• biện chứng pháp duy vật :

  nd. Phương pháp biện chứng theo chủ nghĩa duy vật.

• bôn-sê-vích. Nga:

  d&t. Đảng viên đảng Cộng sản Nga. Người Cộng sản theo chủ nghĩa bôn-sê-vich.

• cách mạng vô sản :

  nd. Cũng nói. Cách mạng xã hội chủ nghĩa: Cách mạng nhằm thủ tiêu chế độ người bóc lột người, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười 1917.

• cáo chung :

  hđg. Có dấu hiệu là đã chấm dứt. chủ nghĩa thực dân đã cáo chung.

• chiết trung chủ nghĩa :

  hd. chủ nghĩa cố gắng dung hòa tất cả học thuyết, xu hướng để tìm một lẽ chính hợp lý hơn cả và không thiên về một phía nào.

• chính thống:

  hd. Dòng chính của các đời vua, giềng mối chính của một tôn giáo, chủ nghĩa hay học phái. Phái chính thống.

• chủ nghĩa a-pac-thai:

  nd. chủ nghĩa phân biệt chủng tộc cực đoan nhất. Chính sách a-pac-thai của nước Cộng hòa Nam Phi.

• chủ nghĩa dân túy :

  nd. Trào lưu chính trị - xã hội ở nước Nga vào nửa sau thế kỷ XIX, cho rằng nước Nga có thể quá độ lên chủ nghĩa xã hội thông qua công xã nông thôn, không qua chủ nghĩa tư bản.

• chủ nghĩa duy lý :

  hd. Khuynh hướng triết học cho rằng lý trí là nguồn gốc và là tiêu chuẩn chân lý, đối lập với chủ nghĩa duy cảm (lấy cảm tính làm cơ sở).

• chủ nghĩa duy tâm :

  nd. Chỉ chung những học thuyết triết học cho rằng tinh thần ý thức, tư duy là cái có trước, còn vật chất tự nhiên là cái có sau, đối lập với chủ nghĩa duy vật.

• chủ nghĩa duy vật biện chứng :

  nd. Triết học của chủ nghĩa Mac - Lê nin, là sự thống nhất hữu cơ của chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng, là khoa học về những quy luật phát triển chung của tự nhiên, xã hội và tư duy.

• chủ nghĩa đế quốc:

  nd. Giai đoạn cao nhất của chủ nghĩa tư bản theo đó nước tư bản lớn mạnh tìm cách đặt một hay nhiều nước khác dưới sự lệ thuộc chính trị, kinh tế của mình.

• chủ nghĩa hiện thực:

  nd. Khuynh hướng văn học nghệ thuật cho rằng nhiệm vụ của mình là phản ánh hiện thực một cách đầy đủ, chân thật nhất. chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa.

• chủ nghĩa hiện thực phê phán :

  nd. Phương pháp sáng tác của chủ nghĩa hiện thực, vạch trần mặt xấu của xã hội cũ trong khi phản ánh thực tế xã hội một cách chân thật.

• chủ nghĩa quốc xã :

  nd. chủ nghĩa phát xít Đức.

• chủ nghĩa sinh tồn:

  nd.x. chủ nghĩa hiện sinh.

• chủ nghĩa sô-vanh :

  nd. Hình thức cực đoan của chủ nghĩa dân tộc, đề cao dân tộc mình, coi thường hay miệt thị các dân tộc khác.

• chủ nghĩa tả chân:

  nd.x. chủ nghĩa hiện thực.

• chủ nghĩa thực dân:

  nd. Chính sách của các nước tư bản chủ nghĩa bóc lột và áp bức nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc.

• chủ nghĩa thực dân mới:

  nd. Hệ thống những quan hệ kinh tế và chính trị bất bình đẳng mà các nước đế quốc áp đặt cho các nước đang phát triển và hình thức kiểm soát gián tiếp đối với các nước ấy, thay thế chủ nghĩa thực dân trước.

• chủ nghĩa tự do :

  nd. 1. Trào lưu chính trị và tư tưởng đấu tranh cho quyền tự do kinh doanh, chế độ đại nghị và chế độ dân chủ nói chung. 2. Tư tưởng tự do chủ nghĩa (x. Tự do chủ nghĩa).

• chủ nghĩa vị kỷ :

  nd. Tư tưởng chỉ biết lợi ích của cá nhân mình, đặt trên lợi ích của người khác, của xã hội, trái với chủ nghĩa vị tha.

• chủ nghĩa vị lai :

  nd. Khuynh hướng tiền phong chủ nghĩa trong văn học - nghệ thuật châu Âu đầu thế kỷ XX chủ trương xây dựng cái gọi là “nghệ thuật của tương lai, phủ nhận văn hóa truyền thống, ca tụng cái đẹp của công nghiệp máy móc và đô thị lớn, pha trộn tư liệu thực tế với chuyện hoang đường.

• chủ nghĩa vị tha :

  nd. Tư tưởng quan tâm một cách vô tư đến lợi ích của người khác, sẵn sàng vì người khác hy sinh lợi ích của cá nhân mình, trái vơi chủ nghĩa vị kỷ.

• chủ nghĩa xã hội:

  nd. Giai đoạn đầu của chủ nghĩa cộng sản, theo chủ nghĩa Mác.

• chủ nghĩa xã hội dân chủ :

  nd. Học thuyết cho rằng chủ nghĩa tư bản có thể chuyển biến hòa bình dần dần thành chủ nghĩa xã hội.

• chủ nghĩa xã hội khoa học:

  nd. Học thuyết Mác - Lê nin về cách mạng xã hội chủ nghĩa, về xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

• chủ nghĩa xét lại :

  nd. Khuynh hướng trong nội bộ phong trào công nhân chủ trương xem xét lại và thay thế chủ nghĩa Mác - Lê nin bằng những quan điểm cải lương, vô chính phủ, ý chí luận.

• chuyên chính :

  ht. Chính trị dùng quyền lực trấn áp giai cấp chống đối. Chuyên chính vô sản: Chính quyền của giai cấp công nhân thiết lập bằng cách mạng xã hội chủ nghĩa để xây dựng chủ nghĩa xã hội.

• chữ nghĩa :

  nd.1. Từ ngữ và nghĩa của nó. Văn chương không chỉ là vấn đề chữ nghĩa.
  2. Vốn học thức. Chữ nghĩa còn kém.

• cộng hòa:

  hIt. Nói về chính thể trong đó quyền lực tối cao thuộc về cơ quan do dân cử. Chế độ cộng hòa, Nước cộng hòa.
  IId. (Viết hoa kèm theo tên nước). Nước theo chế độ cộng hòa. Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

• cộng sản:

  hIt. 1. Có tính chất của chủ nghĩa Cộng sản, theo chủ nghĩa Cộng sản. Tư tưởng Cộng sản. Phong trào Cộng sản quốc tế.
  2. Thuộc về đảng Cộng sản. Đảng viên Cộng sản.
  IId. Người Cộng sản. Cộng sản chúng tôi không làm điều ấy.

• cộng sản chủ nghĩa :

  ht. Có tính chất của chủ nghĩa Cộng sản. Tư tưởng Cộng sản chủ nghĩa.

• dân chủ xã hội chủ nghĩa :

  nd. Chế độ dân chủ theo chủ nghĩa xã hội.

• dân túy :

  ht. Thuộc về chủ nghĩa dân túy, theo chủ nghĩa dân túy.

• duy cảm:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa duy cảm.

• duy linh :

  ht. Thuộc về chủ nghĩa duy linh.

• duy linh thuyết:

  hd.x. chủ nghĩa duy linh.

• duy lý :

  Thuộc về chủ nghĩa duy lý.

• duy lý thuyết:

  hd.x. chủ nghĩa duy lý.

• duy tâm:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa duy tâm.

• duy tâm thuyết (duy tâm luận) :

  hd.x. chủ nghĩa duy tâm.

• duy vật:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa duy vật.

• duy vật luận:

  hd.x. chủ nghĩa duy vật.

• duy ý chí :

  ht. Theo chủ nghĩa duy ý chí.

• đại đồng chủ nghĩa:

  hd. chủ nghĩa muốn đạt tới một thế giới đại đồng.

• đế quốc:

  hd. 1. Nước có hoàng đế, có vua.
  2. Nước theo chủ nghĩa đế quốc. Bọn đế quốc.

• đế quốc chủ nghĩa:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa đế quốc, có tính chất của chủ nghĩa đế quốc. Giai đoạn đế quốc chủ nghĩa của chủ nghĩa tư bản.

• độc thân:

  ht. Một mình, chưa có vợ, có chồng. chủ nghĩa độc thân.

• hẹp hòi:

  nt. Không rộng rãi trong cách nhìn, cách đối xử. Tư tưởng hẹp hòi. chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi.

• hiện sinh:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa hiện sinh. Thuyết hiện sinh.

• hiện tượng thuyết:

  hd. Thuyết cho rằng con người chỉ có thể biết được những hiện tượng chứ không thể biết bản chất của sự vật, nghĩa là cho rằng chỉ có hiện tượng là thực thể. Cũng nói chủ nghĩa hiện tượng.

• hình thức chủ nghĩa:

  ht. chủ nghĩa trọng hình thức bề ngoài, không quan tâm đúng mức đến nội dung. Xu hướng hình thức chủ nghĩa trong văn học.

• hòa bình chủ nghĩa:

  hd. chủ nghĩa cho rằng muốn hòa bình phải giải quyết những vụ xung đột bằng thương thuyết, chống bất kỳ loại chiến tranh nào.

• hoạt đầu:

  ht. Cơ hội chủ nghĩa môt cách đáng khinh. Phần tử hoạt đầu.

• hữu khuynh:

  .1. Khuynh hướng chính trị nghiêng về bên hữu, bảo thủ, không triệt để cách mạng. chủ nghĩa cơ hội hữu khuynh. Tư tưởng hữu khuynh.

• khách quan chủ nghĩa:

  ht. Có tính chất chủ nghĩa khách quan.

• lãng mạn:

  nt. 1. Thuộc chủ nghĩa lãng mạn, có tính chất của chủ nghĩa lãng mạn. Văn học lãng mạn. Nhà văn lãng mạn.
  2. Mong muốn lý tưởng hóa hiện thực, nuôi nhiều ước vọng xa xôi. Tuổi trẻ thường lãng mạn. Tư tưởng lãng mạn cách mạng.
  3. Suy nghĩ và hành động không thiết thực, thường nhằm thỏa mãn tình cảm cá nhân không lành mạnh. Tình yêu lãng mạn. Con người lãng mạn.

• lập thể:

  ht. Thuộc chủ nghĩa lập thể, theo chủ nghĩa lập thể. Bức tranh lập thể.

• lê-nin-nít:

  pd. Thuộc về chủ nghĩa Lê-nin, theo chủ nghĩa Lê-nin.

• lô-gích biện chứng:

  nd. Học thuyết lô-gích của chủ nghĩa duy vật biện chứng khoa học về các quy luật phát triển của thế giới khách quan và của nhận thức, và về các hình thức phản ánh sự phát triển đó vào trong tư duy.

• Mác-Lê:

  pt. Thuộc chủ nghĩa của Marx và Lénine. chủ nghĩa Mác-Lê.

• mác-xít:

  pt. Thuộc chủ nghĩa mác-xít. Văn hóa mác-xít.

• mẫu quốc:

  hd. Nước đế quốc đối với nước thuộc địa theo quan điểm của chủ nghĩa thực dân.

• ngụy trang:

  hdg. 1. Che phủ bên ngoài để cho địch khỏi nhận ra. Ngụy trang súng cao xạ bằng lá cây.
  2. Che giấu, làm cho không thấy thực chất xấu xa. chủ nghĩa cơ hội được ngụy trang bằng những ngôn từ cách mạng.

• nguyên lý:

  hd. 1. Luận điểm cơ bản của một học thuyết. Nguyên lý chủ nghĩa Mác-Lê-nin.
  2. Định luật cơ bản có tính chất tổng quát. Nguyên lý bảo toàn năng lượng.

• nhân đạo chủ nghĩa:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa nhân đạo cho rằng đạo làm người là phải đặt quyền lợi con người lên trên cả.

• nhân văn:

  ht. 1. Thuộc về văn hóa của loài người. Khoa học nhân văn.
  2. Nhân văn chủ nghĩa (nói tắt).

• nhân văn chủ nghĩa:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa nhân văn, có tính nhân văn.

• nhân vị:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa nhân vị.

• nô dịch:

  hIđg. Làm cho hoàn toàn phụ thuộc vào mình. chủ nghĩa đế quốc nô dịch các dân tộc nhỏ yếu.
  IIt. Mang tính chất nô lệ, phụ thuộc nước ngoài. Nền văn hóa nô dịch.

• nông trang tập thể:

  nd. Hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp tập thể ở một số nước xã hội chủ nghĩa giống như hợp tác xã cấp cao.

• phát-xít:

  pt. Thuộc về chủ nghĩa phát-xít.

• phép biện chứng duy vật:

  nd. Phép biện chứng dựa trên chủ nghĩa duy vật.

• quân phiệt:

  hId. Người theo chủ nghĩa quân phiệt.
  IIt. Dựa vào vũ lực để hành động một cách độc đoán, áp chế người khác. Tư tưởng quân phiệt.

• quốc gia:

  hId. 1. Nước. Các quốc gia độc lập. Nguyên thủ quốc gia.
  2. Nước nhà. Phụng sự quốc gia.
  IIt. Thuộc về quốc gia, theo chủ nghĩa quốc gia. Tính chất quốc gia. Tư tưởng quốc gia hẹp hòi.

• quốc tế:

  hId. Các nước trên thế giới trong quan hệ với nhau. Thời sự quốc tế. Sự chi viện của quốc tế.
  IIt.1. Thuộc về quan hệ giữa các nước. Mậu dịch quốc tế. Hội nghị quốc tế bảo vệ hòa bình.
  2. Thuộc về chủ nghĩa quốc tế, theo chủ nghĩa quốc tế. Tư tưởng quốc tế. Một chiến sĩ cách mạng quốc tế.

• quốc xã:

  ht. Thuộc về quốc xã chủ nghĩa phát xít Đức. Bọn Đức quốc xã.

• siêu hiện thực:

  ht.x.chủ nghĩa siêu thực.

• sở hữu toàn dân:

  nd. Quyền làm chủ thuộc về nhân dân do nhà nước xã hội chủ nghĩa đại diện.

• sợi chỉ đỏ:

  nd. Cái quán triệt từ đầu đến cuối và nổi bật. chủ nghĩa nhân đạo là sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ tác phẩm.

• thành lũy:

  hd. Công trình kiên cố để bảo vệ một vị trí. Tiến công vào thành lũy của chủ nghĩa thực dân.

• thuyết nhân quả:

  nd. 1. Quan niệm của chủ nghĩa duy vật cho rằng mỗi hiện tượng đều là kết quả của một nguyên nhân nhất định, nguyên nhân sinh ra kết quả và kết quả tác động lại nguyên nhân.
  2. Quan niệm của Phật giáo cho rằng nhân ở kiếp này sẽ tạo ra quả ở kiếp sau.

• thuyết thần bí:

  nd.x. chủ nghĩa thần bí.

• thực chứng luận:

  hd.x.chủ nghĩa thực chứng.

• thực dân:

  hd.1. Người nước tư bản, thống trị ở nước thuộc địa. Một thực dân cáo già.
  2. chủ nghĩa thực dân (nói tắt). Ách thực dân. Chính sách thực dân.

• thực dụng chủ nghĩa:

  hId. Như chủ nghĩa thực dụng.
  IIt.x.Thực dụng.

• trọng thương:

  ht. Chú trọng về thương mại. chủ nghĩa trọng thương.

• trung bình chủ nghĩa:

  nt. Có quan niệm sống và làm việc chỉ cần đạt mức trung bình, vừa phải. Tư tưởng trung bình chủ nghĩa trong việc học.

• trực giác luận:

  hd.x.chủ nghĩa trực giác.

• tư bản:

  hId. 1. Giá trị mang lại cho kẻ chiếm hữu nó giá trị thặng dư bằng cách bóc lột lao động làm thuê.
  2. Người chiếm hữu tư bản: Nhà tư bản.
  IIt. Tư bản chủ nghĩa (nói tắt). Các nước tư bản.

• tư bản chủ nghĩa:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa tư bản, có tính chất của chủ nghĩa tư bản. Nước tư bản chủ nghĩa.

• tự nhiên chủ nghĩa:

  ht. Có tính chất của chủ nghĩa tự nhiên, theo chủ nghĩa tự nhiên.

• văn:

  hd.1. Hình thức ngôn ngữ được trau chuốt cho hay, đẹp. Câu văn. Nghề viết văn.
  2. Lối viết riêng của một tác giả. Văn Hồ Xuân Hương.
  3. Văn học (nói tắt). Học khoa văn.
  4. Việc văn chương chữ nghĩa của người trí thức thời phong kiến. Quan văn. Hai bên văn võ.

• vị lai:

  ht. Cái chưa đến. chủ nghĩa vị lai.

• vô chính phủ:

  ht.1. Nói tình trạng của một nước không có chính phủ, hỗn loạn, không có trật tự. Tình trạng vô chính phủ.
  2. Vô tổ chức, vô kỷ luật. Hành động tự do, vô chính phủ.
  3. Theo chủ nghĩa vô chính phủ. Tư tưởng vô chính phủ.

• vô sản hóa:

  hdg.1. Làm cho người lao động bị đoạt hết tư liệu sản xuất. chủ nghĩa tư bản làm cho nhiều nông dân bị vô sản hóa.
  2. Làm cho người không thuộc thành phần công nhân có lập trường tư tưởng và tác phong sinh hoạt của giai cấp vô sản qua lao động và sinh hoạt cùng với quần chúng công nhân. Làm việc trong nhà máy, hầm mỏ để được vô sản hóa.

• vô thần:

  ht. Không tin tưởng có thần, có thượng đế. chủ nghĩa vô thần.

• xã hội chủ nghĩa:

  ht. Thuộc về chủ nghĩa xã hội, có tính chất của chủ nghĩa xã hội. Nước xã hội chủ nghĩa.

• xét lại:

  nđg. Theo chủ nghĩa xét lại, thuộc về chủ nghĩa xét lại. Phần tử xét lại.

• xiềng xích:

  nd. Nói chung xiềng và xích. Đâp tan xiềng xích của chủ nghĩa thực dân.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH