• an-bu-min :

  pd. Chất nhầy, tan trong nước, gặp hơi nóng thì đông lại, thường có trong tròng trắng trứng, trong sữa, trong huyết tương.

• ba sinh:

  nd. Ba lần sinh sau ba lần chết theo thuyết luân hồi của đạo Phật. Nói về tình duyên gắn bó. Ví chăng duyên nợ ba sinh (Ng. Du).

• bạch cầu:

  hd. huyết cầu trắng. Bạch cầu ở trong huyết là thành phần để chống chọi với vi trùng gây bệnh.

• bản thể luận :

  hd. Học thuyết duy tâm về bản chất của tồn tại.

• băng:

  nđg. 1. Chết (riêng nói về vua): Vua băng hà.
  2. Sụp lở: Băng cồn lở đất.
  3. Ra huyết ở cửa mình: Đàn bà đẻ bị băng.

• băng huyết:

  hd. huyết ra nhiều ở cửa mình đàn bà.

• cam:

  nd. Bệnh dai dẳng của trẻ con vì thiếu sinh tố mà sinh ra suy yếu, lạc huyết hoặc đau ở dạ dày. Cam tẩu mã: bệnh cam làm hại con bệnh rất mau.

• cắt tiết:

  nđg. Cắt cổ thú vật để lấy huyết ra. Run như gà bị cắt tiết.

• cấm dục:

  hdg. Nén, nhịn điều nhục dục. Thuyết cấm dục.

• cần vương :

  ht. Hết lòng với vua, phò vua. Phong trào cần vương do Tôn Thất Thuyết cầm đầu chống Pháp, dưới triều vua Hàm Nghi.

• châm:

  nđg. 1. Đâm nhẹ bằng mũi nhọn. Ong châm quả bầu. Gai châm vào chân.
  2. Đâm kim vào các huyệt để chữa bệnh theo y học cổ truyền.
  3. Để vào lửa cho cháy. Châm thuốc, châm đuốc. Châm ngòi: làm nổ bùng ra. Châm ngòi pháo. Châm ngòi chiến tranh.

• châm cứu:

  hdg. Châm kim và đốt nóng ở các huyệt trên da để trị bệnh theo y học cổ truyền.

• che giấu :

  nđg. Che và giấu đi. Che giấu khuyết điểm.

• chỉ :

  nđg. Làm cho nhìn thấy, cho biết, cho hiểu một vật gì hay việc gì. Mũi tên chỉ đường. Đồng hồ chỉ hai giờ. Chỉ rõ khuyết điểm trong công tác.

• chỉ châm :

  hdg. Day, ấn đầu ngón tay vào các huyệt để chữa bệnh theo y học cổ truyền.

• chín bỏ làm mười:

  nth. Dễ dãi đối với khuyết điểm của người khác.

• chọc huyết:

  nđg. Đâm cổ để lấy huyết. Chọc huyết heo.

• chủ nghĩa bôn-sê-vich :

  nd. Khuynh hướng cách mạng trong phong trào công nhân quốc tế dựa trên học thuyết Mac được Lê nin phát triển, xuất hiện vào đầu thế kỷ XX ở Nga.

• chủ nghĩa chủng tộc :

  nd. Thuyết cho rằng giữa các chủng tộc có sự hơn kém nhau tự nhiên về thể chất và trí tuệ, chủng tộc hạ đẳng phải do dân tộc thượng đẳng thống trị.

• chủ nghĩa cộng sản:

  nd. Học thuyết chủ trương xây một xã hội dựa trên chế độ sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất trong đó không còn bóc lột giai cấp và áp bức dân tộc, sản xuất xã hội phát triển thỏa mãn ngày càng đầy đủ các nhu cầu vật chất và tinh thần của mọi người.

• chủ nghĩa duy tâm :

  nd. Chỉ chung những học thuyết triết học cho rằng tinh thần ý thức, tư duy là cái có trước, còn vật chất tự nhiên là cái có sau, đối lập với chủ nghĩa duy vật.

• chủ nghĩa duy vật lịch sử :

  nd. Học thuyết Mác-xít về sự phát triển của xã hội loài người và phương pháp luận để nhận thức sự phát triển ấy.

• chủ nghĩa giáo điều :

  nd. Lối tư duy bằng những lý thuyết cứng đờ, công thức, phiến diện, siêu hình, bảo vệ những nguyên lý lỗi thời, không quan tâm đến những điều kiện cụ thể.

• chủ nghĩa thế giới:

  nd. Thuyết cho rằng dân tộc, quốc gia là những khái niệm lỗi thời, nêu khẩu hiệu “con người là công dân của thế giới”.

• chủ nghĩa thực dụng :

  nd. Học thuyết triết học cho rằng chân lý không phải là sự phản ánh hiện thực khách quan, mà là sự hữu hiệu thực tế đáp ứng lợi ích chủ quan của con người, chỉ quan tâm đến những gì có thể mang lại lợi ích trước mắt cho mình.

• chủ nghĩa tương đối:

  nd. Phương pháp luận tuyệt đối hóa một cách siêu hình tính tương đối và có điều kiện của tri thức con người, dẫn đến sự phủ nhận khả năng nhận thức chân lý khách quan, dẫn đến thuyết bất khả tri.

• chủ nghĩa xã hội dân chủ :

  nd. Học thuyết cho rằng chủ nghĩa tư bản có thể chuyển biến hòa bình dần dần thành chủ nghĩa xã hội.

• chủ nghĩa xã hội khoa học:

  nd. Học thuyết Mác - Lê nin về cách mạng xã hội chủ nghĩa, về xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

• chủ nghĩa xã hội không tưởng :

  nd. Học thuyết cho rằng để cải tạo xã hội không cần dựa vào những quy luật phát triển của xã hội mà xuất phát từ những ước mơ một xã hội công bằng lý tưởng.

• chụp mũ:

  nđg. Gán cho người khác khuyết điểm nặng về tư tưởng một cách không căn cứ. Lời phê bình chụp mũ.

• công đồng:

  hId. Cuộc hội họp chính thức của các giám mục và các nhà thần học để quyết định về các vấn đề lý thuyết và qui luật giáo hội. IIt. Chịu chung. Trách nhiệm công đồng.

• công nguyên :

  hd. (thường viết tắt CN). Mốc để tính thời gian theo công lịch, lấy năm chúa Jésus ra đời theo truyền thuyết làm năm khởi đầu. Năm 550 tr C.N (trước Công nguyên). Thế kỷ II sau Công nguyên.

• công truyền:

  ht. Truyền dạy một cách công khai: Học thuyết công truyền.

• cứu :

  nđg. Chữa bệnh bằng cách đốt nóng các huyệt trên da, theo y học cổ truyền.

• diễm tình :

  hd. Ái tình. Tiểu thuyết diễm tình.

• diễn đài :

  hd. Bục cao để đứng diễn thuyết trước đông người.

• diễn giả:

  hd. Người diễn thuyết hay nói chuyện về một vấn đề trước đông người.

• diễn nghĩa:

  hd. Bản văn dựa theo sử hay truyền thuyết viết thành truyện chia thành chương hồi. Tam Quốc diễn nghĩa.

• dòng dõi :

  nd. Những người cùng huyết thống gồm các thế hệ kế tiếp nhau. Thiếp là dòng dõi con quan, Thiếp chưa từng chịu cơ hàn nắng mưa (c.d).

• du thuyết :

  hdg. Đi thuyết ở xa, ở ngoài nước. Tay du thuyết: người du thuyết giỏi.

• duy cảm thuyết (chủ nghĩa duy cảm) :

  hd. Học thuyết chủ trương rằng tất cả kiến thức của con người đều do cảm giác mà có.

• duy danh:

  hd. Thuộc về thuyết duy danh.

• duy danh luận:

  hd.x. Thuyết duy danh.

• duy ngã :

  ht. Thuộc về thuyết duy ngã.

• duy ngã thuyết :

  hd.x. Thuyết duy ngã.

• dừa cạn:

  nd. Cây thân nhỏ thuộc họ trúc đào, toàn cây dùng làm thuốc chữa huyết áp cao và bệnh bạch huyết.

• đa nguyên:

  ht. 1. Thuộc về thuyết đa nguyên.
  2. Chỉ xã hội có nhiều dân tộc, nhiều tôn giáo, nhiều quan điểm, nhiều đảng phái chính trị cùng tồn tại. Đa nguyên về chính trị.

• đa nguyên luận:

  hd.x. Thuyết đa nguyên.

• đa thần:

  ht. Nói về thuyết chủ trương có nhiều thần, hay tôn giáo thờ nhiều thần.

• đại hồng thủy:

  hd. Lụt lớn khắp trái đất theo Thánh kinh Thiên chúa giáo, cũng như theo truyền thuyết của nhiều dân tộc.

• đạo:

  nd. 1. Đường lối, nguyên tắc phải noi theo. Đạo làm người.
  2. Nội dung học thuyết được tôn sùng ngày xưa. Theo đạo thánh hiền. Tìm thầy học đạo.
  3. Tôn giáo. Đạo Phật. Đạo Thiên chúa...
  4. Nguyên lý tuyệt đối trong học thuyết Lão Tử.

• đầu thai:

  hdg. Chỉ việc linh hồn nhập vào một cái thai để sinh ra ở kiếp khác, theo thuyết luân hồi của đạo Phật trong dân gian.

• đấu tranh sinh tồn:

  nđg. Sự tranh chấp lẫn nhau giữa các sinh vật để giành cho mình những điều kiện sinh sống tốt nhất (theo thuyết Đácwin).

• đích danh:

  ht. Đúng tên, đúng ngay người hay việc. Đích danh tầm nã, bắt về hỏi tra (Ng. Du). Nêu đích danh khuyết điểm.

• định lý:

  hd. Mệnh đề toán học mà chân lý được khẳng định bằng chứng minh dựa trên các giả thuyết nó đã nêu.

• đối lập:

  hdg. Đứng ở phía chống đối về chủ trương, về lý thuyết v.v... Phe đối lập. Đảng đối lập.

• động mạch:

  hd. huyết quản đưa máu từ tim vào khắp thân thể.

• đồng vị ngữ:

  hd. Thành phần của câu có tác dụng giải thích, thuyết minh cho từ đứng liền trước Hà Nội, thủ đô của nước Việt Nam, thu hút nhiều du khách: “Thủ đô của nước việt Nam” là đồng vị ngữ của Hà Nội.

• giả dụ:

  hl&p. Nêu một giả thuyết để trình bày điều gì. Giả dụ nó đi thi thì đã đỗ rồi. Nói gián đoạn.

• giáo lý:

  hd. Lý thuyết của một tôn giáo.

• giáo thuyết:

  hd. Lý thuyết tôn giáo.

• hạ huyền:

  hd. Tuần trăng khuyết vào cuối tháng.

• hao :

  nt.1. Mòn, giảm bớt. Tuần trăng khuyết dĩa dầu hao (Ng. Du).
  2. Tốn kém. Hao tiền, tốn của.

• hậu thân:

  hd. Thân xuất hiện sau khi chết, theo thuyết luân hồi; hình thức tổ chức tiếp nối một hình thức có trước. Làng là hậu thân của công xã nông thôn.

• hiện sinh:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa hiện sinh. Thuyết hiện sinh.

• hiện tượng học:

  hd. Học thuyết của triết học duy tâm, nghiên cứu những hiện tượng của ý thức con người, coi ý thức là “thuần túy”, tách rời hoạt động thực tiễn và môi trường xã hội.

• hiện tượng thuyết:

  hd. Thuyết cho rằng con người chỉ có thể biết được những hiện tượng chứ không thể biết bản chất của sự vật, nghĩa là cho rằng chỉ có hiện tượng là thực thể. Cũng nói Chủ nghĩa hiện tượng.

• họ hàng:

  nd. Những người có quan hệ huyết thống với nhau.

• hóa kiếp:

  nđg.1. Hóa thành người khác hay vật khác để sống kiếp khác theo thuyết luân hồi của Phật giáo.
  2. Giết để ăn thịt hay để trừng trị. Hóa kiếp cho con gà. Hóa kiếp cho tên phản bội.

• hoại huyết:

  hd. Chứng bệnh huyết kém, huyết hư.

• học thuyết:

  hd. Toàn thể những quan niệm có hệ thống để lý giải các hiện tượng và hướng hoạt động của con người. Học thuyết đấu tranh giai cấp. Học thuyết của Khổng Tử.

• học trò:

  nd.1. Chỉ chung những người đi học.
  2. Người kế tục học thuyết của một vị thầy hay được một vị thầy trực tiếp rèn luyện.

• hồi:

  d.1. Từng khoảng thời gian tương đối ngắn trong quá trình của một sự kiện liên tục. Chuông đổ hồi. Mưa hồi đêm. Hồi còn con gái.
  2. Phần của vở kịch dài hay của loại tiểu thuyết Trung Hoa thời trước. Vở kịch ba hồi. Hồi cuối của truyện Tây Du Ký.

• hồng cầu:

  hd. huyết cầu đỏ.

• hùng hồn:

  ht. Mạnh mẽ, có sức hấp dẫn và thuyết phục. Bài diễn văn hùng hồn. Bằng chứng hùng hồn.

• huyết áp cao:

  nd. Bệnh tăng huyết áp.

• huyết áp thấp:

  nd. Bệnh giảm huyết áp

• huyết bạch:

  nd.s.1. Nước màu trắng, nhờn, tiết ra ở âm đạo.
  2. Bệnh phụ nữ có triệu chứng ra huyết bạch. Cũng gọi huyết trắng.

• huyết chiến:

  hd. Cuộc đánh nhau quyết liệt đến đổ máu. Trận huyết chiến.

• huyết dụ:

  hd. Cây nhỏ, lá dài màu đỏ thẫm, quả hình cầu chứa một hạt, dùng làm thuốc. Áo dài màu huyết dụ.

• huyết hệ:

  hd. Liên hệ cha con cùng máu huyết. Giám định huyết hệ.

• huyết khí:

  nd. Nói chung khí và huyết, những yếu tố tạo sức khỏe của mỗi người. huyết khí kém.

• huyết mạch:

  hd. Mạch máu, cái quan trọng, cốt yếu để sống. Đồng tiền là huyết mạch. Con đường huyết mạch của tỉnh.

• huyết nhục:

  hd. Máu và thịt, chỉ quan hệ ruột thịt. Tình huyết nhục.

• huyết thống:

  hd. Dòng họ, cùng máu huyết. Cùng huyết thống.

• huyết tộc:

  hd. Quan hệ máu mủ, họ hàng với nhau. Những người cùng huyết tộc.

• huyết tương:

  hd. Chất nước màu vàng trong máu sau khi đã loại huyết cầu.

• hữu thần luận:

  hd.x. Thuyết hữu thần.

• khắc phục:

  hdg. Vượt qua được, thắng được khó khăn trở ngại. Khắc phục khuyết điểm. Khắc phục hậu quả bão lụt.

• khéo léo:

  nt&p. Tinh tế trong tay nghề, khôn ngoan trong cách xử sự. Đôi tay khéo léo. Đã khéo léo thuyết phục ông ta.

• khí huyết:

  hd. Nói chung máu huyết và các chất nước khác trong người. Khí huyết kém.

• khí hư:

  nd. Bệnh của đàn bà ra huyết bạch.

• khiếm khuyết:

  ht. Thiếu sót. Khiếm khuyết trong chức vụ của mình.

• khiển trách:

  hdg. Phê phán nghiêm khắc khuyết điểm của cấp dưới. Bị khiển trách vì không hoàn thành nhiệm vụ.

• khoáng vật học:

  hd. 1. Khoa học nghiên cứu về khoáng vật.
  2. Thuyết giải thích sự biến đổi của những khối khoáng vật do động tác hóa học.

• Khổng giáo:

  hd. Học thuyết đạo đức - chính trị của Khổng Tử, là hệ tư tưởng chính thống ở Trung Quốc suốt thời phong kiến.

• khuyết :

  nt. 1. Thiếu. Sở ấy khuyết một viên kế toán.
  2. Không đầy, không tròn. Nửa vành trăng khuyết, ba sao giữa trời (Ng. Du).

• khuyết danh:

  ht. Không có tên tác giả. Truyện Nôm khuyết danh.

• khuyết điểm:

  hd. Chỗ thiếu sót, sai lầm. Sửa chữa khuyết điểm.

• khuyết nghi:

  ht. Gác lại những chỗ còn nghi vấn, chưa thấu lý. Sách còn có những chỗ khuyết nghi.

• khuyết tật:

  hd. 1. Thiếu sót khó sửa, có trên sản phẩm ngay sau khi chế tạo. Rỗ mặt là khuyết tật dễ có của các vật đúc.
  2. Tật bẩm sinh, dị tật. Em bé có khuyết tật ở môi.

• khuyết tịch:

  ht. Không có mặt tại phiên nhóm, tại phiên xử. Bản án khuyết tịch.

• kịch bản phim:

  nd. Thể loại văn học, viết cho nội dung một bộ phim. Kịch bản phim dựa vào một tiểu thuyết nổi tiếng.

• kiêm ái:

  hd. Yêu hết mọi người như nhau. Thuyết kiêm ái của Mặc Tử (Trung Quốc thời cổ đại).

• kiểm điểm:

  hdg.1. Xem xét từng khoản, từng cái. Kiểm điểm việc thực hiện kế hoạch.
  2. Kiểm điểm các khuyết điểm sai lầm. Tự kiểm điểm trước hội nghị.

• kiếm hiệp:

  hd. Người giỏi kiếm thuật hay vì việc người mà ra tay nghĩa hiệp. Tiểu thuyết kiếm hiệp.

• kiếm khách:

  hd. Người giỏi đánh kiếm, giỏi võ thuật, thường là nhân vật chính tiểu thuyết kiếm hiệp.

• kiểm thảo:

  hdg.1. Kiểm điểm hay tự kiểm điểm vạch ra những ưu, khuyết điểm trước tổ chức nhân một dịp nào. Ban giám đốc tự kiểm thảo trong dịp tổng kết công tác cuối năm.
  2. Kiểm điểm hay tự kiểm điểm sai lầm, khuyết điểm. Bản kiểm thảo về trách nhiêm trong sự việc.

• kinh nguyệt:

  hd. Sự “có tháng”, có huyết chảy ra từ tử cung mỗi tháng của phụ nữ ở tuổi có khả năng sinh đẻ.

• kỳ lân:

  hd. Động vật hình thù cổ quái, theo truyền thuyết thì mỗi lần có thần nhân ra đời là có kỳ lân xuất hiện trước; là một con vật linh trong long, lân, qui, phụng.

• làm sao:

  nIp. 1. Hỏi để biết lý do. Làm sao mà khóc? Cứ ngồi ỳ ra đó là cớ làm sao?
  2. Chỉ thể cách. Học tập làm sao cho tốt. Phải làm sao thuyết phục được anh ta.
  3. Chỉ mức độ cao. Đẹp làm sao! Nụ cười rạng rỡ làm sao!
  IIt.1. Bị chuyện không may. Hai xe đâm nhau nhưng không ai làm sao cả.
  2. Tỏ ra không bình thường vì cớ gì. Độ này nó làm sao ấy.

• Lão giáo:

  hd. Học thuyết của Lão Tử.

• lập luận:

  hdg. Trình bày những lý lẽ xếp đặt thành hệ thống nhằm chứng minh kết luận trong một vấn đề. Những lập luận không mấy thuyết phục.

• lẹm:

  nt. Hoắm vào, khuyết vào. Lẹm cằm. Miếng gỗ cưa bị lẹm.

• lô-gích biện chứng:

  nd. Học thuyết lô-gích của chủ nghĩa duy vật biện chứng khoa học về các quy luật phát triển của thế giới khách quan và của nhận thức, và về các hình thức phản ánh sự phát triển đó vào trong tư duy.

• luận đề:

  hd. Mệnh đề, học thuyết hay một vấn đề đưa ra để bàn luận, để bảo vệ bằng luận cứ. Các luận đề của học thuyết đã được chứng minh một cách xác đáng.

• lý lẽ:

  nd. Điều nêu ra để phân biệt phải trái. Dùng lý lẽ thuyết phục.

• lý lịch:

  hd. 1. Lai lịch, những điều cần biết về quá khứ của một người hay vật. Khai lý lịch.
  2. Bản thuyết minh về tính năng kỹ thuật, cách lắp đặt, vận hành của một máy. Chưa có lý lịch máy nên chưa lắp được.

• lý thuyết:

  hd. 1. Như Lý luận.
  2. Kiến thức về lý luận, trái với thực hành. Đề thi toán có một câu lý thuyết.
  3. Công trình trí tuệ có hệ thống, có tính chất giả thuyết và tổng hợp, nhằm giải thích một loại hiện tượng. Lý thuyết tập hợp.

• lý thuyết trò chơi:

  nd. Lý thuyết chọn hành vi có lợi nhất khi có sự xung đột giữa những lợi ích trái ngược nhau.

• lý thuyết tương đối:

  nd. Lý thuyết vật lý hiện đại về không gian và thời gian do Einstein xây dựng.

• mà :

  ntr. Dùng ở cuối câu để nhấn mạnh ý khẳng định, thuyết phục, giải thích với hàm ý để người đối thoại tự suy ra. Đã bảo mà! Một chút là xong thôi mà! Thôi mà! Tôi đây mà!

• máu khô:

  nd. huyết tương hay chế phẩm tương tự dùng ở dạng khô. Truyền máu khô cho bệnh nhân.

• máy chiếu hình:

  nd. Dụng cụ quang học để chiếu lên màn ảnh những hình ảnh để minh họa khi giảng bài, thuyết trình...

• mặt trăng:

  nd. Thiên thể quay chung quanh Trái Đất, phản chiếu ánh sáng của Mặt Trời và chiếu sáng Trái Đất về đêm, với hình dạng nhìn thấy đổi dần từng ngày từ khuyết đến tròn (vào ngày rằm) và ngược lại. Mây che khuất mặt trăng.

• mê hoặc:

  hdg. Làm cho mất tỉnh táo, không sáng suốt, để tin theo. Dùng tà thuyết mê hoặc.

• ngoan cố:

  ht. Khăng khăng giữ ý nghĩ hay hành động sai trái dù bị phản đối, chống đối mạnh mẽ. Cứ ngoan cố không nhận khuyết điểm.

• nhào nắn:

  nđg. Nhào và nắn thành một vật gì. Các nhân vật tiểu thuyết được nhào nắn từ chất liệu cuộc sống.

• nhắc nhở:

  nđg.1. Nhắc để cho chú ý. Nhắc nhở con lo học.
  2. Phê bình nhẹ bằng cách nhắc điều người khác vì quên mà phạm khuyết điểm. Nó sai sót thì nhắc nhở nó.

• nhập:

  nđg.1. Đưa vào nhận vào để quản lý, sử dụng. Nhập tiền vào quỹ. Nhập máy móc.
  2. Vào, tham gia với tư cách thành viên. Nhập vào đoàn biểu tình. Nhập quốc tịch Việt Nam.
  3. Hợp chung lại làm một. Nhập hai đoàn làm một. Không nhập chung mà tách ra từng khoản để thanh toán.
  4. Bí mật, bất ngờ tiến vào. Nhập vào sào huyệt của kẻ thù.
  5. Chỉ việc hồn người chết mượn xác người sống để nói năng, khuyên bảo. Ông ấy như người bị ma nhập.

• nhất nguyên:

  nt. Theo thuyết nhất nguyên.

• nhất nguyên luận:

  hd.x.Thuyết nhất nguyên.

• nhất thần:

  ht.x.Thuyết nhất thần.

• nhất thần luận:

  hd.x.Thuyết nhất thần.

• nhĩ châm:

  hdg. Châm vào các huyệt ở vành tai để trị bệnh.

• nhị nguyên:

  ht. Thuộc về thuyết nhị nguyên.

• nhị nguyên luận:

  hd.x.Thuyết nhị nguyên.

• nhỏ :

  nIt&p. 1. Có kích thước, số lượng, quy mô, giá trị kém hay không đáng kể. Ngôi nhà nhỏ. Mưa nhỏ hột. Sản xuất nhỏ. Khuyết điểm nhỏ.
  2. Có cường độ không đáng kể. Nói nhỏ.
  3. Còn ít tuổi. Thuở nhỏ. Tuổi nhỏ làm việc nhỏ.
  IId. Đầy tớ còn nhỏ tuổi. Nuôi một thằng nhỏ.

• nói khan nói vã:

  nđg. Nói hết lời, nói đủ cách để cố thuyết phục, nài xin.

• nói ngọt:

  nđg. Nói dịu dàng, khéo léo, để dỗ dành, thuyết phục. Lựa lời nói ngọt.

• ông tơ:

  nd. Vị thần chuyên xe duyên cho người đời theo một truyền thuyết Trung Quốc.

• phản thuyết:

  hd. Thuyết chống lại một thuyết khác trong cùng một vấn đề.

• phê bình:

  hdg.1. Xem xét, phân tích, đánh giá ưu điểm và khuyết điểm. Phê bình và tự phê bình để rút kinh nghiệm trong công tác.
  2. Nêu lên khuyết điểm để chê trách. Phê bình sự thiếu trách nhiệm. Tiếp thu phê bình.
  3. Đánh giá một tác phẩm văn học. Phê bình một cuốn tiểu thuyết.

• phiếm thần luận:

  hd. Thuyết triết học cho rằng thần và giới tự nhiên là một.

• phỏng dịch:

  hdg. Theo bài văn và ý chính mà dịch. Phỏng dịch một tiểu thuyết Pháp.

• phượng:

  nd. Loại cây lớn lá nhỏ li ti, hoa đỏ chói. Sao bông phượng nở không màu huyết (H. M. Tử).

• phương pháp luận:

  hd. Học thuyết về phương pháp nhận thức khoa học ; tổng thể những phương pháp nghiên cứu trong một khoa học.

• quan tâm:

  ht. Để tâm, chú ý thường xuyên đến. Quan tâm đến việc giáo dục thiếu nhi khuyết tật.

• quyết định luận:

  hd. Thuyết thừa nhận hiện tượng tự nhiên và xã hội có tính quy luật, tính tất nhiên và quan hệ nhân quả.

• ra :

  nIđg.1. Di chuyển về phía ngoài, đến nơi rộng hơn hay về phía Bắc trong phạm vi nước Việt Nam. Ra đồng. Ra ga. Từ Đà Nẵng ra Huế. Ra ứng cử.
  2. Tách đi khỏi một môi trường. Bệnh nhân ra viện. Ra ở riêng. Ra trường đang xin việc.
  3. Chỉ cây cối nảy sinh một bộ phận. Cây ra lá, ra hoa.
  4. Nêu cho người khác biết để chấp nhận, để thực hiện. Ra đề thi. Ra điều kiện.
  5. Thành, thành hình. Ăn cho ra bữa. Chẳng ra gì cả.
  6. Biểu hiện đúng với tính chất, ý nghĩa. Sống cho ra sống. Làm ra làm, chơi ra chơi.
  7. Qua khỏi một khoảng thời gian. Ra Tết. Ra tháng.
  IIp. Biểu thị phương hướng, kết quả, sự biến đổi. Mở ra. Bung ra. Nhìn ra biển. Tìm ra. Tính không ra. Nhận ra khuyết điểm. Ngày càng đẹp ra. Bệnh ra. Cứ trơ ra không biết xấu hổ.
  IIIgi. Biểu thị một điều kiện giả thiết. Xoàng ra, năng suất cũng được 5 tấn. Ít ra cũng cả trăm người.
  IVc. Biểu thị sự ngạc nhiên nhận thấy. À, ra thế! Ra nó chỉ hứa để đánh lừa.

• rộng:

  nd. Huyệt mả. Hạ rộng.

• sai sót:

  nd. Khuyết điểm không quan trọng do sơ suất. Còn một ít sai sót về chính tả.

• sào huyệt:

  hd. Hang ổ, nơi ẩn náu của bọn trộm cướp, bất lương. Sào huyệt của phỉ.

• se :

  nt.1. Hơi khô đi. Mặt ruộng đã se lại.
  2. Khô và hơi lạnh. Trời đã se lạnh.
  3. Cảm thấy đau xót, xúc động. Nhìn cảnh mấy em bé khuyết tật, lòng se lại.

• siết:

  nd. Bệnh làm răng đen chân, bể khuyết dần. Siết ăn răng. Răng siết.

• siêu hình học:

  hd.1. Học thuyết triết học về những nguồn gốc siêu kinh nghiệm của thế giới, của tồn tại.
  2.x.Phép siêu hình.

• số mệnh:

  hd. Những điều may rủi, họa phúc mà người ta tin rằng đã định sẵn một cách thần bí cho cuộc sống của mỗi người. Thuyết số mệnh.

• sờ sờ:

  nt. Rõ ràng trước mắt. Khuyết điểm sờ sờ còn cãi.

• sung huyết:

  hd. Chứng ứ nhiều máu trong một bộ phận nào trong cơ thể. Sung huyết não.

• suông :

  nt.1. Thiếu phần quan trọng của nội dung, nên vô vị, nhạt nhẽo. Uống rượu suông. Nghèo quá ăn tết suông.
  2. Trăng sáng mà không tỏ, lạnh lẽo, buồn tẻ. Ánh trăng suông.
  3. Nói mà không làm. Hứa suông. Lý thuyết suông.

• sửa mình:

  nđg. Sửa chữa khuyết điểm để thành người tốt.

• tà thuyết:

  hd. Học thuyết xằng bậy.

• tái phạm:

  hdg. Phạm tội lần nữa. Kẻ tái phạm. Tái phạm khuyết điểm.

• tái sinh:

  hdg.1. Sinh lại ở kiếp khác, theo thuyết luân hồi của Phật giáo. Kiếp tái sinh.
  2. Được sống lại, làm cho sống lại. Cỏ dại tái sinh nhanh. Khai thác rừng và tái sinh rừng.
  3. Làm ra lại một nguyên liệu từ các phế liệu. Cao-su tái sinh. Nhựa tái sinh.

• táo bạo:

  ht&p. Bất chấp mọi nguy hiểm. Táo bạo vào tận sào huyệt bọn cướp. Ý nghĩ táo bạo.

• tăng huyết áp:

  nd. Chứng huyết áp cao quá mức thường. Bị tăng huyết áp.

• tâm huyết:

  hd. Lòng nhiệt thành chân thật. Đem hết tâm huyết phụng sự tổ quốc.

• tập :

  nd.1. Chồng nhỏ giấy tờ, sổ sách v.v... cùng loại. Tập báo. Tập ảnh. Tập tài liệu.
  2. Phần làm thành từng cuốn riêng của tác phẩm. Bộ tiểu thuyết hai tập. Phim nhiều tập.
  3. Cuốn sách gồm nhiều tác phẩm. Tập thơ. Tập truyện ngắn.

• thành khẩn:

  ht. Thành thật trong tự phê bình và tiếp thu phê bình. Thành khẩn nhận khuyết điểm.

• thấy :

  nđg.1. Nhận biết bằng mắt. Điều mắt thấy tai nghe.
  2. Nhận biết bằng giác quan nói chung. Ngửi thấy thơm. Thấy động, liền bỏ chạy.
  3. Biết được qua nhận thức. Thấy được khuyết điểm. Phân tích cho thấy rõ vấn đề.
  4. Có cảm giác, cảm thấy. Thấy vui. Thấy khó chịu trong người.

• thiên định:

  hdg. Do trời định trước. Thuyết thiên định.

• thiên mệnh:

  hd. Vận mệnh trời định. Thuyết thiên mệnh: Thuyết cho rằng cuộc đời của con người đều do trời định.

• thiếu sót:

  nd. Không đầy đủ, khuyết điểm. Công việc làm nhiều thiếu sót.

• thính giả:

  hd. Người nghe biểu diễn âm nhạc hay diễn thuyết v.v... Thính giả của đài phát thanh.

• thổi phồng:

  nđg. Thêm thắt, nói quá sự thật. Thổi phồng khuyết điểm.

• thú thật (thực):

  nIđg. Nói ra tội lỗi khuyết điểm của mình một cách thành thật. Cháu đã thú thật hết với mẹ.
  IIp. Biểu thị ý khó nói về điều sắp nói. Thú thật tôi thấy rất khó nói ra điều ấy.

• thuồng luồng:

  nd. Quái vật theo truyền thuyết sống dưới nước, hình như con rắn to, hay hại người. Thuồng luồng ở cạn (tng).

• thuyết:

  nId. Hệ thống những tư tưởng, kiến giải về mặt lý luận trong một lĩnh vực, một khoa học. Đề xướng một thuyết mới.
  IIđg. Giảng giải cho người ta nghe theo. Giảng đạo đức, thuyết nhân nghĩa. Thuyết giặc ra hàng.

• thuyết bất biến:

  nd. Thuyết cho rằng sinh vật trên Trái Đất từ trước đến nay không hề thay đổi, không hề tiến hóa.

• thuyết bất khả tri:

  nd. Thuyết triết học cho rằng con người không thể biết được bản chất của thế giới khách quan và những quy luật của nó.

• thuyết biến hình:

  nd.x. Thuyết biến hóa.

• thuyết biến hóa:

  nd. Thuyết cho rằng sinh vật có thể biến đổi qua một thời gian dài để hình thành những loài mới.

• thuyết duy thực:

  nd. Kuynh hướng triết học thời Trung Cổ cho rằng các khái niệm chung tồn tại thật sự và độc lâp với ý thức; đối lập với thuyết duy danh.

• thuyết đa thần:

  nd. Thuyết tôn giáo cho rằng trong vũ trụ có nhiều vị thần.

• thuyết Đác-uyn (Darwin):

  pd. Học thuyết do Darwin sáng lập, về nguồn gốc của các giống loài động vật và thực vật qua chọn lọc tự nhiên, về sự phát triển lịch sử của thế giới sinh vật.

• thuyết địa lý chinh trị:

  nd. Thuyết chính tri dựa vào những lý do địa lý để bào chữa cho chính sách bành trướng của các nước đế quốc.

• thuyết đô mi nô:

  pd. Thuyết cho rằng sự sụp đổ của một chế độ xã hội - chính trị ở nước này sẽ gây ra những sự sụp đổ tương tợ ở các nước láng giềng giống như một hàng quân đô mi nô dựng đứng sẽ đổ nếu thúc đổ quân đầu tiên.

• thuyết giáo:

  hdg.1. Giảng giải về giáo lý, về đạo lý.
  2. Giảng giải dài dòng, với những lý lẽ xa vời. Thuyết giáo về lý tưởng sống.

• thuyết hỗ trợ:

  nd. Thuyết cho rằng hỗ trợ là tính có sẵn của động vật cùng loài, động vật tồn tại và tiến hóa được là nhờ biết hỗ trợ nhau.

• thuyết hữu thần:

  nd. Thuyết tôn giáo cho rằng vũ trụ là do các vị thần lập ra, xếp đặt, điều khiển.

• thuyết khách:

  hdg. Dùng tài ăn nói để khiến người khác nghe theo. Vua cử người đi thuyết khách.

• thuyết không thể biết:

  nd.x. Thuyết bất khả tri.

• thuyết lý:

  hdg. Dùng lý luận thuần túy để giảng giải về một vấn đề. Thuyết lý dài dòng.

• thuyết Men-thớt (Malthus).:

  Thuyết do Men-thớt chủ xướng cho rằng thức ăn trên thế giới tăng theo cấp số cộng mà dân số lại tăng theo cấp số nhân nên không thể tránh khỏi đói nghèo nếu không có giảm dân số do chiến tranh, nạn đói, bệnh dịch hay sự hạn chế sinh đẻ.

• thuyết minh:

  hdg. Nói hay chú thích cho hiểu rõ hơn về những sự kiện. Bản vẽ thiết kế có thuyết minh. Thuyết minh phim.

• thuyết nhất thần:

  nd. Thuyết tôn giáo cho rằng trong vũ trụ chỉ có một vị thần.

• thuyết pháp:

  hdg. Giảng giáo lý cho tín đồ đạo Phật. Nhà sư thuyết pháp.

• thuyết phục:

  hdg. Làm cho thấy đúng mà tin theo, làm theo. Hành động gương mẫu có sức thuyết phục.

• thuyết tiền định:

  nd. Thuyết cho rằng mọi việc đều được tạo hóa quyết định và sắp xếp từ trước.

• thuyết tiến hóa:

  nd. Thuyết cho rằng do kết quả của sự phát triển tự nhiên và có tính chất lịch sử mà các sinh vật thay đổi và tiến hóa không ngừng.

• thuyết trình:

  hdg. Trình bày rõ ràng một vấn đề trước nhiều người. Thuyết trình dự án xây dựng mới.

• thuyết trình viên:

  hd. Người đứng ra thuyết trình.

• thuyết tự sinh:

  nd. Thuyết cho rằng các sinh vật có thể tự nhiên sinh ra từ vật chất vô cơ.

• thuyết tương đối:

  nd. Lý thuyết vật lý do nhà vật lý Đức Ai-stai (Einstein) đề xướng cho rằng sự vận động, tốc độ, khối lượng v.v... có tính chất tương đối và vạt chất, không gian, thời gian phụ thuộc lẫn nhau.

• thừa nhận:

  hdg.1. Chịu nhận là mình đã có khuyết điểm, sai lầm. Thừa nhận khuyết điểm của mình. Thừa nhận mình sai.
  2. Đồng ý nhận là đúng sự thật, hợp lý. Thừa nhận quyền tự quyết của các dân tộc.

• thực hành:

  hdg. Làm thực, làm thành sự việc. Lý thuyết và thực hành. Thực hành tiết kiệm.

• tiền định luận:

  hd.x.Thuyết tiền định.

• tiến hóa luận:

  hd.x.Thuyết tiến hóa.

• tiền kiếp:

  hd. Kiếp trước, theo thuyết luân hồi của Phật giáo. Nợ tiền kiếp.

• tiền thân:

  hd.1. Bản thân ở kiếp trước theo thuyết luân hồi của đạo Phật.
  2. Hình thức tổ chức trước kia trong quan hệ với hình thức phát triển về sau. Tổ chức tiền thân của Hôi Nhà Văn.

• tiêu đề:

  hd.1. Lời ghi để gợi sự chú ý. Quyển truyện có tiêu đề “Tiểu thuyết tâm lý”.
  2. Phần in sẵn bên trên các giấy tờ hành chính hay giao dịch thương mại. Giấy viết thư có tiêu đề ghi rõ địa chỉ.

• tính chất :

  hd. Đặc điểm riêng của sự vật hiện tượng. Phân tích tính chất và mức độ của một khuyết điểm. Một hiện tượng có tính chất tạm thời.

• toàn bích:

  ht. Hòn ngọc không vết; ngb. Hoàn toàn, không có khuyết điểm. Bài thơ toàn bích.

• tội :

  nd.1. Hành vi phạm pháp đáng bị xử phạt. Mắc tội tham nhũng. Lập công chuộc tội.
  2. Hành vi trái với đạo đức, tôn giáo. Tội loạn luân. Đến nhà thờ xưng tội.
  3. Khuyết điểm đáng khiển trách. Bị mắng vì tội nói láo.

• tồn tại:

  hIđg.1. Có thật. Sự tồn tại và phát triển của xã hội.
  2. Chưa mất đi, chưa được giải quyết. Đang tồn tại nhiều khuyết điểm.
  IId.1. Thế giới khách quan. Tư duy và tồn tại.
  2. Vấn đề tồn tại (nói tắt). Khắc phục các tồn tại.

• tơ hồng:

  nd.1. Sợi chỉ đỏ, biểu trưng tình duyên do trời định theo một truyền thuyết Trung Quốc. Lễ tơ hồng (lễ kết hôn).
  2. Ông tơ hồng: nguyệt lão. Tế tơ hồng.

• trăng khuyết:

  nd. Trăng vào những đêm hạ tuần tháng âm lịch, khuyết dần.

• trần thuyết:

  hđg. Như Thuyết trình.

• tri hành:

  hdg. Hiểu biết và thực hành. Thuyết tri hành hợp nhất của Vương Dương Minh.

• triết lý:

  hId. 1. Lý luận triết học. Triết lý Nho giáo.
  2. Quan niệm chung về những vấn đề nhân sinh và xã hội. Triết lý bi quan yếm thế.
  IIđg. Thuyết lý về những vấn đề nhân sinh và xã hội. Ông ấy hay triết lý dài dòng về những vấn đề tầm thường.

• triết thuyết:

  hd. Học thuyết triết lý. Triết thuyết của Ka

• trinh thám:

  hIđg. Dò xét, thám thính. Máy bay trinh thám.
  IId. Mật thám hay thám tử. Lính trinh thám. Nhà trinh thám.
  IIIt. Có nội dung kể những vụ án ly kỳ và hoạt động của thám tử điều tra, tìm thủ phạm. Tiểu thuyết trinh thám. Phim trinh thám.

• trọng lượng:

  hd.1. Sức nặng của một vật. Tăng trọng lượng gia súc.
  2. Sức thuyết phục cao. Một luạn chứng có trọng lượng.

• truyền thuyết:

  hd. Những điều truyền miệng từ đời nầy sang đời kia. Truyền thuyết về nguồn gốc dân tộc.

• trường thiên:

  hd. Chỉ tác phẩm văn học dài. Thơ trường thiên. Tiểu thuyết trường thiên.

• tụ huyết trùng:

  hd. Bệnh dịch của gia súc, gây tụ máu, xuất huyết ở các khí quản.

• tự phê bình:

  hdg.1. Tự nêu ra, phân tích và đánh giá ưu khuyết điểm của mình. Ban lãnh đạo đã nghiêm túc tự phê bình.

• tự thuật:

  hdg. Mình thuật chuyện của mình. Một quyển tiểu thuyết viết lối tự thuật.

• tương đối luận:

  hd.x. Thuyết tương đối.

• ứng dụng:

  hdg. Đem lý thuyết ra dùng thích ứng với thực tế. Ứng dụng nguyên tắc đòn bẫy.

• ưu khuyết điểm:

  hd. Ưu điểm và khuyết điểm. Tình bày rõ ưu khuyết điểm của mình trước tập thể.

• văn xuôi:

  nd. Văn viết thường , không có niêm luật âm điệu như thơ. Tiểu thuyết thường viết bằng văn xuôi.

• vô thần luận:

  hd.x.Thuyết vô thần.

• xây dựng:

  nđg.1. Làm nên một công trình kiến trúc. Xây dựng nhà cửa. Xây dựng một cung văn hóa. Công nhân xây dựng.
  2. Làm cho thành một tổ chức hay một chính thể xã hội chính trị kinh tế. Xây dựng chính quyền. Xây dựng gia đình. Xây dựng con người mới.
  3. Tạo ra cái có ý nghĩa trừu tượng. Xây dựng cốt truyện. Xây dựng một học thuyết mới.
  4. Xây dựng gia đình. Chưa xây dựng với ai.
  5. Muốn làm cho tốt hơn. Góp ý phê bình trên tinh thần xây dựng.

• xuất hiện:

  hdg.1. Hiện ra. Trên trời, một máy bay xuất hiện.
  2. Sinh ra, hình thành. Một học thuyết mới xuất hiện.

• xuê xoa:

  nt. Dễ dãi, chỉ cốt cho êm chuyện. Xuê xoa trước khuyết điểm của nhau.

• xử trí:

  hdg.1. Giải quyết vấn đề cụ thể do tình hình đưa đến. Xử trí trong tình huống phức tạp.
  2. Áp dụng biện pháp về tổ chức đối với người có khuyết điểm lớn. Tùy lỗi nặng nhẹ mà xử trí.

• xướng:

  nđg.1. Hô to lên từng tên, từng mục. Mở sổ xướng tên từng người.
  2. Nêu ra, đề ra trước tiên. Xướng một học thuyết mới.
  3. Đọc to giọng, rõ âm và ngân nga ở những chỗ cần thiết. Diễn viên tuồng xướng mấy câu thơ.

• ý chí luận:

  hd. Thuyết cho rằng ý chí con người quyết định tất cả.

MUA THỈNH KINH SÁCH PHẬT HỌC

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH