• alpha :

  pd. Con chữ đầu tiên của mẫu tự Hy Lạp

• bản mẫu:

  nd. mẫu sinh vật chế sẵn để nghiên cứu.

• bê ta:

  pd. Chữ thứ nhì trong mẫu tự Hy Lạp.

• biện chứng pháp:

  hd. Cũng gọi phép biện chứng, phương pháp biện luận căn cứ trên nhận thức các sự vật luôn luôn vận động và phát triển dựa trên những mối mẫu thuẫn và sự giải quyết các mối mâu thuẫn.

• biểu mẫu:

  nd. mẫu để theo đó mà lập một bảng kê.

• can kê :

  pdg. Sao lại theo từng nét của bản vẽ mẫu đặt sát dưới hay trên mặt giấy. Cũng nói Can.

• cao :

  nd.1. Đơn vị đo ruộng đất xưa ở Nam Bộ, bằng 1/10 sào, 1/100 mẫu ta.
  2. Thuốc đông y, chiết bằng rượu hay nước rồi cô lại ở một mức độ thích hợp. Cao hổ cốt: cao nếu bằng xương cọp. Cao ban long: cao chế bằng gạc của hươu nai.

• chào hàng:

  nđg. Mời khách mua hàng. Đưa mẫu mới nhất ra để chào hàng.

• chủ nghĩa cổ điển :

  nd. Trao lưu văn học nghệ thuật ở các nước phương tây, hướng về văn học nghệ thuật thời cổ đại được xem là chuẩn mực và mẫu mực lý tưởng.

• chủ nghĩa thuần túy:

  nd. Quan điểm tuyệt đối hóa những chuẩn ngôn ngữ đã hình thành trong quá khứ, coi đó là những mẫu mực tuyệt đối, phản đối mọi sự sai biệt, mọi hiện tượng mới, thường dựa trên một nhận thức phiến diện về sự trong sáng của ngôn ngữ.

• chuẩn:

  nId. 1. Vật để làm mẫu mực: Vòng chuẩn. Đường chuẩn. Chuẩn quốc gia.Chuẩn quốc tế.
  2. Cái được công nhận là đúng theo quy định hay theo thói quen trong xã hội. Chuẩn chính tả.IIt. Đúng chuẩn. Phát âm rất chuẩn.

• chuột khuy:

  nd. Chuột rừng hay phá hại hoa mầu ở các nương rẫy.

• chứa :

  nđg.1. Giữ ở bên trong. Hồ chứa nước. Sự việc chứa đầy mâu thuẫn.2. Cất giấu hay cho ở trong nhà một cách bất hợp pháp. Chứa hàng lậu. Chứa cờ bạc.

• cơ :

  nd. 1. Cái làm cho sự vật biến hóa, sự việc phát sinh. Tùy cơ mà ứng biến. Tối nay có cơ mưa to.
  2. Sự vận động biến hóa do lẽ mầu nhiệm theo quan niệm duy tâm. Cơ trời.
  3. Trí tuệ để ứng phó với những biến đổi của sự vật. Thấp cơ thua trí kẻ thù. Cơ mưu bại lộ.

• cơ mầu :

  nd. Điều mầu nhiệm khó hiểu, tình hình khó khăn. Bán hàng ăn những chũm cau, Chồng con có biết cơ mầu này chăng (c.d).

• củ não:

  nd. Bộ phận của não ở động vật có vú, có dạng bốn mấu lồi.

• cựa :

  nId. Mẩu sừng mọc phía sau cẳng gà trống và vài loại chim để tự vệ và tấn công. Gà cựa dài thì thịt rắn, Gà cựa ngắn thì thịt mềm (t.ng). IIđg. Động đậy, nhúc nhích: Nằm không cựa. Em bé cựa mình thức giấc.

• dành dành :

  nd. Cây nhỏ, lá mặt trên màu sẫm và bóng, hoa trắng thơm, quả chín thịt màu vàng da cam, dùng để nhuộm hay làm thuốc (sách gọi là Chi tử). Rủ nhau đi bẻ dành dành. Dành dành không bẻ, bẻ ngành mẫu đơn (Cd).

• dập :

  nđg. 1. Vùi, lấp lại: Dập đất, dập cát. Dập liễu vùi hoa: hành hạ người đàn bà.
  2. Làm cho tắt: Dập lửa.
  3. Xóa bỏ bằng cách gạch lên. Dập tên trong danh sách.
  4. Làm đúng mẫu có sẵn. Dập theo công thức cũ.
  5. Làm thành hình kim loại hay vật liệu dẻo bằng sức ép mạnh trên khuôn. Dập huy hiệu. Nồi nhôm dập.
  6. Va mạnh, đập vào: Sóng dập mạn thuyền. Ngã dập đầu xuống nền nhà.

• diệu :

  nt. Đẹp, tốt, hay, mầu nhiệm: Phương thuốc rất diệu... Kẻ ấy diệu lắm.

• đạn đum - đum. :

  Đạn đầu bằng, khi trúng mục tiêu thì đầu đạn vỡ tung ra làm toác rộng vết thương, các mẫu chì vụn cắm vào cơ thể.

• đạo Phật :

  nd. Tôn giáo xuất hiện ở Ấn Độ hồi thế kỷ VI trước CN, do Thích Ca Mâu Ni sáng lập.

• đâm bị thóc thọc bị gạo:

  nđg. Xúi giục cả bên này lẫn bên kia, làm tăng thêm mâu thuẫn giữa hai bên.

• đầu mẩu:

  nd. Mẩu nhỏ còn lại hoặc được cắt ra ở đầu một vật. Gỗ đầu mẩu. Đầu mẩu bánh mì.

• đầu mấu:

  nd. Mắt giữa hai đốt cây. Chém tre không dè đầu mấu (làm bừa, không kiêng nể ai cả).

• điểm nóng:

  nd. Nơi tập trung mâu thuẫn cao độ cần phải giải quyết, nơi xảy ra tình hình xung đột căng thẳng.

• điển mô:

  hd. mẫu mực của phép tắc.

• đòn gánh:

  nd. Đòn thường bằng một đoạn tre chẻ đôi, hai đầu có mấu để gánh.

• găng :

  nIt. Ở trạng thái kéo căng, siết quá chặt hay ở tình trạng có những hoạt động tạo mâu thuẫn gay gắt. Dây néo găng quá. Không khí buổi họp rất găng.
  IIđg. Tạo sự căng thẳng vì không chịu nhân nhượng. Hai bên găng nhau. Chúng tôi không muốn làm găng.

• gióng:

  nd.1. Đồ thắt bằng mây, treo hai đằng mấu đòn gánh để gánh. Đôi gióng. Cũng gọi Quang.
  2. Thanh gài cửa. Gióng cửa.
  3. Như Lóng. Gióng mía, gióng tre.

• gương :

  nd. 1. Mặt phẳng bằng thủy tinh, sau lưng có tráng một lớp thủy ngân dùng để soi. Soi gương. Mặt hồ như mặt gương.
  2. Cái được coi là mẫu mực để noi theo. Làm gương cho em.

• gương mẫu:

  nId. Kiểu mẫu cho người ta noi theo.
  IIt. Có tác dụng làm gương mẫu. Một học sinh gương mẫu.

• hình mẫu:

  nd. Hình tạo ra dùng làm mẫu để phỏng theo. Hình mẫu từng bộ phận của máy.

• hòa :

  nđg. Không tiến hành chiến tranh chống nhau, không còn mâu thuẫn xung đột nhau nữa. Phe chủ hòa được nhiều người ủng hộ. Hai bên đã hòa rồi.

• hoa lợi (huê lợi):

  hd. Hoa mầu do ruộng đất sinh ra, tiền thu được do ruộng đất. Thuế hoa lợi.

• hóa phép:

  nđg. Làm cho thay đổi bằng phép mầu nhiệm. Tiên hóa phép thành một bông hoa.

• huyền bí:

  ht. Bí ẩn, có vẻ mầu nhiệm, khó hiểu. Khoa học huyền bí: môn học về các việc mầu nhiệm, bí mật, ngoài sức hiểu biết thường tình.

• huyền cơ:

  hd. Việc mầu nhiệm, khó hiểu, do Trời sắp đặt.

• huyền mặc:

  ht. Mầu nhiệm, thầm lặng. Thế giới huyền mặc của tâm tư.

• huyền viễn:

  ht. Mầu nhiệm và xa xôi.

• kèm theo:

  nđg. Như Kèm,ngh. 1.Thư có kèm theo mẫu hàng.

• khoét :

  nđg. 1. Moi thành lỗ bằng vật sắc nhọn. Mọt khoét cột nhà. Bánh bị chuột khoét.
  2. Bòn, móc, rút rỉa. Khoét tiền của dân.
  3. Làm tăng thêm sự mâu thuẫn. Khoét sâu sự xích mích giữa hai bên.

• khu đệm:

  nd. Khu nằm giữa hai vùng đất có đặc điểm quá khác nhau hay tính chất mâu thuẫn với nhau.

• khuôn mẫu:

  nd. Khuôn khổ mẫu mực.

• khuôn vàng thước ngọc:

  nd. mẫu mực quý giá để noi theo. Cuộc sống của bậc thầy được xem là khuôn vàng thước ngọc.

• kịch tính:

  hd. Tính chất kịch, phản ánh một cách tập trung nhất những mâu thuẫn, xung đột đang diễn ra trong đời sống. Vở kịch thiếu kịch tính.

• kiểu mẫu:

  nId. mẫu để theo đó làm ra hàng loạt những cái khác giống như vậy. Làm theo kiểu mẫu đã chọn.
  IIt. Vật hay người có đầy đủ nhất những đặc trưng tốt đẹp, có thể làm mẫu cho những vật hay người khác noi theo. Gian hàng kiểu mẫu. Một thanh niên kiểu mẫu.

• kinh điển:

  ht. Có giá trị mẫu mực, tiêu biểu cho một học thuyết, một chủ nghĩa. Sách kinh điển.

• kính vạn hoa:

  nd. Đồ chơi gồm nhiều mảnh gương ghép thành một hình lăng trụ trong có những mẫu nhỏ có màu, làm ra nhiều hình đối xứng rất đẹp.

• ma kết:

  pd. 1. mẫu vẽ hay mô hình của vật sẽ chế tạo. Vẽ ma kết.
  2. mẫu dự kiến về hình thức trình bày một bản in. Lên ma-kết số báo.

• mậu:

  hd. Ký hiệu thứ năm trong mười can theo cách tính thời gian cổ truyền của Trung Quốc. Năm Mậu Thân.

• mấu chốt:

  nId. Cái chủ yếu, có tính chất quyết định. Mấu chốt của vấn đề.IIt. Chủ yếu nhất, có tính chất quyết định. Điểm mấu chốt.

• mậu dịch:

  hIt. Mua bán trao đổi hàng hóa giữa các vùng, các nước. Quan hệ mậu dịch giữa hai nước.
  IId.1. Mậu dịch quốc doanh (nói tắt). Giá mậu dịch.
  2. Cửa hàng mậu dịch quốc doanh (nói tắt). Hàng mua ở mậu dịch.

• mậu dịch viên:

  hd. Nhân viên cửa hàng mậu dịch quốc doanh.

• mẫu đúc:

  nd. Khuôn để đúc. mẫu đúc của một trang sách sẽ in.

• mẫu giáo:

  hd. Sự giáo dục trẻ nhỏ trước tuổi vào cấp tiểu học. Trường mẫu giáo.

• mẫu mã:

  hd. Quy cách hàng hóa. Cải tiến bao bì mẫu mã.

• mẫu mực:

  nd. 1. Cái làm mẫu để theo đó tạo ra hàng loạt những cái như vậy. Loại hàng mới, không theo mẫu mực nào cả.
  2. Có tác dụng làm gương cho mọi người noi theo. mẫu mực của người giám đốc trong cơ chế thị trường.

• mầu nhiệm:

  ht. Huyền diệu, vượt trí xét đoán của con người. Phương thuốc mầu nhiệm.

• mẫu số:

  hd. Số viết dưới gạch ngang của phân số, chỉ đơn vị được chia ra bao nhiêu phần bằng nhau. Trong phân số 2/5, 5 là mẫu số.

• mẫu số chung:

  nd. Bội số chung của các mẫu số của hai hay nhiều mẫu số.

• mẫu ta:

  nd. Mẫu, đơn vị cũ đo ruộng đất, phân biệt với hec-ta (mẫu tây).

• mâu thuẫn:

  hId. 1. Sự xung đột, chống chọi nhau. Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc.
  2. Trái ngược, không nhất quán. Luận điểm của tác giả có nhiều mâu thuẫn.
  3. Sự phát triển của hai mặt bên trong sự vật làm cho sự vật biến đổi, phát triển. Sự thống nhất của mâu thuẫn.
  IIđg. Xung đột, chống chọi nhau. Hai bên mâu thuẫn nhau gay gắt.

• mẫu tử:

  hd. Mẹ con trong quan hệ với nhau. Tình mẫu tử.

• mỏ neo:

  nd. Mấu của cái neo, để giữ tàu thuyền ở tại vị trí nhất định.

• mô hình:

  hd. 1. Vật cùng hình dáng nhưng làm thu nhỏ lại nhiều, mô phỏng cấu tạo và hoạt động của vật khác để trình bày, nghiên cứu. Mô hình máy bay. Mô hình nhà ở kiểu mới.
  2. Khuôn mẫu có sẵn theo đó tạo ra những cái tương tự. Một mô hình hợp tác xã tiên tiến.
  3. Hình thức diễn đạt theo đặc trưng, khuôn mẫu nhất định, trong một ngôn ngữ. Mô hình câu đơn.

• múa rối:

  nd. Loại hình nghệ thuật sân khấu biểu diễn bằng cách điều khiển các hình mẫu giống như người, vật.

• nảy :

  nđg.1. Trổ ra, mọc ra. Hạt nảy mầm.
  2. Phát sinh. Mâu thuẫn nảy ra từ đó.

• ngói mấu (ngói móc):

  nd. Ngói có mấu để móc vào mè.

• ngõng:

  nd. Trụ, mấu để tra vào lỗ hổng cho quay. Cưa sừng xẻ tai, long đai gãy ngõng (tng). Ngõng xay: ngõng ở cối xay.

• nhặt nhạnh:

  nđg. Thu nhặt để góp lại dần. Nhặt nhạnh từng mẩu sắt vụn.

• nhiệm mầu:

  ht. Như Mầu nhiệm.

• nội tại:

  ht. Tồn tại sẵn ở bên trong sự vật. Nguyên nhân nội tại. Mâu thuẫn nội tại.

• nước mẹ:

  nd. Như mẫu quốc, chỉ nước thực dân đối với dân thuộc địa với ý mỉa mai.

• phác thảo:

  hdg. Viết một bản thảo sơ lược hay dựng một bản mẫu bằng những đường nét cơ bản, trình bày một dự kiến sáng tác văn học, nghệ thuật. Phác thảo xong bức tranh. Phác thảo để cương quyển sách.

• phát sinh:

  hdg. Sinh, nảy ra. Giải quyết mâu thuẫn mới phát sinh.

• phép siêu hình:

  nd. Phương pháp xem xét các hiện tượng của hiện thực được coi như bất biến và không phụ thuộc lẫn nhau, phủ nhận mâu thuẫn bên trong là nguồn gốc sự phát triển của sự vật; trái với phép biện chứng.

• phóng:

  nđg. Vẽ theo mẫu có sẵn, đồ theo, bắt chước.

• pi :

  pd. Toán. Chữ của tự mẫu Hy-lạp dùng làm dấu để chỉ tỷ số của đường tròn đối với đường kính, định là 3,1416.

• quốc tế:

  hId. Các nước trên thế giới trong quan hệ với nhau. Thời sự quốc tế. Sự chi viện của quốc tế.
  IIt.1. Thuộc về quan hệ giữa các nước. Mậu dịch quốc tế. Hội nghị quốc tế bảo vệ hòa bình.
  2. Thuộc về chủ nghĩa quốc tế, theo chủ nghĩa quốc tế. Tư tưởng quốc tế. Một chiến sĩ cách mạng quốc tế.

• quy đồng mẫu số:

  hd. Làm cho mẫu số bằng nhau mà không thay đổi giá trị của các phân số.

• ra kiểu:

  nđg. Đưa mẫu cho người khác làm theo.

• rập :

  nđg.1. Bắt chim bằng rập. Đi rập chim.
  2. Phỏng theo, làm hoàn toàn giống với một cái mẫu. Rập theo mẫu hàng nước ngoài.
  3. Cùng làm việc gì một lúc, theo cùng một kiểu cách. Cùng hô rập một tiếng.

• ruột thừa:

  nt. Mẩu ruột nhỏ ở đầu ruột già. Viêm ruột thừa.

• sa bàn:

  nd. Hình mẫu đắp của một khu vực địa hình. Đắp sa bàn. Thảo luận về trận đánh trên sa bàn.

• sáo:

  nt. Chỉ lối nói hay viết theo một khuôn mẫu có sẵn, nghe kêu nhưng rỗng. Những lời nói sáo.

• sâu sắc:

  nt.1. Có tính chất đi vào chiều sâu, vào bản chất, có ý nghĩa quan trọng, lâu dài. Ý kiến sâu sắc. Biến đổi sâu sắc. Mâu thuẫn sâu sắc.
  2. Rất sâu trong lòng, không phai nhạt. Tình yêu sâu sắc. Kỷ niệm sâu sắc.

• tân kỳ:

  ht. Mới lạ. mẫu mã tân kỳ.

• thẩm lậu:

  hdg.1. Ngấm qua và rỉ ra, chảy đi. Nước sông thẩm lậu qua đê.
  2. Lọt ra ngoài từng ít một. Hàng mậu dịch thẩm lậu ra chợ đen.

• thần thông:

  ht. Mầu nhiệm như có phép thần tiên. Phép thần thông.

• thị phạm:

  hdg. Làm mẫu cho người khác học tập. Diễn thị phạm một vai tuồng.

• thị tộc:

  hd. Tổ chức cơ sở của xã hội nguyên thủy bao gồm nhiều gia đình lớn cùng một tổ tiên và có kinh tế chung. Thị tộc mẫu quyền. Tô tem thị tộc.

• Thích Cap:

  hd. Họ của đấng đã lâp ra Phật giáo do tiếng Phạn Xa-ky-a phiên âm. Đức Thích Ca. Thích Ca Mâu Ni.

• thiên cơ:

  hd. Phép mầu nhiệm của trời. Tiết lộ thiên cơ.

• thiêng :

  nt.1. Linh ứng, mầu nhiệm. Chẳng thiêng ai gọi là thần (tng).
  2. Rất đúng, rất hiệu nghiệm. Lời anh nói thiêng thật.

• thìn :

  hd. Ký hiệu thứ năm (tượng trưng là rồng) trong mười hai chi của lịch cổ truyền Trung Quốc. Giờ Thìn (từ 7 đến 9 giờ sáng). Năm Thìn (ví dụ năm Mậu Thìn). Tuổi Thìn (sinh vào một năm Thìn).

• thuyết phục:

  hdg. Làm cho thấy đúng mà tin theo, làm theo. Hành động gương mẫu có sức thuyết phục.

• tỉ lệ phần trăm:

  nd. Tỉ số có mẫu số cố định là 100.

• tiên:

  nId. Bậc mà người đời tưởng tượng là có nhiều phép mầu nhiệm. Phép tiên. Cõi tiên. Đẹp như tiên.
  IIt. Thuộc về tiên. Quả đào tiên. Thuốc tiên.

• tiền hậu bất nhất:

  ht. Trước và sau mâu thuẫn nhau. Nói năng lung tung, tiền hậu bất nhất.

• tiêu bản:

  hd. mẫu vật còn bảo tồn nguyên dạng để nghiên cứu. Sưu tầm tiêu bản thực vật.

• tờ :

  nd.1. Mảnh giấy được cắt xén vuông vắn. Một thếp giấy hai mươi tờ. Mỏng như tờ giấy.
  2. Tờ giấy có viết hay in một nội dung nhất định, theo một mẫu xác định. Viết tờ khai. Bóc tờ lịch. Tờ truyền đơn.
  3. Cái gì yên và có vẻ phẳng lặng như tờ giấy. Buồng không lặng ngắt như tờ (Ng. Du). Im như tờ, lặng như tờ: rất im lặng.

• tranh khắc gỗ:

  nd. Tranh đồ họa in theo một bức tranh mẫu khắc trên bản gỗ.

• trung học:

  hd. Cấp học dưới đại học trên tiểu học. Trường trung học sư phạm mẫu giáo.

• tự :

  np.1. Chỉ chủ thể của hành động chính, mình làm hoặc gây ra hành động. Tự mình làm ra. Tôi tự biết sức mình.
  2. Chỉ bản thân chủ thể đồng thời cũng là khách thể, chính chủ ngữ cũng là bổ ngữ của động từ. Tự làm khổ mình. Nó tự mẫu thuẫn với nó. Tự phê bình.

• tự do mậu dịch:

  hd. Buôn bán không hạn chế bởi quan thuế hoặc một sự cấm đoán nào khác. Chế độ tự do mậu dịch.

• va chạm:

  nđg.1. Va vào nhau. Tiếng bàn ghế va chạm nhau lộc cộc.
  2. Có mâu thuẫn trong quan hệ tiếp xúc. Va chạm trong công tác.
  3. Động chạm. Quyền lợi bị va chạm.

• vật :

  nd.1. Cái có hình khối, tồn tại trong không gian. mẫu vật. Của ngon vật lạ.
  2. Thú vật. Giống vật. Con vật.

• vấu:

  nd.1. Mấu. Vấu tre.
  2. Mấu làm chỗ dựa cho chi tiết máy. Mâm cặp ba vấu.

• viên:

  h. Từ tố đặt sau danh từ hay động từ Hán Việt để tạo danh từ chỉ người thuộc một tổ chức nào hay chuyên làm một viêc gì. Hội viên. Xã viên. Thông tín viên. Mậu dịch viên.

• vụn :

  nIt. 1. Nhỏ, rời. Giấy vụn. Vải vụn.
  2. Nhỏ bé, không có giá trị đáng kể. Mớ cá vụn. Món tiền vụn.
  IId. Mảnh, mẩu vụn. Vụn bánh. Vụn thủy tinh.

• xâu xé:

  nđg.1. Tranh giành, giằng xé nhau. Nội bộ xâu xé nhau.
  2. Giằng xé, làm đau đớn về tinh thần. Những tình cảm mâu thuẫn xâu xé ruột gan.

• xui nguyên giục bị:

  nđg. Xui cả hai bên thành mâu thuẫn, xung đột nhau.

• xước măng rô:

  nd. Tình trạng bị xước mẩu da hình sợi chung quanh móng tay, làm đau.

• yếu lĩnh:

  hd. Điểm mấu chốt trong một công việc. Những yếu lĩnh trong việc bắn súng.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH