• áo chầu :

  nd. Áo mà các quan xưa mặc để đi chầu vua. Năm thức mây phong nếp áo chầu (Bà Huyện Thanh Quan).

• áo nậu:

  nd. Áo vải màu có nẹp, phu, lính hay người đi đám rước thường mặc.

• ẩu :

  np. Không kể gì phép tắc, nền nếp. Làm ẩu. Nói ẩu.

• bánh bỏng :

  nd. Bánh làm bằng gạo nếp rang thành bỏng trộn với mật.

• bánh chay:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp, hình tròn, giẹp, luộc chín rồi cho vào đường sánh.

• bánh chưng :

  nd. Bánh làm bằng nếp, có nhân đậu xanh và thịt, gói thành hình vuông.

• bánh dẻo:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp, nhân mứt hay thịt.

• bánh gai:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp và lá gai, luộc chín có nhân đậu xanh và dừa nạo, gói bằng lá chuối, hấp chín.

• bánh in:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp hay bột đậu xanh rang trộn với đường, nén vào khuôn.

• bánh ít :

  nd. Bánh làm bằng bột nếp, nhân tôm thịt hay đậu xanh hoặc dừa nạo, gói bằng lá chuối, luộc chín.

• bánh khảo:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp rang trộn với đường, nén vào khuôn, có khi có nhân.

• bánh khúc :

  nd. Bánh làm bằng bột nếp trộn với lá rau khúc giã nhỏ, nhân đậu xanh và mỡ.

• bánh mật :

  nd. Bánh làm bằng bột nếp trộn với mật, có nhân đậu xanh hay đậu phộng, gói bằng lá chuối khô, hấp chín.

• bánh nếp:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp, nhân đậu xanh và mỡ hoặc nhân thịt, gói lá chuối hấp chín.

• bánh phồng:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp hay bột khoai mì trộn đường, khi nướng bánh phồng lên.

• bánh qui:

  nd. Bánh bột nếp cùng loại với bánh ít nhưng đổ vào khuôn có hình con qui (rùa).

• bánh rán:

  nd. Bánh làm bằng nếp nặn thành viên thường có nhân ngọt, chiên chín, ngoài có một lớp mè rang hoặc đường thắng đặc; Cũng gọi Bánh cam.

• bánh tày:

  nd. Bánh làm bằng nếp hột, có nhân đậu xanh và thịt mỡ, gói thành hình trụ nhỏ, luộc chín.

• bánh tét:

  nd. Bánh làm bằng nếp hột, có nhân đậu xanh và thịt mỡ, gói thành hình trụ to và dài, luộc chín.

• bánh tổ :

  nd. Bánh làm bằng bột nếp và đường hay mật, đổ thành bánh trên rọ tre để hấp chín rồi phơi khô. Cũng gọi Bánh ổ.

• bánh tro:

  nd. Bánh làm bằng nếp hột ngâm nước tro, gói bằng lá tre, luộc chín, màu vàng trong, ăn với đường.

• bánh trôi :

  nd. Bánh làm bằng bột nếp vò thành viên tròn lớn có nhân đậu xanh và viên nhỏ không nhân, nấu trong nước đường, cũng gọi chè xôi nước.

• bánh ú:

  nd. Bánh làm bằng nếp hột, gói lá thành hình tháp nhỏ bốn góc, luộc chín.

• bồ ngót:

  nd. Loại cây nhỏ, lá có thể nấu canh ăn hoặc đâm lấy nước pha vô bột hay nếp làm bánh..

• bỗng:

  nd. Bã rượu. Bỗng rượu. Giấm bỗng: giấm gạo nếp.

• bột:

  nd. Vật đâm, nghiền nhỏ mịn như bụi. Bột mì, bột nếp. Thuốc bột: thuốc tán. Công tử bột: Thanh niên nhà giàu chỉ biết ăn chơi.

• cất rượu:

  nđg. Chưng những chất để làm rượu. Người ta cất rượu bằng cách nấu những chất như nước trái cây, nếp, gạo v.v...

• chè :

  nd. Thức ăn nấu bằng bột, đậu xanh, nếp, hạt sen, v.v... với đường.

• chè bà cốt:

  nd. Chè nấu bằng mật với gạo nếp có gừng.

• chè đường:

  nd. Chè nấu bằng đường trắng với bột nếp hay bột dong riềng, ăn với xôi vò.

• chè lam :

  nd. Bánh ngọt làm bằng bột cốm nếp ngào với mật có pha nước gừng.

• chè xôi nước:

  nd. Chè nấu bằng bột nếp nắn thành viên tròn, lớn có nhân, nhỏ không nhân. Cũng gọi Bánh trôi.

• chỉnh đốn:

  hdg. Sắp đặt tổ chức lại cho đúng phép tắc, có nền nếp. Chỉnh đốn việc làng.

• cốm :

  nd. Món ăn làm bằng thóc nếp non rang chín, giã sạch vỏ, màu xanh, hương vị thơm. Bánh cốm, cũng gọi Bỏng. Bỏng ngô (cốm bắp).

• cộn:

  nđg. Dồn lại thành nhiều lớp, nhiều nếp đặt chồng lên nhau. Gió to làm bèo cộn lại thành đống.

• đặc sệt:

  nt. Đặc đến mức như được cô lại. Cháo nếp đặc sệt.

• đề xướng:

  hdg. Đưa ra đầu tiên và vận động mọi người theo. Đề xướng nếp sống mới.

• đệp:

  nd. 1. Giỏ nhỏ bằng tre đan, để đựng cá, cóc nhái. Bắt nhái bỏ đệp.
  2. Đồ đan bằng tre để đựng các thứ dự trữ. Có nồi cơm nếp, có đệp bánh chưng... (cd).

• đi:

  nIđg. 1. Di chuyển bằng hoạt động của hai chân. Bé đi chưa vững. Cho ngựa đi thong thả.
  2. Di chuyển đến nơi khác do một nhu cầu hay một hành động gì. Đi chợ. Đi học. Đi biển. Đi bộ đội.
  3. Rời bỏ cõi đời, chết. Cụ ốm nặng, đã đi hôm qua rồi.
  4. Di chuyển trên một mặt bằng. Xe đi chậm rì. Thuyền đi ngược gió. Thời gian đi rất nhanh.
  5. Biểu thị hành đông làm cho một tình trạng không còn nữa hay giảm sút. Cắt đi vài đoạn trong bài. Anh ấy chết đi, ai cũng thương tiếc. Tình hình xấu đi. Cơn đau có dịu đi ít nhiều. Tiếng nhạc nhỏ đi.
  6. Hoạt động theo một thể cách nào đó hay một phương hướng nào đó. Đi vài đường kiếm. Đi ngược lại nguyện vọng chung. Nghiên cứu đi sâu vào vấn đề.
  7. Đưa đến một kết quả hay một sự chuyển biến. Hội nghị đi đến nhất trí. Làm như thế không đi đến đâu. Đi vào con đường tội lỗi. Công việc đi vào nề nếp.
  8. Đem tặng nhân dịp lễ tết, hiếu hỉ. Đi một câu đối nhân dịp mừng thọ.Đi điếu.
  9. Mang vào chân tay để che giữ. Chân đi dép. Đi găng tay.
  10. Phù hợp nhau. Màu vàng đi rất tốt với màu đỏ. Hai việc ấy không đi với nhau.
  11. Đi tiêu (nói tắt). Chột bụng đi chảy.
  IIp. Biểu thị một mệnh lệnh hay một sự thúc giục. Im đi! Chúng ta đi chơi đi.
  IIItr. Biểu thị ý nhấn mạnh về một tính chất bất thường, một mức độ cao, một kết quả tính toán hay một giả thiết. Ai lại đi nói thế, Thích quá đi chứ! Cộng các chi phí, tất cả là đi một triệu đồng. Cứ cho là như thế đi, cũng vẫn tốt.

• đinh:

  nd. nẹp vải ở giữa thân trước của áo ta.

• e lệ:

  nt. Rụt rè (nói về con gái). Hai Kiều e lệ, nép vào dưới hoa (Ng, Du).

• gạo cẩm:

  nd. Gạo nếp màu tím đen. Rượu cẩm. Cũng gọi Nếp than.

• gạo nếp:

  nd. Gạo của lúa nếp. Cũng gọi Nếp.

• gạo tẻ:

  nd. Gạo của lúa thường, đối chiếu với gạo nếp.

• gia phong:

  hd. Thói nhà, nếp nhà.

• gối xếp:

  nd. Gối có nhiều nếp, có thể gấp lại mở ra để gối đầu hay tì tay khi ngồi.

• gợn:

  nIđg. 1. Nổi lên như những vệt, những nếp nhăn trên mặt phẳng. Mặt hồ gợn sóng. Vầng trán chưa hề gợn một nếp nhăn.
  2. Thoáng qua một tình cảm, một cảm xúc. Lòng gợn lên một cảm giác lo âu.Mặt gợn một thoáng buồn.
  IId. Như một nếp nhăn làm mất đi phần nào sự bằng phẳng, sự trong suốt. Bầu trời xanh biếc không một gợn mây. Cốc pha lê có gợn.

• hèm:

  nd. Xác, bã gạo hoặc nếp sau khi đã nấu rượu. Nuôi lợn bằng hèm.

• híp-pi:

  ad. Thanh niên có lối ăn mặc sinh hoạt cố ý tỏ ra khác người, coi thường nền nếp, phong tục. Cũng viết Hippy.

• hõm :

  nd. Chỗ lõm sâu vào hay sâu xuống. Hõm mắt. Ngôi nhà nép vào hõm núi.

• hội báo:

  hdg. Cho nhau biết một cách nhanh gọn tình hình diễn biến của sự việc theo nề nếp quy định. Hội báo trong ban chỉ huy. Sổ hội báo hằng ngày.

• khăn xếp:

  nd. Khăn đội đầu của đàn ông ngày trước, thường màu đen, đóng sẵn thành nếp xếp vòng tròn, không che kín đỉnh đầu.

• khép nép:

  nt. Rụt rè. Vẻ khép nép của chú rể.

• là :

  nđg. Làm phẳng quần áo, vải vóc bằng bàn là. Là quần áo. Áo còn nguyên nếp là. Cũng gọi Ủi. Bàn ủi.

• lành mạnh:

  nt. 1. Khỏe mạnh, không đau yếu. Cơ thể lành mạnh.
  2. Tốt, không có những biểu hiện xấu. Trò chơi lành mạnh. Xây dựng nếp sống lành mạnh.

• lề :

  nd. Thói quen đã thành nếp, thành lệ. Đất có lề, quê có thói(t.ng).

• lệ :

  nd.1. Điều quy định đã trở thành nề nếp. Phép vua thua lệ làng (t.ng). Hợp lệ.
  2. Do đã lặp đi lặp lại nhiều lần thành thói quen. Lần nào cũng thế, đã thành lệ. Theo lệ thường.
  3. Điều làm theo lệ thường, chỉ cốt cho có mà thôi. Hỏi chào cho có lệ. Làm lấy lệ.

• li I:

  pd.1. Nếp may gấp lại của quần áo. Áo may có chiết li.2. Vết gấp tạo dáng trên quần áo. Quần mới may, đường li là thẳng tắp.
  II nd.1. Đơn vị cũ đo khối lượng bằng 1 phần 10 phân hay 1 phần 1000 lạng, tức bằng khoảng 0,0378 gram.
  2. Đơn vị cũ đo độ dài, bằng 1 phần 1000 thước mộc hay thước đo vải tức bằng 0,000425 mét (li mộc) hay 0,000645 mét (li vải).
  3. Mi-li-mét nói tắt. Pháo 105 li.
  4. Phần rất nhỏ tí, chút. Sai một li đi một dặm (t.ng). Để ý từng li từng tí.

• loạn :

  nId. Sự chống đối bằng bạo lực, làm mất trật tự an ninh xã hội ở một vùng, một địa phương. Âm mưu nổi loạn. Dẹp loạn. Chạy loạn.
  IIt&p. Lộn xộn, mất trật tự, không giữ nền nếp bình thường. Tim đập loạn nhịp. La ó loạn lên.

• lõm:

  nIt.1. Thụt vào phía trong hay phía dưới. Mắt lõm. Đất chỗ lồi chỗ lõm.
  2. Chỉ góc lớn hơn 180o nhỏ hơn 360o. Góc lõm.
  IId. Chỗ địa hình lõm. Nép mình vào lõm đất tránh đạn.

• mạch nha:

  hd.1. Hạt lúa mạch đã nảy mầm dùng để chế rượu bia.
  2. Kẹo làm bằng nếp và các loại tinh bột, dùng men trong mầm thóc để làm cho ngọt.

• mí :

  nd. Nếp gấp của mi mắt. Mắt một mí.

• mốc:

  nId.1. Một số loại nấm rất nhỏ phủ trên các chất hữu cơ ẩm ướt. Gạo nếp mốc. Quần áo đóng mốc.
  2. Cái không có giá trị gì, kể như không có. Có tìm được mốc gì. Đâu còn mốc gì mà ăn.
  IIt. Bị đóng mốc. Gạo mốc. Tương đã mốc hết.

• né:

  nđg.1. Nép một bên để tránh. Né người tránh đạn.
  2. Trốn tránh. Tạm né một thời gian.

• nem nép:

  nt. Sợ sệt như muốn thu mình nhỏ lại. Đứng nem nép trong góc cuối phòng.

• nép :

  nđg. Thu mình lại và áp sát vào vật gì để tránh hay để được che chở. Nép mình sau cửa.

• nẹp nia:

  nd. Loài rắn độc có khoan, mình giẹp như cái nẹp.

• nề nếp. :

  nd.x.Nền nếp.Xây dựng nề nếp làm việc.

• nền nếp:

  nId. Những quy định và thói quen để duy trì trật tự ổn định trong sinh hoạt. Nền nếp gia đình.
  IIt. Có nền nếp tốt. Con nhà nền nếp.

• nếp :

  nId. 1. Loại lúa cho gạo hạt to và trắng, nấu chín thì trong và dẻo, thường dùng thổi xôi làm bánh. Cơm nếp.
  IIt. Chỉ vài loại ngũ cốc cho hạt trắng và dẻo, vài thứ cây ăn quả hay thực phẩm loại ngon. Ngô nếp. Dừa nếp.

• nếp :

  nd. 1. Vết hằn trên bề mặt nơi bị gấp lại của vải, lụa, da v.v... Quần áo còn nguyên nếp. Nếp nhăn trên má.
  2. Lối, cách sống, họat động đã trở thành thói quen. Thay đổi nếp suy nghĩ.

• nếp:

  nd. Chỉ từng đơn vị nhà ở không lớn lắm. Nếp nhà mới dựng.

• nếp cái:

  nd. Thứ nếp gạo dẻo, thơm ngon nhất trong các giống nếp, gieo cấy ở đồng bằng Bắc Bộ.

• nếp cẩm:

  nd. Cũng gọi Gạo cẩm, Nếp than.

• nếp con:

  nd. Nếp loại nhỏ hạt, ít dẻo.

• nếp tẻ:

  nd.1. Chỉ con có đủ trai và gái. Đẻ thêm cô con gái cho có nếp có tẻ.
  2. Chỉ sự việc phải hay trái, đúng hay sai, hay hay dở. Hỏi cho ra nếp tẻ.

• ngấn :

  nId. 1. Dấu vết để lại thành đường do chất lỏng đã rút, đã cạn. Nước lụt rút đi còn in ngấn trên tường.
  2. Nếp gấp trên da người mập. Cổ tay bụ có ngấn.
  IIđg. In, đọng lại thành ngấn. Trán ngấn sâu những nếp nhăn. Mắt còn ngấn lệ.

• nghé:

  nđg. Nghiêng mắt nhìn. Nép vào cửa nghé ra.

• ngọt lự:

  nt. Như Ngọt lừ (nghĩa mạnh hơn). Rượu nếp ngọt lự.

• ngô :

  nd. Như Bắp. Ngô nếp. Ngô tẻ. Chuyện nổ như ngô rang.

• ngũ cốc:

  hd. Chỉ chung các loại cây có hạt dùng làm lương thực. Lúa tẻ, lúa nếp, kê, đậu, ngô.

• nhàu:

  nt. Có nhiều nếp nhăn, không phẳng. Tờ giấy bị vò nhàu. Quần áo nhàu chưa ủi.

• nhă:

  nIt. Nếp nhỏ như gập lại, không phẳng. Mặt có nhiều nếp nhăn.
  IIđg. Co các cơ, khiến cho da mặt có những nếp vì đau đớn, hay suy nghĩ nhiều. Nhăn mặt vì đau. Nhăn trán suy nghĩ.

• nhăn nheo:

  nt. Có nhiều nếp nhăn. Đôi má nhăn nheo.

• nhăn nhíu :

  nt. Có nhiều nếp nhăn vì không vừa ý!Lông mày cau lại, nhăn nhíu.

• nhăn nhúm:

  nt. Có nhiều nếp gấp nhỏ và co rúm lại. Chiếc áo nhăn nhúm. Vết sẹo làm cho gò má nhăn nhúm lại.

• phong hóa:

  hd. Phong tục, tập quán và nếp sống của một xã hội. Phong hóa suy đồi.

• quen:

  nt.1. Chỉ người hay vật biết nhiều vì có tiếp xúc quan hệ. Người quen. Con đường quen.
  2. Vì đã làm nhiều lần mà thành nếp trong sinh hoạt. Quen dậy sớm. Quen với khí hậu.

• rượu:

  nd.1. Chất lỏng, vị cay nồng, thường cất từ chất bột hay trái cây đã ủ men. Rượu nếp. Cất rượu. Say rượu.
  2. Tên gọi chung những hợp chất hữu cơ có tính chất như rượu.

• rượu cẩm:

  nd. Rượu cất bằng gạo cẩm, màu vàng sẫm, mùi thơm. Cũng gọi Rượu nếp than.

• rượu lậu:

  nd. Rượu trốn thuế thường nấu bằng gạo nếp, nồng độ cao.

• rượu nếp:

  nd. Rượu làm bằng cơm nếp ủ với men, ăn cả cái lẫn nước. Cũng gọi Cơm

• sâu:

  nt&p.1. Mức độ cách nhau từ miệng đến đáy. Lỗ khoan sâu hàng chục mét. Đo độ sâu.
  2. Có độ sâu lớn hơn bình thường. Rễ cây ăn sâu. Ơn sâu. Hang sâu trong núi. Nếp nhăn hằn sâu trên trán.
  3. Đi vào bên trong của sự vật. Hiểu biết sâu. Đi sâu vào chi tiết.
  4. Đạt đến độ cao nhất của một trạng thái. Giấc ngủ sâu. Hôn mê sâu.

• sấy tóc:

  nđg. Dùng hơi nóng làm cho tóc khô, giữ nếp.

• su sê:

  nd. Bánh làm bằng bột nếp lọc trong và quánh, có nhân đường hay đậu xanh.

• tà :

  nd.1. Đường nẹp nhỏ ở dọc hai bên vạt áo bà ba, áo dài. Áo anh sứt chỉ đường tà ... (cd).
  2. Phần dưới của thân áo dài. Tà áo phất phơ trước gió.

• tày :

  nd. Thứ bánh làm bằng gạo nếp, có nhân, hình tròn và dài.

• tẻ :

  nId. Gạo hạt nhỏ, dài, ít nhựa, để nấu cơm. Cơm tẻ. Có nếp có tẻ (tng).
  IIt. Chỉ hoa quả không thơm ngon bằng thứ cùng loại. Ngô tẻ. Dưa tẻ.

• thẹn thùng:

  nt. Như Thẹn thò. Thẹn thùng nép sau cánh cửa.

• thể thống:

  hd. Nền nếp, khuôn phép khiến người ta coi trọng. Làm mất thể thống.

• thích nghi:

  ht. Hợp với hoàn cảnh. Thích nghi với nề nếp sinh hoạt mới.

• tổ chức:

  hIđg. 1. Làm cho thành một chỉnh thể có cấu tạo và chức năng nhất định. Tổ chức một đoàn du lịch.
  2. Làm cho có trật tự, nền nếp. Tổ chức đời sống gia đình.
  3. Làm những gì cần thiết để tiến hành tốt một hoạt động. Tổ chức hội nghị. Cán bộ tổ chức của xí nghiệp.
  4. Đưa vào, kết nạp vào một tổ chức. Được tổ chức vào Đoàn Thanh niên.
  5. Tổ chức lễ cưới. Hai anh chị dự định sẽ tổ chức vào cuối năm.
  IId.1. Tập hợp người được tổ chức nhằm một mục đích chung. Tổ chức công đoàn.
  2. Tổ chức chính trị - xã hội chặt chẽ. Theo sự phân công của tổ chức.

• tương :

  nd. Nước chấm, cái và nươc lẫn lộn, làm từ đậu nành, gạo nếp và muối. Thịt kho tương. Nát như tương.

• ủ :

  nđg.1. Phủ kín, trùm kín để giữ nhiệt độ. Lấy chăn ủ cho con. Ủ liễn cơm. Ủ bếp lò.
  2. Phủ kín tạo nhiệt độ để làm cho lên men. Ủ rượu nếp. Ủ phân xanh.
  3. Nung nóng kim loại hay hợp kim rồi làm cho nguội dần để làm tăng độ dẻo. Ủ thép.

• uốn tóc:

  nđg. Làm cho tóc có nếp quăn. Cửa hàng uốn tóc.

• vào:

  nIđg.1. Di chuyển đến một vị trí ở phía trong. Vào nhà. Vào đất liền.
  2. Bắt đầu là thành phần của một tổ chức. Vào hội. Vào biên chế nhà nước.
  3. Bắt đầu tham gia một hoạt động. Vào tiệc. Vào đám.
  4. Đúng khuôn phép, đúng các quy định. Công việc đã vào nền nếp.
  5. Ở trong một thời gian được xác định. Vào dịp tết.
  6. Thuộc một loại nào đó trong một hệ thống phân loại. Học vào loại trung bình. Vào loại biết điều.
  7. Thu nhận được, tiếp thu được. Đầu óc rối bời, học mãi mà không vào.
  IIgi. Biểu thị cái để hướng tới, để làm cơ sở. Nhìn vào trong nhà. Trông vào sự giúp đỡ của bạn. Nô lệ vào sách vở. Dựa vào điều dự tính.
  IIIp. 1. Biểu thị sự yêu cầu về mức độ cao hơn. Làm nhanh vào.
  2. Biểu thị sự phê phán, chê trách về một việc làm thái quá. Ăn kẹo cho lắm vào để rồi đau bụng.

• xo ro:

  nt.1. Co rút, co quắp, vì lạnh hay vì buồn. Xo ro xó bếp.
  2. Khép nép, co rúm. Làm gì mà phải xo ro thế?

• xóc:

  nIđg.1. Dùng vật cứng đâm mạnh vào để lấy lên. Xóc bó lúa để gánh. Đòn xóc.
  2. Đâm thủng hay bị đâm thủng. Bị nứa xóc vào chân. Xóc phải chông.
  IId. Tập hợp một số con vật cùng loại (như tôm cá) được xâu hay buộc vào một nẹp que. Mua mấy xóc cua. Xóc cá nướng.

• xôi :

  nId. 1. Món ăn bằng gạo nếp đồ chín. Thổi xôi.
  2. Cơm nếp.
  IIđg. Nấu xôi. Xôi một nồi xôi đậu.

• xôi lúa:

  nd. Xôi nấu trộn với ngô nếp.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH