủy của Phật pháp, đã được giải thích minh bạch. Hễ ai giữ được cái nhìn rỗng rang như thế, tất nhiên là giải thoát.
GHI CHÚ:
(1) Kinh SN 35.246 -- https://suttacentral.net/sn35.246/en/sujato
Warning: Undefined array key 2423 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2424 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2425 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2426 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2427 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2428 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2429 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2430 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2431 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2432 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2433 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2434 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2435 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2436 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2437 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2438 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2439 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2440 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2441 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2442 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2443 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2444 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2445 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2446 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2447 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2448 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2449 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2450 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2451 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2452 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2453 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2454 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2455 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2456 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2457 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2458 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2459 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2460 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2461 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2462 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2463 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2464 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2465 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2466 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2467 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2468 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2469 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2470 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2471 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2472 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2473 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2474 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2475 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2476 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2477 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2478 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2479 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2480 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2481 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2482 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2483 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2484 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2485 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2486 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2487 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2488 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2489 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2490 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2491 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2492 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2493 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2494 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2495 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2496 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2497 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2498 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2499 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2500 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2501 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2502 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2503 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2504 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2505 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2506 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2507 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2508 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2509 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2510 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2511 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2512 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2513 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2514 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2515 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2516 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2517 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2518 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2519 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2520 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2521 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2522 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2523 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2524 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2525 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2526 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2527 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2528 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2529 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2530 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2531 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2532 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2533 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2534 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2535 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2536 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2537 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2538 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2539 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2540 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2541 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2542 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2543 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2544 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2545 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2546 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2547 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2548 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2549 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2550 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2551 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2552 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2553 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2554 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2555 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2556 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2557 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2558 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2559 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2560 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2561 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2562 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2563 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2564 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2565 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2566 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2567 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2568 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2569 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2570 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2571 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2572 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2573 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2574 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2575 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2576 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2577 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2578 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2579 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2580 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2581 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2582 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2583 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2584 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2585 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2586 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2587 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2588 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2589 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2590 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2591 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2592 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2593 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2594 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2595 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2596 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2597 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2598 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2599 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2600 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2601 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2602 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2603 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2604 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2605 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2606 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2607 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2608 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2609 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2610 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2611 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2612 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2613 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2614 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2615 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2616 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2617 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2618 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2619 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2620 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2621 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2622 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2623 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2624 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2625 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2626 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2627 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2628 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2629 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2630 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2631 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2632 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2633 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2634 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2635 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2636 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2637 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2638 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2639 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2640 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2641 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2642 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2643 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2644 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2645 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2646 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2647 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2648 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2649 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2650 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2651 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2652 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2653 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2654 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2655 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2656 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2657 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2658 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2659 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2660 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2661 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2662 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2663 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2664 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2665 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2666 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2667 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2668 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2669 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2670 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2671 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2672 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2673 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2674 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2675 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2676 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2677 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2678 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2679 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2680 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2681 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2682 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2683 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2684 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2685 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2686 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2687 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2688 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2689 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2690 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2691 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2692 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2693 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2694 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2695 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2696 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2697 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2698 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2699 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2700 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2701 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2702 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2703 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2704 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2705 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2706 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2707 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2708 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2709 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2710 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2711 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2712 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2713 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2714 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2715 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2716 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2717 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2718 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2719 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
GHI CHÚ:
(1) Kinh SN 35.246 -- https://suttacentral.net/sn35.246/en/sujato
Warning: Undefined array key 2423 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2424 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2425 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2426 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2427 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2428 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2429 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2430 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2431 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2432 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2433 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2434 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2435 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2436 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2437 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2438 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2439 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2440 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2441 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2442 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2443 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2444 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2445 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2446 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2447 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2448 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2449 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2450 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2451 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2452 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2453 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2454 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2455 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2456 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2457 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2458 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2459 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2460 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2461 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2462 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2463 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2464 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2465 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2466 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2467 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2468 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2469 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2470 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2471 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2472 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2473 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2474 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2475 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2476 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2477 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2478 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2479 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2480 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2481 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2482 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2483 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2484 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2485 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2486 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2487 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2488 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2489 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2490 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2491 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2492 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2493 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2494 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2495 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2496 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2497 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2498 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2499 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2500 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2501 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2502 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2503 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2504 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2505 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2506 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2507 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2508 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2509 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2510 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2511 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2512 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2513 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2514 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2515 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2516 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2517 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2518 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2519 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2520 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2521 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2522 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2523 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2524 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2525 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2526 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2527 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2528 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2529 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2530 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2531 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2532 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2533 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2534 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2535 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2536 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2537 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2538 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2539 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2540 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2541 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2542 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2543 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2544 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2545 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2546 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2547 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2548 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2549 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2550 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2551 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2552 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2553 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2554 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2555 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2556 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2557 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2558 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2559 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2560 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2561 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2562 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2563 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2564 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2565 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2566 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2567 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2568 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2569 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2570 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2571 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2572 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2573 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2574 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2575 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2576 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2577 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2578 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2579 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2580 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2581 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2582 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2583 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2584 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2585 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2586 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2587 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2588 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2589 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2590 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2591 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2592 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2593 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2594 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2595 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2596 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2597 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2598 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2599 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2600 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2601 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2602 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2603 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2604 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2605 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2606 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2607 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2608 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2609 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2610 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2611 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2612 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2613 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2614 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2615 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2616 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2617 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2618 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2619 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2620 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2621 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2622 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2623 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2624 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2625 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2626 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2627 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2628 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2629 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2630 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2631 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2632 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2633 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2634 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2635 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2636 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2637 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2638 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2639 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2640 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2641 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2642 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2643 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2644 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2645 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2646 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2647 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2648 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2649 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2650 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2651 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2652 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2653 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2654 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2655 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2656 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2657 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2658 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2659 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2660 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2661 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2662 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2663 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2664 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2665 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2666 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2667 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2668 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2669 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2670 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2671 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2672 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2673 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2674 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2675 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2676 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2677 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2678 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2679 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2680 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2681 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2682 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2683 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2684 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2685 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2686 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2687 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2688 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2689 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2690 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2691 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2692 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2693 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2694 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2695 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2696 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2697 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2698 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2699 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2700 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2701 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2702 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2703 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2704 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2705 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2706 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2707 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2708 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2709 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2710 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2711 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2712 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2713 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2714 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2715 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2716 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2717 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2718 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Warning: Undefined array key 2719 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81
Đọc Sách Essence of the Heart Sutra Của Đức Đạt Lai Lạt Ma Đời Thứ 14
SÁCH NÓI 
Hết phần Đọc Sách Essence of the Heart Sutra Của Đức Đạt Lai Lạt Ma Đời Thứ 14
« Xem chương trước « « Sách này có 1527 chương » » Xem chương tiếp theo »
Mời xem phần:
Đọc Sách Essence of the Heart Sutra Của Đức Đạt Lai Lạt Ma Đời Thứ 14
Bài viết, tiểu luận, truyện ngắn
MỤC LỤC ( 70 )
- Trần Trung Đạo, Tuổi Thơ, Mẹ, Quê Hương và Dân Tộc
- Sau thịnh nộ là lặng im
- Việt Nam - Mãi mãi không quên
- Tùy ý tu tập thảy đều tự tại
- Tuổi thơ, tình yêu và số phận
- Chiếc xe ô tô đồ chơi
- Nhân Tết Nhi đồng Việt Nam suy tư hướng về các thế hệ tương lai
- Xưng tán Thập Đại Đệ tử Phật
- Hà Nội và hai người bạn thủa ấu thơ
- Nghèo chưa hẳn là hèn
- Lời nguyện tất cả đều thành Phật
- Khoảng trống cuối đời
- Văn Học Miền Nam Tổng Quan: Vai Trò Phật Giáo
- Nhà thơ Woeser từ Bắc Kinh viết về Tây Tạng
- Ấm một bình minh
Sách có 1527 chương, Mục lục chia thành 102 trang: »» 1 »» »» 2 »» »» 3 »» »» 4 »» »» 5 »» »» 6 »» »» 7 »» »» 8 »» »» 9 »» »» 10 »» »» 11 »» »» 12 »» »» 13 »» »» 14 »» »» 15 »» »» 16 »» »» 17 »» »» 18 »» »» 19 »» »» 20 »» »» 21 »» »» 22 »» »» 23 »» »» 24 »» »» 25 »» »» 26 »» »» 27 »» »» 28 »» »» 29 »» »» 30 »» »» 31 »» »» 32 »» »» 33 »» »» 34 »» »» 35 »» »» 36 »» »» 37 »» »» 38 »» »» 39 »» »» 40 »» »» 41 »» »» 42 »» »» 43 »» »» 44 »» »» 45 »» »» 46 »» »» 47 »» »» 48 »» »» 49 »» »» 50 »» »» 51 »» »» 52 »» »» 53 »» »» 54 »» »» 55 »» »» 56 »» »» 57 »» »» 58 »» »» 59 »» »» 60 »» »» 61 »» »» 62 »» »» 63 »» »» 64 »» »» 65 »» »» 66 »» »» 67 »» »» 68 »» »» 69 »» »» 70 »» »» 71 »» »» 72 »» »» 73 »» »» 74 »» »» 75 »» »» 76 »» »» 77 »» »» 78 »» »» 79 »» »» 80 »» »» 81 »» »» 82 »» »» 83 »» »» 84 »» »» 85 »» »» 86 »» »» 87 »» »» 88 »» »» 89 »» »» 90 »» »» 91 »» »» 92 »» »» 93 »» »» 94 »» »» 95 »» »» 96 »» »» 97 »» »» 98 »» »» 99 »» »» 100 »» »» 101 »» »» 102 »»
Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.41 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.
Ghi danh hoặc đăng nhập
Thành viên đang online:
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ...
... ...
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ... ... ...