• ăn dầm nằm dề:

  nđg. Ở lâu tại một nơi nào mà chẳng làm được việc gì.

• Âu Tây:

  ht. Tây phương, Âu châu. Phong tục Âu Tây.

• ba đầu sáu tay:

  nth. Chỉ sức lực, tài năng gấp bội người thường. Ba đầu sáu tay cũng không làm nổi.

• bạch huyết:

  hd. Chất dịch vận chuyển trong cơ thể, có cấu tạo giống như máu, màu trong suốt, hơi dính.

• bản vẽ :

  nd. Hình vẽ mô tả hình dáng, cấu tạo, kích thước, điều kiện kỹ thuật của máy móc hay công việc kỹ thuật.

• bầu:

  nd. 1. Loại cây leo, có quả lớn, nấu ăn được. Bầu vừa rụng rốn, mướp đơm hoa (Yên Đổ).
  2. Vật giống hình quả bầu. Bầu rượu túi thơ.
  3. Khối tình cảm chất chứa. Bầu nhiệt huyết. Bầu tâm sự.
  4. Chỉ đàn bà có chửa. Mang bầu chịu tiếng thị phi (cd).
  5. Chủ gánh hát, người dìu dắt các nghệ sĩ, tài tử. Ông bầu của một đội bóng đá. Ông bầu cải lương.

• bêu :

  đt. Nêu lên cho mọi người trông thấy: Nắng bêu mặt nịnh, đất vây máu tà (Nh. Đ. Mai).

• bốp:

  nđg. Nói thẳng vào mặt, không kiêng nể. Nổi cáu, cậu ta bốp luôn mấy câu.

• cải cúc:

  nd. Cải lá giống lá cúc, để làm thức ăn. Cũng gọi Rau tần ô.

• cao :

  nd.1. Đơn vị đo ruộng đất xưa ở Nam Bộ, bằng 1/10 sào, 1/100 mẫu ta.
  2. Thuốc đông y, chiết bằng rượu hay nước rồi cô lại ở một mức độ thích hợp. Cao hổ cốt: cao nếu bằng xương cọp. Cao ban long: cao chế bằng gạc của hươu nai.

• cau :

  nd. Loại cây ở vườn, thân nhỏ và cao vút, có quả dùng để ăn với trầu: Có trầu mà chẳng có cau, Làm sao cho đỏ môi nhau thì làm (c.d). Cau hoa: cau còn non. Cau tươi: cau còn xanh vỏ (trái với cau khô). Cau tầm phổng: cau mềm và ốp. Cau tầm vun: cau già.

• cầu :

  nd. Vật bằng tre, bằng cây, bằng gạch hoặc bằng cốt sắt bắc từ bên này qua bên kia, ngang qua một con sông, dòng suối hay một chỗ đất trũng. Qua cầu than thở cùng cầu, Cầu bao nhiêu nhịp dạ em sầu bấy nhiêu (c.d). Cầu cạn: cầu bắc qua chỗ đất khô trũng. Cầu mống: cầu xây vòng cung như cái mống. Cầu nổi, Cầu phao: cầu đặt trên nhiều phao nổi. Cầu tàu: Nơi ghé tàu để lên xuống hàng hóa.

• cầu tài:

  hdg. Mong cho được nhiều tiền. Cầu tài không bằng cầu phước (t.ng).

• cấu tạo:

  hIđg. Làm ra, khiến nảy sinh. Sự tập trung tư bản và phương tiện sản xuất đã cấu tạo một tình trạng sinh hoạt mới cho thợ thuyền.
  IId. Kết hợp của nhiều phần thành một chỉnh thể. Cấu tạo địa chất. Cấu tạo của ngôn ngữ.

• chất nguyên sinh :

  nd. Chất sống cấu tạo nên tế bào lúc chưa hợp thành tế bào.

• chỉnh :

  nIt. Có hình thức, cách cấu tạo đúng quy cách. Bài văn chỉnh. Câu đối rất chỉnh.
  IIđg. Sửa lại cho ngay ngắn cho đúng. Chỉnh đồng hồ. Bị cấp trên chỉnh.

• chủng tộc:

  hd. Tập đoàn người hình thành qua một quá trình lịch sử, có chung những đặc điểm di truyền về màu da, tóc, cấu tạo cơ thể v.v... Chính sách phân biệt chủng tộc.

• cổ địa lý:

  hd. Môn học nghiên cứu cách cấu tạo của biển và lục địa qua các thời kỳ địa chất.

• cơ vân :

  nd. Cơ gồm những sợi có vân, cấu tạo nên các bắp thịt. Cơ bắp tay là cơ vân.

• dâu (dâu tằm):

  nd. 1. Cây lá hình tim, dùng để nuôi tằm, quả tụ thành khối, khi chín màu đỏ sẫm.
  2. (Dâu rượu). Cây bụi thấp, cành có lông tơ, quả có nhiều núm mọng nước, trông như quả dâu tằm, dùng để chế rượu. Rượu dâu.

• dốc:

  nđg. Trút ra cho hết: Dốc bồ thương kẻ ăn đong, Vắng chồng thương kẻ nằm không một mình (c.d). Thở dốc: thở hết hơi. Dốc bầu tâm sự: nói hết tâm sự.

• duối:

  nd. Cây cùng họ với dâu tằm, thân thường cong queo, quả nhỏ khi chín màu vàng, trồng làm hàng rào.

• đại cán :

  hd. Y phục gồm quần Âu tây và áo mặc ngoài cổ đứng, bốn nút.

• đầu máy:

  nd. Máy lớn đặt ở đầu, để kéo cả đoàn tàu. Đầu máy xe lửa. Cũng nói Đầu tàu.

• đầu tay:

  nd. Sáng tác đầu tiên. Vở kịch đầu tay của ông ấy.

• đầu tắt mặt tối:

  nth. Chỉ tình trạng vất vả liên miên không lúc nào được rỗi rãi, nghỉ ngơi. Suốt ngày đầu tắt mặt tối.

• đề từ:

  hd. Câu ngắn gọn, cô đọng, dàn ra ở đầu tác phẩm hay một chương sách để nói lên tư tưởng chủ yếu của tác phẩm hay chương sách.

• địa chất học:

  hd. Môn học nghiên cứu về thành phần cấu tạo, nguồn gốc và sự phát triển của Trái Đất.

• điện tử:

  ht. Phân tử rất nhỏ mang âm điện, thành phần cấu tạo của nguyên tử, khi chuyển động tạo thành dòng điện.

• đồng cấp:

  ht1. Chỉ những vật thể cùng sự cấu tạo như nhau.
  2. Ngang nhau về cấp bậc.

• đơn tử:

  hd. Chất đơn không phân chia được cấu tạo thành mọi sinh vật theo triết học duy tâm.

• gàu:

  nd. Đồ dùng làm bằng tre đan, để múc nước hay tát nước. Gàu múc nước. Gàu tát nước. Cũng nói Gầu.

• gầu dai:

  nd. Gầu tát nước buộc bốn dây, hai người kéo.

• gầu sòng:

  nd. Gầu tát nước hình dài, có cán, treo vào chạc ba chân, do một người tát.

• giải phẫu:

  hIđg. Mổ xẻ thân thể để chữa bệnh hay để nghiên cứu. Nhà giải phẫu.
  IId. Cấu tạo của cơ thể. Đặc điểm giải phẫu sinh lý.

• giải phẫu học:

  hd. Môn nghiên cứu về cấu tạo và mối liên lạc giữa các bộ phận trong cơ thể sinh vật. Bệnh lý giải phẫu học.

• giấu :

  nđg. Làm cho không thấy, không biết. Cất giấu. Không giấu được sự vui mừng. Ném đá giấu tay.

• hình thái học:

  hd. Khoa học nghiên cứ về hình dạng bên ngoài của sinh vật, bộ môn ngôn ngữ học chuyên nghiên cứu về cấu tạo từ và những biến đổi hình thức của từ trong câu.

• hòa âm:

  hd. Sự cấu tạo và liên kết hợp âm để nâng cao nội dung của giai điệu. Bản nhạc có những hòa âm phức tạp.

• hóa học:

  hd. Khoa học nghiên cứu về cấu tạo, tính chất và sự biến hóa của các chất.

• hố chậu:

  nd. Hố lõm do xương chậu tạo thành.

• hộ khẩu:

  hd. Những người ở trong một hộ. Hộ khẩu tạm trú. Công tác quản lý hộ khẩu.

• huyết học:

  hd. Môn học nghiên cứu cách cấu tạo và tính chất của máu.

• hữu thanh:

  ht. Chỉ các âm phụ trong quá trình cấu tạo có sự rung lên của các dây thanh b, đ, g trong tiếng Việt là phụ âm hữu thanh.

• keo xương:

  nd. Chất cấu tạo xương.

• kép:

  nt. Có cấu tạo gồm hai thành phần đi liền nhau. Áo kép. Xà kép.

• khác :

  nt&p. 1. Không giống, không đồng. Khác máu tanh lòng (t.ng). Khác họ.
  2. Không phải cái đã biết. Nơi khác. Người khác. Nghĩ cách khác.

• khăng:

  nd. Trò chơi của trẻ con dùng một đoạn tre dài đánh đoạn ngắn đi xa. Này con khăng tôi đã sẵn rồi, Cùng nhau ta hãy đánh chơi (c.d).

• khỉ dạng người:

  nd. Tên gọi chung bốn loài khỉ có cấu tạo gần giống người nhất là vượn, đười ươi, tinh tinh và khỉ đột. Cũng gọi Vượn người.

• khíu :

  nđg. Khâu tạm để làm liền chỗ rách. Khíu chỗ rách. Khíu chỗ màn rách.

• khoáng :

  nd. Chất cấu tạo vỏ Trái Đất.

• khoáng vật:

  hd. Hợp chất hay đơn chất tự nhiên, thường là cứng, cấu tạo nên vỏ Trái Đất.

• làn sóng:

  nd. 1. Sóng xô nối tiếp nhau tạo thành lớp có bề mặt, uốn lượn. Tóc uốn kiểu làn sóng. Làn sóng đấu tranh.
  2. Dải tần số quy định cho bước sóng vô tuyến điện. Phát trên làn sóng ngắn.

• lanh lẹ:

  nt. Mau lẹ. Thau tác lanh lẹ.

• láu ta láu táu:

  nt.x.Láu táu.

• liên hoàn:

  ht. Các phần, các bộ phận riêng rẽ kế tiếp nhau tạo thành một chuỗi thống nhất. Các biện pháp liên hoàn của kỹ thuật trồng lúa. Bài thơ liên hoàn.

• màu :

  nd. 1. Thuộc tính của vật thể hiện ra nhờ ánh sáng nhận biết được bằng nắt, một trong những đặc điểm để xác định vật thể. Áo màu đỏ hoa phượng. Nền trời màu xanh.
  2. Chất để tô thành các màu khi vẽ. Pha màu.
  3. Màu, không kể trắng đen. Quần áo màu. Ảnh màu.
  4. Toàn bộ những biểu hiện bên ngoài. Không khí đượm màu tang tóc.

• mẫu :

  nd. Đơn vị đo ruộng bằng 10 sào hay 3.600 mét vuông. Mẫu tây: 10.000 mét vuông.

• mẫu ta:

  nd. Mẫu, đơn vị cũ đo ruộng đất, phân biệt với hec-ta (mẫu tây).

• mô hình:

  hd. 1. Vật cùng hình dáng nhưng làm thu nhỏ lại nhiều, mô phỏng cấu tạo và hoạt động của vật khác để trình bày, nghiên cứu. Mô hình máy bay. Mô hình nhà ở kiểu mới.
  2. Khuôn mẫu có sẵn theo đó tạo ra những cái tương tự. Một mô hình hợp tác xã tiên tiến.
  3. Hình thức diễn đạt theo đặc trưng, khuôn mẫu nhất định, trong một ngôn ngữ. Mô hình câu đơn.

• mút :

  nId. Đầu tận cùng của vật có độ dài đáng kể. Mặt trời ở mút ngọn tre. Đến tận mút đường.
  IIt. Xa đến quá tầm nhìn. Cánh đồng xanh mút mắt.

• mưa rào:

  nd. Mưa hạt to và nhiều, mau tạnh.

• ngũ hành:

  hd. Năm nguyên tố cấu tạo vạn vật theo triết học Trung Quốc thời xưa: Kim (kim loại), mộc (gỗ), thủy (nước), hỏa (lửa), thổ (đất).

• nham thạch:

  hd. Chất cấu tạo nên vỏ cứng của Trái Đất, như đá, đất, cát.

• nông tang:

  . Nghề làm ruộng và nghề dâu tằm. Việc nông trang.

• phù sinh:

  hd. Đời mau tàn, sinh đó chết đó. Kiếp phù sinh.

• phụ tố:

  hd.1. Bộ phận có ý nghĩa ngữ pháp ghép vào để cấu tạo từ. “Hóa” là một phụ tố trong “dân chủ hóa”.
  2. Thành tố phụ.

• quán dụng:

  ht. Quen dùng. Một từ quán dụng cấu tạo sai.

• rơm:

  nd. Thân cây lúa khi đã đập lấy hết hạt. Lửa rơm: lửa cháy nhiều nhưng mau tắt (như lửa đốt rơm).

• rừng già:

  nd. Rừng phát triển đến giai đoạn ổn định, cây cối hầu như ngừng tăng trưởng, một số bắt đầu tàn.

• sinh sản:

  hdg.1. Đẻ để duy trì nòi giống. Loài ong sinh sản rất nhanh.
  2. Sản xuất. Công cụ sinh sản.
  3. Tạo ra. Khả năng sinh sản của một kiểu cấu tạo từ.

• song thất lục bát:

  hd. Thể thơ hai câu trên bảy chữ và hai câu dưới câu đầu sáu, câu sau tám chữ.

• ta:

  nIđ.1. Dùng để tự xưng khi nói với tư cách người trên. Ta nói cho bọn bay biết.
  2. Tự xưng khi nói thân thiết với người ngang hàng, hay tự nói với mình. Mình về mình nhớ ta chăng?... (cd). Cũ người mới ta (tng).
  3. Chỉ gộp chung mình và người đối thoại với ý thân mật. Anh với tôi, ta cùng đi. Ta phải giữ truyền thống văn hóa của dân tộc mình.
  IIt. Chỉ cái thuộc về dân tộc mình. Tết ta. Thuốc ta.
  IIIch. Chỉ người đã được nói đến trước đó. Ông ta. Hắn ta.
  IVtr. Biểu thị sự thân mật trong cách nói. Giỏi quá ta? Ông quê ở đâu ta? Có gì ăn không ta?

• tá :

  ntr. Biểu thị ý thương cảm trong câu hỏi. Người xưa đâu tá?

• tạm biệt:

  hdg. Xa nhau tạm một thời gian. Tạm biệt quê hương đi du học.

• tạm trú:

  hdg. Ở tạm thời. Đăng ký hộ khẩu tạm trú.

• tán thành:

  hdg. Đồng ý và chấp nhận. Gật đầu tán thành.

• tang chế:

  nd. Nói chung việc tang. Chưa hết tang chế. Màu tang chế.

• tảo tần:

  hd. Rau tảo và rau tần, chỉ công việc khó nhọc của người đàn bà đảm đương. Tảo tần nuôi con.

• tàu bay:

  nd. Cây thân cỏ mọc hoang, lá có mùi thơm, có thể ăn được. Rau tàu bay.

• tay :

  nd.1. Bộ phận của cơ thể người ta, từ vai đến các ngón, thường được coi là biểu tượng của lao động cụ thể. Cánh tay. Tay làm hàm nhai (tng). Nhanh tay lên.
  2. Chi trước của một số động vật, có khả năng cầm, nắm. Tay vượn. Tay gấu. Tay bạch tuộc.
  3. Tay của con người, coi là biểu tượng của hoạt động tham gia việc gì. Giúp một tay.Tác phẩm đầu tay. Nhúng tay vào một việc.
  4. Tay của con người coi là biểu tượng của trình độ nghề nghiệp, khả năng hành động. Tay nghề. Non tay. Cho biết tay. Tay chèo.
  5. Tay của con người coi là biểu tượng của quyền định đoạt. Chính quyền về tay nhân dân. Sa vào tay bọn cướp.
  6. Chỉ con người về mặt hoạt động nói đến với ý chê trách. Tay anh chị. Một tay không vừa.
  7. Chỉ người giỏi về một môn, một nghề. Tay búa thạo. Tay súng giỏi.
  8. Một trong các bên tham gia vào một công việc. Hội nghị tay tư. Tay đôi.
  9. Bộ phận của vật có hình dáng, chức năng như tay. Vịn vào tay ghế.

• tay bắt mặt mừng:

  nt. Vui vẻ trong cuộc gặp gỡ. Gặp nhau tay bắt mặt mừng.

• tăng gia:

  hdg.1. Thêm lên. Tăng gia sản xuất.
  2. Tăng gia sản xuất (nói tắt). Vườn rau tăng gia của cơ quan.

• tâm can:

  hd. Tim và gan, chỉ lòng dạ. Buồn thấu tâm can.

• tầm tã:

  nt. Đầm đìa, sướt mướt. Mưa tầm tã mấy ngày liền. Giọt châu tầm tã.

• tâm tư:

  hd. Những điều suy nghĩ trong lòng. Hiểu thấu tâm tư nguyện vọng.

• tập tàng:

  nt. Gồm hỗn hợp nhiều thứ không có giá trị mấy. Canh rau tập tàng. Cóp nhặt những đồ tập tàng.

• tẩu tán:

  hdg.1. Chạy trốn đi nhiều nơi. Bọn cướp tẩu tán vào rừng.
  2. Phân tán đi để giấu. Tẩu tán của ăn trộm.

• tầy :

  nt. Bằng đầu, không nhọn. Gậy tầy. Đầu tầy, đầu nhọn.

• thái tây:

  hd&t. Tiếng gọi chung những nước Âu Tây. Văn minh thái tây.

• thâm hiểm:

  ht. Hiểm độc khó lường. Con người thâm hiểm, ném đá giấu tay.

• thế nào:

  npI.1. Chỉ thể cách muốn hỏi, muốn biết. Công việc thế nào rồi? Luống cuống không biết làm thế nào.
  2. Chỉ thể cách không tốt, không bình thường nhưng không thể xác định. Dạo này cậu ta thế nào ấy.
  3. Chỉ thể cách không xác định. Nói thế nào cũng không nghe. Khó khăn thế nào cũng không ngại.
  IItr. Thế nào, anh lại không đi à?Thế nào, có chịu nói không?

• thiên văn học:

  dt. Môn học nghiên cứu về vị trí, chuyển động và sự cấu tạo các thiên thể.

• thớ :

  nd.1. Đường dọc có hình sợi trong cấu tạo của thịt, gỗ, đất đá v.v... Thịt bò to sớ. Chẻ theo thớ gỗ.
  2. Tư thế, cốt cách con người thể hiện trong dáng điệu. Cái thớ người như nó thì làm gì được.

• thủy công:

  hd. Công trình thủy lợi, như đập nước, âu tàu, nhà máy thủy điện v.v... Công trình thủy công. Kỹ sư thủy công.

• thực vật bậc thấp:

  nd. Thực vật có cấu tạo đơn giản, chưa phân hóa thành thân, lá, rễ.

• thực vật học:

  hd. Môn học nghiên cứu cách cấu tạo, phát triển và phân loại của thực vật.

• tí nhau:

  nt. Con, trẻ con còn nhỏ dại. Cậu ta có vợ và hai tí nhau rồi.

• tiểu lụân:

  hd.1. Bài báo ngắn chuyên bàn về một vấn đề văn học, chính trị, xã hội v.v...
  2. Bài viết có tính chất bước đầu tập nghiên cứu. Hướng dẫn sinh viên viết tiểu luận.

• tinh vi:

  ht.1. Có cấu tạo phức tạp với những chi tiết nhỏ nhặt. Máy móc tinh vi.
  2. Có nội dung hay hình thức rất kín đáo, phức tạp, khó nhận ra. Thủ đoạn bóc lột tinh vi.

• tổ chức:

  hIđg. 1. Làm cho thành một chỉnh thể có cấu tạo và chức năng nhất định. Tổ chức một đoàn du lịch.
  2. Làm cho có trật tự, nền nếp. Tổ chức đời sống gia đình.
  3. Làm những gì cần thiết để tiến hành tốt một hoạt động. Tổ chức hội nghị. Cán bộ tổ chức của xí nghiệp.
  4. Đưa vào, kết nạp vào một tổ chức. Được tổ chức vào Đoàn Thanh niên.
  5. Tổ chức lễ cưới. Hai anh chị dự định sẽ tổ chức vào cuối năm.
  IId.1. Tập hợp người được tổ chức nhằm một mục đích chung. Tổ chức công đoàn.
  2. Tổ chức chính trị - xã hội chặt chẽ. Theo sự phân công của tổ chức.

• trầm lắng:

  nt. Có tính chất lắng động, đi vào chiều sâu tâm hồn. Chất thơ trầm lắng.

• trực giao:

  hdg. Giao với nhau tạo thành những góc vuông. Hai đường thẳng trực giao.

• tuồn:

  nđg.1. Di chuyển mau lẹ đến nơi khác. Tên gian tuồn ra lối sau tẩu thoát.
  2. Chuyển cho người khác một cách kín đáo. Tuồn hàng cho bọn buôn lậu.

• từ :

  nd. Đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất có nghĩa hoàn chỉnh và cấu tạo ổn định, dùng đặt câu. Từ đơn. Từ ghép. Cách dùng từ.

• vật lý hạt nhân:

  nd. Ngành vật lý hiện đại, nghiên cứu các hạt nhân nguyên tử, các hạt cấu tạo nên hạt nhân, các phản ứng hạt nhân v.v...

• vât lý khí quyển:

  nd. Ngành vật lý học nghiên cứu cấu tạo của khí quyển, tính chất và những quá trình xảy ra trong khí quyển.

• vật lý phân tử:

  nd. Ngành vật lý học nghiên cứu tính chất vật lý của các vật tùy thuộc vào cấu tạo của chúng, vào lực tương tác giữa các phân tử.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH