01.TRONG SÁNG -MỘT CÁI THẤY SÁNG TỎ
01.CLEARNESS - A CLEAR VIEW
Có vị thiền sư dạy chúng ta trong khi tiếp xúc với những gì đang xảy ra, đừng nên theo bài bản hay phương pháp quá, mà hãy để tất cả có mặt trong điều kiện tự nhiên. Hãy tiếp xúc bằng một cái thấy trong sáng, còn đối tượng là gì, hay trạng thái nào, cũng không quan trọng.
There is a Zen master who teaches us that when we come into contact with what is happening, we should not follow a pattern or method too much, but let everything be present in its natural condition. Let's come into contact with a clear view, no matter what the object or state is.
Vấn đề không phải là ta nên giải quyết như thế nào, mà quan trọng là ta có thấy rõ lại chính mình trong thực tại này không. Thấy đúng rồi thì ta mới có thể làm đúng được.
The problem is not how we should solve it, but whether we can see ourselves clearly in this reality. Only when we see correctly can we do the right thing.
Chúng ta bao giờ cũng muốn sửa đổi hoàn cảnh, nhưng chính mình có thật sự thấy được những gì đang cần sự sửa đổi không?
We always want to change the situation, but do we really see what needs to be changed?
Muốn có hành động đúng, lời nói đúng, suy nghĩ đúng, hành xử đúng, đức Phật dạy, trước hết chúng ta cần phải có một cái thấy cho sáng tỏ.
To have right actions, right words, right thoughts, right behavior, the Buddha taught, we must first have a clear view.
02.MÀ QUÊN SƯƠNG TUYẾT
02. BUT FORGET THE DEW AND SNOW
Tôi thích thơ Haiku. Mỗi chữ như hạt sương nhỏ chứa trọn một vầng trăng, mỗi câu thơ đơn sơ nhưng chuyên chở được cả một thực tại. Nơi tôi ở bây giờ là mùa đông. Mấy hôm trước trời có một cơn mưa tuyết. Buổi tối bước ra vườn, con đường nhỏ phủ tuyết màu trắng sáng xanh dưới ánh trăng. Chợt nhớ đến câu thơ của Basho:
I like Haiku poetry. Each word is like a small dew drop containing a full moon, each simple verse carries a whole reality. Where I live now is winter. A few days ago there was a snowstorm. In the evening, walking out to the garden, the small path covered in white snow shone bright blue under the moonlight. Suddenly remembered Basho's poem:
Quét tuyết sương Mà quên sương tuyết Cây chổi trong vườn
Sweeping the snow and frost But forgetting the frost and snow The broom in the garden
Hình ảnh tuy đơn sơ nhưng người đọc vẫn cảm nhận được sâu sắc một sự tĩnh lặng và một thái độ vô cầu. Giữa cuộc đời, ta hãy làm những gì cần làm mà vẫn thong dong giữa những đến đi, mất còn trong cuộc sống.
Although the image is simple, the reader still deeply feels a stillness and a desireless attitude. In the midst of life, let's do what needs to be done while still being leisurely amidst the comings and goings, losses and gains in life.
03.CHỈ CẦN MỘT Ý THỨC SÁNG TỎ
03. JUST A CLEAR CONSCIOUSNESS
Trong đạo Phật có nói về một yếu tố giúp ta có được một cuộc sống thong dong hơn, bớt dính mắc hơn khi tiếp xúc với thực tại, đó là một cái thấy tự nhiên và trong sáng.
In Buddhism, there is a factor that helps us have a more leisurely life, less attached when in contact with reality, which is a natural and clear view.
Có một câu chuyện về Tổ Long Thọ (Nagarjuna). Một anh ăn trộm tìm đến gặp ngài Long Thọ nói, "Thưa Thầy, con là một tên ăn trộm, nhưng con rất muốn được làm đệ tử của Thầy, con thật lòng và nhất định dầu cho Thầy có đuổi con cũng không đi. Xin Thầy hãy nhận con làm đệ tử, nhưng cũng xin Thầy đừng bắt con phải bỏ nghề ăn trộm này, vì con đã cố gắng từ bỏ nhiều lần nhưng không thể nào được!"
There is a story about Nagarjuna. A thief came to see Nagarjuna and said, "Master, I am a thief, but I really want to be your disciple. I am sincere and determined that even if you chase me away, I will not leave. Please accept me as your disciple, but please do not force me to give up this stealing profession, because I have tried to give it up many times but I cannot!"
Ngài Long Thọ nhìn anh ta rồi nói, "Ta không có vấn đề hay lo ngại gì hết. Anh có tâm cầu đạo như vậy rất tốt, ta sẽ nhận anh làm đệ tử của ta. Từ nay anh hãy sống và làm những gì anh làm, nhưng ta chỉ có một điều kiện thôi: là anh phải có ý thức rõ ràng về những hành động của mình mà chỉ cần thấy đơn giản và tự nhiên thôi, chứ cũng không cần phải dụng công gì hết". Anh ăn trộm vui mừng nhận lời ngay, vì ngài không hề bắt anh phải từ bỏ nghề sống của mình.
Nagarjuna looked at him and said, "I have no problem or concern. Your mind to seek the Dharma is very good, I will accept you as my disciple. From now on, you can live and do what you do, but I only have one condition: you must have a clear awareness of your actions, and only need to see them as simple and natural, without having to put in any effort." The thief happily accepted immediately, because Nagarjuna did not force him to give up his profession.
Một tháng sau anh ăn trộm trở lại gặp ngài Long Thọ và nói, "Lời dạy của Thầy thật là khó thực hiện, vì mỗi khi con có ý thức rõ ràng thì tự nhiên con không thể nào làm chuyện bất thiện được, vì con thấy được nguyên nhân của khổ đau. Và những khi con bất cần, và cứ làm việc bất thiện, thì cái thấy trong sáng của con cũng không thể nào có mặt nữa!"
A month later, the thief returned to Nagarjuna and said, "Your teachings are really difficult to follow, because whenever I have a clear awareness, I naturally cannot do evil, because I see the cause of suffering. And when I am careless and continue to do evil, my clear vision cannot be present either!"
04.MỘT MẢNH TRĂNG LẤP ĐẦY
Cuộc sống có những ràng buộc và bất an, nhưng ta vẫn có thể bước đi thong dong được, bạn có nghĩ vậy không? Quét tuyết sương, mà quên sương tuyết... Chúng ta không bao giờ chối bỏ được sự có mặt của khổ đau, nhưng chúng ta cũng có thể tiếp xúc được với hạnh phúc bằng một cái nhìn sáng tỏ.
Life has constraints and uncertainties, but we can still walk leisurely, don't you think? Sweep away the snow and frost, but forget the snow and frost... We can never deny the presence of suffering, but we can also come into contact with happiness with a clear view.
Đối với tôi trong giờ phút này, hạnh phúc là được ngồi yên bên ly cà phê với một người bạn, nghe một lời kinh xưa, đi thiền hành dưới trời nắng ấm, hay được đọc một bài haiku hay... Còn bạn nghĩ sao? Mỗi phút giây này cũng là một giây phút duy nhất trong cuộc đời mình. Chúng ta có thể chán nản, phiền muộn về nó, hoặc chúng ta cũng có thể thấy những gì bình yên đang có mặt tự nhiên.
For me at this moment, happiness is sitting quietly with a cup of coffee with a friend, listening to an old sutra, meditating under the warm sunshine, or reading a good haiku... What do you think? Each moment is also a unique moment in our lives. We can be depressed and upset about it, or we can also see the peaceful things that are naturally present.
Trên đầu ngọn cây Khoảng trống nơi cành khô gãy Một mảnh trăng lấp đầy
On the top of the tree The gap where the dry branch broke A piece of moon filled
Trong đêm khuya, nơi khoảng trống giữa những nhánh cây gầy guộc khô gãy ấy, bạn có thấy chăng một vầng trăng sáng.
In the dead of night, in the gap between those thin, dry, broken branches, do you see a bright moon.
Thiền sư Lâm Tế có nói về địa hành thần thông, có nghĩa là ta đang thể hiện thần thông trong mỗi bước chân của mình. Sự tu tập không phải để giúp ta đạt được những khả năng phi thường như là đi được trên lửa, bay trên mây hoặc bước trên mặt nước, mà phép lạ là đi trên mặt đất. Và khi ta ý thức được rằng những gì ta muốn chưa chắc gì sẽ có mặt ở nơi ta đến, nhưng lúc nào cũng có thể có mặt trong bước ta đi, ta thanh thản và thật sự có mặt với mỗi bước chân của mình. Phép lạ không phải là làm sao để mình vượt qua hoặc tránh né, mà là để thật sự có mặt trong thực tại.
Zen master Lam Te talked about the supernatural power of the earth walking, which means we are showing supernatural power in every step we take. Cultivation is not to help us achieve extraordinary abilities such as walking on fire, flying on clouds or walking on water, but the miracle is walking on the ground. And when we realize that what we want may not necessarily be where we go, but can always be present in every step we take, we are peaceful and truly present with every step we take. The miracle is not how to overcome or avoid, but to truly be present in reality.
Có lẽ, lý thuyết thì bao giờ cũng dễ hơn thực hành! Nhưng tôi nghĩ, tất cả đều bắt đầu từ sự thay đổi nhận thức và cái nhìn của mình mà thôi. Muốn có cái thấy sáng tỏ ấy ta phải dùng đến thần nhãn của mình. Ta thường cho rằng, người có thần nhãn là người có thể nhìn xuyết suốt được qua khắp ba nghìn thế giới, thấy được quá khứ và tương lai, hoặc nhìn thấy được hào quang của Phật... Nhưng có lẽ ngài Lâm Tế sẽ nghĩ khác, thần nhãn là thấy được những gì đang có mặt trong giây phút này, như chúng thật sự là. Có tuyết sương thì ta quét sương tuyết, nhưng rồi ta nắm giữ lại làm gì, thì hạnh phúc cũng sẽ là một thực tại tự nhiên thôi, phải không bạn?
Perhaps, theory is always easier than practice! But I think, it all starts with changing our perception and perspective. To have that clear vision, we must use our divine eye. We often think that a person with divine eye is someone who can see through all three thousand worlds, see the past and the future, or see the Buddha's halo... But perhaps Linji would think differently, divine eye is to see what is present in this moment, as it really is. If there is snow and frost, we sweep it away, but then why hold on to it? Happiness will also be a natural reality, right?