• ăn vụng:

  nđg. Ăn lén lút. Môi dày ăn vụng đã xong, môi mỏng nói hớt môi cong hay hờn (cd). Cũng nói Ăn chùng.

• bảo hộ :

  hđg. 1. Giữ gìn binh vực. Bảo hộ kẻ yếu.
  2. Chế độ cai trị bằng cách đặt chính quyền thực dân lên trên chính quyền bản xứ.

• bấn :

  nt. 1. Túng ngặt. Độ này, hắn bấn lắm.
  2. Bối rối. Bấn lên vì quá nhiều việc.

• bềnh:

  nđg. Nổi hẳn lên mặt nước. Chiếc phao bềnh lên.

• bồi :

  nđg. 1. Phủ đất thêm, đắp thêm vào. Khúc sông bên lở, bên bồi, Bên lở thì đục, bên bồi thì trong (cd) ; Đất bồi: đất do nước cuốn từ miền thượng lưu bồi vào nơi đất thấp.
  2. Vun bón, bù thêm vào. Cây kia hoa đỏ cành tươi. Ai vun, ai xới, ai bồi mầy xanh ? (cd).
  3. Phết, dán lên nhiều lớp cho bền chắc hơn. Bồi bức tranh.

• cà kheo (cà khêu):

  nd. Đồ dùng bằng gỗ hoặc bằng tre gồm hai cây dài, ở giữa mỗi cây có đóng một cái bậc đứng, người ta để hai chân lên hai bậc ấy, nhích cây mà đi.

• chít :

  nđg. Quấn lên đầu: Chít khăn.

• choàng :

  nđg.1. Ôm lấy, trùm lên: Choàng cổ. Choàng vai bạn. Nắng hồng choàng ấp dãy bàng cao (Ch. L. Viên).
  2. Khoác vòng qua, khoác vòng quanh. Choàng khăn lên đầu. Choàng áo lạnh lên vai.

• chổng gọng :

  nt. Đưa chân lên trời. Nằm ngủ chổng gọng. Té chổng gọng: té nhào, chân giơ lên trời.

• chợ đen :

  nd. Sự buôn bán lén lút không theo giá chính thức. Chợ đen chợ đỏ: sự buôn bán lậu, không hợp pháp.

• chuối:

  nd. Cây ăn quả nhiệt đới, thân hình trụ, lá có bẹ, quả xếp thành buồng gồm nhiều nải. Trồng chuối: chống tay xuống đất, đưa thẳng hai chân lên trời. Chuối cau: Chuối quả nhỏ mập, thịt hơi nhão, vị ngọt, thơm, có hai loại: cau mẵn và cau lai. Chuối cơm: Chuối nhỏ trái, quả to hơn chuối cau, thịt chắc hơn nhưng không ngon bằng. Chuối bom: Quả nhỏ nhưng to hơn chuối cau, thịt chua. Không thơm như chuối cau. Chuối chà: Quả nhỏ như chuối cau nhưng dài hon, thịt dẻo và thơm. Chuối chua: Quả giống như chuối cau nhưng to hơn, lúc mới chín ăn chua, lúc chín muồi ngọt và thơm. Chuối chát: chuối sứ ăn sống nên có vị chát. Chuối dại: Chuối hoang ở rừng. Chuối chiên: Chuối chín tẩm bột chiên với mỡ hay dầu. Chuối già: Chuối quả dài, thịt mềm, vị ngon, khi chín nhiều thì vỏ có lốm đốm như trứng quốc (miền Trung gọi là chuối bà lùn). Chuối khô: Chuôi phơi khô. Chuối hột: Quả có nhiều hột, vị ngon. Chuối lá: Chuối vỏ dày, thật chín mới ăn được và rất hiền. Chuối lửa: Chuối quả đỏ như lửa khi chiín. Chuối mật: Chuối quả lớn, vỏ khi chín thì đỏ bầm, vị rất ngọt. Chuối mọi: Chuối nhỏ, ăn không được ngon. Chuối ngự: Quả nhỏ khi chín vỏ rất mỏng, màu vàng, thịt chắc và thơm, ngày xưa vua thường dùng. Chuối rẽ quạt: Cây cùng họ với chuối, thân có những vết sẹo lá rụng, lá mọc thành hai dãy tỏa ra như nan quạt trồng làm cảnh. Chuối sứ: Cũng gọi Chuối xiêm, Chuối mốc có thể ăn sống (chuối chát) chiên hay phơi khô khi chín (chuối khô, chuối chiên). Chuối tây: Thứ chuối quả lớn, vị như chuối lá. Chuối tiêu: thứ chuối quả dài nhỏ, khi chín thì vỏ lốm đốn, vị ăn tuyệt ngọt. Chuối trứng quốc: Chuối khi chín thì vỏ lốm đốm như trứng con chim quốc.

• dõng dạc:

  nt. Chững chạc, mạnh mẽ: Ta bước chân lên dõng dạc đường hoàng (Th. Lữ).

• dông :

  nId. Gió lớn trong lúc chuyển mưa. Trời nổi dông. Mưa dông: mưa có gió lớn.
  IIđg. Rời nhanh khỏi nơi nào, đi mãi không ngưng nghỉ. Hắn lên xe dông mất. Dông ngoài đường suốt ngày.

• dơ dáng:

  nt. Không biết hổ thẹn: Xuống chân lên mặt ta đây nhỉ, Chẳng biết rằng dơ dáng dại hình (T. T. Xương). Cũng nói Dơ dáng dại hình.

• đàn nguyệt:

  nd. Nam Bộ gọi là đàn kìm, thứ đàn có thùng tròn lớn, cần dài, nhiều phím, có hai dây buộc từ giữa thùng đàn lên đầu cần.

• đánh phấn:

  nđg. Thoa phấn lên mặt để trang điểm.

• đặt chân:

  nđg. Đến. Có mặt thật sự. Con người đã đặt chân lên mặt trăng.

• đốt :

  nId. 1. Đoạn, khúc. Mía sâu có đốt, nhà dột có nơi (tng).
  2. Khúc, lóng. Đốt xương sống. Đốt ngón tay.
  3. Đơn vị đếm người. Anh em được mấy đốt?
  IIđg. 1. Chích, châm mũi độc vào da (nói về ong, muỗi, kiến v.v...). Bị ong đốt phù cả mặt.
  2. Làm cho cháy. Anh hùng lỡ vận lên nguồn đốt than (cd). Đốt đèn: thắp đèn. Đốt pháo: làm cho pháo nổ.
  3. Đốt giai đoạn: bỏ, vượt qua nhiều giai đoạn.
  4. Làm cho bối rối, nóng lòng. Lớp cùng thông như đốt buồng gan (Ô. Nh. Hầu).
  5. Dẹp, hạ xuống. Đốt anh ấy đi!

• đột xuất:

  ht.1. Đặc biệt và bất ngờ. Có việc đột xuất.
  2. Nổi bật, trội hẳn lên ngoài dự tính. Tiến bộ đột xuất.Những thành tích đột xuất.

• gà đẻ gà cục tác:

  nth. Nói về người làm việc xấu nhưng lại tự hô hoán lên để hòng che lấp tội lỗi của mình và vô tình lại khiến mọi người biết.

• gác:

  nđg. 1. Để lên trên. Gác chân lên bàn.Chơi gác: chơi mà luôn luôn muốn lợi hơn người.
  2. Giữ lại, dành lại. Gác một số tiền. Gác tình duyên cũ thẳng đường rong (Th. Lữ).
  3. Để sang một bên, sau này sẽ tính. Gác bài báo lại để đăng ở số sau.
  4. (Do tiếng Pháp phiên âm). Canh gác. Phiên gác. Nhà thuốc gác.

• ghếch:

  nđg. Đặt chếch cho một đầu dựa vào điểm cao. Ghếch càng xe lên lề đường. Ghếch chân lên bàn.

• hỏa châu:

  hd. Thứ đạn bắn lên trời thành một cục tròn đỏ để ra hiệu.

• khấc :

  nd. Chỗ cắt gọt sâu vào bề mặt môt vật để mắc giữ hay đánh dấu. Treo vào chỗ khấc kia. Nhích cân lên một khấc.

• khoá nòng:

  nd. Cần lên đạn của một khóa nòng súng.

• khu:

  nd. Đít, mông. Vào trường quần rộng, xắn lên khu (T. T. Xương).

• kim đan:

  nd. Que dài tròn và nhẵn, đầu nhọn, dùng để đan len sợi.

• lẻn :

  nIđg. Đi một cách kín đáo, không để người khác biết. Thừa cơ lẻn mất. Có kẻ lạ lẻn vào nhà.
  IIp. Một cách kín đáo, không để cho ai biết. Ăn lẻn một mình.

• lên mặt:

  nđg. Làm vẻ mặt ta đây, tỏ vẻ kiêu ngạo. Độ này hắn lên mặt lắm.

• miết:

  nđg. Dùng vật nhẵn ép và trượt đi trượt lại trên vật cần lèn chặt hay làm nhẵn. Miết vữa. Dán xong miết cho thật dính.

• ngập:

  nđg. 1. Chỉ chất lỏng tràn lên và phủ kín hoàn toàn. Nước lũ ngập đồng. Đường ngập nước.
  2. Ở sâu dưới bề mặt, bị phủ lấp kín. Lưỡi cuốc ngập sâu vào lòng đất. Ngập trong đống giấy tờ.
  3. Vì nhiều và trải rộng ra nên bao phủ, che lấp tất cả. Lúa tốt ngập đồng. Công việc ngập đầu.

• nhân giống:

  nđg. Dùng biện pháp kỹ thuật để nhân lên với số lượng lớn giống cây trồng và vật nuôi trong sản xuất.

• nón:

  nd. 1. Đồ dùng để đội đầu che mưa nắng, thường bằng lá và có hình tròn nhỏ dần lên đỉnh. Vành nón. Quai nón.
  2. Mũ. Nón nỉ.

• phủ :

  nđg. Che đậy lại. Phủ khăn lên bàn.

• quan quân:

  hd. Quân đội của nhà nước phong kiến. Quan quân lên đường.

• song phi:

  hdg. Chỉ cách đá cùng nhảy hai chân lên một lượt trong nghề võ. Đá song phi.

• súng tự động:

  nd. Súng có bộ phận lên đạn tự động khi bắn.

• tem:

  nd.1. Giấy nhỏ hình chữ nhật dán lên các bưu phẩm làm chứng từ cước phí.
  2. Giấy nhỏ hình chữ nhật dán lên một số giấy tờ chính thức hay hàng hóa, chứng nhận đã nộp thuế hay lệ phí.
  3. Nhãn hiệu dán lên các mặt hàng để chứng nhận phẩm chất. Hàng chưa bóc tem (còn mới nguyên).

• then :

  nd.1. Thanh gỗ để cài cửa. Mấy lần cửa đóng then cài (Ng. Du).
  2. Thanh gỗ dài bắc ngang từ bên này hông thuyền qua bên kia hông. Thuyền nhỏ chỉ có ba then để ngồi.
  3. Thanh gỗ, sắt bắc ngang một vật cho chắc. Để chân lên then ghế.

• thừa:

  ngi. Lợi dụng một dịp thuận tiện. Thừa thắng xông lên. Thừa lúc kh6ng ai để ý, hắn lẻn ra ngoài.

• tiễn :

  nđg.1. Đưa đi một đoạn để tỏ tình lưu luyến. Tiễn khách ra tận ngõ.
  2. Tỏ tình lưu luyến lúc chia tay. Tiễn bạn lên đường.

• tiết:

  nd. Khoảng thời gian lên lớp tương đương một giờ. Buổi sáng học bốn tiết.

• trình:

  nđg.1. Báo cáo cho người cấp trên biết. Lý trưởng đi trình quan huyện.
  2. Đưa ra cho người cấp trên xem xét để thông qua hay giải quyết. Trình dự án lên quốc hội. Trình bộ trưởng ký.
  3. Từ để mở đầu lối nói với cấp trên tỏ ý tôn kính, lễ phép. Trình cụ lớn, nhà có khách.

• trùm:

  nđg. Phủ lên trên và che kín các phía. Trùm khăn lên đầu. Bóng tối trùm xuống.

• u:

  nId. Khối thịt nổi hẳn lên trên cơ thể do tự nhiên hay vì va chạm mạnh. Có cái u trên trán. Gánh nhiều vai nổi u.
  IIđg. Sưng thành u do bị va chạm. Va vào cửa u đầu.

• úp :

  nđg.1. Để mặt của một vật xuống dưới hay sát vào vật khác. Úp chén vào khay. Úp mặt vào hai bàn tay.
  2. Che, đậy lên trên bằng một vật trũng lòng. Úp lồng bàn lên mâm cơm.
  3. Chụp bắt, vây bắt gọn, bất ngờ. Nơm úp cá. Đánh úp.

• vằn :

  nId. Những vệt màu hình cong, song song trên lông một số loài thú. Vằn trên da hổ.
  IIđg. Nổi lên những tia máu đỏ, trông hung dữ. Mắt vằn lên giận dữ.

• vồng :

  nIđg. Lớn vượt hẳn lên một cách nhanh chóng. Cải đang độ vồng.
  IId. Ngồng. Vồng cải.

• xoe :

  nđg. Vê cho cuộn chặt, cho tròn lại. Xoe quần lên quá đầu gối.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH