• an phủ sứ :

  dt. Chức quan đời trước lo việc cai trị một hạt. Vua Trần Thái Tông chia nước làm 12 lộ, ở mỗi lộ đặt chức quan cai trị gọi là an phủ sứ, chánh và phó.

• beo :

  nt. Gầy, nhăn da. Nào khi anh bủng, anh beo, Tay bưng chén thuốc, tay đèo múi chanh (cd).

• biện lại:

  hd. Người giữ việc biên chép trong tổ chức hành chánh ngày xưa. Các quan xưa dùng biện lại để giữ sổ sách.

• bòng :

  nd. Loại quả tròn, múi giống bưởi. Đi ra mẹ có dặn lòng. Chanh chua mua lấy, ngọt bòng đừng mua (cd)

• bồi thẩm :

  hd. Thẩm phán giúp chánh án trong việc xử án.

• cảnh sát:

  hd. Ngạch hành chánh lo việc giữ gìn trật tự trong xứ. Cảnh sát giao thông, Cảnh sát cứu cấp, Cảnh sát kinh tế.

• chanh:

  nd. Loại cây có quả tròn như quả cam nhỏ, có nhiều nước chua: Chanh khế một lòng, bưởi bòng một dạ (t.ng). Chanh cốm: chanh còn xanh. Chanh giấy: chanh mỏng vỏ.

• chánh án :

  nd. Vị thẩm phán đứng đầu trong phiên tòa. Ngồi ghế chánh án. Chánh án tòa án nhân dân.

• chành bành :

  nt. Ở trạng thái bạnh rộng ra khi đáng lý phải che kín. Gói quần áo chành bành ra.

• chành chạnh:

  np. Vuông vắn có góc cạnh. Đám ruộng vuông chành chạnh.

• chanh đào :

  nd. Chanh quả to khi chín ruột màu hồng.

• chạnh lòng :

  nđg. Cảm động: Đêm khuya ngồi dựa gốc bòng, Sương sa gió lạnh, chạnh lòng nhớ anh (c.d).

• chánh nhất :

  nd. Ông chánh án thứ nhất trong một phiên xử.

• chi chi chành chành :

  nd. Tên bài hát của trẻ con bắt đầu bằng bốn tiếng “chi chi chành chành”; trò chơi ấy. Hát chi chi chành chành. Chơi chi chi chành chành.

• chia tay :

  nđg. 1. Chào để xa nhau. Lúc chia tay.
  2. Chia nhau cái có được không chánh đáng. Chia tay nhau những thứ cướp được.

• chua:

  nIt. Vị như vị giấm hoặc chanh. Mỉa mai, chua chát: Cho biết chanh chua, khế cũng chua (Ng. C. Trứ). Chơi chua: bày trò có hại cho kẻ khác.
  IIđg. Như Chú: Chua nghĩa thêm cho dễ hiểu.

• công báo :

  hd. Báo của chính phủ xuất bản, đăng tải cho mọi người biết các đạo luật, sắc lệnh, nghị định, công văn và các cuộc thảo luận ở Quốc hội, v.v... Công báo phải được gởi cho các đơn vị hành chánh địa phương.

• công hữu:

  ht. Quyền sở hữu chung của mọi người. Tài chánh công hữu.

• cực lực:

  hp. Hết sức quyết liệt. Cực lực đính chánh tin đồn ấy.

• đặc khu:

  hd. Đơn vị hành chánh đặc biệt có ý nghĩa quan trọng về kinh tế, chính trị hay quân sự.

• đô trưởng:

  hd. Viên chức cầm đầu bộ máy hành chánh của một đô thành thời Pháp thuộc.

• đổng lý:

  hd. Viên chức điều khiển việc hành chánh ở một cơ quan cao cấp thời trước. Đổng lý văn phòng của Thống đốc Nam Kỳ.

• đơn vị:

  nd.1. Lượng chung, tiêu chuẩn dùng để đo lường các thứ cùng loại. Đơn vị đo lường. Đơn vị tiền tệ.
  2. Vật riêng lẻ trong số những vật cùng thứ loại. Giá thành mỗi đơn vị sản phẩm.
  3. Tổ chức bộ phận trong hệ thống tổ chức. Xã là đơn vị hành chánh cơ sở.
  4. Bộ phận lực lượng vũ trang được biên chế theo quy định. Đơn vị phòng không. Đơn vị tác chiến.

• đứng:

  nIđg.1. Ở tư thế thân thẳng, chỉ có chân trên mặt đất. Đứng lên, ngồi xuống.
  2. Ở vào một vị trí có trách nhiệm. Đứng đầu nhà nước. Đứng về một phe. Đứng ra dàn xếp vụ xung đột.
  3. Vào trạng thái ngưng chuyển động. Đồng hồ đứng.
  4. Tồn tại, không bị lật đổ. Quan điểm đó đứng vững được. Chính phủ thành lập sau đảo chánh chỉ đứng được mấy ngày.
  5. Điều khiển máy móc ở tư thế đứng. Công nhân đứng máy.
  IIt. Có vị trí thẳng góc với mặt đất. Tủ đứng. Vách núi thẳng đứng.

• giang hồ:

  hd. Sông và hồ, chỉ cảnh sống rày đây mai đó. Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ (Ng. Du). Gái giang hồ: gái đĩ.

• hạt:

  nd. Đơn vị hành chánh thời trước, lớn hơn phủ, huyện. Hạt Bà Rịa, hạt Bắc Ninh.

• huyện :

  nd. Đơn vị hành chánh dưới tỉnh, gồm nhiều xã (Riêng ở Nam Bộ thời Pháp thuộc, huyện được gọi là quận và gồm một số tổng, một tổng gồm nhiều xã).

• khu:

  nd. 1. Vùng có những đặc điểm hay chức năng riêng. Khu phố. Khu nhà ở. Khu buôn bán.
  2. Đơn vị hành chánh đặc biệt thường gồm nhiều tỉnh hay vùng tương đương với tỉnh.
  3. Khu vực kháng chiến ở Nam Bộ thời chống Pháp, chống Mỹ. Anh ấy vừa ra khu.

• khu phố:

  nd. Đơn vị hành chánh dưới cấp phường, thành lâp trong các thành phố lớn, đông dân.

• làng :

  nd. 1. Khối dân cư ở nông thôn là đơn vị hành chánh thấp nhất thời phong kiến. Người cùng làng. Phép vua thua lệ làng (t.ng).
  2. Những người cùng một nghề hay cùng làm một việc. Làng báo. Làng văn.

• lành chanh lành chói:

  nt. Lành chanh (nghĩa mạnh hơn)

• liên khu:

  hd. Đơn vị hành chánh gồm nhiều tỉnh, trong thới kháng chiến chống Pháp. Liên khu Năm. Liên khu Việt Bắc.

• lòi chành:

  nđg. Đổ vỡ, lộ bí mật. Bây giờ lòi chành ra mọi người mới biết.

• nghịch đảng:

  hd. Đảng chống chánh phủ.

• nói chua:

  nđg. Nói chanh chua, làm cho người ta khó chịu.

• nước chanh:

  nd. Nước giải khát có pha tinh dầu chanh; nước có pha đường và chanh vắt.

• phó tổng:

  nd. Người làm phó chánh tổng.

• phó văn phòng:

  nd. Người làm phó cho chánh văn phòng.

• sự nghiệp:

  hd.1. Công việc lớn, có ích lợi chung và lâu dài cho xã hội. Sự nghiệp xây dựng đất nước. Thân thế và sự nghiệp của một nhà văn.
  2. Hoạt động có tính chất nghiệp vụ riêng biệt. Cơ quan hành chánh sự nghiệp.

• tham biện:

  hd. Người đứng đầu coi việc hành chính một tỉnh trong thời kỳ thuộc Pháp. Chánh tham biện.

• tổng lý:

  hd. Chánh tổng và lý trưởng thời trước. Tổng lý, kỳ hào trong làng.

• trấn:

  nd. Đơn vị hành chánh thời xưa, thường tương đương với một tỉnh.

• trường tiền:

  hd. Sở đúc tiền thời phong kiến, sở công chánh thời thực dân.

• vắt vẻo:

  nt&p.1. Chỉ người hay vật ở vị trí trên cao mà không có thế và chỗ dựa vững chắc. Ngồi vắt vẻo trên ngọn cây.
  2. Chỉ vật dài buông thõng xuống và đưa qua đưa lại. Lúa đã vắt vẻo đuôi gà.
  3. Chỉ cách ngồi dương dương tự đắc. Chánh tổng ngồi vắt vẻo ở chiếu trên.

• xốp :

  nt.1. Không chắc mẩm, có nhiều lỗ hổng bên trong. Gỗ xốp. Đất xốp. Bánh xốp.
  2. Chỉ quả xơ, ít nước. Quả chanh xốp.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH