• ấu:

  nd. Cây mọc ở nước, quả màu tím đen, có hai gai nhọn và to dáng như sừng, bên trong có chất bột ăn được. Thương nhau trái ấu cũng tròn (tng).

• bà ba:

  nd. 1. Tiếng xưa ở miền Nam chỉ xứ Mã lai. Bậu có thương qua, khăn bà ba đừng đội, phường hát bội đừng mê, bài cách tê đừng đánh (cd).
  2. Quần áo vốn kiểu Nam Bộ, áo cánh tay dài rộng, tà xẻ thấp và quần dài không túi, cạp rộng luồn dải rút. Áo bà ba cái ngắn cái dài, sao anh không bận bận chi hoài áo bành tô ? (Cd).

• bo siết:

  nđg. Hà tiện, chắt bóp quá đáng. Bo siết từng đồng.

• bồi bổ:

  hđg. Phụ thêm chất bổ. Bồi bổ thân thể.

• cải lương :

  hIđg. Sửa đổi cho tốt hơn. Cải lương tục lệ hương thôn.
  IId. Cách diễn tuồng theo một lối được sửa đổi cho hợp, cho hay hơn xuất phát từ 1920 ở Nam Bộ về sau trở thành một nghệ thuật diễn tuồng đặc biệt của Nam Bộ như hát chèo của Bắc bộ, hát bội của Trung Bộ.

• cầm chầu :

  nđg. Điểm trống thưởng thức và giữ nhịp cho buổi hát bội.

• chác :

  nđg. 1. Mua, đổi, đưa về cho mình. Bán chác, Đổi chác. Công đâu đi chác tiếng ghen vào mình (c.d). Kiếm chác: kiếm lời nhỏ.
  2. Xước đi một miếng, cắt, chặt bớt (có nơi gọi là chạc). Chác một phần cây.

• chắt bóp :

  nđg. Bòn mót để dành dụm từng ít một. Chắt bóp trong nhiều năm mới có được.

• chắt lót :

  nđg. Như Chắt bóp.

• chân chỉ hạt bột:

  nt&p. Rất chân chỉ. Con người chân chỉ hạt bột.

• chầu :

  nd. 1. Một buổi vui chơi ăn uống. Đãi một chầu phở, một chầu xi-nê. 2. Trống chầu. Cầm chầu trong suất hát bội.

• củn:

  nd. Đồ mặc để biểu diễn của hát bội.

• đàn sến:

  nd. Đàn hai dây, thùng hình múi ghép tròn, cần dài, phím cao, thích hợp với những điệu nhạc vui, thường dùng trong các ban nhạc hát bội ở miền Nam.

• điệp :

  nd. 1. Động vật thân mềm, có hai vỏ mỏng sống ở biển. 2. Chất bột trắng chế từ vỏ điệp, dùng làm trắng mịn và óng ánh, dùng trong ngành giấy và khắc gỗ dân gian.

• đui đèn:

  pd. Bộ phận để giữ chặt bóng đèn điện và tiếp điện cho đèn.

• gánh:

  nd. Đoàn hát. Gánh cải lương. Gánh hát bội.

• giáo đầu:

  nđg. Mở đầu biểu diễn (thường nói về tuồng hát bội). Giáo đầu mấy câu rồi đánh nhau.

• hát bóng:

  nđg. Như Chiếu bóng. Đi coi hát bóng.

• hát nam:

  nd. Điệu hát bội, phổ thơ lục bát hay song thất lục bát lời toàn nôm. Hát Nam chia ra hai lối: Hát Nam Ai với giọng buồn như khi trong nước nguy biến, lúc chia tay; Hát Nam Xuân với giọng nhẹ nhàng, có phần vui, như khi dạo chơi trong vườn, trên đường về nhà của thí sinh vừa thi đỗ.

• hát tẩu mã:

  nd. Điệu hát bội hát khi lên ngựa và lên roi cho ngựa chạy.

• hát tuồng:

  nd.x.hát bội.

• hồ :

  nđg. Làm thấm đều một lớp nước có pha chất bột hoặc keo vào sợi dệt hay vải. Hồ sợi vải. Áo sơ-mi trắng hồ lơ.

• huỳnh tinh:

  hd. Cây thuộc họ hành tỏi, củ hình thoi chứa nhiều chất bột, để ăn và làm thuốc. Bột huỳnh tinh. Cũng gọi Hoàng tinh.

• kép:

  nd.1. Diễn viên nam trong hát bội, cải lương.
  2. Người làm nghề đệm đàn cho hát văn, hát ả đào.
  3. Tình nhân nam. Đi với kép suốt ngày.

• lương thực:

  hd. Thức ăn có chất bột như gạo, ngô, khoai, sắn. Cây lương thực.

• màu bột:

  nd. Chất bột màu, trộn với keo để vẽ. Tranh màu bột.

• màu mỡ:

  nt. Tốt, nhiều chất bổ cho cây cối. Đất màu mỡ.

• nhất:

  hIs. Một. Quần áo chỉ có nhất bộ.
  IIt. Ở vị trí trên hết, cao hơn hết. Hạng nhất.
  IIIp. Ở mức độ cao hơn hết. Học sinh giỏi nhất lớp. Sức khỏe là cần nhất.

• nhưng :

  nd. Thầy tuồng để nhắc tuồng cho đào kép thời trước. Ông nhưng hát bội.

• phát :

  nđg.1. Đưa cho, cấp cho từng người theo chế độ chung. Phát lương. Phát thưởng.
  2. Chặt ngang với lưỡi dao dài. Phát cỏ. Phát bờ rào. Phát quang.
  3. Đánh bằng bàn tay. Phát đen đét vào lưng.

• rượu:

  nd.1. Chất lỏng, vị cay nồng, thường cất từ chất bột hay trái cây đã ủ men. Rượu nếp. Cất rượu. Say rượu.
  2. Tên gọi chung những hợp chất hữu cơ có tính chất như rượu.

• ta nanh:

  pd. Chất bột màu hơi vàng lấy ở vỏ cây hoặc lá cây, dùng để thuộc da và làm dược liệu.

• tẩu mã:

  hd. Ngựa chạy, chỉ một điệu hát rất linh hoạt trong hát bội và ca Huế.

• tếu:

  nIt. Làm vui nhộn, thiếu nghiêm chỉnh. Tếu với nhau cho vui. Anh chàng tếu nhất bọn.
  IIp. Nông nổi, thiếu nghiêm chỉnh, không thực tế. Lạc quan tếu.

• than gầy:

  nd. Than đá có ít chất bốc nhiệt lượng cao, cháy có ngọn lửa ngắn.

• than luyện cốc:

  nd. Than mỏ nhiều chất bốc, dùng chưng thành than cốc.

• than mỡ:

  nd. Than đá chứa nhiều chất bốc, cháy có ngọn lửa dài, có thể chưng thành than cốc.

• than nâu:

  nd. Than mỏ màu nâu đen, nhiều chất bốc.

• thầy tuồng.:

  nd. Người viết tuồng và làm đạo diễn cho một gánh hát bội hoặc cải lương thời xưa.

• thiết :

  nđg. Thắt chặt vào. Thiết chặt bó rạ.

• tinh bột:

  nd. Chất bột trắng và mịn có nhiều trong hạt ngũ cốc và trong một số loại củ, quả. Thức ăn có tinh bột.

• tổ :

  nd.1. Người được coi là người đầu tiên lập ra một dòng họ. Giỗ tổ. Nhà thờ tổ.
  2. Người sáng lập, gầy dựng ra một nghề. Ông tổ nghề rèn. Bàn thờ tổ của đoàn hát bội.

• trống chầu:

  nd. Trống lớn đánh theo nhịp hát trong hát bội.

• tuồng:

  nd. Kịch hát dân tộc cổ truyền. Cũng gọi hát bội. Đi xem tuồng. Diễn viên tuồng.

• va zơ lin:

  pd. Hợp chất hữu cơ giống mỡ đặc, lấy từ dầu mỏ, dùng làm chất bôi trơn.

• xung động:

  hId. Luồng kích thích lan từ nơi này đến nơi khác của cơ thể. Xung động thần kinh.
  IIt. Có tính chất bột phát do kích động mạnh. Hành vi xung động.

• ý dĩ:

  hd. Cây bo bo, hạt bo bo.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH