Mục đích của đời sống là khám phá tài năng của bạn, công việc của một đời là phát triển tài năng, và ý nghĩa của cuộc đời là cống hiến tài năng ấy. (The purpose of life is to discover your gift. The work of life is to develop it. The meaning of life is to give your gift away.)David S. Viscott
Sự kiên trì là bí quyết của mọi chiến thắng. (Perseverance, secret of all triumphs.)Victor Hugo
Tôi biết ơn những người đã từ chối giúp đỡ tôi, vì nhờ có họ mà tôi đã tự mình làm được. (I am thankful for all of those who said NO to me. Its because of them I’m doing it myself. )Albert Einstein
Những ai có được hạnh phúc cũng sẽ làm cho người khác được hạnh phúc. (Whoever is happy will make others happy too.)Anne Frank
Cuộc sống xem như chấm dứt vào ngày mà chúng ta bắt đầu im lặng trước những điều đáng nói. (Our lives begin to end the day we become silent about things that matter. )Martin Luther King Jr.
Yêu thương và từ bi là thiết yếu chứ không phải những điều xa xỉ. Không có những phẩm tính này thì nhân loại không thể nào tồn tại. (Love and compassion are necessities, not luxuries. Without them humanity cannot survive.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Giặc phiền não thường luôn rình rập giết hại người, độc hại hơn kẻ oán thù. Sao còn ham ngủ mà chẳng chịu tỉnh thức?Kinh Lời dạy cuối cùng
Kẻ ngốc nghếch truy tìm hạnh phúc ở xa xôi, người khôn ngoan gieo trồng hạnh phúc ngay dưới chân mình. (The foolish man seeks happiness in the distance, the wise grows it under his feet. )James Oppenheim
Người tốt không cần đến luật pháp để buộc họ làm điều tốt, nhưng kẻ xấu thì luôn muốn tìm cách né tránh pháp luật. (Good people do not need laws to tell them to act responsibly, while bad people will find a way around the laws.)Plato
Chúng ta không làm gì được với quá khứ, và cũng không có khả năng nắm chắc tương lai, nhưng chúng ta có trọn quyền hành động trong hiện tại.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn

VỀ MỤC LỤC

I.

Mới có mùng mười tháng chạp chưa gì con tôi đã kêu - Tết rồi tía ơi. Ngày hai mươi ba lo sửa soạn cúng ông Táo, vừa nghĩ ngợi việc tiền nong không biết mình có bao nhiêu nhuận bút để lo sắm sửa gia đình, lo mối quan hệ bên ngoại, bên nội, bên vợ cần phải có một năm một lần xuân cho vui vẻ, ngặt nổi giá cả thị trường cứ như con ngựa chạy. Mấy ông thầy tu coi vậy mà sướng, không phải lo đám cưới, đám hỏi, những việc hiếu hỉ gì hết, các ông lo việc khác để trả nợ cho đời.

Cõi nhân gian, cái gì cũng có hai, riêng cái miệng chỉ một, nhỏ xíu lại để ra lắm điều, từ đó còn sinh ra đủ thứ vui buồn. Ông con đã tám tuổi, lớn trọng cải sao mà còn thơ ngây, có xôi chè thôi thì ăn đi, đằng này vừa ăn vừa nhìn quanh ngẫm nghĩ - Tết vui quá hả tía - Có mày vui chứ ai, mà Tết hồi nào, còn bảy tám ngày nữa... Bực mình tôi trả lời con để rồi quên đi mình khá vô lý trước con trẻ ngây thơ.

Cũng như tôi quên bao thứ khác, trong những đêm cuối năm êm đềm như vậy, gió chuyển mùa rì rào, cây mai trước sân nhà không ngủ đang rung theo gió nhẹ chuyển mình nở ra một nụ, hai nụ rồi ba bốn nụ... Vì quên nên buổi sáng mở cửa ra cảm thấy bất ngờ nhìn những đoá hoa vàng như đến đúng hẹn. Nay đã lo xong mọi thứ vừa đủ, ăn Tết xong việc gì nữa tính sau, bụng dạ trống trải nên có chỗ để nhìn hoa bâng khuâng ngẫm nghĩ, và trí não sau khi dứt điều vụn vặt mới sáng ra. Hỏi mình hay là hỏi ai? Chính xác, xuân len lén tìm đến trong lúc nào? Có phải lúc mình đang lo lắng bận
rộn đó lại là mùa xuân? Hay đợi đến lúc hoa nở rộ, ngày mùng một, tháng giêng mới gọi bắt đầu vào xuân? Mùa đến mang ý nghĩa gì, sao nhà thơ Xuân Diệu kêu lên - Xuân đã tới nghĩ là xuân đã qua “đi”. Đến rồi đi, cặp hành trình sóng đôi không tách rời nhau, nên một nhà thơ khác đã viết - Ôi đẹp quá mùa xuân trong mùa hạ. Ông này viết lạ quá, có phải là một vị thiền sư không?

Như vậy, tâm xuân nằm trong tất cả, trong đất, trong gió, trong bốn mùa. Sao tôi đã không nhận ra, trong khi đứa nhỏ lại nhận ra? Điều này nó như xác định - ai là người vui nhất mùa xuân, có thể chính là nó, tuổi thơ ngây không như người lớn, vừa nặng nề với quá khứ, vừa lo lắng cho tương lai, mà vẫn chưa biết bao giờ xong việc. Mùa xuân chỉ tiếp nhận những ai biết vui, bằng lòng với hiện tại. Còn ta hay còn bao nhiêu người khác nữa, đợi đến khi hoa nở thẩn thơ tìm tới ngắm nghía rồi ngơ ngác, từ cội hoa như phát ra tiếng nói chê trách: Thưa anh đã già...

II.

Đó là lời phát ra từ hoa hay đó là tiếng thì thầm của ai? Kiếp người rồi chỉ hữu hạn so với thời gian, một dòng chảy không biết bắt đầu từ đâu và kết thúc ở đâu. Rồi thời gian nhập với không gian trở nên vô hạn. Tự nhiên đâm ra thương lấy mình và thương cho người khác. Tỉ như thương cho Văn Cao những năm cuối đời làm bài thơ:

Thời gian qua kẻ tay
Làm úa những chiếc lá
Kỷ niệm rơi như tiếng sỏi...

Rơi mất tăm. Thời gian khép lại màu trắng lạnh lùng rồi tiếp tục mở ra với người khác. Thời gian có màu, điều này mới xạo làm sao! Màu sắc tùy theo con mắt, lăng kính người ta, tỉ như
có lúc người nhìn nó là màu vàng, lúc nhận ra nó là màu hồng, như Đoàn Phú Tứ trong bài thơ màu thời gian, cùng một lúc thấy - màu thời gian xanh xanh - màu thời gian tím ngắt.

Thật ra, bản chất thời gian là màu trắng, vì màu trắng là tổng hợp của màu sắc (thí nghiệm Newton để 7 màu lên chiếc dĩa quay nhanh nó hoá ra màu trắng). Con số 7 cũng thật là trùng hợp khi đức Phật nói tâm người chứa những điều lục dục, thất tình. Những tham, sâm, si, biện (luận) nghị, kiến, thủ dẫn tới những điều hỉ nộ ái ố. Để rồi mái tóc