• ... nảo... nao:

  nch. Chỉ định danh từ bằng một ý bất định hay về quá khứ. Đêm nảo đêm nao

• án binh bất động :

  hđg. Giữ binh lại không ra đánh. Cả hai đối phương đều án binh bất động.

• ất giáp:

  hd. Bất cứ chi tiết nào trong sự kiện. Không hiểu ất giáp gì cả.

• bạc ác:

  ht. Bất nhân hay làm hại người. Những người bạc ác tinh ma (Ng. Du).

• bán đổ bán tháo:

  nđg. Bán chỉ cốt cho chóng hết, bất kể đắt rẻ.

• bần bật:

  np. Nói về run mạnh giật nẩy lên. Nó run bần bật như đang cơn sốt rét.

• bất bạo động:

  hđg. Không hành động bằng vũ lực. Chính sách bất bạo động do Thánh Gandhi đề xướng, chủ trương không dùng sức mạnh vũ khí trong các cuộc tranh đấu xã hội.

• bất bình :

  ht. Không bằng lòng. Mối bất bình. Cũng nói Bất bằng.

• bất can thiệp:

  ht. Không can thiệp. Chính sách bất can thiệp: chính sách của một nước không xen vào công việc của nước khác khi mình không bị trực tiếp dính líu vào.

• bất cần :

  hđg. Không quan tâm đến, để mặc. Mọi người chỉ trích nhưng hắn bất cần.

• bất cẩn:

  ht. Không cẩn thận. Hỏa hoạn do bất cẩn.

• bất cập:

  hđg. Không tới, không bằng. Lợi bất cập hại.

• bất chấp:

  hđg. Không kể đến. Hắn cứ làm bất chấp những lời khuyên can.

• bất chính :

  ht. Trái đạo đức. Quan hệ bất chính.

• bất công :

  ht. Không công bình. Điều bất công

• bất cứ :

  nch. Không loại trừ trường hợp nào cả. Làm bất cứ việc gì.

• bất di bất dịch :

  ht. Không hề thay đổi, không hề lay chuyển. Lập trường bất di bất dịch.

• bất đắc dĩ :

  hp. Phải làm điều gì vì không thể không làm. Bất đắc dĩ ông phải nói ra.

• bất đắc kỳ tử :

  hp. Chết một cách bất bình thường. Chết bất đắc kỳ tử.

• bất định:

  ht. Không ổn định. Tinh thần bất định.

• bất đồ:

  hp. Thình lình, bất ngờ. Đang hóng mát bất đồ trời đổ mưa.

• bất đồng :

  ht. Không đồng, khác nhau. Quan điểm bất đồng.

• bất động sản:

  hd. Tài sản không dời đi được. Ruộng đất, nhà cửa, vườn tược đều là bất động sản.

• bất giác :

  hp. Thình lình, ngoài dự tính. Bất giác tôi đứng dậy.

• bất hạnh :

  ht. Không may, xấu số. Kẻ bất hạnh.

• bất hảo:

  ht. Không tốt. Loại những phần tử bất hảo. Thành tích bất hảo.

• bất hiếu:

  ht. Không hiếu thảo, trái đạo làm con. Tội bất hiếu.

• bất hòa:

  ht. Không hòa thuận. Vợ chồng bất hòa.

• bất hồi tố :

  ht. Không có tác dụng truy tố đối với việc trước. Tính bất hồi tố của một điều khoản luật.

• bất hợp lý:

  ht. Không hợp với lẽ phải, không đúng lẽ. Phương pháp sản xuất bất hợp lý.

• bất hợp pháp:

  ht. Không đúng pháp luật. Tính cách bất hợp pháp của một việc.

• bất hủ :

  ht. Không hư, không mục, không thể quên. Lời nói bất hủ, nhân vật bất hủ.

• bất khả kháng:

  ht. Không thể chống, không thể làm khác. Trường hợp bất khả kháng.

• bất khả xâm phạm:

  ht. Không thể bị truy tố. Quyền bất khả xâm phạm là quyền của nghị sĩ, không bị truy tố trong khi thừa hành phận sự và trong thời kỳ nhóm họp của Quốc hội.

• bất kham :

  ht. 1. Không chịu nổi, không làm nổi. Việc ấy khó khăn quá, sức tôi chắc bất kham.
  2. Nói con ngựa khó trị, không theo sự điều khiển. Hắn bướng bỉnh như con ngựa bất kham.

• bất kỳ:

  hch&p.1. Khi không ở đâu đến. Gặp cơn vạ gió tai bay bất kỳ (Ng. Du).
  2. Không kể trường hợp riêng nào. Bất kỳ ai cũng thấy.

• bất lịch sự:

  ht. Không lễ độ, không giữ phép lịch sự. Thái độ bất lịch sự.

• bất lợi :

  ht. Không có lợi, không thuận lợi. Tình thế bất lợi. Việc làm ấy bất lợi.

• bất luận:

  hp. Không kể, không suy đến: Bất luận đối với ai, bất luận khi nào cũng nên giữ lễ độ.

• bất lực:

  ht.1. Không đủ sức làm việc gì: Tỏ ra bất lực trước vấn đề xã hội.
  2. Không đủ sức về sinh hoạt dục tình.

• bất mãn:

  ht. Không bằng lòng. Phần tử bất mãn.

• bất minh :

  ht. Không rõ ràng, có điều ám muội. Quan hệ bất minh.

• bất nệ :

  nt. Không kể, không quan tâm đến. Rượu ngon bất nệ be sành, áo rách khéo vá hơn lành vụng may (cd).

• bất nghĩa :

  ht. Không có tình nghĩa, bạc nghĩa. Kẻ chê bất nghĩa, người cười vô lương (Ng. Du).

• bật ngửa:

  nđg. 1. Ngã nằm ra trên lưng.
  2. Chỉ sự ngạc nhiên rất đột ngột. Anh cứ nuôi hy vọng mãi, bây giờ đã bật ngửa chưa?

• bất nhân :

  ht&p. Không có nhân đức: Tuồng vô nghĩa, ở bất nhân (Ng. Du).

• bất nhất:

  ht. Hay thay đổi: Tính tình bất nhất.

• bất nhược :

  ht. Không bằng. Chờ xe như thế bất nhược đi bộ.

• bất phương trình:

  hd. Bất đẳng thức trong đó có những ẩn số.

• bất quá :

  hp. Chẳng qua, quá lắm là. Bất quá là anh giận tôi.

• bất tận:

  ht. Không bao giờ hết. Nỗi buồn bất tận.

• bất tất :

  hp. Không cần thiết phải như thế. Bất tất anh phải lo về việc ấy.

• bất thành :

  ht. Không thành tựu. Công việc bất thành.

• bất thành văn:

  ht. Không viết thành văn. Luật bất thành văn.

• bất thần :

  hp. Đột ngột, thình lình. Việc bất thần xảy đến.

• bất thường :

  ht. Không bình thường: Việc xảy ra bất thường.

• bất tín nhiệm :

  hđg. Không tin cậy. Bỏ thăm bất tín nhiệm.

• bất tỉnh :

  ht. Không còn biết gì nữa. Ngã xỉu bất tỉnh.

• bất tỉnh nhân sự:

  ht. Bất tỉnh.

• bất trắc :

  ht. Không liệu trước được: Việc bất trắc.

• bất trị:

  ht. 1. Không thể dạy dỗ. Đứa trẻ bất trị.
  2. Không chữa lành được. Bệnh bất trị.

• bất tuyệt:

  ht. Không bao giờ dứt. Thao thao bất tuyệt của nguồn thơ (H. M. Tử).

• bất tử :

  ht&p. 1. Không chết, không mất tên tuổi trong lịch sử. Nhân vật bất tử.
  2. không cân nhắc. Nói bất tử, làm bất tử.
  3. Bất thình lình. Ai ngờ nó chết bất tử như vậy.

• bất tường:

  ht. Không tốt, báo trước điều xấu. Đó là điềm bất tường cho việc thực hiện.

• bất ý :

  hp. Bất ngờ, không định như vậy.

• bệnh tâm thần:

  nd. Bệnh do rối loạn trong hoạt động não bộ gây ra những bất bình thường trong ý thức, hành vi.

• biến cố :

  hd. Việc xảy ra bất thường.

• bong :

  nIt. Rời, hết dính: Chỗ dán đã bong.
  IIp. Bối rối. Lòng dạ rối bong.
  IIIđg. Lấy hai ngón tay bật mạnh cho quay: Bong đồng tiền. Bong cái bong vụ.

• bung :

  nId. Nồi rất to miệng rộng. Bung nấu bánh. Nồi bung.
  IIđg.1. bật tung ra. Thúng bung vành, Chiếc dù bung ra.
  2. Nấu với nhiều nước cho thật nhừ. Cá bung.

• búng:

  nđg. Co một đầu ngón tay ép chặt vào đầu ngón khác rồi bật mạnh.

• bự sự :

  nt. Lớn. Mặt bự sự. Chỉ vẻ mặt buồn ngủ, hay bất bình việc gì.

• cạnh tranh :

  nđg. Đua nhau hơn thua. Cạnh tranh thương mại, cạnh tranh bất chính.

• cần bật:

  nd. Cần cong hình lưỡi liềm ở giữa có sợi dây ngang như cây cung, dùng để bật (bắn) bông vải.

• cẩu hợp :

  hdg. Ăn ở với nhau một cách bất chính trái với phong tục lễ giáo (nói về trai gái).

• chày cối :

  np. Bướng, liều, bất chấp lý lẽ. Cãi chày cãi cối.

• chăng:

  np. 1. Biểu thị ý phủ định. Có chăng chỉ một mình anh biết. Nghe câu được câu chăng.
  2. Tỏ ý nghi vấn vì nửa tin nửa ngờ. Việc ấy nên chăng? Muộn rồi chăng?
  3. Làm nổi bật ý khẳng định. Khó đến mấy chăng nữa, cũng nhất định làm.

• chắt lưỡi:

  nđg. bật lưỡi thành tiếng. Chắt lưỡi hít hà. Cũng nói tắc lưỡi, tặc lưỡi.

• chấp:

  nđg. 1. Cho thắng trước một phần, một nước. Đánh cờ, chấp một xe.2. Nhận mọi khó khăn, mọi đối địch. Chấp cả bọn. Chấp mọi khó khăn. Cũng nói Bất chấp.

• chết giả :

  nđg. Ngất, bất tỉnh đột ngột, tim ngừng đập, phổi ngừng thở trong một thời gian ngắn.

• chiếm :

  nđg. 1. Lấy về cho mình cái thuộc về của người. Chiếm đất bất hợp pháp.
  2. Tranh được phần hơn: Bảng vàng chưa chiếm, ngày xanh đã mòn (N.Đ. Chiểu). Chiếm giải thưởng.
  3. Giữ cho mình. Cuộc triển lãm chiếm cả một khu vực. Cuộc họp chiếm nhiều thì giờ.

• chiếm hữu:

  hdg. Chiếm, làm của riêng. Quyền chiếm hữu. Chiếm hữu bất hợp pháp.

• chìm :

  nđg.1. Rơi xuống dưới nước. Bể trần chìm nổi thuyền quyên (Ng. Du). Ba chìm bảy nổi: nhiều lao đao lận đận.
  2. Bị bao phủ lên, bị che lấp, lắng xuống và không còn sôi nổi. Cả khu vực chìm trong bóng tối. Câu chuyện chìm sâu vào dĩ vãng. Phong trào có phần chìm xuống.
  3. Giấu, kín, không thấy ở ngoài. Của chìm: bất động sản.
  4. Thủng sâu xuống dưới bề mặt. Chạm chìm.

• chính khí :

  hd. Chí khí khảng khái, bất khuất. Bài thơ chính khí ca.

• chồng chung vợ chạ :

  nth. Người đàn ông đã có vợ còn quan hệ bất chính với phụ nữ khác.

• chủ nghĩa cải lướng :

  nd. Khuynh hướng chủ trương thực hiện những biến đổi xã hội bằng sự cải cách, không động chạm đến nền tảng xã hội bất hợp lý.

• chủ nghĩa cơ hội:

  nd. Quan điểm, chủ trương dùng hoàn cảnh thuận tiện mưu cầu lợi ích trước mắt và cục bộ, bất kể việc làm đúng hay sai.

• chủ nghĩa thực dân mới:

  nd. Hệ thống những quan hệ kinh tế và chính trị bất bình đẳng mà các nước đế quốc áp đặt cho các nước đang phát triển và hình thức kiểm soát gián tiếp đối với các nước ấy, thay thế chủ nghĩa thực dân trước.

• chủ nghĩa tương đối:

  nd. Phương pháp luận tuyệt đối hóa một cách siêu hình tính tương đối và có điều kiện của tri thức con người, dẫn đến sự phủ nhận khả năng nhận thức chân lý khách quan, dẫn đến thuyết bất khả tri.

• chuyển vế :

  nđg. Đưa một số hạng từ vế này của đẳng thức hay bất đẳng thức sang vế kia.

• chứa :

  nđg.1. Giữ ở bên trong. Hồ chứa nước. Sự việc chứa đầy mâu thuẫn.2. Cất giấu hay cho ở trong nhà một cách bất hợp pháp. Chứa hàng lậu. Chứa cờ bạc.

• chứa chấp :

  nđg. Cất giữ, cho ở trong nhà một cách bất hợp pháp. Chứa chấp hàng lậu. Chứa chấp kẻ gian.

• con:

  nId. 1. Người mà cha mẹ sinh ra. Còn cha gót đỏ như son, Một mai cha chết gót con như bùn (c.d). Con dại cái mang: con làm điều bậy thì cha mẹ phải gánh chịu. Con cả: con sinh ra đầu tiên. Con cưng: con được cha mẹ chiều chuộng. Con dâu: vợ của con trai mình. Con dòng: con sinh ở gia đình dòng dõi. Con đầu lòng: Như Con cả. Con đẻ: con ruột. Con đỏ: con mới đẻ. Con đỡ đầu: con của người khác mình nhận đỡ đầu. Con hoang: con đẻ ra lúc chưa có chồng chính thức. Con lộn: như Con ranh. Con mọn: con còn nhỏ. Con muộn: con sinh sau khi vợ chồng đã lấy nhau lâu. Con ngoại tình: con đẻ ra do sự chung chạ với người khác chớ không phải vợ chồng. Con nuông: như Con cưng.Con rạ: con đẻ sau đứa con đầu lòng. Con ranh: con đẻ ra thì chết. Con rể: chồng của con gái mình. Con riêng: con đẻ riêng ngoài cuộc hôn phối. Con rơi: con đẻ rồi bỏ rơi không nuôi. Con ruột: con tự mình đẻ ra. Con so: như con đầu lòng. Con thơ: con còn nhỏ. Con thứ: con đẻ ra sau con đầu. Con thừa tự: con nối nghiệp ông cha, con được tài sản cha mẹ để lại. Con trưởng: như Con cả. Con út: con sinh sau chót.
  2. Thú vật do con thú mẹ đẻ ra: Sư tử có ba con.
  IIlo.1. Tiếng gọi chung động vật: Con dê, con gà.
  2. Tiếng gọi chung các vật bất động nhỏ mà ta làm cho động đậy được: Con quay, con đội.
  3. Tiếng gọi chung các vật, các loài với ý gay gắt, mỉa mai, trách cứ: Con buôn. Con tạo.
  4. Tiếng gọi chung đầy tớ gái hoặc đàn bà bị xem thường. Con sen. Con ở, Con mụ, Con đĩ.
  IIIt. Nhỏ bé: Ly con, Bàn con, Xe con.

• cố :

  nđg. Giao bất động sản để vay tiền. Cầm cố. Cố ruộng cho địa chủ.

• cú:

  hd. Câu. Viết bất thành cú.

• của :

  nId. 1. Vật mình có, mình tạo được, tiền bạc, tài sản: Ở đời muôn sự của chung, Hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi (c.d). Của chìm của nổi: bất động sản và động sản. Của đút: tiền hối lộ, đút lót. Của phi nghĩa: của làm ra không ngay thẳng. Của phù vân: của không chính đáng, của dễ mất. Của tổ ấm: của ông bà để lại.
  2. Đồ vật: Của rẻ của ôi (t.ng). Của hiếm. Của quí. Của tin: vật để làm tin. Của tin gọi một chút này làm ghi (Ng. Du).
  3. Thức ăn, đồ ăn: Của không ngon, đông bà con cũng hết (t.ng). Của chua: trái còn xanh chưa chín.
  IIgi. Thuộc về: Sách của anh. Tiền của nó.

• cười:

  nđg 1 (ht tiếu). Nhếch môi hoặc há miệng lộ vẻ vui hay có một ý tứ gì khác: Chưa nói đã cười, chưa đi đã chạy, thứ người hư thân (t.ng). Cười bả lả: cười muốn giải hòa. Cười bò càng, cười bò kềnh: cười lăn ra. Cười duyên: Cười làm duyên kín đáo. Cười gằn: Cười thành tiếng ngắn để mỉa mai, tỏ sự bực tức. Cười góp: cười theo người khác. Cười gượng: cố giả vờ cười. Cười huề: cười bả lả. Cười khan, cười lạt: cười lấy lệ. Cười khà: cười thành tiếng thích thú. Cười khẩy: cười nhếch mép vẻ khinh thường. Cười khì: cười cố tâm hoặc cười ngu ngốc. Cười khúc khích: cười nho nhỏ và bụm miệng lại làm bộ như không cho nghe. Cười lả lơi, cười lẳng: cười có vẻ cớt nhả, không đứng đắn. Cười mỉm, cười mím chi, cười miếng chi: cười không có tiếng, không mở miệng. Cười mơn: cười lấy lòng. Cười mát: cười nhếch mép tỏ vẻ khinh hay hờn giận. Cười mũi: Cười ngậm miệng, chỉ phát ra vài tiếng ở mũi tỏ ý coi khinh. Cười nịnh: cười giả dối để lấy lòng. Cười nụ: Cười chúm môi lại, không thành tiếng, tỏ sự thích thú một mình hay tỏ tình kín đáo. Cười ngất: cười lớn tiếng từng chuỗi dài, tỏ ý thích thú. Cười nhạt: cười nhếch mép, tỏ ý không bằng lòng hay khinh bỉ. Cười như nắc nẻ (hay Cười nắc nẻ): cười giòn từng tràng như bướm nắc nẻ đập cánh. Cười ồ: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to, do thích thú đột ngột hoặc để trêu chọc mua vui. Cười phá: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to thành chuỗi dài vì rất thích thú một cách đột ngột. Cười ra nước mắt: Gượng cười trong khi đáng lẽ phải khóc. Cười rộ: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to thành một chuỗi dài. Cười ruồi: cười chúm môi, do điều thích thú riêng. Cười sằng sặc (hay Cười sặc): cười thành tràng thoải mái. Cười tình: cười hé miệng để tỏ tình. Cười trừ: cười để tránh phải trả lời. Cười tủm: cười mỉm một cách kín đáo. Cười vỡ bụng: cười to thành chuỗi dài. Cười xòa: cười thành tiếng vui vẻ.
  2. Trêu ghẹo, ngạo nghễ: Cười người chớ khá cười lâu, Cười người hôm trước hôm sau người cười (c.d). Cười chê: cười để ngạo. Anh làm chi, cho thiên hạ cười chê, Trai khôn sao dễ dụ, si mê chi gái nạ dòng (c.d). Cười cợt: trêu ghẹo.

• cường tập:

  hdg. Đánh mạnh bất ngờ. Cường tập vị trí địch.

• dâm bôn:

  ht. Có quan hệ nam nữ bất chính. Dở trò dâm bôn.

• dẫn dụ:

  hdg. Khuyên nhủ, làm cho nghe theo. Dẫn dụ theo con đường bất chính.

• dấn thân:

  nđg. Dốc sức vào một công việc bất chấp khó khăn nguy hiểm. Dấn thân vào chỗ nguy hiểm.

• dây mực:

  nd. Dây có bột chất màu, dùng căng ra để bật in thành đường thẳng trên mặt gỗ, mặt tường.

• di dịch:

  hdg. Dời đổi, thay đổi: Thành kiến bất di dịch.

• dị tật:

  hd. Biến đổi bất thường về hình thái của một bộ phân cơ thể, có từ lúc mới sinh.

• dị ứng :

  hd. Phản ứng bất thường của cơ thể khi tiếp xúc với một tác nhân nào đó. Dị ứng với thời tiết. Tiêm pê-ni-xi-lin bị dị ứng.

• diên trì :

  hdg. Làm cho chậm, kéo dài. Diên trì tình trạng bất an.

• dội :

  nđg. 1. Chỉ âm thanh bật mạnh trở lại với nhiều tiếng vang. Tiếng nổ dội vào vách đá.
  2. Nổi lên và truyền đi mạnh mẽ. Tin chiến thắng dội về. Niềm thương nhớ dội lên.

• dù :

  ngi&l. Nêu điều kiện không thuận, bất thường để nhấn mạnh điều nói đến vẫn xảy ra cả trong điều kiện đã nêu. Dù mưa to, vẫn đi. Rượu nhạt uống lắm cũng say, Lời khôn nói lắm dù hay cũng nhàm (c.d).

• dung nạp:

  hdg. Nhận vào trong phạm vi tác động của mình. Dung nạp phần tử bất hảo.

• đá lửa :

  nd. Đá rất rắn, dùng để đánh lấy lửa, hợp chất chế thành viên nhỏ để cho vào bật lửa.

• đại hội:

  hd. Cuộc hội họp lớn và quan trọng: Đại hội thường niên. Đại hội bất thường. Đại hội toàn quốc. Đại hội hòa bình thế giới.

• đại lượng:

  hd. Cái có thể đo được bằng cách này hay cách khác. Độ dài, thể tích, khối lượng, con số đều là những đại lượng. Đại lượng biến thiên: đại lượng có thể nhận những giá trị khác nhau. Đại lượng không đổi (bất biến): đại lượng giữ nguyên giá trị trong những điều kiện nhất định, hằng số.

• đánh:

  1. Làm cho đau, cho xúc động mạnh. Đánh mấy roi. Giơ cao đánh khẽ. Đánh vào tình cảm.
  2. Dùng sức người hoặc khí giới để chống địch, chống cướp: Lổng chổng như hàng tổng đánh kẻ cướp (t.ng).
  3. Tranh nhau trong cuộc ăn thua: Đánh cờ, đánh cầu.
  4. Lấy thuế. Đánh thật nặng vào xa xí phẩm.
  5. Dùng chước, bẫy hoặc thuốc để bắt, để làm cho mê: Đánh bùa mê. Đánh bẫy.
  6. Thu vén lại thành đống, thành thứ lớp. Đánh đống rơm. Đánh tranh: xếp tranh lại thành từng tấm để lợp nhà.
  7. Đưa đi, lại. Đánh xe ra chợ.
  8. Khuấy cho đều. Đánh bột, đánh sơn.
  9. Sửa tỉa cho ngay, cho tròn, cho đẹp. Đánh lông mày. Đánh môi: tô son lên môi. Đánh móng tay: sơn móng tay.
  10. Dùng vật gì xát đi xát lại cho sạch, cho láng. Đánh giày.
  11. An mặc, ngủ: Đánh một giấc tới sáng. Đánh một bữa cho say. Đánh áo đánh quần.
  12. Đào, vun, xới. Đánh luống cày. Đánh gốc cây.
  13. Đập cho ra tiếng: Có trống mà thiếu người đánh.
  14. Rọc cạo cho sạch. Đánh lông heo.
  15. Đưa qua đưa lại, đưa tới đưa lui. Đánh đu. Đánh đòng xa.
  16. Cọ xát cho bật ra. Đánh diêm.
  17. Đánh máy (nói tắt). Đánh bản báo cáo.

• đánh bật:

  nđg. Làm cho phải rời khỏi vị trí. Đánh bật quân tiến công.

• đánh dấu:

  nđg. 1. Làm dấu cho nhớ. Đánh dấu trong sách.
  2. Làm nổi bật một sự kiện quan tọng. Công trình này đánh dấu bước tiến đầu tiên của công nghiệp xứ sở.

• đành lòng:

  nt. 1. Nén lòng làm việc bất đắc dĩ. Đành lòng chờ đợi.
  2. Làm điều trái với lòng dạ. Đành lòng bỏ mặc vợ con.

• đánh úp:

  nđg. Đánh mạnh trong một cuộc tiến công hoàn toàn bất ngờ đối với địch.

• đáo để:

  ht. Quá quắt trong cách đối xử, không chịu ở thế kém đối với bất cứ ai. Thằng bé thật đáo để.

• đặc công:

  hd. Lối đánh bí mật, bất ngờ, nhanh và mạnh vào mục tiêu hiểm yéu. Chiến sĩ đặc công.

• đâm :

  nđg.1. Lấy vật nhọn mà chọc vào. Đâm bị thóc, thọc bị gạo: chọc bên này bên kia, xúi giục. Đâm lao phải theo lao: lỡ rồi phải theo.
  2. Mọc lên. Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông (Ng. Du). Đâm chồi: mọc chồi non ra.
  3. Chui vào, húc vào. Xe đâm vào gốc cây.
  4. Giã, làm cho nhỏ vụn ra. Đâm tiêu. Thái rau đâm bèo.
  5. Chuyển thành xấu bất thình lình. Hắn đâm khùng rồi.

• đèn :

  nd.1. Đồ dùng để soi sáng hay tỏa nhiệt. Thắp đèn, bật đèn điện. Đèn cồn. Đèn hàn.
  2. Đèn điện tử hay đèn bán dẫn. Máy thu thanh năm đèn.

• đến :

  nIđg. Có mặt tại. Đến đình nào chúc đình nấy (tng). Thời cơ đã đến. Việc đến bất ngờ.
  IIgi. 1. Thẳng tới. Từ chỗ này đến chỗ kia. Nói chuyện đến khuya. Nói đến thế mà nó vẫn không nghe.
  2. Chỉ một kết quả hay hậu quả có thể đưa lại. Lo đến gầy người. Tức đến chết mất. Sướng đến phát điên.

• đểu :

  nt&p. Xỏ xiên, lừa đảo, bất kể đạo đức. Đồ đểu. Chơi đểu.

• đi:

  nIđg. 1. Di chuyển bằng hoạt động của hai chân. Bé đi chưa vững. Cho ngựa đi thong thả.
  2. Di chuyển đến nơi khác do một nhu cầu hay một hành động gì. Đi chợ. Đi học. Đi biển. Đi bộ đội.
  3. Rời bỏ cõi đời, chết. Cụ ốm nặng, đã đi hôm qua rồi.
  4. Di chuyển trên một mặt bằng. Xe đi chậm rì. Thuyền đi ngược gió. Thời gian đi rất nhanh.
  5. Biểu thị hành đông làm cho một tình trạng không còn nữa hay giảm sút. Cắt đi vài đoạn trong bài. Anh ấy chết đi, ai cũng thương tiếc. Tình hình xấu đi. Cơn đau có dịu đi ít nhiều. Tiếng nhạc nhỏ đi.
  6. Hoạt động theo một thể cách nào đó hay một phương hướng nào đó. Đi vài đường kiếm. Đi ngược lại nguyện vọng chung. Nghiên cứu đi sâu vào vấn đề.
  7. Đưa đến một kết quả hay một sự chuyển biến. Hội nghị đi đến nhất trí. Làm như thế không đi đến đâu. Đi vào con đường tội lỗi. Công việc đi vào nề nếp.
  8. Đem tặng nhân dịp lễ tết, hiếu hỉ. Đi một câu đối nhân dịp mừng thọ.Đi điếu.
  9. Mang vào chân tay để che giữ. Chân đi dép. Đi găng tay.
  10. Phù hợp nhau. Màu vàng đi rất tốt với màu đỏ. Hai việc ấy không đi với nhau.
  11. Đi tiêu (nói tắt). Chột bụng đi chảy.
  IIp. Biểu thị một mệnh lệnh hay một sự thúc giục. Im đi! Chúng ta đi chơi đi.
  IIItr. Biểu thị ý nhấn mạnh về một tính chất bất thường, một mức độ cao, một kết quả tính toán hay một giả thiết. Ai lại đi nói thế, Thích quá đi chứ! Cộng các chi phí, tất cả là đi một triệu đồng. Cứ cho là như thế đi, cũng vẫn tốt.

• đi ngang về tắt:

  nđg. Chỉ quan hệ nam nữ lén lút bất chính.

• đổ riệt:

  nđg. Khăng khăng đổ lỗi cho một người, bất chấp đúng sai. Đổ riệt cho người không hề biết gì.

• độn thủy:

  hdg. Giấu quân dưới nước để đánh bất ngờ. Đánh độn thủy.

• đồng bọn:

  nd. Người trong cùng một nhóm làm việc bất lương. Hắn đã khai đồng bọn.

• đồng bóng:

  nId. Người có cốt đồng, người chết hay thần linh có thể nhập vào theo mê tín.
  IIt. Tính tình bất thường, hay trở chứng. Tính cậu ấy đồng bóng lắm.

• động kinh:

  nd. Bệnh thần kinh gây nên co giật và bất tỉnh. Lên cơn động kinh.

• động sản:

  hd. Tài sản có thể di chuyển được như tiền, vàng bạc, đồ đạc trong nhà, v.v... phân biệt với bất động sản.

• đốp :

  nd. Tiếng nổ giòn như tiếng vỗ tay, tiếng bật nổ. Đốp một tiếng, cái chai vỡ.

• đột :

  np. 1. Đánh thình lình. Đột kích.
  2. Một cách tự nhiên và hoàn toàn bất ngờ. Đột nảy ra một ý nghĩ kỳ quặc.

• đột kích:

  hIđg. Đánh bất ngờ, mau lẹ. Đột kích vào đồn địch.
  IIp. Mau lẹ và không định trước. Kiểm tra đột kích.

• đột ngột:

  nt. Rất bất ngờ. Câu hỏi đột ngột.

• đột xuất:

  ht.1. Đặc biệt và bất ngờ. Có việc đột xuất.
  2. Nổi bật, trội hẳn lên ngoài dự tính. Tiến bộ đột xuất.Những thành tích đột xuất.

• đứng (sững) như trời trồng:

  nđg. Đứng ngây người bất động vì bất ngờ quá xúc động.

• gay gắt:

  nt&p. 1. Bất bình thường mức độ cao, làm khó chịu. Nắng hè gay gắt.
  2. Lối nói nặng lời, khó chịu. Giọng nói gay gắt. Phê bình gay gắt.

• gì thì gì:

  np. Bất cứ như thế nào. Gì thì gì, nghỉ ăn cơm đã.

• giá :

  nd. Biểu hiện giá trị bằng tiền. Chỉ chung những gì phải tiêu phí, bỏ ra cho một việc. Hạ giá hàng. Hoàn thành nhiệm vụ với bất cứ giá nào.

• gian dâm:

  hdg. Quan hệ xác thịt nam nữ bất chính. Tội gian dâm.

• gian đảng:

  hd. Bè đảng bất lương.

• gian tà:

  ht. Gian dối trong những việc làm bất chính. Thói gian tà.

• giận:

  nđg. Tức bực vì bất bình. Giận thì đánh, quạnh thì thương (tng). Nguôi cơn giận.

• giết :

  nđg.1. Làm cho chết đột ngột, một cách bất thường. Giết người cướp của.
  2. Giết để lấy thịt ăn. Giết gà đãi khách.

• giờ giấc:

  nd. Thì giờ nhất định dành cho từng việc khác nhau trong ngày. Đảm bảo giờ giấc học tập. Làm việc bất kể giờ giấc.

• hành tại:

  hd. Chỗ vua đóng tạm khi xuất tuần. Hành tại khác với hành cung ở chỗ hành tại chỉ là nơi bất định mà vua tạm nghỉ lại.

• hành thích:

  hdg. Thừa lúc bất ngờ mà giết để trừng trị hay trả thù. Tên bạo chúa đã bị hành thích.

• hằng bất đẳng thức:

  hd. Bất đẳng thức đúng với mọi trị số của các chữ. a2+1>0 là một hằng bất đẳng thức.

• hấn:

  nd. Hiềm khích. Gây hấn: Gây chuyện bất hòa.

• hấn khích:

  ht.Bất hòa.

• hẫng:

  nt. Bị hụt, thiếu vắng một cách đột ngột. Hẫng chân ngã xuống hố.Đang say sưa nói bị hẫng vì câu hỏi bất ngờ. Kiến thức bị hẫng.

• hì:

  np. Chỉ tiếng cười phát ra từ mũi vì thích thú bất ngờ. Cười hì.

• hóa :

  nđg.1. Thay đổi thành cái khác. Nhộng đã hóa thành ngài.
  2. Chỉ điều nhận thấy một cách đột ngột, bất ngờ. Như thế lại hóa hay. Ngỡ là ai lại hóa người quen.
  3. Thành thần thánh. Dẹp xong giặc, ông Gióng hóa lên trời.
  4. Đốt những đồ cúng cho người chết. Hóa vàng. Hóa tòa nhà (bằng giấy).

• hòa bình chủ nghĩa:

  hd. Chủ nghĩa cho rằng muốn hòa bình phải giải quyết những vụ xung đột bằng thương thuyết, chống bất kỳ loại chiến tranh nào.

• hóa ra:

  hdg. Chỉ việc đột nhiên nhận thức được bất ngờ, trái với điều trước đó mình nghĩ. Hóa ra xôi hỏng bỏng không. Tưởng thiếu, hóa ra đủ.

• hoạn:

  nd. Quan lại. Cánh buồm bể hoạn mênh mang (Ô. Nh. Hầu). Bể hoạn: việc làm quan có nhiều bất trắc như sóng gió giữa biển.

• hoành hành:

  hdg. Làm điều bất công va hung dữ trên một phạm vi lớn. Dịch cúm hoành hành.

• hoạnh tài:

  hd. Tiền bạc được một cách không chính đáng. Hoạnh tài bất phú: người được của hoạnh tài không giàu được.

• hơn thiệt:

  nd. Hơn và thua, lợi và bất lợi. Suy tính hơn thiệt.

• hủ hóa:

  hdg.1. Trở nên hủ bại. Tinh thần hủ hóa.
  2. Có quan hệ nam nữ bất chính. Hủ hóa với một phụ nữ có chồng.

• hục hặc:

  nt. Bất hòa, gây sự. Anh em sao mà hục hặc nhau hoài.

• hứ :

  nc. Tiếng giọng mũi, tỏ sự bất bình, phản đối. Hứ! Con ốm. Hử! Không đi đâu!

• kẻ ăn mắm, người khát nước:

  nth. Người này lén lút hưởng lợi một cách bất chính mà người kia mang tiếng hay chịu hậu quả xấu.

• kẻ gian:

  nd. Kẻ làm những việc trộm cắp, bất lương. Đề phòng kẻ gian.

• khằng khặc:

  np. Chỉ tiếng cười, tiếng ho như tắc trong họng rồi bật ra nhiều lần liên tiếp. Ngửa cổ cười khằng khặc. Ho khằng khặc.

• khiến :

  nđg. 1. Làm cho hoạt động theo ý muốn của mình. Mệt quá, không khiến nổi tay chân.
  2. Tác động đến, gây nên. Câu hỏi bất ngờ khiến hắn lúng túng.
  3. Bảo làm việc gì. Ăn có mời, làm có khiến (t.ng).

• khoanh tay:

  nđg. Không hành động. Chịu khoanh tay ngồi nhìn cảnh bất công.

• không bù:

  nl. Nêu ra so sánh để làm nổi bật điều vừa nói. Hôm nay mưa dầm cả ngày, không bù với mấy hôm trước nắng cháy da.

• khủng hoảng chính trị:

  nd. Tình trạng có những bất đồng nghiêm trọng về chính trị làm cho chưa lập được chính phủ mới thay cho chính phủ đã bị đỗ trong các nước theo chế độ đại nghị.

• kích:

  nđg. Đánh địch bằng bất cứ phương tiện nào. Pháo kích. Xạ kích. Du kích.

• kiên cường:

  ht. Nói về ý chí mạnh mẽ, vững chắc. Rèn luyện ý chí kiên cường bất khuất.

• kim đan:

  hd. Thuốc tiên, người ta tin rằng uống vào thì trường sinh bất tử.

• kinh ngạc:

  ht. Ngạc nhiên trước việc hoàn toàn bất ngờ. Mọi người kinh ngạc về sự thông minh của bé.

• làm tiền:

  nđg. Làm việc bất chính để kiếm tiền. Làm tiền bằng mọi thủ đoạn. Gái làm tiền (gái điếm).

• lật bật:

  np. 1. Một cách mau chóng. Lật bật mà đã hết ngày. Đi lật bật như con rối.
  2. Run mạnh. Run lật bật. Tay chân lật bật vì rét.

• lấy được:

  np. Chỉ cốt là làm cho được, bất chấp làm như thế nào, kết quả ra sao. Đòi lấy được. Dở vậy mà khen lấy được.

• lem lẻm:

  nđg. Nói liếng thoắng, không kể đúng sai, bất cháp phản ứng của những người chung quanh. Lem lẻm cái mồm.

• lép bép:

  nđg.1.Nói nhiều, bất cứ điều gì. Lép bép suốt ngày.
  2. Có tiếng nổ liên tiếp không đều. Muối rang nổ lép bép.

• liều:

  nđg. Hành động táo bạo, bất chấp nguy hiểm, hậu quả tai hại. Liều chết cứu bạn. Làm liều.

• líu tíu:

  nt. Rối rít, vội vàng với cái vui bất ngờ. Nói cười líu tíu.

• lo xa:

  nđg. Lo trước về việc bất trắc có thể xảy ra. Cháu biết lo xa.

• lò xo:

  pd. Vật thường bằng thép, có sức đàn hồi, dùng để giữ những bộ phận nào đó ở vào vị trí nhất định. Lò xo bật lửa. Giường lò xo.

• lót ổ:

  nđg. Giấu sẵn lực lượng để đánh địch bất ngờ khi có thời cơ.

• lồi:

  nt.1. Nhô ra phía trước, phía trên, phía ngoài, trái với lõm. Mặt đất chỗ lồi chỗ lõm. Bờ biển lòi ra lõm vào.
  2. Đa giác nằm về một phía của bất kỳ đường thẳng nào chứa một cạnh của nó.

• lốp đốp:

  np. Tiếng bật nổ mạnh, thưa thớt. Tre nứa nổ lốp đốp.

• lục đục:

  nđg. 1. Cặm cụi thu dọn làm các đồ vật va chạm nhau. Lục đục thu dọn đồ đạc.
  2. Có sự bất hòa trong nội bộ. Gia đình có chuyện lục đục. Nội bộ lục đục.

• mánh:

  nd. 1. Ý tứ khôn khéo, kín đáo. Người khôn nói mánh, người dại đánh đòn (tng).
  2. Như Mánh khóe. Dở mọi mánh quảng cáo.
  3. Môi giới giữa các bên để kiếm lợi bất chính. Chuyên chạy mánh, buôn nước bọt.

• máy lửa:

  nd. bật lửa.

• mắm:

  nđg. Ngậm chặt môi, miệng lại khi phải nén sự tức giận hay gắng sức làm việc gì. Mắm môi để khỏi bật ra tiếng chửi.

• mèo chuột:

  nd. Chỉ quan hệ trai gái bất chính.

• mèo mù vớ cá rán:

  nd. Người nhờ may mắn bất ngờ đạt được cái hoàn toàn ngoài khả năng.

• mồi:

  nd.1. Thức ăn, có thể là con vật, chim bắt để ăn, để nuôi con hay kiến tha về để dành. Hổ rình mồi. Kiến tha mồi. Chim mớm mồi cho con. Rơi xuống biển làm mồi cho cá mập.
  2. Thức ăn móc vào lưỡi câu hay cho vào bẫy để nhử bắt. Cá đớp mồi. Chim tham mồi mắc bẫy.
  3. Con vật dùng để nhử bắt các con vật cùng loài. Chim mồi.
  4. Cái có sức quyến rũ người ta vào vòng bất lợi . Mồi phú quý. Dùng tiền bạc làm mồi lôi kéo.

• mỡ để miệng mèo:

  nth. Chỉ trường hợp có của mà để hớ hênh, phô bày trước mắt kẻ bất lương, không giữ được.

• mưa nắng:

  nd.1. Mưa và nắng nói chung. Ơn trời mưa nắng phải thì... (cd).
  2. Chỉ cảnh đau ốm bất thường... Sớm khuya mưa nắng lấy ai bạn cùng (cd).

• mỹ từ pháp:

  hd. Cách dùng từ đẹp, bóng bẩy để làm nổi bật ý muốn diễn đạt.

• ná :

  nd.1. Nỏ.
  2. Nỏ dùng sức bật của dây thun. Cũng gọi Giàng thun. Dùng ná bắn chìm.

• nào:

  nIch. Chỉ định một danh từ bằng ý bất định, tức để chỉ người hay vật cần hỏi ra cho biết, không cần nói rõ ra, không cần xác định. Mượn những quyển sách nào? Mới ngày nào. Ngày nào cũng như ngày nào.
  IIp. Biểu thị ý phủ định dứt khoát. Nào anh ta có biết. Nào thấy ai đâu.
  IIItr. 1. Nhấn mạnh về điều vừa trình bày. Chờ nó ăn xong đã nào. Có muốn cũng chẳng được nào.
  2. Nhấn mạnh về số nhiều của những cái kể ra. Nào nồi, nào xoong, nào mắm, nào muối lỉnh kỉnh. Nào tắm, nào giặt, nào đi chợ, nào thổi cơm, bao nhiêu là việc!
  IVc. Biểu thị ý thách thức hay thúc giục. Nào, có giỏi thì đánh đi! Nào, nói đi!

• nạy:

  nđg. Cạy lên làm bật ra. Nạy tảng đá lớn. Nạy cửa.

• nắng nôi:

  nt. Có nắng nhiều. Bất chấp mưa gió nắng nôi.

• nấc:

  nđg. bật hơi ở cổ họng ra thành tiếng. Người bệnh nấc lên mấy cái, rồi lịm dần.

• nến đánh lửa:

  nd. Khí cụ làm bật tia lửa điện để đốt hỗn hợp cháy trong động cơ đốt trong.

• nếu:

  nl.1. Biểu thị giả thiết hay điều kiện. Nếu xong sớm thì được thưởng. Nếu có thể được, anh giúp tôi nhé!
  2. Kết hợp với thì ở vế sau, chỉ quan hệ tương ứng giữa hai sự việc có thật. Nếu việc này dở thì việc kia cũng chẳng hay. Nếu nó dốt văn thì trái lại nó giỏi toán.
  3. Phối hợp với “thì là”, “tức thì là” ở vế sau, biểu thị quan hệ giải thích. Nếu mai tôi không đến thì là tôi bận. Nếu giờ này nó chưa về thì tức là có gì bất thường.

• ngã ngửa:

  nđg. Hết sức ngạc nhiên, sửng sốt trước sự việc quá bất ngờ. Đến khi nó trở mặt mới ngã ngửa ra.

• ngang ngược:

  nt. Bất chấp lẽ phải, không kể gì đến ai. Tính ngang ngược.

• ngang nhiên:

  hp. Tỏ ra bất chấp mọi quyền lực, mọi chống đối cứ làm theo ý mình không chút ngại ngùng. Ngang nhiên vào nhà không xin phép ai.

• ngạo ngược:

  nt. Ngang ngược, bất chấp công lý và đaiọ lý. Hành động ngạo ngược.

• ngậm :

  nđg. 1. Giữ trong miệng. Đắng như ngậm bồ hòn. Ngậm miệng để khỏi bật ra tiếng kêu.
  2. Giữ lại trong lòng. Ngậm hờn.

• ngất :

  nđg. Bất tỉnh đột ngột một lúc. Chết ngất. Khóc ngất. Cười ngất: cười rũ rượi.

• nghênh ngang:

  nt. 1. Choán chỗ, bất chấp trật tự, bất chấp quy định, gây trở ngại cho việc đi lại. Đồ đạc để nghênh ngang giữa lối đi.
  2. Muốn làm gì thì làm không sợ gì ai. Nghênh ngang như ở chỗ không người.

• nghịch tử:

  hd. Con bất hiếu.

• nghiệm :

  nIđg. Kinh qua thực tế thấy là đúng. Ngày càng nghiệm thấy anh ấy nói rất đúng.
  IId.1. Giá trị hay hệ thống giá trị mà khi thay vào ẩn hay các ẩn thì làm cho một phương trình, bất phương trình hay hệ phương trình, hệ bất phương trình trở thành những đẳng thức hay bất đẳng thức.
  2. Hình thỏa mãn các yêu cầu đề ra trong bài toán dựng hình.
  IIIt. Có công hiệu. Phương thức rất nghiệm.

• nghiệm đúng:

  nđg. Làm cho trở thành đẳng thức hay bất đẳng thức đúng. x=2 nghiệm đúng phương trình 2x<9.

• ngoa dụ:

  hd. Cách viết văn so sánh phóng đại để làm nổi bật một ý. Nói “ngáy như sấm” là theo lối ngoa dụ.

• ngoại tình:

  ht. Quan hệ yêu đương bất chính khi đã có vợ, có chồng. Con ngoại tình.

• ngộ biến:

  hdg. Gặp tai biến bất ngờ.

• ngôi :

  nd. 1. Chức vị được coi là cao nhất trong làng, trong nước. Lên ngôi vua. Ngôi tiên chỉ trong làng.
  2. Ngôi vua (nói tắt). Nhường ngôi. Cướp ngôi.
  3. Chỉ từng đơn vị của một số vật có vị trí riêng ra, nổi bật lên. Ngôi nhà. Ngôi đình làng. Ngôi mộ. Ngôi sao.
  4. Phạm trù ngữ pháp gắn liền với một số từ loại như đại từ, động từ. Trong tiếng Việt phạm trù ngôi chỉ liên hệ với đại từ, trong một số ngôn ngữ khác cũng có các ngôi của động từ.

• ngớ :

  nđg. Lặng người đi trước sự việc quá đột ngột. Câu hỏi bất ngờ làm hắn ngớ ra.

• ngờ đâu:

  np. Hoàn toàn bất ngờ. Tưởng thua rồi, ngờ đâu lại thắng.

• nhạc nhẹ:

  nd. Loại nhạc có nội dung là cuộc sống bình thường, mang nhiều tính chất giải trí, dàn nhạc gọn nhẹ, biểu diễn ở bất cứ nơi nào.

• nhàn cư:

  hdg. Ở không, thong thả, không có việc gì làm. Nhàn cư vi bất thiện: quá rỗi rãi hay làm việc sai trái.

• nhao:

  nđg. 1. Nẩy bật toàn thân, nhanh, mạnh, thường về phía trước. Xe ngừng đột ngột, người nhao về phía trước.
  2. Ngoi lên. Cá nhao lên mặt nước.

• nhảy cao:

  nđg. Nhảy bật lên cao để vượt qua một xà ngang.

• nhấn :

  nđg.1. Ấn nhẹ xuống. Nhấn còi. Nhấn phím.
  2. Dìm cho ngập vào nước, vào bùn. Nhấn nước cho ướt đầu. Vải nâu nhấn bùn.
  3. Dằn giọng mạnh cho nổi bật chỗ quan trọng. Nhấn rõ trọng tâm ôn tập.

• nhấn mạnh:

  nđg. Nêu bật lên cho người khác chú ý hơn. Nhấn mạnh vấn đề chất lượng sản phẩm.

• nhập:

  nđg.1. Đưa vào nhận vào để quản lý, sử dụng. Nhập tiền vào quỹ. Nhập máy móc.
  2. Vào, tham gia với tư cách thành viên. Nhập vào đoàn biểu tình. Nhập quốc tịch Việt Nam.
  3. Hợp chung lại làm một. Nhập hai đoàn làm một. Không nhập chung mà tách ra từng khoản để thanh toán.
  4. Bí mật, bất ngờ tiến vào. Nhập vào sào huyệt của kẻ thù.
  5. Chỉ việc hồn người chết mượn xác người sống để nói năng, khuyên bảo. Ông ấy như người bị ma nhập.

• nhất đán:

  hp. Một buổi sáng kia; rất bất ngờ. Đang cùng sống yên vui, nhất đán phải chia tay nhau.

• nhún :

  nđg.1. Hơi co chân hạ người xuống để lấy đà bật lên. Nhún chân để nhảy.
  2. Tự hạ mình xuống do một mục đích nhất định. Nói nhún để đấu dịu.

• nỏ :

  nd. Khí giới hình cái cung có cán làm tay cầm và có lẫy, căng bật dây để bắn tên.

• nóng mắt:

  nt. Nổi nóng vì thấy việc bất bình.

• nỗi:

  nd. Sự tình, tâm trạng. Chịu bao nỗi bất công. Kể hết mọi nỗi. Niềm vui nỗi buồn. Nỗi nhớ.

• oan nghiệt:

  hd.1. Mầm tai hại tự mình gây ra từ kiếp trước theo Phật giáo.
  2. Bất hạnh. Mối tình oan nghiệt.

• phá :

  nđg.1. Làm cho tan vỡ, hư hỏng, không còn nữa. Phá bức tường xây lại. Sâu phá lúa. Phá vỡ kế hoạch.
  2. Vượt lên làm cho cái cũ không còn giá trị. Phá kỷ lục.
  3. Lỡ bung ra. Vết thương phá miệng.
  4.Phát ra, bật ra một cách mạnh mẽ. Phá chạy. Phá lên cười. Vui như phá.

• phái sinh:

  ht. Chỉ từ hay nghĩa từ được tạo ra từ một yếu tố gốc thêm, bớt hay thay một vài thành tố. “Hợp tác hóa”, “bất hợp tác”, “hợp tác xã” là những phái sinh của từ “hợp tác”. Một từ đa nghĩa có một nghĩa gốc và nhiều nghĩa phái sinh.

• phe:

  pđg. Mua đi bán lại bất cứ hàng hóa gì để kiếm lời. Đi phe. Bọn con phe.

• phép siêu hình:

  nd. Phương pháp xem xét các hiện tượng của hiện thực được coi như bất biến và không phụ thuộc lẫn nhau, phủ nhận mâu thuẫn bên trong là nguồn gốc sự phát triển của sự vật; trái với phép biện chứng.

• phì:

  nđg. bật hơi phun ra mạnh. Phì hơi. Phì khói thuốc.

• phì cười:

  nđg. bật tiếng cười.

• phụt :

  nIđg.1. bật mạnh từ bên trong ra thành tia, thành luồng. Mạch nước ngầm phụt lên. Lửa phụt ra.
  2. bật ra thành lời nói. Tức quá phụt ra tiếng chửi.
  IIp. Nhanh và đột ngột. Đèn tắt phụt.

• quắc :

  nđg. Giương to mắt nhìn tỏ vẻ giận dữ, bất bình hay đe dọa. Mắt quắc lên, giận dữ.

• quỹ đen:

  nd. Quỹ dành riêng cho những khoản chi được giữ kín, thường là bất hợp pháp.

• quy tắc tam suất:

  nd. Quy tắc nhờ đó khi biết hai giá trị tương ứng nào đó của hai đại lượng tỷ lệ và một giá trị bất kỳ của đại lượng này thì tìm được giá trị tương ứng của đại lượng kia.

• quyền biến:

  hdg. Theo việc xảy ra bất thường mà dùng phương tiện ứng biến. Lúc ngặt nghèo biết quyền biến.

• quyết :

  nIđg.1. Định dứt khoát làm việc gì, bất chấp khó khăn trở lực. Chí đã quyết. Quyết không lùi bước. Còn suy nghĩ thêm, chưa quyết được.
  2. Khẳng định dứt khoát. Tôi quyết với anh như vậy.
  IIp. Nhấn mạnh ý dứt khoát. Sự thật quyết không phải như vậy.

• rành rành:

  nt. Rõ ràng, không chối cãi được. Việc bất công rành rành. Chứng cớ rành rành.

• rủi :

  nId. Điều xấu bất ngờ xảy đến. May ít rủi nhiều.
  IIt. Trong tình trạng gặp rủi. Rủi có bề gì thì khổ. Rủi cho nó, sắp đến ngày thi thì bệnh.

• rùng:

  nđg.1. Rung lên bất ngờ, do tác động mạnh đột ngột. Mìn nổ, mặt đất rùng lên.
  2. Lắc nhẹ làm cho vật nhẹ chứa đựng bên trong dồn vào giữa. Rùng sàng gạo lấy thóc ra.

• ruột gà:

  nd. Vật có khoanh giống ruột con gà, co giãn được, lò xo. Ruột gà bật lửa.

• sai áp:

  hdg. Tịch biên tài sản của người có nợ để phát mại mà trừ nợ. Sai áp bất động sản.

• sào huyệt:

  hd. Hang ổ, nơi ẩn náu của bọn trộm cướp, bất lương. Sào huyệt của phỉ.

• sặc :

  nđg. bật hơi trong bụng khi ăn uống bị vật gì vướng cuống phổi.

• sét đánh ngang tai:

  nd. Tin dữ bất ngờ, làm choáng váng.

• sinh chứng:

  nđg. Biểu hiện những gàn dở, bất thường trong tính nết. Cũng nói Dở chứng.

• sóng gió:

  nd. Những khó khăn lớn và bất ngờ trong cuộc sống. Cuộc đời đầy sóng gió.

• sốc :

  pd.1. Choáng, toàn thân suy sụp đột ngột do rối loạn các chức năng sinh lý quan trọng. Chấn thương nặng gây sốc.
  2. Tinh thần suy sụp đột ngột do tác động mạnh mẽ của những điều bất lợi cho bản thân. Bị cú sốc nặng quá.

• sống chết:

  nIt. Có thái độ quyết liệt, sống chết không màng. Liều sống chết một phen. Quyết sống chết với kẻ thù.
  IIp. Dù bất cứ trong hoàn cảnh nào, sống hay chết. Sống chết cũng bám lấy mảnh đất này. Sống chết có nhau.

• sục :

  nđg.1. Thọc sâu vào. Lưỡi cày sục vào lòng đất.
  2. Xông vào bất cứ chỗ nào để tìm kiếm. Cảnh sát sục khắp các ngã.

• sự cố:

  hd. Việc bất thường và không hay. Sự cố kỹ thuật.

• sức bật:

  nd. Sức nẩy lên, phản ứng nhanh, mạnh để vươn lên. Sức bật của dây cao su. Sức bật của tuổi trẻ.

• sửng sốt:

  nt. Ngạc nhiên tới mức ngẩn người ra. Việc bất ngờ khiến mọi người sửng sốt.

• sườn sượt:

  np. Chỉ dáng nằm dài ra, như bất động. Nằm sườn sượt.

• tai bay vạ gió:

  nd. Tai họa bất ngờ.

• tái lai:

  hdg. Trở lại. Xuân bất tái lai.

• táo bạo:

  ht&p. Bất chấp mọi nguy hiểm. Táo bạo vào tận sào huyệt bọn cướp. Ý nghĩ táo bạo.

• táp :

  nđg. Héo úa vì điều kiện sinh trưởng bất thường. Rét quá, mạ táp hết.

• tạp ăn:

  nđg. Ăn ngon lành bất cứ thức ăn gì, không kén chọn. Con lợn tạp ăn.

• tặc lưỡi:

  nđg. bật lưỡi một cái thành tiếng, tỏ ý không bằng lòng nhưng đành bỏ qua cho xong việc.

• tằng tịu:

  nt. Có quan hệ nam nữ bất chính. Cô kia tằng tịu với cậu nọ.

• tâng tâng:

  np. bật lên thả xuống liên tiếp một cách nhẹ nhàng. Nhảy tâng tâng như đứa trẻ được quà.

• tập hậu:

  hdg. Đánh bất ngờ vào phía sau quân đối phương.

• tập kích:

  hdg. Tiến công bất ngờ sau khi bí mật đến gần; đánh úp. Tập kích sân bay.

• tật :

  nd.1. Trạng thái bất thường không chữa được của một bộ phận cơ thể. Tật nói lắp. Gãy tay thành tật.
  2. Bệnh. Thuốc đắng dã tật. Tiền mất tật mang.
  3. Trạng thái không bình thường, không tốt ở các vật dụng, máy móc. Tấm ván có tật. Xe có tật hay trật xích.
  4. Thói quen xấu, khó sửa. Tật nói khoác. Có tật giật mình (tng).

• tất bật:

  nt. Chỉ dáng vẻ vội vàng, căng thẳng vì quá bận, quá vất vả. Tất bật làm cơm thết khách.

• té ra:

  np. Chỉ việc bất ngờ, khác với điều đã nghĩ. Tưởng ai xa lạ, té ra người quen. Té ra vấn đề phức tạp hơn mình tưởng.

• than :

  nđg. Kể lể nỗi buồn khổ bất hạnh của mình. Đã than với nguyệt lại sầu với hoa (Ô. Nh. Hầu).

• thánh thể:

  hd. Thân thể của vua chúa. Thánh thể bất an.

• thấm thoắt:

  nt. Chỉ thời gian qua mau đến bất ngờ. Thấm thoắt đã mười năm rồi.

• thế :

  nd. Vị trí tạo nên điều kiện thuận lợi hay bất lợi. Thế núi hiểm trở, tiện cho phòng thủ. Cờ đang thế bí. Thế không ở được, phải ra đi.

• thí dụ:

  hId. Trường hợp cụ thể nêu ra để minh họa hay minh chứng. Một thí dụ điển hình. Có gì bất thường, thí dụ đau ốm, thì tin ngay cho biết.
  IIl. Như Giả sử. Thí dụ nó ốm thì anh tính thế nào?

• thí mạng:

  nđg.1. Chịu mất đi những người để làm việc gì. Thí mạng một tiểu đoàn để giải vây cứ điểm.
  2. Liều mạng để làm việc gì. Thí mạng với giặc.
  3. Bỏ hết sức ra, bất kể rồi sẽ ra sao. Chạy thí mạng. Nói thí mạng.

• thiệt :

  nt. Bất lợi, mất lợi. Không làm cho người nào phải thiệt.

• thình lình:

  np. Đột ngột, bất ngờ. Trời đổ mưa thình lình.

• thổi:

  nđg. 1. làm cho luồn hơi bật mạnh từ trong miệng ra. Thổi tắt ngọn đèn. Lớn như thổi.
  2. Làm cho nhạc khí phát thành tiếng bằng cách thổi. Thổi sáo, thổi kèn.
  3. Chuyển động thành luồng. Gió thổi mát rượi.
  4. Thêm thắt nói quá sự thật. Thổi thành tích lên.

• thở:

  nđg. Hít hơi vào và đưa ra. Thở không khí trong lành. Cây thở chủ yếu bằng lá. Thở ra những lời bất mãn.

• thuỗn :

  nIt. Chỉ vẻ mặt đờ ra, bất động. Mặt thuỗn ra ngơ ngác. Đứng ngay thuỗn như phỗng.
  IIp. Dài quá mức. Cánh tay dài thuỗn. Mặt dài thuỗn.

• thuyết không thể biết:

  nd.x. Thuyết bất khả tri.

• tiền hậu bất nhất:

  ht. Trước và sau mâu thuẫn nhau. Nói năng lung tung, tiền hậu bất nhất.

• tiên thiên bất túc:

  ht. Ngay từ khi mới sinh ra đã không được khỏe mạnh. Đứa bé tiên thiên bất túc.

• tính cách :

  hd. 1. Những nét riêng nổi bật ở mỗi người, mỗi dân tộc. Tính cách của nhân vật. Tính cách dân tộc trong nền văn học.
  2. Như Tính chất. Vấn đề có tính cách bao quát.

• tịnh tiến:

  hdg.1. Di chuyển sao cho mỗi đường thẳng nối hai điểm bất kỳ của vật luôn luôn song song với chính nó. Chuyển động tịnh tiến.
  2. Cùng tiến ngang nhau. Hai phong trào vẫn tịnh tiến.

• tíu tít:

  nt.1. Chỉ tiếng cười nói, hỏi han, liên tiếp, rối rít, ồn ào. Cười nói tíu tít luôn miệng.
  2. Vẻ bận rộn, tất bật của nhiều người. Mọi người tíu tít lao vào chuẩn bị.

• tòi:

  nđg.1. Thò ra bên ngoài vật bao bọc. Góc chăn tòi ra ngoài màn. Cây đã tòi nõn.
  2. Đưa ra, để lộ ra một cách bất đắc dĩ. Hỏi một lúc lại tòi ra một chuyện.

• trái gió trở trời:

  nd.1. Thời tiết thay đổi bất thường, dễ khiến đau ốm. Khi trái gió trở trời, vết thương cũ lại đau nhức.
  2. Đau ốm. Được chăm sóc cả khi khỏe mạnh lẫn khi trái gió trở trời.

• tràn cung mây:

  np. Không chút hạn chế, bất kể đúng hay sai. Uống tràn cung mây.

• trắc nết:

  nt. Hư hỏng, bất chính. Đàn bà trắc nết.

• trắng lốp:

  nt. Trắng nổi bật lên. Quần áo phơi trắng lốp.

• trắng toát:

  nt. Trắng lắm, nổi bật lên. Đầu quấn băng trắng toát.

• trẻ không tha già không thương:

  nt. Không kiêng nể, không giữ gìn, thận trọng đối với bất cứ ai.

• triệu:

  nd. Dấu hiệu báo trước việc gì. Triệu bất tường.

• tróc :

  nđg. bật mạnh lưỡi hay hai đầu ngón tay thành tiếng. Tróc lưỡi gọi chó. Tróc tay làm nhịp.

• trốc:

  nđg. bật lên cả mảng, cả khối. Bão trốc mái nhà. Cây bự đổ trốc cả gốc.

• trỗi :

  nđg.1. Nhổm dậy không nằm nữa. Trỗi dậy từ lúc gà gáy.
  2. Dấy lên, nổi lên mạnh mẽ. Khó khăn bất ngờ lại trỗi lên. Làm trỗi dậy mối tình sâu lắng.
  3. Cất lên, vang lên. Âm nhạc trỗi lên. Giã gạo trỗi chày ba.

• trở tay:

  nđg. Hành động đối phó trước tình hình xấu đọt ngột. Gặp tình huống bất ngờ, không kịp trở tay.

• trời giáng:

  nt. Mạnh mẽ, bất ngờ, làm đau đớn dữ dội. Bị một đòn trời giáng.

• trù :

  nđg.1. Rủa. Trù cho chết.
  2. Lợi dụng quyền lực đối xử thô bạo hay bất công với người dưới quyền để trả thù nhỏ nhen. Vì phê bình thẳng thắn mà bị trù.

• trung dung :

  ht. Đứng giữa. Không thái quá cũng không bất cập.

• trùng lai:

  hdg. Trở về lại. Phước bất trùng lai.

• trúng phong:

  ht.1. Trúng gió.
  2. Bị bất tỉnh, không hay biết gì do mạch máu trong đầu bị rối loạn. Chứng trúng phong.

• trường hợp :

  hd. Tình hình cụ thể trong đó sự việc xảy ra. Một trường hợp gặp gỡ bất ngờ. Dự kiến mọi trường hợp.

• tung:

  nIđg. 1. Làm cho di chuyển mạnh lên cao. Tung quả bóng.
  2. Làm cho đột ngột mở rộng mạnh ra. Tung chăn vùng dậy. Mở tung cánh cửa.3. Đưa ra mọi hướng cùng một lúc. Bọn đầu cơ tung tiền ra mua hàng. Tung tin đồn nhảm.
  IIp. Làm cho rời ra các bộ phận hay rời ra thành nhiều mảnh, bật đi hay tách ra một cách lộn xộn. Mìn nổ tung. Lục tung đống sách. Làm rối tung lên.

• tuông:

  nđg.1. Xông bừa tới trước bất chấp trở ngại. Tuông qua rào.
  2. Rơi hay làm rơi mạnh xuống liên tục. Đất cát tuông xuống rào rào.

• tuồng :

  nd.1. Vẻ bề ngoài. Xem tuồng mọi việc đã ổn.
  2. Hạng người có một đặc điểm chung, thường là không tốt. Cũng một tuồng bất nhân bất nghĩa.

• tư bản cố định:

  nd. Bộ phần của tư bản bất biến (nhà xưởng, máy móc, thiết bị) trở về tay nhà tư bản bằng cách trích khấu hao.

• tư nghị:

  hdg. Bàn luận. Bất khả tư nghị: không nên bàn luận.

• tứ tung :

  ht. Lộn xộn, bừa bãi, ở bất cứ chỗ nào. Để áo quần tứ tung. Nhà dột tứ tung.

• tự ý:

  hp. Theo ý riêng của mình, bất chấp những điều ràng buộc. Tự ý bỏ việc. Tự ý thay đổi kế hoạch.

• tựa:

  nt. Giống như một vật điển hình để nêu bật mức độ của một tính chất. Sáng tựa trăng rằm. Coi cái chết nhẹ tựa lông hồng.

• tương:

  nđg. Ném ra, đưa ra một cách bừa bãi, bất kể thế nào. Hắn tương ra những câu thật khó nghe.

• úp :

  nđg.1. Để mặt của một vật xuống dưới hay sát vào vật khác. Úp chén vào khay. Úp mặt vào hai bàn tay.
  2. Che, đậy lên trên bằng một vật trũng lòng. Úp lồng bàn lên mâm cơm.
  3. Chụp bắt, vây bắt gọn, bất ngờ. Nơm úp cá. Đánh úp.

• ứng biến:

  hdg. Ứng phó linh hoạt với những điều bất ngờ. Tài ứng biến của một chỉ huy quân sự.

• vạn bất đắc dĩ:

  nt&p. Như Bất đắc dĩ (nghĩa mạnh hơn). Biện pháp vạn bất đắc dĩ.

• văng:

  nIđg.1. Thình lình lìa khỏi chỗ để rơi xuống chỗ khác. Trượt ngã, văng kính.
  2. bật nói như ném ra.
  IIp. Phắt. Làm văng đi.

• văng mạng:

  np. Bất kể hậu quả. Nói văng mạng.

• vấp :

  nđg.1. Va mạnh chân vào một vật lúc đang đi. Vấp phải mô đất, suýt ngã.
  2. Bị ngắc ngứ, không trôi chảy. Mới học tiếng Nhật, nói còn vấp.
  3. Gặp trở ngại hoặc thất bại bất ngờ. Bị vấp nhiều trong công tác. Vấp phải sự chống đối.

• vọt :

  nđg.1. Phun, bật ra. Nước vọt lên.
  2. Nhảy lên cao, lên xa. Giá hàng lại vọt lên nữa. Bước nhảy vọt.
  3. Di chuyển nhanh và đột ngột. Xe vọt lên phía trước.

• vồ :

  nđg.1. Lao mình tới rất nhanh để tóm lấy bất ngờ. Mèo vồ chuột.
  2. Lao người tới ôm chặt lấy. Mừng quá, bé vồ lấy mẹ.3. Nắm ngay, giành ngay lấy một cách vội vã. Thấy tờ báo mới là vồ lấy.

• vô lại:

  hd. Kẻ du đãng, bất lương. Đồ vô lại.

• vô luận:

  hp. Không loại trừ trường hợp nào cả; bất kể. Việc gì cũng làm, vô luận lớn hay nhỏ.

• vô nghĩa:

  ht.1. Không có ý nghĩa. Lời nói vô nghĩa. Việc làm vô nghĩa.
  2. Không có tình nghĩa. Đồ vô nghĩa, bất nhân.

• vô tài:

  ht. Như Bất tài.

• vơ :

  nđg.1. Thu lại một chỗ những thứ ở rải rác nhiều nơi để lấy hết cho nhanh. Vơ bèo. Vơ sạch cỏ.
  2. Lấy bằng động tác mau lẹ, vội vàng. Vơ vội cái đòn gánh, đuổi bắt kẻ trộm.
  3. Lấy hết về mình, bất kể như thế nào. Vơ hết thành tích về mình.

• vớ :

  nđg.1. Nắm lấy nhanh vật gì ở tầm tay. Ăn xong vớ lấy tờ báo đọc ngay.
  2. Có được một cách bất ngờ. Vớ được dịp may.

• vớ bở:

  nđg. Kiếm được món lợi bất ngờ. Đến sau mà lại vớ bở.

• vục :

  nđg.1. Úp nghiêng miệng vật đựng và ấn sâu xuống để múc, xúc. Vục bát xới cơm.
  2. Chúi hẳn đầu xuống cho nhúng ngập. Vục mặt vào thau nước.
  3. bật mạnh dậy như chúi người xuống. Tung chăn vục dậy.

• vung:

  nIđg.1. Giơ lên nhanh và mạnh theo một đường tròn hướng tới phía trước hay sang một bên. Vung tay ném mạnh. Vung kiếm chém.
  2. Ném mạnh ra các phía bằng động tác vung tay. Vung nắm thóc cho gà. Vung tiền không tiếc.
  IIp. Hoạt động lung tung bất kể theo hướng nào. Thắc mắc thì nói vung lên. Tìm vung lên khắp xóm.

• vững:

  np&t.1. Có khả năng giữ nguyên vị trí không lung lay, không ngã đổ. Bàn kế vững. Em bé đứng chưa vững.
  2. Có khả năng chịu đựng những tác động bất lợi mà không suy yếu, không biến đổi. Lập trường vững. Giữ vững trận địa. Tay nghề vững.

• vượt biên:

  nđg. Vượt biên giới để ra nước ngoài bất hợp pháp.

• vứt :

  nđg.1. Ném bỏ đi vì cho là không có giá trị. Vứt vào sọt rác. Đồ vứt đi.
  2. Để bừa, để vội vào bất kể chỗ nào. Làm xong dụng cụ vứt lung tung.

• xắn váy quai cồng:

  nđg. Lật ra và gấp cạp váy vào trong thắt lưng cuộn tròn lại như quai cái cồng để kéo váy lên cho gọn; chỉ dáng vẻ lao động tất bật của phụ nữ ngày trước.

• xích mích:

  nđg. Bất hòa. Xích mích nhau vì một chuyện không đâu.

• xong chuyện:

  nt. Coi như xong, bất kể như thế nào. Làm qua loa cho xong chuyện. Không phải chỉ đồng ý là xong chuyện.

• xuất kỳ bất ý :

  hp. Rất thình lình, không ai ngờ. Xuất kỳ bất ý rút súng ra bắn.

• xửng vửng:

  nt. Choáng váng vì một tác động mạnh mẽ bất ngờ. Bị một bạt tai xửng vửng.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH