• ả :

  nt. Chỉ nải chuối ở đầu quày và lớn nhất quày. Nải ả.

• bánh giò:

  nd. Bánh làm bằng bột gạo tẻ, có nhân thịt, hành, mộc nhĩ, gói lá chuối thành hình củ ấu, luộc chín.

• bánh mật :

  nd. Bánh làm bằng bột nếp trộn với mật, có nhân đậu xanh hay đậu phộng, gói bằng lá chuối khô, hấp chín.

• bánh nếp:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp, nhân đậu xanh và mỡ hoặc nhân thịt, gói lá chuối hấp chín.

• bắp chuối:

  nd. 1. Hoa chuối còn lại sau khi sinh buồng chuối. Rau sống bắp chuối.
  2. Bắp thịt ở cẳng chân, giống như cái bắp chuối.

• bẹ :

  dt. Phần của lá cây thuộc loại cau, tre, chuối v.v... bao quanh thân cây. Bẹ chuối, bẹ cau.

• be bét:

  nt&p. Hư hỏng nhiều đến mức nát ra, tồi tệ. Công việc be bét. Quả chuối nát be bét. Rượu chè be bét.

• bói:

  nđg. Sinh trái lần đầu; trái bắt đầu chín trên cây. Chuối chín bói.

• bồ đề:

  phd. Tên một loại cây lớn có quả dùng làm chuỗi tràng hạt, thường trồng ở chùa miếu. Theo tích còn truyền lại, Thích-Ca Mâu-ni đã ngồi tu niệm và đã thành chính quả dưới gốc bồ đề, nên bồ đề thường dùng để chỉ nơi tu hành. Cùng nhau nương cửa bồ đề (Ng. Du).

• cán :

  nd. Chuôi để cầm. Cán dao. Cán rựa. Cán cờ. Cán viết.

• chát xít:

  nt. Chát đến mức lưỡi như bị se lại, không nuốt đươc. Chuối xanh chát xít.

• chiết. :

  1. San, sớt vật lỏng từ bình này qua chai kia. Chiết rượu vào chai nhỏ.
  2. Bứng bớt cây ở chỗ quá rậm để trồng qua chỗ khác. Chiết chuối con, chiết hoa vạn thọ.
  3. Cắt một nhánh hai một phần cây để trồng. Chiết cam. Trồng bằng cách chiết.

• chín muồi:

  nđg. Chín hết mức, phát triển đầy đủ để chuyển trạng thái. Quả chuối đã chín muồi. Điều kiện phát động đã chín muồi.

• chuỗi:

  nd. Nhiều hạt xâu thành dây, nhiều cái tiếp nối nhau. Xâu chuỗi ngọc. Chuỗi ngày thơ ấu.

• chuối:

  nd. Cây ăn quả nhiệt đới, thân hình trụ, lá có bẹ, quả xếp thành buồng gồm nhiều nải. Trồng chuối: chống tay xuống đất, đưa thẳng hai chân lên trời. Chuối cau: Chuối quả nhỏ mập, thịt hơi nhão, vị ngọt, thơm, có hai loại: cau mẵn và cau lai. Chuối cơm: Chuối nhỏ trái, quả to hơn chuối cau, thịt chắc hơn nhưng không ngon bằng. Chuối bom: Quả nhỏ nhưng to hơn chuối cau, thịt chua. Không thơm như chuối cau. Chuối chà: Quả nhỏ như chuối cau nhưng dài hon, thịt dẻo và thơm. Chuối chua: Quả giống như chuối cau nhưng to hơn, lúc mới chín ăn chua, lúc chín muồi ngọt và thơm. Chuối chát: chuối sứ ăn sống nên có vị chát. Chuối dại: Chuối hoang ở rừng. Chuối chiên: Chuối chín tẩm bột chiên với mỡ hay dầu. Chuối già: Chuối quả dài, thịt mềm, vị ngon, khi chín nhiều thì vỏ có lốm đốm như trứng quốc (miền Trung gọi là chuối bà lùn). Chuối khô: Chuôi phơi khô. Chuối hột: Quả có nhiều hột, vị ngon. Chuối lá: Chuối vỏ dày, thật chín mới ăn được và rất hiền. Chuối lửa: Chuối quả đỏ như lửa khi chiín. Chuối mật: Chuối quả lớn, vỏ khi chín thì đỏ bầm, vị rất ngọt. Chuối mọi: Chuối nhỏ, ăn không được ngon. Chuối ngự: Quả nhỏ khi chín vỏ rất mỏng, màu vàng, thịt chắc và thơm, ngày xưa vua thường dùng. Chuối rẽ quạt: Cây cùng họ với chuối, thân có những vết sẹo lá rụng, lá mọc thành hai dãy tỏa ra như nan quạt trồng làm cảnh. Chuối sứ: Cũng gọi Chuối xiêm, Chuối mốc có thể ăn sống (chuối chát) chiên hay phơi khô khi chín (chuối khô, chuối chiên). Chuối tây: Thứ chuối quả lớn, vị như chuối lá. Chuối tiêu: thứ chuối quả dài nhỏ, khi chín thì vỏ lốm đốn, vị ăn tuyệt ngọt. Chuối trứng quốc: Chuối khi chín thì vỏ lốm đốm như trứng con chim quốc.

• chuội:

  nđg.1. Luộc sơ: Chuội cá.
  2. Trụng nước sôi cho trắng: Chuội tơ.

• cười:

  nđg 1 (ht tiếu). Nhếch môi hoặc há miệng lộ vẻ vui hay có một ý tứ gì khác: Chưa nói đã cười, chưa đi đã chạy, thứ người hư thân (t.ng). Cười bả lả: cười muốn giải hòa. Cười bò càng, cười bò kềnh: cười lăn ra. Cười duyên: Cười làm duyên kín đáo. Cười gằn: Cười thành tiếng ngắn để mỉa mai, tỏ sự bực tức. Cười góp: cười theo người khác. Cười gượng: cố giả vờ cười. Cười huề: cười bả lả. Cười khan, cười lạt: cười lấy lệ. Cười khà: cười thành tiếng thích thú. Cười khẩy: cười nhếch mép vẻ khinh thường. Cười khì: cười cố tâm hoặc cười ngu ngốc. Cười khúc khích: cười nho nhỏ và bụm miệng lại làm bộ như không cho nghe. Cười lả lơi, cười lẳng: cười có vẻ cớt nhả, không đứng đắn. Cười mỉm, cười mím chi, cười miếng chi: cười không có tiếng, không mở miệng. Cười mơn: cười lấy lòng. Cười mát: cười nhếch mép tỏ vẻ khinh hay hờn giận. Cười mũi: Cười ngậm miệng, chỉ phát ra vài tiếng ở mũi tỏ ý coi khinh. Cười nịnh: cười giả dối để lấy lòng. Cười nụ: Cười chúm môi lại, không thành tiếng, tỏ sự thích thú một mình hay tỏ tình kín đáo. Cười ngất: cười lớn tiếng từng chuỗi dài, tỏ ý thích thú. Cười nhạt: cười nhếch mép, tỏ ý không bằng lòng hay khinh bỉ. Cười như nắc nẻ (hay Cười nắc nẻ): cười giòn từng tràng như bướm nắc nẻ đập cánh. Cười ồ: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to, do thích thú đột ngột hoặc để trêu chọc mua vui. Cười phá: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to thành chuỗi dài vì rất thích thú một cách đột ngột. Cười ra nước mắt: Gượng cười trong khi đáng lẽ phải khóc. Cười rộ: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to thành một chuỗi dài. Cười ruồi: cười chúm môi, do điều thích thú riêng. Cười sằng sặc (hay Cười sặc): cười thành tràng thoải mái. Cười tình: cười hé miệng để tỏ tình. Cười trừ: cười để tránh phải trả lời. Cười tủm: cười mỉm một cách kín đáo. Cười vỡ bụng: cười to thành chuỗi dài. Cười xòa: cười thành tiếng vui vẻ.
  2. Trêu ghẹo, ngạo nghễ: Cười người chớ khá cười lâu, Cười người hôm trước hôm sau người cười (c.d). Cười chê: cười để ngạo. Anh làm chi, cho thiên hạ cười chê, Trai khôn sao dễ dụ, si mê chi gái nạ dòng (c.d). Cười cợt: trêu ghẹo.

• cườm :

  nd. 1. Hạt nhỏ tròn bằng chai, bằng đá xâu thành chuỗi để đeo, để kết bông hoa: Chuỗi cườm, Giày cườm.
  2. Chùm lông có nhiều màu mọc thành vòng ở cổ một số giống chim. Chim cu cườm.

• dao :

  nd. Đồ bằng sắt có lưỡi dùng để cắt, thái. Dao vàng bò đãy kim nhung, Biết rằng quân tử có dùng ta chăng (t.ng). Lưỡi dao cạo: lưỡi lam. Cán dao: chuôi dao. Dao bài: dao có lưỡi hình lá bài. Dao bàn: dao nhỏ dùng ở bàn ăn. Dao bào: lưỡi dùng trong cái bào; thứ dao dùng để bào trái cây thành từng miếng nhỏ, thứ dao lưỡi rất mỏng hai cạnh đều bén dùng để cạo râu. Dao bảy: dao dài chừng bảy tấc ta. Dao bầu: dao lưỡi rộng, phần giữa phình ra. Dao bổ (bửa) củi: dao dùng để bổ củi. Dao cạo: dao để cạo râu. Dao cau: dao để bửa cau. Dao cầu: dao thái thuốc bắc. Dao con: dao nhỏ. Dao cưa: cái cưa. Dao chìa vôi: dao nhỏ có đầu giẹp nhọn để bôi vôi vào lá trầu. Dao díp: dao nhỏ xếp được (dao nhíp). Dao găm: dao mũi nhọn dùng để đâm. Dao khắc: dao để khắc, chạm. Dao mổ: dao dùng trong việc mổ xẻ. Dao nạo: dụng cụ một đầu tròn có răng cưa, dùng để nạo dừa, nạo khoai. Dao nhíp: như dao díp. Dao pha: dao lớn để chặt, cắt, chẻ, thái... Dao phay: dao lớn dùng làm cá. Dao quắm: dao mũi vểnh lên. Dao rọc: dao dùng rọc giấy. Dao rựa: như Dao pha. Dao tu: thứ dao dài bén để chặt cây. Dao trổ: như Dao khắc. Dao vọ: dao đầu mũi cong. Dao vôi: như dao chìa vôi.Dao xén: như Dao cắt, Dao xắt: dao để thái thuốc bắc (cũng gọi Dao tể). Dao xếp: như Dao nhíp. Dao yếm: có hình dạng như dao bầu nhưng to hơn, dùng trong việc bếp núc.

• động hình:

  hd. Chuỗi hành động đáp ứng diễn ra theo trình tự không thay đổi do lặp đi lặp lại nhiều lần trong hoàn cảnh nhất định. Động hình là cơ sở sinh lý của thói quen.

• gáy:

  nđg. Chỉ một số loài chim và dế phát ra một chuỗi âm thanh cao thấp, nhịp nhàng. Gà gáy sáng. Dế gáy.

• hàng nàm:

  nt. Còn non. Chuối hàng nàm. Đang còn trong bào thai. Nai hàng nàm. Bò hằng nàm.

• háp :

  nt.1. Chỉ cây cối, hoa quả bị khô héo, thiếu nhựa sống. Chuối chín háp.
  2. Chỉ người chưa lớn tuổi nhưng khô gầy như người già. Anh chàng già háp.

• hót :

  nđg.1. Chỉ chim kêu thành chuỗi những tiếng cao và trong như có làn điệu. Tiếng hót của khướu.
  2. Nói để tâng công, nói nịnh. Hót với cấp trên.

• keo tơ:

  nd. Chất dính bọc ngoài sợi tơ do tằm tiết ra. Chuội (luộc sơ) keo tơ trước khi nhuộm.

• lẹo:

  nt. Chỉ quả sinh ra dính liền với nhau, sinh đôi. Chuối lẹo.

• liên cầu khuẩn:

  hd. Vi khuẩn hình cầu xếp thành chuỗi thường ký sinh ở da và niêm mạc của người, động vật.

• liên hoàn:

  ht. Các phần, các bộ phận riêng rẽ kế tiếp nhau tạo thành một chuỗi thống nhất. Các biện pháp liên hoàn của kỹ thuật trồng lúa. Bài thơ liên hoàn.

• lời :

  nd.1. Chuỗi tiếng phát ra mang nội dung trọn vẹn nhất định. Xin nói vài lời. Mượn bút thay lời.
  2. Nội dung lời nói. Vâng lời cha mẹ. Nhạc và lời của bài hát. Nói lời thì giữ lấy lời.

• lùn :

  nt. 1. Có chiều cao dưới mức bình thường. Người lùn quá. Cao chê ngỏng, thấp chê lùn (t.ng).
  2. Nói về cây trồng thuộc giống có chiều cao dưới mức bình thường. Chuối tiêu lùn. Tre lùn.

• lũn :

  nt. Nhũn. Chuối chín nhũn.

• mẫm:

  nt. Béo tròn, đầy đặn. Béo mẫm. Buồng chuối mẫm quả.

• móc xích:

  nId. Đốt móc vào với các đốt khác trong một dây xích. IIđg. Nối liền thành chuỗi dắt dây với nhau. Móc xích các vấn đề, các sự kiện với nhau để tìm ra đầu mối.

• mỏng:

  nt. 1. Có bề dày nhỏ hơn mức bình thường hay nhỏ hơn so với các vật khác. Vải mỏng. Chuối mỏng vỏ.
  2. Dàn thưa ra, phân tán ra. Dàn mỏng lực lượng. Đám đông tản mỏng ra.

• muồi :

  nt&p.1. Chín muồi (nói tắt). Chuối đã muồi.
  2. Chỉ giấc ngủ rất ngon, rất say của em bé. Ru em, em ngủ cho muồi.
  3. Chỉ cách khóc biểu lộ tất cả nỗi đau đớn. Khóc muồi.

• nải:

  nd. Chùm quả chuối xếp thành tầng trong buồng chuối.

• nạm:

  nđg. Gắn kim loại hay đá quý lên đồ vật để trang trí. Chuôi gươm nạm bạc.

• ngự :

  nIt. Dành riêng cho vua. Thuyền ngự. Chuối ngự.
  IIđg. Chỉ những hoạt động, thường là đi lại của vua. Vua ngự ra. Vua ngự lên lầu.

• ngữ cảnh:

  hd. Tổng thể những đơn vị đứng trước và sau một đơn vị ngôn ngữ đang xét, qui định ý nghĩa và giá trị cụ thể của đơn vị ấy trong chuỗi lời nói. Căn cứ vào ngữ cảnh mà giải thích nghĩa của một từ.

• ngữ đoạn:

  hd. 1. Tổng hợp nhiều yếu tố tạo thành một đơn vị trong chuỗi lời nói. “Đời sống xã hội”, “anh ấy tốt” là những ngữ đoạn.
  2. Tổ hợp làm thành một đơn vị ngữ pháp và bản thân đơn vị này là thành tố của một đơn vị ngữ pháp ở bậc cao hơn. Câu “Tác phẩm này chưa mấy phổ biến” là một đơn vị ngữ pháp gồm ngữ đoạn danh từ “Tác phẩm này” và ngữ đoạn tính từ “chưa mấy phổ biến”.

• nham:

  nd. Món ăn làm bằng bắp chuối hay một số loại rau ghém thái nhỏ trộn với vừng và khế hay chanh.

• nhảy :

  nđg. 1. Co chân lại mà cất mình lên vượt qua một khoảng cách. Nhảy qua hàng rào. Nhảy cao. Nhảy sào: lấy cây sào chống mà nhảy.
  2. Di chuyển rất nhanh đến một vị trí. Thấy đánh nhau, nhảy vào can.
  3. Chuyển đổi sang vấn đề khác. Từ chuyện nọ nhảy sang chuyện kia.
  4. Bỏ qua một vị trí để chuyển sang vị trí kế tiếp. Viết nhảy dòng. Học nhảy lớp.
  5. Khiêu vũ. Thi nhảy đẹp.
  6. Lẹo, giao cấu (nói về thú vật). Bò mới nhảy đực.
  7. Sinh thêm cây. Chuối nhảy con.

• nhũn :

  nt.1. Quá mềm, nhão ra. Chuối chín nhũn.
  2. Tỏ ra mềm mỏng vì phải nhịn. Đuối lý đành phải xử nhũn.

• nục :

  nt. Chín kỹ đến mức nhừ nát. Cá kho thật nục. Chuối chín nục.

• ông ổng:

  nt. Chỉ tiếng chó sủa hay tiếng tuôn ra thành chuỗi to trầm, khó nghe. Chó sủa ông ổng. Hát ông ổng đến khó chịu.

• rách bươm:

  nt. Rách thành nhiều mảnh. Quần áo rách bươm. Tàu lá chuối rách bươm.

• rừng:

  nId.1. Chỗ cây cối mọc mênh mông sầm uất. Thả cọp về rừng.
  2. Tập hợp nhiều vật san sát nhau. Rừng cờ hoa, biểu ngữ. Cả một rừng người.
  IIt.Sống hay mọc hoang trong rừng. Gà rừng. Hoa chuối rừng.

• thang âm:

  nd. Chuỗi âm thanh lên hay xuống từng bậc.

• tràng:

  nd.1. Xâu chuỗi gồm nhiều vật nhỏ kết buộc lại với nhau thành vòng, thành dây dài. Tràng pháo.
  2. Chuỗi âm thanh phát ra liên tục. Một tràng vỗ tay vang dội hội trường.

• tràng hạt :

  nd. Chuỗi hạt người đạo Phật lần từng hạt khi tụng kinh.

• tráng miệng:

  nd.1. Súc miệng sơ qua.
  2. Ăn bánh trái sau khi ăn cơm xong. Ăn quả chuối tráng miệng.

• trân châu:

  hd.1. Ngọc trai quý. Chuỗi hạt trân châu.
  2. Bột sắn viên tròn, sấy khô, dùng làm thức ăn, khi nấu chín thì trong suốt như hạt ngọc.

• trống khẩu:

  nd. Trống nhỏ, có chuôi cầm, đánh ở cả hai mặt. Cũng nói Trống lệnh.

• trứng cuốc:

  nt. Chỉ chuối chín tới mức vỏ chuyển sang màu vàng sẫm lốm đốm chấm nâu, trông tựa màu vỏ trứng chim cuốc. Chuối tiêu trứng cuốc.

• văn bản:

  hd.1. Bản viết hay in mang những gì cần ghi lại để làm bằng. Văn bản tiếng Việt của Hiệp định.
  2. Chuỗi ký hiệu ngôn ngữ làm thành một chỉnh thể mang một nội dung ý nghĩa trọn vẹn. Ngôn ngữ học văn bản.

• vũ cầu:

  hd. Lối đánh cầu bằng trái cầu có chuôi lông.

• xanh:

  nt.1. Có màu như màu của lá cây, của nước biển. Lũy tre xanh. Da xanh như tàu lá.
  2. Chỉ quả cây chưa chín, màu còn xanh. Chuối xanh.
  3. Chỉ tuổi đời còn trẻ. Tuổi xanh. Mái đầu xanh.

• xanh lè:

  nt.1. Xanh ngắt, trông khó chịu. Mắt xanh lè.
  2. Chỉ quả cây quá xanh, không ăn được. Chuối xanh lè.

• xâu :

  nIđg. Dùng dây hay que xuyên qua để giữ hay kết các vật lại với nhau. Xâu chuỗi hạt. Xâu mấy con cá lại.
  IId.1. Tập hợp những vật được xâu lại. Xâu chìa khóa.Xách xâu cá.
  2. Tập hợp nhiều người cùng một hạng không đáng kể, thành một đám, một dây. Kéo theo một xâu trẻ con.

• xâu chuỗi:

  nđg.1. Ghép lại thành một chuỗi, một tuyến. Xâu chuỗi các sự kiện.
  2.Từ người này liên hệ sang người khác xây dựng cơ sở vận động quần chúng tham gia cách mạng. Bắt rễ và xâu chuỗi.

• xoàn :

  nd. Kim cương. Chuỗi hột xoàn.

• xơ :

  nId. 1. Sợi dai lẫn trong phần nạc một số rau, củ hay trong vỏ một số quả. Xơ rau muống. Sắn nhiều xơ. Xơ mướp. Xơ dừa.
  2. Sợi giẹp chen từng đám giữa các múi mít. Xơ mít.
  IIt.1. Chỉ còn trơ những xơ, sợi vì mòn rách. Tàu lá chuối xơ tướp. Mũ đã xơ vành. Nghèo xơ.
  2. Chỉ các tế bào thoái hóa, cứng đi. Xơ cứng động mạch.

MUA THỈNH KINH SÁCH PHẬT HỌC

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH