Núi sông là núi sông - Núi sông là núi sông

Vui thay, chúng ta sống, Không hận, giữa hận thù! Giữa những người thù hận, Ta sống, không hận thù!Kinh Pháp Cú (Kệ số 197)

Bạn sẽ không bao giờ hạnh phúc nếu cứ mãi đi tìm những yếu tố cấu thành hạnh phúc. (You will never be happy if you continue to search for what happiness consists of. )Albert Camus

Hào phóng đúng nghĩa với tương lai chính là cống hiến tất cả cho hiện tại. (Real generosity toward the future lies in giving all to the present.)Albert Camus

Chỉ có cuộc sống vì người khác mới là đáng sống. (Only a life lived for others is a life worthwhile. )Albert Einstein

Chớ khinh tội nhỏ, cho rằng không hại; giọt nước tuy nhỏ, dần đầy hồ to! (Do not belittle any small evil and say that no ill comes about therefrom. Small is a drop of water, yet it fills a big vessel.)Kinh Đại Bát Niết-bàn

Mỗi ngày, hãy mang đến niềm vui cho ít nhất một người. Nếu không thể làm một điều tốt đẹp, hãy nói một lời tử tế. Nếu không nói được một lời tử tế, hãy nghĩ đến một việc tốt lành. (Try to make at least one person happy every day. If you cannot do a kind deed, speak a kind word. If you cannot speak a kind word, think a kind thought.)Lawrence G. Lovasik

Một người trở nên ích kỷ không phải vì chạy theo lợi ích riêng, mà chỉ vì không quan tâm đến những người quanh mình. (A man is called selfish not for pursuing his own good, but for neglecting his neighbor's.)Richard Whately

Người khôn ngoan học được nhiều hơn từ một câu hỏi ngốc nghếch so với những gì kẻ ngốc nghếch học được từ một câu trả lời khôn ngoan. (A wise man can learn more from a foolish question than a fool can learn from a wise answer.)Bruce Lee

Lửa nào bằng lửa tham! Chấp nào bằng sân hận! Lưới nào bằng lưới si! Sông nào bằng sông ái!Kinh Pháp cú (Kệ số 251)

Người biết xấu hổ thì mới làm được điều lành. Kẻ không biết xấu hổ chẳng khác chi loài cầm thú.Kinh Lời dạy cuối cùng

VỀ MỤC LỤC

Thiền sư Duy Tín đời Tống nói về hành trình tu tập của mình, từ lúc đầu cho tới khi ngộ đạo, với ba câu ngắn như sau:

“Trước khi gặp thiện tri thức, tôi thấy núi sông là núi sông.
Sau khi gặp thiện tri thức chỉ dạy, tôi thấy núi sông không phải là núi sông.
Sau ba mươi năm, tôi thấy núi sông là núi sông”.

Ngắn gọn quá nên mang một vẻ… bí hiểm. Tuy nhiên có một điểm rõ ràng ai cũng thấy, là vị thiền sư đã chia quá trình tu tập làm ba giai đoạn theo trình độ nhận thức của mình:

- Giai đoạn (1) Cảm nhận về núi sông (hay mọi hiện tượng khác) khi còn là một phàm phu, trước khi tu.

- Giai đoạn (2) Cách nhìn núi sông, vạn vật, theo lý vô thường, trong khi tu.

- Giai đoạn (3) Cảm nhận về núi sông (hay mọi hiện tượng khác) sau khi đã ngộ đạo.

Trước khi tu (1) và sau khi ngộ đạo (3) cùng "thấy núi sông là núi sông", nhưng hẳn phải có một sự khác biệt về cảm nhận nơi TÂM vị thiền sư.

Ta hãy so sánh với đoạn kinh sau đây, để thấy sự khác nhau về tâm lý giữa kẻ phàm phu (1) và người giác ngộ (3):

"...kẻ vô văn phàm phu khi cảm xúc khổ thọ, thời sầu muộn, than vãn, khóc lóc, đấm ngực, đi đến bất tỉnh. Vị ấy cảm giác hai cảm thọ, cảm thọ về thân và cảm thọ về tâm.

.... bậc Đa văn Thánh đệ tử khi cảm xúc khổ thọ, thời không có sầu muộn, không có than vãn, không có đấm ngực, không có đi đến bất tỉnh. Vị ấy chỉ cảm giác một cảm thọ, tức là cảm thọ về thân, không phải cảm thọ về tâm."
(Tương Ưng Bộ kinh)

Giai đoạn (1), trước khi tu, thiền sư Duy Tín giống như “kẻ vô văn phàm phu” trong đoạn kinh, nên

mỗi khi tiếp nhận bất kỳ một hiện tượng bên ngoài (lục căn tiếp xúc lục trần), đều biểu hiện hai cảm thọ khác nhau:

[1] “cảm thọ về thân”, qua giác quan: núi sông (ông thấy cũng như) là núi sông (người khác thấy), ai cũng thấy như ai, như thế... như vậy. Đó là cái thấy một hiện tượng khách quan: nhìn núi sông như một hiện tượng thuần túy vật lý.

[2] “cảm thọ về tâm” : tiếp theo mỗi “cảm thọ về thân” là sự phát sinh “cảm thọ về tâm” : là những tình cảm riêng tư của mỗi người (như hoan hỉ, sầu muộn, yêu, ghét,…) đối với hiện tượng đó (có tính chủ quan vì mỗi người mỗi khác), và kế tiếp là những hành động tùy theo những tình cảm đó. Như ví dụ trong đoạn kinh: tình cảm phát sinh là "sầu muộn" và hành động tiếp theo là "than vãn, khóc lóc, đấm ngực, đi tới bất tỉnh" …. Đó là phiền não.

Ở giai đoạn này mọi cảm nhận về các hiện tượng bên ngoài đều kèm theo nhân tố của phiền não là tình cảm phát xuất từ tâm (cảm thọ về tâm). Và “kẻ vô văn phàm phu” Duy Tín, tuy nhìn “núi sông” cũng y như là “núi sông” qua cái thấy của mọi người khác, nhưng có thể ông “yêu” (hay ghét) dãy núi con sông ấy vì một lý do riêng nào đó, và hẳn ông sẽ “buồn” (hay vui) nếu có cảnh núi dời sông lấp (vô thường). Ở đây "núi sông" chỉ dùng để tượng trưng cho tất cả những hiện tượng khách quan khác mà con người tiếp nhận qua lục căn.

Giai đoạn (3), thiền sư Duy Tín đã là “bậc Đa văn Thánh đệ tử”, nên mỗi khi tiếp nhận bất kỳ một hiện tương bên ngoài (lục căn tiếp xúc lục trần), thiền sư cũng chỉ có một cảm thọ duy nhất là “cảm thọ về thân” (khách

quan, như thế, như vậy…, núi là núi sông là sông, vì ai cũng thấy như ai), mà không hề có “cảm thọ về tâm”, nghĩa là không phát khởi tình cảm vui/buồn, yêu/ghét… đối với hiện tượng đó. Thiền sư đã loại bỏ "cảm thọ về tâm", căn nguyên của phiền não, đã ngộ đạo.

Giai đoạn (2) là giai đọan trung gian khi thiền sư đi vào tu tập, để từ “kẻ vô văn phàm phu” Duy Tín trở thành người ngộ đạo. Lý vô thường là một điều quan trọng trong quá trình tu tập này: vạn vật vô thường, có có, không không, nay còn mai mất. Núi sông cũng vậy: dưới con mắt phàm phu, chúng có vẻ vĩnh cửu, nhưng với cái nhìn của người học Phật thì núi sông cũng vô thường, nay có rồi một ngày nào đó cũng mất hay thay đổi biến dời. Đó là ý nói “núi sông không phải là núi sông”. Núi sông còn vậy, huống chi cái thân xác con người. Đã là nay còn mai mất thì có đáng chi để phải tranh giành, gây đau khổ phiền muộn cho nó.

Tóm lại, sự "cảm thọ về tâm" là những tình cảm vui/buồn, yêu/ghét, thiện/ác, ân/oán... chính là phiền não của con người, và nguyên nhân của chúng chính là tâm phân biệt TA/NGƯỜI hay "duy ngã đọc tôn" hay "chấp ngã". Loại bỏ "cảm thọ về tâm" là không còn mang tâm phân biệt TA/NGƯỜI, là bỏ chấp ngã. Bỏ được chấp ngã là vô ngã, là sống vị tha, không vị kỷ.

Khi sống “vô ngã” và “vị tha” là không còn tham sân si, kiêu mạn, ganh tị, là loại bỏ xung đột tranh giành được/mất, hơn/thua, do đó cũng loại bỏ được vui/buồn, yêu/ghét, thiện/ác… Đó là loại bỏ “cảm thọ về tâm” để tới giai đoạn “ông Duy Tín phàm phu” trở thành “thiền sư Duy Tín ngô đạo”. Lúc này thiền sư Duy Tín thấy núi sông là

núi sông, chúng như thế như vậy, không để tình cảm yêu, ghét, buồn, vui... xen vào tâm mình.

Một vị thiền sư người Việt Nam, sơ tổ Trúc Lâm, tức vua Trần Nhân Tông (1258-1308), trong bài phú "Cư Trần Lạc Đạo", có bốn câu thơ, trong đó bốn chữ "đối cảnh vô tâm" cũng hàm ý nói về hai cảm thọ "thân" và "tâm":

Cư trần lạc đạo thả tùy duyên
Cơ tắc xan hề khốn tắc miên.
Gia trung hữu bảo hưu tầm mích
Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền.

(Ở đời vui đạo hãy tùy duyên
Đói đến thì ăn, mệt ngủ liền.
Trong nhà có báu, thôi tìm kiếm,
Đối cảnh không tâm, chớ hỏi thiền.)

"Đối cảnh vô tâm, mạc vấn thiền" : khi đối diện với mọi trần cảnh (đối cảnh), giác quan ghi nhận (thân thọ), nhưng tâm không sinh những tình cảm như vui buồn, thương ghét (không có tâm thọ = vô tâm).... Như vậy, khi một bậc tu hành đã đạt tới mức "đối cảnh" mà "vô tâm" [2] là coi như đạt đạo, nên chẳng cần hỏi tới thiền nữa, vì chính "thiền" cũng chỉ là một pháp môn trong những pháp môn tu Phật để đưa con người tới cái đích "đối cảnh vô tâm" mà thôi.

***

Tới đây, có thể ta nghĩ rằng sống ở đời mà không có “vui” thì còn gì là “hạnh phúc” và cuộc sống tẻ nhạt biết là dường nào. Thế cho nên:

“Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối,
Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm”
Nhưng đây là tâm lý của "phàm phu". Theo ý đạo, cái “hạnh phúc” phàm phu này là do “được, thắng, vui, giàu, yêu…” trong các cặp nhị nguyên được/mất, thắng/thua, giàu/nghèo, yêu/ghét… mà ra. Nếu gặp chuyện “mất, thua, nghèo, ghét…” thì hẳn là không còn hạnh phúc nữa, mà là “đau khổ”. Theo lý vô thường thì núi sông còn dời đổi huống gì được/mất, thắng/thua…, cái "được" rồi cũng tới lúc "mất"; và cái

mất to lớn nhất, mất tất cả là cái chết, nên “hạnh phúc” rồi cũng thành “khổ đau”. “Hạnh phúc” này là sản phẩm của con người vô minh, chứ bản tâm con người vốn không có nó, mà có một thứ "hạnh phúc" khác, đó là “hạnh phúc” do không được/mất, hơn/thua, là hạnh phúc của "tâm bất nhị" hay "tánh không hai". "Tánh không hai" là Phật tánh. Xin trở lại một câu nói quen thuộc của đức Phật:

"Hoan hỉ chỉ đến với người tâm sầu muộn,
sầu muộn chỉ đến với người tâm hoan hỉ.
Không hoan hỉ, không sầu muộn, tâm ta không xao động" (được bình an, tự tại)

Hoan hỉ, sầu muộn (theo đời thường) là hai cực đoan. Không hoan hỉ, không sầu muộn là tánh không hai, là đi con đường giữa không ngả về cực đoan nào, nên cũng gọi là trung đạo. Đây là hạnh phúc của người mang tánh không hai "không hoan hỉ, không sầu muộn", khác với hạnh phúc của người được "hoan hỉ" (trong cặp nhị nguyên "hoan hỉ/sầu muộn")

Bạn có thể tưởng tượng và so sánh sự khác nhau của hai loại hạnh phúc ấy bằng ví dụ: Một người đau khổ tuyệt vọng vì một căn bệnh nan y, và vô cùng “hạnh phúc” vì gặp cơ may chữa khỏi bệnh. Nhưng với người không mang căn bệnh nan y ấy bao giờ là họ có cái "hạnh phúc khác" của người không "khổ" vì bệnh nên cũng không có chuyện "hạnh phúc" vì khỏi bệnh. Cái "hạnh phúc khác" ấy giống như hạnh phúc của người mang "tánh không hai" vậy.

Thành ra tùy theo người mà có sự chọn lựa “hạnh phúc”:

─ Với phàm phu thì tìm hạnh phúc khi "thắng", "hơn", "được" trong các cặp nhị nguyên thắng/bại, hơn/thua, được/mất, ta (hơn)/ người...

─ Với người tu đạo thì cái họ nhắm tới là hạnh phúc của tánh không hai (không được không mất, kông hơn không thua...), vì tánh

không hai là Phật tánh. Tánh không hai hàng đầu là tâm không phân biệt TA/NGƯỜI, là “yêu người như yêu chính bản thân mình”. Đó hẳn là cái đích cuối cùng của người tu đạo.

Một ví dụ nói về hai cái vui khác nhau, trích trong Kinh Đại Niết Bàn:

"Vui có hai thứ: Vui của phàm phu và vui của chư Phật. Vui của phàm phu là vô thường bại hoại, nên không có thiệt vui. Vui của chư Phật là thường là không biến đổi nên gọi là đại lạc. Lại có ba thứ thọ : Một là khổ thọ, hai là lạc thọ, ba là bất khổ bất lạc thọ. Bất khổ bất lạc đây cũng là khổ. Niết Bàn dầu cũng chẳng khổ, chẳng vui nhưng là thật vui, do đây nên gọi là Đại Niết Bàn.”

-- Bất khổ bất lạc đây cũng là khổ: phàm phu thích hưởng "lạc thọ", nên "bất khổ bất lạc" không đem lại khoái lạc cho họ nên cũng là khổ.

-- Niết bàn dầu cũng chẳng khổ, chẳng vui (bất khổ bất lạc), nên thật là vui: Cũng cặp từ bất khổ/bất lạc nhưng ở đây nghĩa khác hẳn. Người đã giác ngộ đứng giữa hai cực đoan vui/buồn của phàm phu, không ngả về bên nào nên gọi là trung đạo, tánh không hai, không biên kiến. Đó mới là cái "thật vui" của người đã được giải thoát những ràng buộc được/mất hơn/thua... của phàm phu.

Cái "thật vui" ấy không có ngôn ngữ để diễn tả, nên đức Phật đã phải vay mượn chữ "vui" của phàm phu. Thành ra người ta cứ hay lẫn lộn giữa cái "vui phàm phu" với cái "vui Niết bàn". Khi nghe nói Niết bàn là thật vui thì phàm phu lại cứ tưởng có một nơi nào đó... gọi là Niết bàn... có thể thoả mãn được tất cả những ước muốn phàm phu của mình (mà khi còn ở cõi thế gian này không

đạt nổi), và mơ ước được tới đó. Nhưng thật ra cái vui Niết bàn ấy ở tại ngay thế gian khi đã loại bỏ được/mất hơn/thua... gây ra bởi lòng tham sân si mà thôi. Tìm Niết bàn bên ngoài chẳng khác gì tìm lông rùa sừng thỏ vậy:

"Phật pháp ở trong đời
Không lìa đời mà có.
Bỏ đời đi tìm đạo
Như tìm sừng con thỏ"
(Pháp Bảo Đàn Kinh)

(Phật pháp tại thế gian,
Bất ly thế gian giác.
Ly thế mích Bồ đề,
Cáp như cầu thố giác)

Warning: Undefined array key 2136 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2137 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2138 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2139 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2140 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2141 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2142 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2143 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2144 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2145 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2146 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2147 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2148 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2149 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2150 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2151 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2152 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2153 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2154 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2155 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2156 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2157 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2158 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2159 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2160 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2161 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2162 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2163 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2164 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2165 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2166 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2167 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2168 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2169 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2170 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2171 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2172 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2173 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2174 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2175 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2176 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2177 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2178 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2179 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2180 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2181 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2182 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2183 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2184 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2185 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2186 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2187 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2188 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2189 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2190 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2191 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2192 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2193 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2194 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2195 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2196 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2197 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2198 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2199 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2200 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2201 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2202 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2203 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2204 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2205 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2206 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2207 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2208 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2209 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2210 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2211 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2212 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2213 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2214 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2215 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2216 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2217 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2218 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2219 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2220 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2221 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2222 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2223 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2224 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2225 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2226 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2227 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2228 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2229 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2230 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2231 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2232 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2233 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2234 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2235 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2236 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2237 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2238 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2239 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2240 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2241 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2242 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2243 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2244 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2245 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2246 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2247 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2248 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2249 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2250 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2251 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2252 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2253 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2254 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2255 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2256 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2257 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2258 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2259 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2260 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2261 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2262 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2263 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2264 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2265 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2266 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2267 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2268 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2269 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2270 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2271 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2272 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2273 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2274 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2275 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2276 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2277 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2278 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2279 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2280 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2281 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2282 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2283 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2284 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2285 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2286 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2287 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2288 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2289 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2290 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2291 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2292 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2293 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2294 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2295 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2296 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2297 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2298 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2299 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2300 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2301 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2302 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2303 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2304 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2305 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2306 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2307 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2308 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2309 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2310 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2311 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2312 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2313 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2314 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2315 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2316 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2317 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2318 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2319 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2320 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2321 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2322 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2323 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2324 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2325 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2326 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2327 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2328 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2329 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2330 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2331 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2332 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2333 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2334 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2335 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2336 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2337 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2338 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2339 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2340 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2341 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2342 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2343 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2344 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2345 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2346 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2347 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2348 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2349 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2350 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2351 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2352 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2353 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2354 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2355 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2356 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2357 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2358 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2359 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2360 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2361 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2362 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2363 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2364 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2365 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2366 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2367 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2368 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2369 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2370 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2371 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2372 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2373 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2374 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2375 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2376 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2377 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2378 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Warning: Undefined array key 2379 in /ssd/data/rmth2012/includes/thuphong.php on line 81

Núi sông là núi sông

Hết phần Núi sông là núi sông

« Xem chương trước « « Sách này có 1527 chương » » Xem chương tiếp theo »

Núi sông là núi sông

Duy Đức

MỤC LỤC ( 99 )

Sách có 1527 chương, Mục lục chia thành 102 trang: »» 1 »» »» 2 »» »» 3 »» »» 4 »» »» 5 »» »» 6 »» »» 7 »» »» 8 »» »» 9 »» »» 10 »» »» 11 »» »» 12 »» »» 13 »» »» 14 »» »» 15 »» »» 16 »» »» 17 »» »» 18 »» »» 19 »» »» 20 »» »» 21 »» »» 22 »» »» 23 »» »» 24 »» »» 25 »» »» 26 »» »» 27 »» »» 28 »» »» 29 »» »» 30 »» »» 31 »» »» 32 »» »» 33 »» »» 34 »» »» 35 »» »» 36 »» »» 37 »» »» 38 »» »» 39 »» »» 40 »» »» 41 »» »» 42 »» »» 43 »» »» 44 »» »» 45 »» »» 46 »» »» 47 »» »» 48 »» »» 49 »» »» 50 »» »» 51 »» »» 52 »» »» 53 »» »» 54 »» »» 55 »» »» 56 »» »» 57 »» »» 58 »» »» 59 »» »» 60 »» »» 61 »» »» 62 »» »» 63 »» »» 64 »» »» 65 »» »» 66 »» »» 67 »» »» 68 »» »» 69 »» »» 70 »» »» 71 »» »» 72 »» »» 73 »» »» 74 »» »» 75 »» »» 76 »» »» 77 »» »» 78 »» »» 79 »» »» 80 »» »» 81 »» »» 82 »» »» 83 »» »» 84 »» »» 85 »» »» 86 »» »» 87 »» »» 88 »» »» 89 »» »» 90 »» »» 91 »» »» 92 »» »» 93 »» »» 94 »» »» 95 »» »» 96 »» »» 97 »» »» 98 »» »» 99 »» »» 100 »» »» 101 »» »» 102 »»

Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.41 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên...
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:

Viên Hiếu Thành

Huệ Lộc 1959

Bữu Phước

Chúc Huy

Minh Pháp Tự

minh hung thich

Diệu Âm Phúc Thành

Phan Huy Triều

Phạm Thiên

Trương Quang Quý

Johny

Dinhvinh1964

Pascal Bui

Vạn Phúc

Giác Quý

Trần Thị Huyền

Chanhniem Forever

NGUYỄN TRỌNG TÀI

KỲ

Dương Ngọc Cường

Mr. Device

Tri Huynh

Thích Nguyên Mạnh

Thích Quảng Ba

T TH

Tam Thien Tam

Nguyễn Sĩ Long

caokiem

hoangquycong

Lãn Tử

Ton That Nguyen

ngtieudao

Lê Quốc Việt

Du Miên

Quang-Tu Vu

phamthanh210

An Khang 63

zeus7777

Trương Ngọc Trân

Diệu Tiến ... ...

... ...