Lửa nào sánh lửa tham? Ác nào bằng sân hận? Khổ nào sánh khổ uẩn? Lạc nào bằng tịnh lạc?Kinh Pháp Cú (Kệ số 202)
Như cái muỗng không thể nếm được vị của thức ăn mà nó tiếp xúc, người ngu cũng không thể hiểu được trí tuệ của người khôn ngoan, dù có được thân cận với bậc thánh.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Học vấn của một người là những gì còn lại sau khi đã quên đi những gì được học ở trường lớp. (Education is what remains after one has forgotten what one has learned in school.)Albert Einstein
Con người sinh ra trần trụi và chết đi cũng không mang theo được gì. Tất cả những giá trị chân thật mà chúng ta có thể có được luôn nằm ngay trong cách mà chúng ta sử dụng thời gian của đời mình.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Hãy sống như thế nào để thời gian trở thành một dòng suối mát cuộn tràn niềm vui và hạnh phúc đến với ta trong dòng chảy không ngừng của nó.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Hành động thiếu tri thức là nguy hiểm, tri thức mà không hành động là vô ích. (Action without knowledge is dangerous, knowledge without action is useless. )Walter Evert Myer
Sự thành công thật đơn giản. Hãy thực hiện những điều đúng đắn theo phương cách đúng đắn và vào đúng thời điểm thích hợp. (Success is simple. Do what's right, the right way, at the right time.)Arnold H. Glasow
Kẻ không biết đủ, tuy giàu mà nghèo. Người biết đủ, tuy nghèo mà giàu. Kinh Lời dạy cuối cùng
Thành công là tìm được sự hài lòng trong việc cho đi nhiều hơn những gì bạn nhận được. (Success is finding satisfaction in giving a little more than you take.)Christopher Reeve
Ai bác bỏ đời sau, không ác nào không làm.Kinh Pháp cú (Kệ số 176)

VỀ MỤC LỤC

GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT
VIỆN TĂNG THỐNG

BIÊN BẢN

HỘI NGHỊ TOÀN THỂ HỘI ĐỒNG
PHIÊN DỊCH TAM TẠNG

_________________
HỘI NGHỊ
TOÀN THỂ HỘI ĐỒNG PHIÊN DỊCH TAM TẠNG
(tổ chức vào các ngày 20, 21, 22. 10.1973)
_________________

BIÊN BẢN
Phiên họp thứ nhất, ngày 20.10.1973

tại Đại học Vạn Hạnh.
Thời gian: từ 16 giờ đến 21g30 ngày 20.10.1973
Địa điểm: Phòng Hội Đồng, Lầu 2, Đại học Vạn Hạnh
Thành phần tham dự:
Hiện diện  (12 vị):
  • Thượng tọa Trí Tịnh
  • Thượng tọa  Minh Châu
  • Thượng tọa   Quảng Độ
  • Thượng tọa   Thiện Siêu
  • Thượng tọa   Huyền Vi
  • Thượng tọa   Trí Thành
  • Thượng tọa   Huệ Hưng
  • Thượng tọa   Thuyền Ấn
  • Thượng tọa   Trí Nghiêm
  • Thượng tọa  Thiền Tâm
  • Thượng tọa  Thanh Từ
  • Thượng tọa  Bửu Huệ
Vắng mặt (6 vị):
  • Thượng tọa  Trí Quang
  • Thượng tọa  Nhật Liên
  • Thượng tọa  Đức Nhuận
  • Thượng tọa  Trung Quán
  • Thượng tọa  Đức Tâm
  • Đại đức        Tuệ Sỹ
Chủ Tọa Đoàn:
  • Thượng tọa  Trí Tịnh
  • Thượng tọa  Minh Châu
  • Thượng tọa  Quảng Độ

A. PHẦN KHAI MẠC

  1. Tuyên bố lý do:
Mở đầu, Thượng tọa  Trí Tịnh, Trưởng Ban Hội Đồng Phiên dịch mời quý Thượng Tọa niệm hồng danh đức Thế Tôn, tiếp đó, Thượng tọa  long trọng tuyên bố lý do triệu tập Hội nghị.
Theo Thượng tọa  ngay từ khi Hội Đồng Phiên Dịch Tam Tạng được thành lập bởi quyết định của Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương, Hội Đồng đã liên tiếp tổ chức nhiều phiên họp và hôm nay, Hội nghị được triệu tập là do những kết quả những  phiên họp đó.
Nhấn mạnh đến tính cách quan trọng của Hội Nghị, Thượng tọa  nói tiếp rằng, vấn đề thành lập một Tam Tạng Việt ngữ là một vấn đề trọng đại và cấp thiết. Vì cho đến bây giờ, chúng ta vẫn chưa có được một Tam Tạng bằng tiếng Việt bên cạnh Tam Tạng của các quốc gia lân cận, mặc dù nền Phật giáo nước nhà không phải là có một lịch sử truyền bá ngắn hơn. Trước đây, tuy rằng vẫn có một số kinh điển được dịch ra tiếng Việt, chúng ta vẫn không thể gọi đó là Tam Tạng Việt ngữ được vì lẽ những bản dịch này, phần
lớn, còn có quá nhiều sơ suất. Sự vắng mặt của Tam Tạng Việt ngữ bên cạnh các Tam Tạng Trung Hoa, Cao Miên, Cao Ly, Nhật Bản… như thế là một điều đáng buồn. Hơn nữa, với tình trạng hiện tại, khi mà chữ Hán không còn được thông dụng như trước đây thì sự có mặt của Tam tạng Việt ngữ lại càng mang một ý nghĩa quan trọng và cấp bách hơn trong vấn đề phổ biến giáo lý đức Phật. Ý thức tầm quan trọng đó, Hội nghị được triệu tập với mục đích bàn về những phương thức làm việc để cho Tam Tạng Việt ngữ chóng được hoàn thành. Thượng tọa  đã thuật lại hoài bão phiên dịch kinh điển của mình và những khó khăn, những kinh nghiệm đã có trên đường thực hiện đại nguyện này. Thượng tọa  ước mong quý Thượng tọa  trong Hội Đồng sẽ hoan hỷ làm việc một cách tích cực để Tam Tạng Việt ngữ sớm được hoàn thành.
  1. Giới thiệu thành viên của Hội Đồng Phiên Dịch Tam Tạng.
Tiếp đến, Thượng tọa  Thích Quảng Độ, Tổng Thư Ký Hội Đồng, giới thiệu các thành viên của Hội Đồng Phiên dịch Tam Tạng. Theo Thượng tọa, cách đây mấy tháng, Hội Đồng Giáo Phẩm Trung ương đã quyết định thành lập Hội Đồng Phiên dịch Tam Tạng và thành viên của Hội đồng gồm 10 vị. Đó là quý Thượng tọa  Trí Tịnh, Trí Quang, Minh Châu, Đức Nhuận, Bửu Huệ, Trí Thành, Quảng Độ, Nhật Liên, Thiện Siêu, Huyền Vi, trong đó, Thượng tọa  Trí Tịnh làm Trưởng ban, Thượng tọa  Minh Châu làm Phó Trưởng ban và Thượng tọa  Quảng Độ làm Tổng Thư ký Hội Đồng.
Trong phiên họp ngày 30.7.1973, Hội Đồng Phiên dịch Kinh điển đã quyết định cung thỉnh thêm quý TT Đức Tâm, Huệ Hưng, Thuyền Ấn, Trí Nghiêm, Trung Quán, Thiền Tâm, Thanh Từ và Đại đức Tuệ Sỹ gia nhập Hội Đồng. Như thế, tổng số thành viên của
Hội Đồng Phiên dịch Tam Tạng là 18 vị. Buổi họp hôm nay có 12 vị hiện diện và 6 vị vắng mặt.
  1. Sơ lược về thể thức làm việc:
TT Minh Châu:
Để xúc tiến công việc, chúng tôi đã nhờ Thư viện Đại học Vạn Hạnh, Phật khoa và chùa Già lam.
– Thư viện lo phần mục lục những kinh, luật, luận đã dịch, Thư viện Phật học được dành riêng cho quý Thượng tọa  tham khảo hay phiên dịch tại chỗ.
– Phật khoa làm biên bản các buổi họp; và quý vị có thể đưa cho Phật khoa đánh máy những dịch phẩm đã dịch xong.
– Chùa Gia Lam cử một số chú làm thị giả quý Thượng tọa  tại phòng họp.
– Về vấn đề cư trú: Vị nào muốn nghỉ lại Vạn Hạnh hay cần xe cộ di chuyển, xin cho biết để tiện sắp đặt.
– Trong phiên họp trước, Hội Đồng dự định mời quý Thượng tọa  hội họp trong 49 ngày, nay vì xét thấy có nhiều bất tiện nên thời gian họp được rút ngắn lại, và mỗi ngày chỉ họp từ 4 giờ chiều đến 10 giờ đêm. Riêng ngày mai, chúng tôi đề nghị họp từ 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều.
TT Thiện Siêu:
Xin xác định rằng ở đây chúng ta chỉ bàn đến thể thức làm việc cho Hội nghị này. Vấn đề thể thức phiên dịch sẽ bàn sau. Hội đồng đồng ý.
  1. Bầu chủ tọa và thư ký
Hội nghị đồng ý mời TT Trí Tịnh, Minh Châu, Quảng Độ luân phiên làm chủ tọa cho các buổi họp.

B. PHẦN NGHỊ SỰ

Trước khi đi vào phần chính, một số Thượng tọa  yêu cầu sửa đổi chương trình nghị sự. Sau một hồi thảo luận, hội nghị chấp thuận chương trình nghị sự như sau:
Chương trình nghị sự
A. PHẦN KHAI MẠC
  1. Tuyên bố lý do
  2. Giới thiệu thành viên trong Hội đồng Phiên dịch
  3. Sơ lược về thể thức làm việc
  4. Bầu chủ tọa và thư ký
B. PHẦN NGHỊ SỰ
I. Duyệt xét và bổ túc
mục lục kinh điển đã phiên dịch
II. Soạn thảo thư mục kinh điển phải phiên dịch
III. Tổ chức phiên dịch và thể thức phiên dịch
IV Các vấn đề linh tinh:
    • Thời gian hội nghị
    • Cách thức làm việc
    • Đánh máy, ấn loát
    • Xây cất trụ sở. Vấn đề tài chánh.
I. Duyệt xét và bổ túc mục lục kinh điển đã phiên dịch
Trước khi soạn thảo thư mục kinh điển phải phiên dịch, Hội nghị đọc và bổ túc thư mục những kinh điển đã được chuyển ra Việt ngữ do Ban tổ chức cung cấp. Hội nghị khuyến cáo.
  1. Với những bản dịch có giá trị: Nên duyệt lại trước khi chấp thuận đưa vào Tam Tạng Việt ngữ.
  2. Với những bản dịch thiếu giá trị: Phải dịch lại.
TT Thuyền Ấn:
Xin Hội nghị lưu ý về những bộ luật do Chư Tổ Việt Nam sáng tác. Có nên xếp những tác phẩm này vào Tam Tạng Việt Nam không?
Về điểm này, Đại hội biểu quyết là phải đưa vào đại tạng Việt nếu xét thấy tác phẩm có giá trị.
II. Soạn thảo thư mục phải phiên dịch
TT Minh Châu:
Về thư mục Đại Tạng kinh, chúng tôi xin đại hội lưu ý Phật điển trên thế giới được phân ra làm hai tạng chính và Sanskrit và Pàli, và hai tạng dịch quan trọng nhất là Hán tạng và Tây Tạng tạng.
Trong hoàn cảnh hiện đại, xin Hội nghị chú trọng hai tạng Pàli và Hán. Và như thế, khi dịch chúng ta sẽ chia ra làm hai ban: ban Pàli và ban Hán. Mục lục Pàli khỏi bàn vì quá rõ ràng.
TT Trí Tịnh:
Mục lục Pàli xin nhờ TT Minh Châu như Ngài đã nhận. Bây giờ xin chỉ bàn mục lục Hán tạng.
TT Thuyền Ấn:
Thế giới chia Phật điển thành Tiểu thừa tạng và Đại thừa tạng. Chúng ta có nên làm như thế không?
T Trí Tịnh:
Không chia Đại, Tiểu thừa. Chúng ta nên theo lối xếp đặt của Hán tạng.
– Hội nghị đồng ý.
Đến đây, vì đã 19 giờ, ban Chủ tọa tuyên bố tạm nghỉ
và phiên họp sẽ được tiếp tục vào đúng 20 giờ.
20 giờ: Họp tiếp
  • Hiện diện:  Ngoài 12 vị đã ghi trên, còn có sự hiện diện của hai Thượng tọa  Trí Quang và Đức Nhuận.
TT Trí Tịnh:
Để lập thư mục kinh điển phải phiên dịch, chúng tôi xin đọc mục lục Đại Tạng kinh điển.
Hán tạng chia làm những bộ chính như sau:
  1. A Hàm Bộ
  2. Bổn Duyên Bộ
  3. Bát Nhã Bộ
  4. Pháp Hoa Bộ
  5. Hoa Nghiêm Bộ
  6. Bảo Tích Bộ
  7. Niết Bàn bộ
  8. Đại Tập Bộ
  9. Kinh Tập Bộ
  10. Mật Giáo Bộ
  11. Luật Bộ
  12. Thích Kinh Luận Bộ
  13. Tỳ Đàm Bộ
  14. Trung Quán Bộ
  15. Du Già Bộ
  16. Luận Tập Bộ
  17. Kinh Sớ Bộ
  18. Luật Sớ Bộ
  19. Luận Sớ Bộ
  20. Chư Tông Bộ
  21. Sử Truyện Bộ
  22. Sự Vựng Bộ
  23. Mục Lục Bộ
  24. Cổ Dật Bộ
  25. Nghi Tợ Bộ
TT Trí Quang:
Ở Hán tạng thường có nhiều bản dịch của cùng một bộ kinh. Gặp trường hợp này, nên dịch tất cả hay chỉ chọn bản hay nhất?
TT Trí Tịnh:
Có hai trường hợp:
– Những bản trùng dịch chỉ có một vài điểm sai biệt không quan trọng: dịch bản hay nhất.
– Những bản trùng dịch có quá nhiều điểm khác nhau: Bắt buộc phải dịch tất cả.
TT Minh Châu:
Chúng ta không có quyền chọn lựa. Phải dịch tất cả. Vì một bản dịch có thể dở với người này nhưng hay đối với nhiều người khác và ngược lại.
TT Trí Quang:
Ý kiến của hai TT Minh Châu và Trí Tịnh đều hay và có lý riêng. Để dung hòa, tôi xin nhắc lại ý kiến của Lương Khải Siêu, một học giả đi trước chúng ta:
Những bản Hán dịch có thể chia ra làm 3 loại chính:
  1. Tòng thư: Về loại này, có thể có một hai phẩm biệt dịch hay hơn trong tòng thư.
  2. Chuyên mỹ: Những dịch phẩm có giá trị lớn về văn chương.
  3. Định bản: Những bản dịch được phổ cập nhất và thường là được dịch đầu tiên.
Tôi đề nghị dịch hết ba loại đó. Trường hợp phát tâm dịch hết những bản dịch là do bản nguyện riêng của từng người.
TT Minh Chậu: Như thế, về A Hàm chẳng hạn, chúng ta chỉ cần dịch:
No         
1   Trường A Hàm
No         26  Trung A Hàm
No        125 Tăng Nhất A Hàm
No          15 Tạp A Hàm
của Hán Tạng.
TT Thiện Siêu:
Nên dịch xong bộ này đến bộ khác hay dịch đồng thời mỗi nhóm một bộ th