• ... gì mà ... thế:

  np. Biểu thị mức độ khiến phải ngạc nhiên. Nhà ấy giàu gì mà giàu thế! Dại gì mà dại thế!

• bao:

  np.1. Nói chung về mức độ nhiều ít, xa gần, mau chậm. Bao lần ? Bao lâu ? Bao xa?
  2. Chỉ mức độ hay số lượng không biết chính xác nhưng được cho là khá nhiều. Đã bao năm. Bao người mơ ước. Biết bao thương nhớ. Ngày về chắc không còn bao lâu.

• biết bao :

  nch&p. Chỉ số lượng, mức độ nhiều, cao nhưng không biết chính xác. Cũng nói biết bao nhiêu.Biết bao công sức lãng phí !

• biết chừng nào :

  np. Chỉ mức độ cao nhưng không biết chính xác . Khổ sở biết chừng nào !

• cả :

  nIt. 1. To, lớn: Ao sâu nước cả, khôn chài cá (Yên Đổ). Bể cả: biển lớn, biển khơi.
  2. Lớn, đứng đầu, trọng hơn cả: Làm quan có mả, kẻ cả có dòng (t.ng). Thợ cả: người thợ đứng đầu trong đám.
  3. Gồm hết, tóm hết: Vơ đũa cả nắm, Đã buồn cả ruột, lại dơ cả đời (Ng. Du).
  IIp. Ở mức độ cao nhất, vừa nhiều vừa mạnh. Cả tin. Cả ăn cả tiêu.

• cán cân:

  nd. Cây ngang ở cái cân để định mức đồng đều, thăng bằng khi cân, chỉ cái gì định sự công bằng, đồng đều: Cán cân công lý.

• cao :

  nd.1. Đơn vị đo ruộng đất xưa ở Nam Bộ, bằng 1/10 sào, 1/100 mẫu ta.
  2. Thuốc đông y, chiết bằng rượu hay nước rồi cô lại ở một mức độ thích hợp. Cao hổ cốt: cao nếu bằng xương cọp. Cao ban long: cao chế bằng gạc của hươu nai.

• cao độ :

  hd. 1. Độ cao. Cao độ của một ngọn núi.
  2. mức độ cao. Phẫn uất cao độ.

• cao hứng :

  ht. Hứng thú, cảm hứng ở mức độ cao. Nhìn trăng rồi cao hứng làm thơ.

• chán:

  nIđg. Không thích nữa vì có nhiều quá: Thân sao bướm chán ong chường bấy thân (Ng. Du).
  IIt. 1. Có tác dụng khiến người ta chán. Vở kịch chán quá. Cuộc sống thường ngày quá chán.
  2. Đến mức độ được cho là nhiều. Còn chán người giỏi hơn anh. Độ này anh ấy chán gì tiền.

• chán chê :

  nt. Nhiều hay lâu đến mức độ chán, không thiết nữa. Ăn uống đã chán chê. Chờ đợi chán chê mà không ai hỏi đến.

• chẳng qua :

  np. Biểu thị mức độ hạn chế của sự việc được trình bày. Chẳng qua chỉ là nói đùa. Chẳng qua vì thiếu hiểu biết nên mới làm như vậy.

• chắp cánh:

  nđg. Tạo điều kiện tốt để đạt mức độ cao nhất. Chắp cánh cho ước mơ của tuổi trẻ.

• chết :

  nIdg. 1. Không còn sống nữa. Cọp chết để da, người ta chết để tiếng.
  2. Không còn hoạt động nữa, hư hỏng. Đồng hồ chết. Ô tô chết giữa đường.
  3. Mất tác dụng do biến chất. Xi-măng chết. Phẩm đã chết màu. Còn nhiều giờ chết trong thời gian lao động.
  4. Mất hết khả năng họat động hay gặp khó khăn trở ngại lớn. Trước tin sét đánh ấy anh ngồi chết lặng. Làm ăn như thế thì chết. Làm được việc ấy hay không cũng chẳng chết ai.
  IIp. mức độ rất cao trong một trạng thái hay một hoạt động. Làm như thế thì chậm chết. Chán chết. Hắn đã làm thì làm chết thôi.

• chúa :

  nId. 1. Ngươi có quyền như vua song không cùng một địa vị, thường chiếm một khu vực rộng lớn chớ không phải cả nước. Vua Lê chúa Trịnh.
  2. Người nắm quyền cai quản. Chúa ngục. Chúa đảo. Ong chúa: con ong cái giữ chức năng sinh đẻ và điều khiển cả đàn ong.
  3. Chúa Trời gọi tắt: Cầu Chúa.
  IIp.1. Hay làm hoặc có thái độ xấu, đáng chê trách. Chúa làm biếng. Chúa ba hoa.
  2. Chỉ mức độ cao của một tính cách hay thái độ. Hắn là chúa liều. Anh ấy chúa ghét thói ba hoa.

• chuẩn độ :

  hd. 1. Mực độ định về mức độ vàng hoặc bạc, khi pha trộn với một thứ kim loại khác để đúc tiền. Chuẩn đô của một thứ tiền do pháp luật định.
  2. Mực độ của chất hóa học trộn lẫn với nhau: Chuẩn độ của dung dịch.

• chừng độ :

  nd. mức độ hạn định. Ăn uống không có chừng độ.

• dễ sợ:

  np. Đến mức độ không thể hơn nữa. Đẹp dễ sợ.

• dường:

  nId. mức độ, tính chất đại khái như thế. Nghĩa nặng dường ấy, Tình thương ấy cao cả biết dường nào.
  IIđg. Có mức độ, tính chất đại khái như thế. Ruột gan dường lửa đốt.

• đặc:

  nIt. 1. Trái với lỏng. Sữa đặc. Đặc sệt.
  2. Đông, đóng cứng lại. Hơi lạnh làm sữa đặc lại.
  3. Đông, nhiều: Người đi đặc cả đường. Chữ ghi đặc cả trang giấy.
  4. Chỉ cái gì trong ruột lấp kín, trái với bộng. Vỏ xe đặc.
  IIp. Ở mức độ hoàn toàn. Dốt đặc còn hơn hay chữ lỏng (t.ng). Dốt đặc cán mai: dốt hoàn toàn. Tai điếc đặc.

• đậm:

  nIt. Có mùi vị màu sắc, hình thể hay một đặc điểm nhiều trên mức bình thường. Ngọt đậm. Xanh đậm. Nước chè đậm. Truyện đậm tính chiến đấu.
  IIp. mức độ cao trong sự thua hay thắng. Đội A thua đậm.

• đậm đặc:

  nt. Đậm ở mức độ cao. Độ đậm đặc của dung dịch.

• đen nhưng nhức:

  nt.Đen nhức (mức độ cao hơn).

• đi:

  nIđg. 1. Di chuyển bằng hoạt động của hai chân. Bé đi chưa vững. Cho ngựa đi thong thả.
  2. Di chuyển đến nơi khác do một nhu cầu hay một hành động gì. Đi chợ. Đi học. Đi biển. Đi bộ đội.
  3. Rời bỏ cõi đời, chết. Cụ ốm nặng, đã đi hôm qua rồi.
  4. Di chuyển trên một mặt bằng. Xe đi chậm rì. Thuyền đi ngược gió. Thời gian đi rất nhanh.
  5. Biểu thị hành đông làm cho một tình trạng không còn nữa hay giảm sút. Cắt đi vài đoạn trong bài. Anh ấy chết đi, ai cũng thương tiếc. Tình hình xấu đi. Cơn đau có dịu đi ít nhiều. Tiếng nhạc nhỏ đi.
  6. Hoạt động theo một thể cách nào đó hay một phương hướng nào đó. Đi vài đường kiếm. Đi ngược lại nguyện vọng chung. Nghiên cứu đi sâu vào vấn đề.
  7. Đưa đến một kết quả hay một sự chuyển biến. Hội nghị đi đến nhất trí. Làm như thế không đi đến đâu. Đi vào con đường tội lỗi. Công việc đi vào nề nếp.
  8. Đem tặng nhân dịp lễ tết, hiếu hỉ. Đi một câu đối nhân dịp mừng thọ.Đi điếu.
  9. Mang vào chân tay để che giữ. Chân đi dép. Đi găng tay.
  10. Phù hợp nhau. Màu vàng đi rất tốt với màu đỏ. Hai việc ấy không đi với nhau.
  11. Đi tiêu (nói tắt). Chột bụng đi chảy.
  IIp. Biểu thị một mệnh lệnh hay một sự thúc giục. Im đi! Chúng ta đi chơi đi.
  IIItr. Biểu thị ý nhấn mạnh về một tính chất bất thường, một mức độ cao, một kết quả tính toán hay một giả thiết. Ai lại đi nói thế, Thích quá đi chứ! Cộng các chi phí, tất cả là đi một triệu đồng. Cứ cho là như thế đi, cũng vẫn tốt.

• điêu luyện:

  ht. Gọt tỉa, trau giồi đến mức độ cao. Văn điêu luyện. Đường bóng điêu luyện.

• độ chính xác :

  nd. mức độ đúng đạt được. Đồng hồ có độ chính xác cao, mỗi tháng chỉ sớm vài giây.

• độ phì:

  nd. mức độ của đất có nhiều hay ít chất dinh dưỡng. Đất bạc màu, độ phì thấp.

• đủ :

  nch&p. Có mức độ đáp ứng yêu cầu, không thiếu. Đủ ăn, đủ mặc. Hàng đủ loại. Hạch sách đủ điều.

• được:

  nđg.1. Có quyền, có phép. Được nghỉ. Được đi chơi. Được xuất ngoại.
  2. Thắng, hơn. Được làm vua, thua làm giặc (tng).
  3. Tiếp nhận, hưởng một điều gì. Được tin. Được tiếng thơm. Được khen thưởng.
  4. Đạt một mức độ nào đó về số lượng. Bé được một tháng. Đi được năm cây số.
  5. Chỉ thụ thể của động từ. Cao su được dùng để làm vỏ xe. Từ “được” được dùng theo nhiều từ loại.
  IIt. Đạt yêu cầu tốt. Cô ấy được người, được nết.
  IIIp.1. Biểu thị việc vừa trình bày đã đạt kết quả hay có khả năng thực hiện. Nghe được mấy câu. Quả ăn được, Việc khó nhưng làm được.
  2. Nhấn mạnh sự thuận lợi, giảm nhẹ ý phủ định. Gặp được người tốt. Trong người không được khỏe.

• gay gắt:

  nt&p. 1. Bất bình thường mức độ cao, làm khó chịu. Nắng hè gay gắt.
  2. Lối nói nặng lời, khó chịu. Giọng nói gay gắt. Phê bình gay gắt.

• gắt :

  np. Ở một mức độ không bình thường, gây cảm giác khó chịu. Trời nắng gắt. Ngọt gắt. Kiểm soát gắt.

• ghê gớm:

  nIt. Đáng tởm, sợ. Mối đe dọa ghê gớm.
  IIp. Ở mức độ rất cao. Xấu ghê gớm. Lớn ghê gớm.

• giảm :

  nđg. Ít đi về số lượng, mức độ. Giảm tốc độ. Tăng thu giảm chi.

• giảm chấn:

  hdg. Bớt mức độ rung động.

• giỏi:

  nt.1. Có trình độ cao đáng khen, đến mức độ khó có thể hơn. Học trò giỏi. Tay nghề đạt loại giỏi. Việc này giỏi lắm cũng phải mất hai tháng.
  2. Có sức khỏe. Mạnh giỏi.

• giới hạn:

  hId. Phạm vi, mức độ nhất định, không thể hay không được vượt qua. Sức lực con người có giới hạn. Lòng tham không giới hạn.IIđg. Quy định giới hạn. Giới hạn tuổi của thí sinh.

• giuộc:

  . Đồ dùng đong lường, để múc đong chất lỏng trong vật đựng đáy sâu. Giuộc dầu. Cùng một giuộc: cùng một thứ, một loại.

• gớm:

  nIđg. Ghê tởm. Thấy hắn mà gớm.
  IIt&p. Ở mức độ cao, đáng sợ. Ông ấy cũng là tay gớm lắm. Đẹp gớm.

• gờn gợn:

  nđg. Như Gợn (nhưng mức độ ít hơn).

• hàm mục tiêu:

  nd. Hàm số dùng để đánh giá định lượng mức độ đạt mục tiêu theo một tiêu chuẩn đã định.

• hạn định:

  hdg. Định một giới hạn, một mức độ nào đó. Hạn định phạm vi.

• háu :

  nđg. Thích đến mức độ nôn nóng đòi hỏi có ngay. Đứa bé háu ăn. Ngựa non háu đá (tng).

• hênh hếch:

  nt. Như Hếch, mức độ ít hơn.

• hết đường:

  nt&p. Hết cách, hết mức độ nào hơn. Đẹp hết đường. Hết đường cựa quậy.

• hờn:

  nđg.1. Có điều không bằng lòng, bực tức. Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh (Ng. Du).
  2. Tức giận ở mức độ cao. Hờn này dằng dặc muôn đời không quên (Cổ thi).

• hơn bù kém:

  np. Lấy mức độ trung bình, đổ đồng.

• khá :

  np. 1. Chỉ mức độ tương đối cao của một tính cách. Công việc khá vất vả. Năng suất khá cao.
  2. Tỏ ý yêu cầu làm một việc gì. Các ngươi khá nói cho ta rõ.

• khè :

  np. Chỉ màu vàng ở mức độ cao. Vàng khè: rất vàng.

• khí :

  np. Chỉ mức độ của một tính chất. Giờ mới hay, kể cũng khí chậm. Tôi hỏi khí không phải.

• khiếp nI:

  đt. Sợ quá. Nghe tin giặc đến ai cũng khiếp.
  IIp. Ở mức độ cao khác thường. Mau khiếp. Đắt khiếp.

• khoái:

  nIt. Sướng, thỏa mãn ở mức độ cao. Khoái vì được khen. Khoái mắt. Khoái tai.
  IIđg. Thích. Hắn khoai món này lắm.

• khoai khoái:

  nt. Khoái (mức độ nhẹ). Thấy khoai khoái trong người.

• khụ:

  np. mức độ cao của sự già. Già khụ: già lắm.

• khùng :

  nt. 1. Tức giận lắm. Nổi khùng.
  2. Điên mức độ nhẹ. Người khùng.

• khủng khiếp:

  ht. 1. Hoảng sợ hay làm cho hoảng sợ đến mức độ cao. Khủng khiếp trước những điều trông thấy. Giấc mơ khủng khiếp.
  2. Nhiều tới mức độ như không chịu nổi. Nắng khủng khiếp. Tốc độ khủng khiếp.

• khừ :

  np. Chỉ mức độ cao của sự chắc chắn, vững chãi. Hứa chắc khừ. Học cứng khừ.

• khướt:

  nIt. Mệt lắm, vất vả lắm. Làm được bao nhiêu đó cũng đủ khướt.IIp. Chỉ mức độ rất cao của một số tính chất. Còn xa khướt. Say khướt.

• kin:

  hIđg. Sợ đến mức không chịu được. Thấy máu mà kinh. Kinh quá không ăn được.
  IIt&p. Ở mức độ cao, làm phải kinh. Cái nắng kinh người. Đẹp kinh.

• kinh khủng:

  hIt. Như Khủng khiếp.
  IIp. Chỉ mức độ rất cao của một tính cách. Thiên hạ đông kinh khủng. To kinh khủng.

• kỹ xảo:

  hd. Kỹ năng đến mức độ tinh vi. Trình độ kỹ xảo của người thợ thủ công.

• là :

  nIđg. 1. Trực tiếp cho biết tên gọi, nghề nghiệp, thuộc tính, bản chất của người, vật, hiện tượng. Người đang hát là Xuân Hoa. Anh này là công nhân. Vàng là kim loại quý.
  2. Chỉ quan hệ tương đương về giá trị. Một với một là hai. Im lặng là vàng.
  IIl. 1. Cho biết nội dung của điều vừa nói. Cứ tưởng là anh ấy gặp rủi ro. Ai cũng khen là giỏi. Chị ấy nói là đang bận.
  2. Chỉ kết quả của điều kiện vừa nêu. Đã nói là làm. Nói động đến là tự ái. Học xong là chạy ra sân bóng.
  IIItr. 1. Làm cho lời nói có vẻ tự nhiên hay có vẻ ý kiến chủ quan của người nói. Chẳng khác nhau là mấy. Tôi thấy là chưa vững lắm.
  2. Kết hợp với từ lặp lại liền sau để nhấn mạnh về sự khẳng định hay về mức độ. Rét ơi là rét. Trông nó hiền hiền là. Bà là bà bảo thật.

• lạ:

  nIt. 1. Chưa quen biết. Đầu lạ sau quen.
  2. Không bình thường, khó hiểu. Chuyện lạ. Nói gì lạ vậy?
  IIđg. Lấy làm ngạc nhiên, thấy khó hiểu. Anh còn lạ gì chuyện ấy.
  IIIp. Đến mức đô khác thường, đáng ngạc nhiên. Trông đẹp lạ.

• lạm dụng:

  hdg. Sử dụng quá giới hạn, quá mức độ quy định. Lạm dụng lòng tốt. Lạm dụng quyền hành.

• làm sao:

  nIp. 1. Hỏi để biết lý do. Làm sao mà khóc? Cứ ngồi ỳ ra đó là cớ làm sao?
  2. Chỉ thể cách. Học tập làm sao cho tốt. Phải làm sao thuyết phục được anh ta.
  3. Chỉ mức độ cao. Đẹp làm sao! Nụ cười rạng rỡ làm sao!
  IIt.1. Bị chuyện không may. Hai xe đâm nhau nhưng không ai làm sao cả.
  2. Tỏ ra không bình thường vì cớ gì. Độ này nó làm sao ấy.

• lắm:

  nIt. Có số lượng được coi là cao, nhiều. Lắm việc. Lắm tiền nhiều của.IIp. Đến mức độ được cho là cao. Người đông lắm. Thuốc đắng lắm.

• lấy:

  nIđg. 1. Đưa cái của mình hay cái có sẵn ra dùng. Lấy sách ra đọc. Lấy tiền trả cho người ta.
  2. Lấy cái thuộc về người khác làm của mình. Lấy trôm. Lấy của công.
  3. Dùng phương tiện của mình để tạo ra cái mình cần. Vào rừng lấy củi. Cho vay lấy lãi.Lấy công làm lời.
  4. Tự tạo ra cho mình. Lấy giọng. Lấy đà.
  5. Xin. Lấy chữ ký. Lấy ý kiến rộng rãi.
  6. Chỉnh lại hay tìm biết cho chính xác. Lấy lại giờ theo đài. Lấy nhiệt độ cho bệnh nhân.
  7. Đòi giá bán là bao nhiêu. Con gà này bà lấy bao nhiêu?
  8. Trích ra. Câu này lấy ở Truyện Kiều.
  9. Đi mua. Đi lấy hàng về bán.
  10. Kết thành vợ chồng. Lấy người cùng quê. Lấy vợ cho con.
  IIp.1. Biểu thị kết quả của hành động. Học lấy lệ. Bắt lấy nó.
  2. Biểu thị hành động tự người hành động tạo ra. Ông ấy tự lái lấy xe. Trẻ đã có thể giặt lấy quần áo.
  3. Nhấn mạnh về mức độ tối thiểu. Ở lại chơi thêm lấy vài ngày. Túi không còn lấy một đồng.

• lẻm:

  np. Chỉ mức độ cao của sắc bén cũng như sắc sảo. Lưỡi gươm sắc lẻm. Đôi mắt sắc lẻm.

• lem lém:

  nđg.x.Lémđg (mức độ ít hơn lém).

• lem lém:

  nt.x.Lémt (mức độ ít hơn lém).

• lét:

  np. Chỉ mức độ mạnh của các màu sắc như xanh, tái. Xanh lét. Tái lét.

• lì :

  nIt. 1. Đã quen chịu đựng một tác động nên coi như không. Bị mắng nhiều quá thằng bé đâm lì. Lì đòn không sợ roi nữa.
  IIp. 1. Ở mãi trong một trạng thái không thay đổi. Nằm lì ở nhà. Cứ ngồi lì đấy, không về.
  2. Chỉ mức độ cao của các tính chất phẳng, nhẵn. Bãi cát phẳng lì. Hòn đá cuội nhẵn lì.

• liên can:

  ht.1. Dính líu vào một vụ phạm pháp ở mức độ không nghiêm trọng.
  2. Dính dáng với việc hay người nào. Tôi không liên can gì đến anh ta. Việc ấy không liên can gì đến anh.

• lòm:

  np. Chỉ mức độ mạnh của các tính từ “đỏ”, “chua”. Đỏ lòm. Chua lòm.

• lộn ruột:

  np. Chỉ mức độ cao của sự tức giận hay tức cười. Tức lộn ruột. Cười lộn ruột.

• lung :

  nt&p. Ở mức độ nhiều. Tiền bạc lung lắm. Suy nghĩ lung.

• lượng :

  nId. 1. mức độ nhiều ít, có thể xác định bằng con số cụ thể. Lượng mưa hằng năm. Lượng hàng hóa vận chuyển.
  2. Các thuộc tính của sự vật và hiện tượng về khối lượng, kích thước, tốc độ v.v..., phân biệt với chất.
  IIđg. Tính toán, cân nhắc để hành động cho thành công. Lượng sức không làm nổi. Lượng thế giặc mà đánh.

• mạnh :

  nt. 1. Vượt trội hơn về sức lực, tiềm lực. Đội bóng mạnh. Mạnh vì gạo, bạo vì tiền (tng).
  2. Hơn hẳn các mặt khác về tác dụng. Mặt mạnh. Phát huy điểm mạnh, khắc phục các điểm yếu.
  3. Có cường độ, mức độ lớn hơn. Rượu mạnh. Gió mạnh. Dòng điện mạnh.
  4. Dứt khoát, không e dè, ngần ngại. Bước mạnh chân. Mạnh miệng. Mạnh tay.
  5. Không đau yếu. Đau mới mạnh. Gia đình vẫn mạnh.

• mất :

  nIđg. 1. Không còn có nữa. Mất của. Mất nước. Mất một cánh tay. Mất niềm tin. Mất sức.
  2. Dùng hết bao nhiêu thời gian, công sức, của tiền. Phải mất một tuần lễ mới xong. Tiền ăn mỗi ngày mất mấy nghìn.
  3. Chết (hàm ý tiếc thương). Bố mẹ mất sớm.
  IItr. 1. Tỏ ý tiếc về điều không hay. Quên khuấy đi mất. Nhanh lên, kẻo muộn mất.
  2. Nhấn mạnh về mức độ cao của tình cảm. Tức phát điên lên mất. Vui quá đi mất.

• mem :

  np. Chỉ mức độ nhiều của ướt. Quần áo ướt mem.

• mèm:

  np. Chỉ mức độ nhiều của ướt, say, cũ. Quần áo ướt mèm. Uống rượu say mèm. Nón cũ mèm.

• mòng mọng:

  nt.x. Mọng (mức độ ít).

• một chút:

  nd. Một mức độ không đáng kể. Chờ cho một chút.

• một vừa hai phải:

  nt&p. Ở mức độ vừa phải. Bạn bè với nhau cả, có gì cũng một vừa hai phải.

• mới:

  nIt.1. Vừa làm ra chưa dùng hay dùng chưa lâu, chưa cũ. Áo mới. Ngôi nhà mới.
  2. Vừa có, vừa xuất hiện chưa lâu. Tin mới. Người bạn mới. Vợ chồng mới.
  3. Thích hợp với ngày nay, với xu thế tiến bộ. Con người mới. Cách làm ăn mới.
  IIl. Biểu thị quan hệ giữa hành động sắp trình bày với một sự kiện được cho là điều kiện của hành động ấy. Làm xong việc mới nghỉ. Có thực mới vực được đạo. Nửa đêm nó mới về.
  IIItr. Nhấn mạnh mức độ của một tình trạng. Cảnh mới đẹp làm sao!

• mục tử:

  hd. Như Mục đồng.

• nằng nặc:

  np. Một mực đòi, xin cho kỳ được. Bé nằng nặc đòi đi theo mẹ.

• ngắt:

  np. Chỉ mức độ cao của một tính chất. Lạnh ngắt. Xanh ngắt. Vắng ngắt. Nguội ngắt. Chán ngắt.

• ngần:

  nd. Số lượng, mức độ được xác định theo một yêu cầu chủ quan. Ngần này tuổi đầu mà còn dại. Sung sướng biết ngần nào!

• nghèo đói:

  nt. Nghèo đến mức đói, thiếu ăn.

• nghiêm túc:

  ht. Coi trọng đúng mức đối với mình trong thái độ, hành động. Thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ được giao.

• nghịt :

  np. mức độ cao của một số tính từ, như “đen”, “đông”... Đen nghịt.Đông nghịt.

• nghít :

  np. Chỉ mức độ cao của màu xanh. Xanh nghít.

• ngọt :

  nt. 1. Có vị như đường, mật. Cam ngọt. Ngọt như mía lùi.
  2. Chỉ món ăn có vị đậm đà, ăn ngon miệng. Cơm dẻo canh ngọt. Gà đồng ngọt thịt.
  3. Chỉ giọng nói, âm thanh dịu dàng, nghe êm tai khiến xúc động. Nói ngọt. Dỗ ngọt. Giọng hò rất ngọt. Đàn ngọt hát hay.
  4. Chỉ “sắc”, “rét” ở mức độ cao. Dao sắc ngọt. Rét ngọt.

• ngủn :

  np. Chỉ mức độ cao của “cụt”, “ngắn”. Ngắn ngủn. Cụt ngủn.

• nguôi:

  nđg. Giảm bớt mức độ của một tình cảm. Mãi mới nguôi cơn giận. Nỗi buồn không nguôi.

• nhanh :

  nt. 1. Có mức độ mau trên mức bình thường. Đi nhanh. Đồng hồ nhanh.
  2. Có khả năng nắm bắt và hành động kịp thời. Nhanh chân chạy thoát. Nhận thức nhanh.
  3. Diễn ra trong thời gian rất ngắn. Lướt nhanh bài báo. Tin ghi nhanh.

• nhất:

  hIs. Một. Quần áo chỉ có nhất bộ.
  IIt. Ở vị trí trên hết, cao hơn hết. Hạng nhất.
  IIIp. Ở mức độ cao hơn hết. Học sinh giỏi nhất lớp. Sức khỏe là cần nhất.

• nhất định:

  hIp. Chắc chắn, không thể khác. Ngày mai nhất định xong. Nhất định anh ấy sẽ đến.
  IIđg. Quyết định dứt khoát, không thay đổi ý kiến. Việc ấy chúng tôi đã nhất định rồi.
  IIIt.1. Có tính chất xác định rõ ràng. Ngồi vào chỗ nhất định. Họp vào một ngày nhất định.
  2. Ở mức độ không cao nhưng có thể chấp nhận. Chưa thành công nhưng cũng đạt những kết quả nhất định.

• nhất mực:

  np. Khăng khăng một mực. Mưa to nhưng nó vẫn nhất mực đòi về.

• nhẹ:

  nt.1. Có trọng lượng nhỏ hơn bình thường. Nhẹ như bấc. Gánh mười cân thi nhẹ quá.
  2. Có tỉ trọng nhỏ. Nhôm là một kim loại nhẹ.
  3. Có cường độ, sức tác động yếu. Gió nhẹ. Bước nhẹ.
  4. Không gây cảm giác nặng nề, thấy thoải mái. Thức ăn nhẹ, dễ tiêu. Lao động nhẹ. Phạt nhẹ.
  5. Ở mức độ thấp, không gây hậu quả tai hại. Bệnh nhẹ. Lỗi nhẹ.
  6. Gồm những thành phần đơn giản. Tổ chức gọn nhẹ. Liên hoan nhẹ.
  7. Chỉ đất có pha cát, xốp, cày cuốc dễ dàng. Cho bò cày ruộng nhẹ.
  8. Có tác động êm dịu, gây cảm giác dễ chịu. Mùi thơm nhẹ. Màu vàng nhẹ như màu hoàng yến.
  9. Có cảm giác thanh thoát như vừa trút được gánh nặng. Thi xong, nhẹ cả người.
  10. Tỏ ra ít chú ý, không coi trọng bằng cái khác. Nặng về lý, nhẹ về tình. Coi nhẹ.

• nhí nha nhí nhảnh:

  nt.x.Nhí nhảnh (mức độ nhiều).

• nhí nha nhí nhoẻn:

  nđg.x.Nhí nhoẻn (mức độ nhiều).

• nhinh nhỉnh:

  nt.x.Nhỉnh (mức độ ít hơn).

• nhịp độ:

  nd.1. Độ nhanh của bản nhạc, bài hát.
  2. mức độ tiến triển của công việc. Tăng nhịp độ xây dựng.

• nhớn nha nhớn nhác:

  nt.x.Nhớn nhác (mức độ nhiều).

• nhởn nha nhởn nhơ:

  nt.x.Nhởn nhơ (mức độ nhiều).

• nổ :

  nđg.1. Tung ra thành tiếng. Pháo nổ. Tiếng nổ. Súng nổ.
  2. Làm cho nổ hoặc phát ra tiếng nổ. Nổ máy xe. Nổ mấy phát súng.
  3. Phát sinh đột ngột với mức độ mạnh. Nổ ra cuộc đấu. Chiến tranh bùng nổ.

• nồng :

  nt.1. Có mùi nặng như mùi của vôi tôi. Cơm khê nồng. Chè ủ lâu bị nồng.
  2. Có độ nóng đậm ở mức độ rát cao. Rượu nồng.

• núng na núng nính:

  nt.x.Núng nính (mức độ mạnh).

• nung núng:

  nt.x.Núng (mức độ ít).

• phải biết:

  np. Nhấn mạnh mức độ cao của sự việc mà có thể người đối thoại không hình dung được. Mưa to phải biết. Chuyến đi vui phải biết.

• phăng teo:

  nId. Con bài đặc biệt trong cỗ bài tu-lơ-khơ, khi đánh ra thì cắt bỏ tất cả mọi con bài khác.
  IIđg. 1. Cắt bỏ đi một cách dứt khoát. Phăng teo tiết mục đó đi, tiếc làm gì.
  2. Hỏng hết cả, chết. Lộ ra thì phăng teo cả lũ.

• phần :

  nId. 1. Từng khoản được chia tách ra từ tổng thể. Bài văn gồm ba phần.
  2. Cái dành riêng cho cá nhân, tập thể hưởng thụ hay đóng góp. Được phần hơn. Góp phần.
  3.mức độ nào đó. Nói có phần đúng.
  IIđg. Chia ra, để dành cho một phần. Nhà vẫn phần cơm anh đấy.

• quá :

  nIđg. Vượt qua giới hạn quy định. Quá tuổi đi học. Tóc dài quá mang tai.
  IIp. Đến mức độ ra ngoài giới hạn hay ngoài mức bình thường. Ít quá, không đủ. Vui quá. Dạo này bận quá.

• quá đáng:

  nt. Qua mức độ cần thiết hay có thể chấp nhận. Đòi hỏi quá đáng.

• rất :

  np. Ở mức độ cao. Cảnh rất đẹp. Hát rất hay.

• rất đỗi:

  np. mức độ cao nhất. Rất đỗi vui mừng. Rất đỗi ngạc nhiên.

• rì :

  nIđg. Kéo về phía mình. Rì ngựa lại.IIp. Chỉ mức độ cao của một số tính chất. Xanh rì. Rậm rì. Chậm rì.

• rõ :

  nIt. Tách bạch hẳn ra, phân biệt hoàn toàn với những cái khác. Rõ mồn một. Nó thua đã rõ rồi.
  IIđg. Biết tường tận, cụ thể. Ai nấy đều rõ sự thật. Chưa rõ thực hư thế nào.
  IIIp. Biểu thị mức độ được khẳng định, hơn hẳn bình thường. Dậy rõ sớm. Rõ thật buồn cười.

• rói:

  np. Chỉ mức độ tươi cao. Tươi rói. Hoa cúc vàng rói. Mái ngói đỏ rói.

• rộng :

  nt.1. Chỉ mức độ của chiều ngang, diện tích. Đường rộng 20 mét. Cánh đồng rộng hàng trăm hec-ta.
  2. Có chiều rộng kích thước lớn hơn mức bình thường. Vải khổ rộng. Đôi giày rộng quá. Quần áo rộng thùng thình.
  3. Có trí tuệ, hiểu biết nhiều. Nhìn xa trông rộng. Học rộng.
  4. Có lòng bao dung, độ lượng. Rộng lòng thương.

• rợi :

  np. Chỉ mức độ cao của tính chất “mát”. Gió mát rợi.

• rờn :

  np. Chỉ mức độ cao của màu xanh. Xanh rờn. Cũng nói Xanh giờn.

• rực :

  nIt. Sáng hừng lên. Lửa rực một góc trời.
  IIp. Chỉ mức độ cao của các màu đỏ, vàng. Đỏ rực. Vàng rực.

• rứt ruột:

  np. Chỉ mức độ cao của sự đau. Đau rứt ruột.

• sánh:

  nđg.1. So. Sánh với họ thì còn thua.
  2. Đạt mức độ bằng cái đưa ra so sánh. Không thể sánh kịp với ông ấy.

• sao:

  np.1. Biểu thị ý nghi vấn để hỏi về sự vật cụ thể hay nguyên nhân của sự việc. Anh nghĩ sao? Trời mưa hay sao? Sao không đi nữa? Sao lâu thế?
  2. Chỉ thể cách của một hành động. Nghĩ sao nói vậy. Lo sao cho ổn thỏa.
  IItr. Biểu thị ý ngạc nhiên hay nhấn mạnh về mức độ đã làm ngạc nhiên. Điệu nhạc sao nghe buồn thế! Đáng yêu sao những trẻ thơ!

• sâm sẩm:

  nt.x. Sẩm (mức độ ít hơn).

• sâu:

  nt&p.1. mức độ cách nhau từ miệng đến đáy. Lỗ khoan sâu hàng chục mét. Đo độ sâu.
  2. Có độ sâu lớn hơn bình thường. Rễ cây ăn sâu. Ơn sâu. Hang sâu trong núi. Nếp nhăn hằn sâu trên trán.
  3. Đi vào bên trong của sự vật. Hiểu biết sâu. Đi sâu vào chi tiết.
  4. Đạt đến độ cao nhất của một trạng thái. Giấc ngủ sâu. Hôn mê sâu.

• sụ :

  np. Chỉ mức độ cao của sự to lớn. Một hòm to sụ. Giàu sụ.

• tanh:

  np. Chỉ mức độ cao của một số tính chất. Lạnh tanh. Vắng tanh. Nguội tanh.Mỏng tanh.

• tầm cỡ:

  nd. Cỡ, mức độ. Tầm cỡ trung bình. Một nhà văn có tầm cỡ.

• tênh :

  np. Biểu thị mức độ cao của các tính cách vắng vẻ, buồn bã. Vắng tênh. Trống tênh. Buồn tênh. Nhẹ tênh.

• thang độ:

  nd. Thang giá trị hay mức độ, từ thấp đến cao.

• thay:

  np. Chỉ mức độ cao. May thay! Đau đớn thay!

• thậm chí:

  hp. mức độ cao nhất. Mải làm thậm chí có lúc quên cả ăn.

• thậm thà thậm thụt:

  nđg.x. Thậm thụt (mức độ mạnh hơn).

• thật :

  nIt.1. Hoàn toàn đúng với tên gọi, không giả. Hàng thật. Bắn đạn thật. Tên thật, không phải bí danh.
  2. Đúng y như tồn tại, xảy ra trong thực tế. Người thật, việc thật. Giống y như thật.
  3. Chân thực, chân thành. Ăn ở thật lòng. Thật lòng thương người.
  IIp.1. Hoàn toàn đầy đủ. Tình hình thật căng thẳng. Chờ cho nước thật sôi. Nghĩ thật kỹ hãy nói.
  2. mức độ nhiều, cao. Đẹp thật, hát thật hay.

• thật lực:

  hp.1. Bằng tất cả sức lực, khả năng của mình. Làm thật lực cũng phải mấy ngày mới xong.
  2. Đến mức độ cao nhất. Vui thật lực. Rét thật lực.

• thật sự:

  ht&p. Thật, có thật với mức độ đầy đủ. Một nền dân chủ thật sự. Một nhà văn thật sự có tài.

• thế :

  np.1. Biểu thị điều coi như đã biết. Cứ thế mà làm. Thế bao giờ xong?
  2. Biểu thị ý ngạc nhiên về mức độ cao của một tính chất. Ở đây nóng thế! Giỏi thế!

• thếch:

  np. Chỉ mức độ cao của các tính cách như nhẹ, mốc, trắng, bạc, lạt. Nhẹ thếch. Mốc thếch.

• thiếu :

  nt. Số lượng, mức độ dưới mức yêu cầu. Sinh thiếu tháng.

• thoai thoải:

  nt.x.Thoải (mức độ ít).

• thui:

  np. Chỉ mức độ cao của tính từ “đen”. Đen thui.

• thun lủn:

  np. Chỉ mức độ cao của tính chất “ngắn”, “cụt”. Ngắn thun lủn. Cụt thun lủn.

• thuồn thuỗn:

  nt.x. Thuỗn (mức độ nhiều hơn).

• thườn thưỡn:

  nt.x. Thưỡn (mức độ nhiều).

• thườn thượt:

  np.x.Thượt (mức độ nhiều).

• thượt thượt:

  np.x. Thượt (mức độ mạnh hơn). Dài thượt thượt. Cũng nói Thườn thượt.

• tỉ lệ bản đồ:

  nd. Tỉ số cho biết mức độ thu nhỏ của mặt đất lên bản đồ, được biểu thị bằng một phân số mà tử số bằng 1. Tỉ lệ bản đồ 1/100.000.

• tiết mục:

  hd. Một trong những hình thức nghệ thuật trong một chương trình biểu diễn. Tiết mục đơn ca.

• tính chất :

  hd. Đặc điểm riêng của sự vật hiện tượng. Phân tích tính chất và mức độ của một khuyết điểm. Một hiện tượng có tính chất tạm thời.

• to:

  nIt.1. Có kích thước, số lượng đáng kể hay hơn hẳn mức độ thông thường. Quả to. Nhà to. To tiền. Bé xé ra to.
  2. Có mức độ đáng kể về sức mạnh, tác động, phạm vi. Gió to. Lập công to.
  3. Có địa vị, quyền hành cao. Làm quan to. To chức.
  IIp. Phát ra tiếng có cường độ mạnh. Nói to. Đọc to cho mọi người cùng nghe.

• tong :

  np. Chỉ mức độ cao của tính chất ốm (gầy). Thằng bé ốm tong.

• tột đỉnh:

  nd&t. mức độ cao nhất. Phong trào phát triển đến tột đỉnh.

• tột độ:

  nd&t. mức độ cao nhất. Căm ghét đến tột độ. Lòng ham muốn tột độ.

• trạy :

  np. Chỉ mức độ cao của màu da sậm. Da đen trạy.

• trắng lôm lốp:

  nt.x.Trắng lốp (mức độ cao hơn).

• trên:

  nId. Người cấp trên, người lãnh đạo. Theo sự sắp xếp của trên. Trách nhiệm trên giao.
  IIt.1. Ở phía cao hơn hay phía trước. Mạn trên. Các hàng ghế trên. Các tầng lớp trên trong xã hội.
  2. Ở phía trên, phía trước trong một trật tự sắp xếp. Ở mấy trang trên. Làng trên xóm dưới.
  3. Ở vị trí cao trong một hệ thống cấp bậc. Học sinh các lớp trên. Điểm trên trung bình.
  4. Ở mức độ cao về số lượng. Sức khỏe trên trung bình. Trên sáu mươi tuổi.
  IIIp. Biểu thị sự cao về vị trí. Đứng trên nhìn xuống.
  IVgi. 1. Biểu thị quan hê về nơi chỗ của hành động. Máy bay lượn trên thành phố. Nghe giảng trên lớp. Tranh luận trên báo.
  2. Nơi chỗ của vị trí. Vết sẹo trên trán. Trên trang đầu của tờ báo.
  3. Chỗ dựa, cơ sở của hành động. Đồng ý trên nguyên tắc. Cho điểm trên 10. Nhận thấy trên thực tế.

• triệt để:

  hp. Ở mức độ cao nhất, đến cùng tột hoàn toàn. Triệt để ủng hộ. Tin tưởng triệt để.

• trình độ:

  hd.1. mức độ về sự hiểu biết, kỹ năng được xác định theo tiêu chuẩn nhất định. Trình độ văn hóa lớp mười hai.Trình độ kỹ thuật tiên tiến.
  2. Trình độ khá cao trong một lĩnh vực. Người có trình độ. Nghệ thuật múa có trình độ.

• trìu trĩu:

  nt.x.Trĩu (mức độ nhiều).

• trọng:

  nIđg. Coi là có giá trị, tác dụng lớn; đánh giá cao và tránh xúc phạm đến. Trọng chất hơn lượng. Trọng kỷ luật. Trọng nhau vì tài.
  IIt. Ở mức độ rất cao, rất nặng. Lâm trọng bệnh.

• trống tuếch trống toác:

  nt.x. Trống tuếch (mức độ nhiều).

• trời:

  nId.1. Khoảng không gian vô tận như một hình vòm úp trên mặt đất. Sao trên trời.
  2. Trạng thái khí quyển bao quanh con người ở một nơi nào. Trời đang mưa. Trời trở rét.
  3. Thiên nhiên về mặt đối lập với con người. Mưa nắng nhờ trời. Tại trời, chẳng tại ai.
  4. Lực lượng siêu tự nhiên, coi như ở trên trời cao, mà nhiều người tin rằng sáng tạo và quyết định số phận muôn loài trên mặt đất. Kêu trời chẳng thấu. Cầu trời khẩn Phật.
  IIt.1. Hoang dại, có sẵn trong trời đất. Vịt trời.
  2. mức độ rất dài, rất lâu về thời gian. Gần ba tháng trời.
  IIIc. Biểu thị sự ngạc nhiên hay than thở. Trời! Sao lại như thế?

• truyện vừa:

  nd. Truyện bằng văn xuôi, dung lượng và mức độ nội dung ở giữa truyện ngắn và truyện dài.

• tụt:

  nđg.1. Di chuyển từ trên cao xuống bằng cách bám vào một vật và tự buông mình xuống dần. Bám dây thừng tụt xuống giếng.
  2. Rời khỏi một vị trí để di chuyển xuống một vị trí thấp hơn. Gọng kính tụt xuống tận mũi. Em bé tụt quần ra.
  3. Giảm xuống, hạ xuống về mức độ, số lượng v.v... Nhiệt độ tụt xuống dưới không.
  4. Rời khỏi vị trí để lùi lại phía sau. Nhà xây tụt sâu trong ngõ.

• tuyệt:

  nIđg. Bị mất đi hoàn toàn khả năng tiếp tục. Tuyệt đường con cái. Bị tuyệt giống.
  IIp. mức độ hoàn tòan của sự phủ định. Tuyệt không để lại dấu vết gì.

• tuyệt nhiên:

  hp. Biểu thị mức độ triệt để của sự phủ định. Tuyệt nhiên không có tin tức gì.

• từ :

  ngi.1. Biểu thị khởi điểm về nơi chỗ hay thời gian. Đi từ Hà Nội đến Hải Phòng. Dậy từ sáng sớm.
  2. Biểu thị ý mức độ thấp nhất, nhỏ nhất. So ki từ đồng xu... Kiểm tra kỹ, từ các chi tiết.

• tựa:

  nt. Giống như một vật điển hình để nêu bật mức độ của một tính chất. Sáng tựa trăng rằm. Coi cái chết nhẹ tựa lông hồng.

• tướng :

  nId. 1. Quan võ cầm đầu một đạo quân thời trước; cấp quân hàm trên cấp tá. Binh hùng tướng mạnh.
  2. Tên gọi quân cờ hay quân bài trong các loại bài tam cúc, tứ sắc. Chiếu tướng.
  3. Từ để gọi người ngang hàng hay người còn ít tuổi với ý vui đùa. Nhanh lên các tướng ơi!
  IIt. Rất to. Gánh một gánh tướng.
  IIIp. Biểu thị mức độ cao của tính chất, trạng thái. Cái bát to tướng. Kêu tướng lên.

• ư :

  np. Biểu thị mức độ cao hết sức. Việc tối ư cần thiết.

• vào:

  nIđg.1. Di chuyển đến một vị trí ở phía trong. Vào nhà. Vào đất liền.
  2. Bắt đầu là thành phần của một tổ chức. Vào hội. Vào biên chế nhà nước.
  3. Bắt đầu tham gia một hoạt động. Vào tiệc. Vào đám.
  4. Đúng khuôn phép, đúng các quy định. Công việc đã vào nền nếp.
  5. Ở trong một thời gian được xác định. Vào dịp tết.
  6. Thuộc một loại nào đó trong một hệ thống phân loại. Học vào loại trung bình. Vào loại biết điều.
  7. Thu nhận được, tiếp thu được. Đầu óc rối bời, học mãi mà không vào.
  IIgi. Biểu thị cái để hướng tới, để làm cơ sở. Nhìn vào trong nhà. Trông vào sự giúp đỡ của bạn. Nô lệ vào sách vở. Dựa vào điều dự tính.
  IIIp. 1. Biểu thị sự yêu cầu về mức độ cao hơn. Làm nhanh vào.
  2. Biểu thị sự phê phán, chê trách về một việc làm thái quá. Ăn kẹo cho lắm vào để rồi đau bụng.

• vô chừng:

  nt. Không có mức độ, giới hạn. Từ có thể chấp nhận vi “vô” là từ tố Hán Việt có thể kể như Nôm.

• vô độ:

  ht&p. Không có chừng mực, mức độ. Lòng tham vô độ. Ăn chơi vô độ.

• vời vợi:

  np. mức độ xa, cao, sâu như không tới được. Xa vời vợi. Nhớ thương vời vợi.

• xa:

  nIt.1. Cách nhiều trong không gian thời gian hay quan hệ. Nhà ở xa nơi làm việc. Trong tương lai xa. Có họ xa với nhau.
  IIp.1. Ở mức độ tương đối lớn. Kém xa. Khác xa.
  2. Hướng về cái còn xa. Nhìn xa trông rộng. Lo xa.
  IIIđg. Rời khỏi để đi xa. Xa nhà đã mấy năm. Không chịu xa mẹ nửa bước.

• xề xệ:

  nđg.x. Xệ (mức độ ít).

• xì xị:

  nđg.x. Xị đg. (mức độ ít).

• xốc xa xốc xếch:

  nt.x Xốc xếch (mức độ nhiều hơn).

• xộc xà xộc xệch:

  nt.x. Xộc xệch (mức độ nhiều hơn).

• xối:

  nđg. Giội nước từ trên xuống. Mưa như xối.
  IIp. Cường độ nhanh, mức độ nhiều. Mắng xối. Nắng xối.

• xúng xa xúng xính:

  nt.x. Xúng xính (mức độ nhiều hơn).

• xuống:

  nIđg.1. Di chuyển đến một vị trí thấp hơn. Xuống ngựa. Xe xuống dốc.
  2. Giảm mức độ hay hạ cấp bậc. Nước thủy triều đã xuống. Xuống giá. Xuống chức.
  3. Truyền đến các cấp dưới. Vua xuống chiếu.
  IIgi. Theo hướng từ trên cao xuống. Nằm xuống giường. Nhảy xuống sông.

• xuống thang:

  nđg. Giảm dần từng bước mức độ hoạt động. Xuống thang chiến tranh.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH