Như ngôi nhà khéo lợp, mưa không xâm nhập vào. Cũng vậy tâm khéo tu, tham dục không xâm nhập.Kinh Pháp cú (Kệ số 14)
Nếu người nói nhiều kinh, không hành trì, phóng dật; như kẻ chăn bò người, không phần Sa-môn hạnh.Kinh Pháp cú (Kệ số 19)
Để có thể hành động tích cực, chúng ta cần phát triển một quan điểm tích cực. (In order to carry a positive action we must develop here a positive vision.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Mặc áo cà sa mà không rời bỏ cấu uế, không thành thật khắc kỷ, thà chẳng mặc còn hơn.Kinh Pháp cú (Kệ số 9)
Đừng chọn sống an nhàn khi bạn vẫn còn đủ sức vượt qua khó nhọc.Sưu tầm
Đừng bận tâm về những thất bại, hãy bận tâm đến những cơ hội bạn bỏ lỡ khi thậm chí còn chưa hề thử qua. (Don’t worry about failures, worry about the chances you miss when you don’t even try. )Jack Canfield
Vết thương thân thể sẽ lành nhưng thương tổn trong tâm hồn sẽ còn mãi suốt đời. (Stab the body and it heals, but injure the heart and the wound lasts a lifetime.)Mineko Iwasaki
Người thành công là người có thể xây dựng một nền tảng vững chắc bằng chính những viên gạch người khác đã ném vào anh ta. (A successful man is one who can lay a firm foundation with the bricks others have thrown at him.)David Brinkley
Kẻ bi quan than phiền về hướng gió, người lạc quan chờ đợi gió đổi chiều, còn người thực tế thì điều chỉnh cánh buồm. (The pessimist complains about the wind; the optimist expects it to change; the realist adjusts the sails.)William Arthur Ward
Chúng ta không làm gì được với quá khứ, và cũng không có khả năng nắm chắc tương lai, nhưng chúng ta có trọn quyền hành động trong hiện tại.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn

VỀ MỤC LỤC

Như trên đã giảng thì cách tu hành của tứ giáo đều khác nhau. Mỗi giáo phái đều có những phương tiện (338) và chánh tu (339) khác nhau. Có hai mươi lăm loại phương tiện và mười thừa quán pháp, nếu mỗi một giáo phái đều nói cho rõ ràng đầy đủ, thì bài văn sẽ rất dài và nặng nề. Ý nghĩa [của các phương tiện và chánh tu] tuy khác nhau tùy theo các giáo phái, nhưng tên và số [các phương tiện và chánh tu] thì giống nhau, vì vậy nên ở đây gom lại nói chung cho rõ, người đọc có thể dùng ý nghĩ của mình hiểu rộng thêm ra.

A. HAI MƯƠI LĂM PHƯƠNG TIỆN:

25 phương tiện lại được chia làm năm nhóm:

a) Chuẩn bị ngũ duyên,
b) Giảm bớt ngũ dục,
c) Trừ bỏ ngũ cái,
d) Điều hòa ngũ sự,
e) Hành ngũ pháp

a) Chuẩn bị ngũ duyên, gồm có:

1) Trì giới

2) Quần áo và thực phẩm

3) Nhàn cư chỗ thanh tịnh

4) Tạm đình chỉ

5) Kết thân với thiện tri thức

1) TRÌ GIỚI THANH TỊNH

Như kinh nói rằng: Vì nhờ vào các giới luật mà sanh ra các thiền định và các trí tuệ để diệt khổ. Vì vậy chư tỳ kheo phải trì các tịnh giới. Trì giới cho người tại gia, xuất gia, Đại Thừa, Tiểu Thừa có khác nhau.

2) QUẦN ÁO VÀ THỰC PHẨM

a) Quần áo có ba loại:

1) Người tu trong núi tuyết, tìm được những gì tại chỗ đủ để che thân là được rồi, vì không đến chỗ dân gian [nên không cần chỉnh tề], nhưng miễn là có sức chịu đựng là được.

2) Như các thầy, như thầy đại Ca Diếp mặc loại áo chắp vá từ những mảnh vải cũ vải vụn (340), hay là chỉ có ba cái áo (341) mà không dự trữ thêm một cái áo nào khác.

3) Ở những nước có mùa lạnh Đức Như
Lai cũng cho các tu sĩ ngoài ba cái áo có thể có tất cả những phương tiện quần áo, vật dụng …. cần thiết để sống trong vùng lạnh.

b) Về ăn uống cũng có ba loại:

1) Đối với những người thượng căn tu trong núi sâu cách biệt với thế gian, thì tìm thấy những gì ăn được trong vùng như rễ cây, rau, trái cây dại…ăn để nuôi thân.

2) Khất thực: [Người tu ở gần nơi dân cư thì đi khất thực hàng ngày].

3) Thực phẩm do chúng sinh cúng dường, hay do tu viện cung cấp.

3) NHÀN CƯ CHÔ THANH TỊNH

Không làm việc gì cả thì gọi là nhàn, chỗ không não loạn thì gọi là tịnh. Cũng như phần ăn uống và quần áo nói trên tùy nơi tu hành được chia làm ba nơi.

4) TẠM ĐÌNH CHỈ

Tạm đình chỉ những công việc mình đương làm, tạm đình chỉ những sinh hoặc mình đương sống, tạm đình chỉ những quan hệ nhân sự mình đương có, tạm đình chỉ những kỹ thuật mình đương theo đuổi v.v… [tạm đình chỉ, để lấy chút thì giờ tu hành].

5) KẾT THÂN VỚI THIỆN TRI THỨC

Kết thân với những người thiện tri thức, có ba loại thiện tri thức:

1) Ngoại hộ thiện tri thức (342),

2) Đồng hành thiện tri thức (343),

3) Giáo sư thiện tri thức.

b) GIẢM BỚT NGŨ DỤC (Sắc, Thanh, Hương, Vị, Xúc)

1) Giảm bớt sắc dục: Giảm bớt những ham mê về các vẻ đẹp của nam nữ, như mê đôi mắt đôi mày thanh tú, môi đỏ răng trắng, và những báu vật của thế gian, nào là mầu đen, vàng, đỏ, tím đủ các mầu kỳ diệu.

2) Giảm bớt thanh dục: Giảm bớt những ham mê về tiếng đàn tiếng phách, tiếng vòng tiếng kiền của các nữ trang, tiếng hát tiếng vịnh của nam nữ.

3) Giảm bớt hương dục: Giảm bớt những ham mê về những hương thơm của thân thể nam nữ, của các
mùi thơm của thức ăn, thức uống…

4) Giảm bớt vị dục: Giảm bớt những ham mê về mùi vị: Như các mùi vị thơm ngon của các món cao lương mỹ vị…

5) Giảm bớt cái xúc dục: Giảm bớt những ham mê về những xúc giác, như thân thể mịn màng của trai gái, khi trời lạnh thì ấm áp, khi trời nóng thì mát mẻ và tất cả những gì mà xúc giác gây sự khoái cảm.

c) TRỪ BỎ NGŨ CÁI

Trừ bỏ ngũ cái (344), đó là tham dục, sân khuể, ngủ nghỉ, hối tiết, nghi ngờ.

d) ĐIỀU HÒA NGŨ SỰ

Điều hòa ngũ sự (345) đó là điều hòa tâm tư đừng cho tâm hồn nặng nề [ như buồn ngủ ], cũng không để tâm hồn tản mạn [ khó tập trung ], điều hòa thân thể cho không chậm chạp, không hối hả. Điều hòa nhịp thở cho không khó thở, không thở quá nhanh, điều hòa giấc ngủ cho không ít quá không nhiều quá. Điều hòa ăn uống cho không đói quá, không no quá.

e) HÀNH NGŨ PHÁP

Hành ngũ pháp gồm có:

- Mong ước

- Tinh tiến

- Suy niệm

- Xảo tuệ

- Nhất tâm

1) Mong ước: Mong muốn rời khỏi tất cả những vọng tưởng làm điên đảo của thế gian, mong muốn được tất cả những môn trí tuệ của thiền định.

2) Tinh tiến: Kiên trì giữ những giới cấm và từ bỏ ngũ cái. Ngày đêm vẫn chăm chỉ tinh tiến tu hành.

3) Suy niệm: Suy ngẫm đến thế gian này là đầy lưa đảo, xấu xa, đáng khinh đáng chê. Thấy được cái trí tuệ của thiền định là đáng trọng đáng quý.

4) Xảo tuệ (346): Dùng xảo tuệ để so sánh cái khoái lạc của thế gian và cái khoái lạc của trí tuệ của thiền định, biết cái nào hơn.

5) Nhất tâm: Luôn luôn suy niệm đến trí tuệ để thấy rõ những cái hoạ, và cái ác của thế gian, biết cái
công đức của trí tuệ của thiền định là đáng quý đáng kính.

Hai mươi lăm pháp này là những phương tiện để trước khi tu tập tứ giáo, cần phải có đủ, nếu không có những phương tiện này, thì thiền định trong thế gian này cũng chưa có thể có huống chi nói đến những diệu lý xuất thế. Như trước đây đã nói trong phần tổng quát về các giáo phái đã chỉ rõ tiệm giáo và đốn giáo khác nhau, phương tiện của hai giáo phái cũng khác nhau, theo giáo phái nào phải tu hành thế nào, phải tùy hoàn cảnh nhận xét tại chỗ. Sau đó xem xét đến chánh tu thập thừa quán pháp.

B) THẬP THỪA QUÁN PHÁP

Đối với tứ giáo thì tên của thập thừa quán pháp giống nhau nhưng ý nghĩa thì khác nhau. Nay lấy Viên Giáo làm thí dụ để giảng giải, các giáo phái khác cứ theo thí dụ này mà suy diễn ra.

1) QUÁN BẤT TƯ NGHỊ CẢNH

Quán bất tư nghị cảnh (347), còn gọi là quán nhất niệm tâm, đầy đủ ba ngàn tánh tướng (348), trăm giới ngàn như (349) không một thiếu sót. Chính là cảnh giới này, cảnh giới tức không, tức giả, tức trung đạo, cảnh giới không trước không sau. [Đó là bất tư nghị cảnh, pháp này bao gồm tất cả cá pháp] quảng đại viên mãn, ngang dọc tự tại, vì vậy Kinh Pháp Hoa nói rằng: Xe này cao lớn quảng đại (350) (người thượng căn thượng trí mới quán được cảnh này ).

2) CHÂN CHÁNH PHÁT BỒ ĐỀ TÂM

Chân chánh phát bồ đề tâm dựa vào cái diệu cảnh trên, phát tứ vô tác hoằng thệ nguyện (351), để thương người thương ta, trên cầu Phật đạo dưới giáo hóa chúng sinh. Vì vậy kinh [Pháp Hoa] nói rằng: trên xe trâu trắng to lớn lập phan và dựng lọng báu (352).

3) KHÉO LÉO TÙY NGHI TU TẬP CHỈ QUÁN

Khéo léo tùy
nghi tu tập chỉ quán, để thể hiện cái diệu lý kể trên. Chư pháp thường tịnh, tịch nhiên bất động đó là định. Tuy thường tịnh nhưng lại thường chiếu soi tất cả đó là tuệ. Vì vậy kinh [Pháp Hoa] nói rằng: Như đặt một cái gối đỏ (ở trong xe) (353)

4) PHÁ PHÁP BIẾN

Phá pháp biến (354), nghĩa là lấy tam quán để phá tam hoặc (355). Tam quán tại trong nhất niệm tâm thì có hoặc nào mà không phá được. Vì vậy kinh nói rằng: xe trâu trắng lớn chạy nhanh như gió (356).

5) BIẾT THÔNG TẮC

Biết thông tắc: Khổ, tập, thập nhị nhân duyên, lục tế (357), trần sa hoặc, vô minh đó là tắc. Đạo, diệt, diệt nhân duyên trí (358), lục độ, nhất tâm tam quán đó là thông. Nếu là thông thì ta phải bảo vệ, nếu là tắc thì ta phải phá hủy. Nhưng có khi cái phép dùng để trị tắc lại chính nó gây rắc rối, cái phép dùng để phá bế tắc này chính nó lại là cái gây bế tắc cần được phá hủy. Vì vậy mỗi giai đoạn cần được kiểm điểm, đó là biết thông tắc. Kinh Pháp Hoa nói rằng: Đó là đặt một cái gối đỏ [ở ngoài xe ] (359).

6) CÁC TRỢ ĐẠO PHẨM

Các trợ đạo phẩm. Đó là vô tác đạo phẩm (360), tùy khi thích nghi đưa vào hỗ trợ. Kinh Pháp Hoa nói rằng: Thí dụ xe trâu trắng lớn v.v… [những hành giả có căn cơ trung bình tu từ điều hai thật lòng phát bồ đề tâm cho đế điều sau các hỗ trợ đạo phẩm là đã chứng được bất tư nghị cảnh, còn người hạ căn thì phải tu thêm bốn thừa quán pháp kế tiếp ].

7) CÁC HỘ TRỢ KHAI THÔNG CỦA PHÉP ĐỐI TRỊ

Các hỗ trợ khai thông của phép đối trị.

Nếu dùng những thiện pháp chánh tu mà cũng không hiểu được Viên lý, lúc
đó phải dùng đến các phép tu trợ đạo (361) để giúp đỡ. Các phép tu trợ đạo là như ngũ đình tâm và lục độ v.v… Kinh [Pháp Hoa] nói rằng: [ngoài cái xe trâu trắng lớn] còn nhiều các tùy tùng để giúp việc đi theo (từ điều thứ 7 cho đến điều thứ 10 là cho những hành giả hạ căn)

8) BIẾT THỨ TỰ CỦA CÁC CẤP VỊ

Biết thứ tự của các cấp vị. Hành giả cần biết thứ tự của các cấp vị để tránh lòng ngạo mạn đối với những người ở cấp

vị trên.

9) CẦN CÓ LÒNG AN TÂM VÀ NHẪN NẠI

Cần có long an tâm và nhân nại để đương đầu mọi thuận cảnh, nghịch cảnh, tiếp tục bước vào ngũ phẩm để tu hành, để tiến lên lục căn thanh tịnh vị.

10) DIỆT TRỪ PHÁP ÁI

Diệt trừ pháp ái (362). Đừng vì đạt được thập tín vị và các quả vị khác rồi mà tự mãn, nên tiến lên sơ trụ vị để chứng được cái lý của chân thực tướng của chư pháp. Kinh [Pháp Hoa] nói rằng: Ngồi trên xe báu này chu du tứ phương [chu du tứ thập vị] cho đến đạo trường (Diệu giác vị).

Xin kính cẩn giản lược sao lục ngũ thời bát giáo từ những kinh sách lớn (363) của giáo phái Thiên Thai. Nếu cần biết thêm những chi tiết, xin mời đọc mười cuốn Pháp Hoa Huyền Nghĩa. Trong bộ sách này nói tất cả những giáo pháp và nghi thức của Đức Phật giảng dạy trong thập phương và trong tam giới, rõ ràng như thấy trong tấm gương vậy, và trong bốn cuốn Tịnh Danh Huyền Nghĩa (364) nói rõ về các giáo tướng . Từ phần sau đây (quyển hạ) (365) sẽ nói qua về nghi thức phán giáo của các môn phái.

Hết

III. Hai mươi lăm phương tiện và Thập thừa quán pháp
SÁCH NÓI



Hết phần III. Hai mươi lăm phương tiện và Thập thừa quán pháp

Thiên Thai Tứ giáo nghi

Mời xem phần:

III. Hai mươi lăm phương tiện và Thập thừa quán pháp




Thiên Thai Tứ giáo nghi

Bác sĩ Trần Văn Nghĩa, Từ Hoa Nhất Tuệ Tâm phiên dịch và tường chú

MỤC LỤC


Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.123 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...