Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: phiền não

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Phật Quang Đại từ điển

• phiền não
  
  煩惱
  5515梵語 kleśa，巴利語 kilesa。音譯吉隸舍。又作惑。使有情之身心發生惱、亂、煩、惑、污等精神作用之總稱。人類於意識或無意識間，爲達到我欲、我執之目的，常沉淪於苦樂之境域，而招致煩惱之束縛。在各種心的作用中，覺悟爲佛教之最高目的；準此而言，妨礙實現覺悟之一切精神作用皆通稱爲煩惱。佛陀欲使眾生了解煩惱所致之恐怖情形，遂以各種立場表示之。自其作用而言，有隨眠（梵 anuśaya）、纏（梵 paryavasthāna）、蓋（梵 nivaraṇa）、結（梵 saṃyojana）、縛（梵 bandhana）、漏（梵 āsrava）、取（梵 upādāna）、繫（梵 grantha）、使、垢、暴流、軛、塵垢、客塵等各種名稱。其用法有廣狹二義，若加以分類，則極爲複雜。一般以貪、瞋、癡三惑爲一切煩惱之根源。　俱舍與唯識學於闡發心的作用之理論，最具組織性。通常將煩惱分爲根本煩惱（本惑、根本惑）、枝末煩惱（隨惑、隨煩惱）二種。根本煩惱又分爲貪、瞋、癡（無明）、慢、疑、見（惡見）等六煩惱（隨眠）；其中，見又可分爲有身見、邊執見、邪見、見取見、戒禁取見等五種，合稱爲十煩惱（十使）。見有推察探求之性質，其作用猛利，自古稱爲五利使，其他稱爲五鈍使。唯識學中，與第七識相應而起之我癡、我見、我慢、我愛等，稱爲四根本煩惱。枝末煩惱係伴隨根本煩惱而起之從屬者，在俱舍中有放逸、懈怠等十九種；唯識中除去二種，另加上失念、散亂、不正知等，共二十種。俱舍論以妨礙覺悟之煩惱，稱爲煩惱障；雖能離棄煩惱障，然未能得到無餘涅槃之障礙，稱爲解脫障。唯識論則以我執爲根本者，稱爲煩惱障；妨礙正智之產生者，稱爲所知障。迷惑於佛教普遍之真理者，稱爲迷理惑；迷惑於具體個別事象的人類情意者，稱爲迷事惑。若以修行階段之差異而區別，迷惑於佛教之真理者，稱爲見惑；迷惑於現象上之事物者，稱爲修惑。前者在見道位滅除者共有八十八使；後者在修道位滅除的貪、瞋、癡、慢等，共有八十一種，此係俱舍所說，唯識則謂一一二使與十六種。　其他另有見煩惱、愛煩惱（有欲愛住地、色愛住地、有愛住地等三煩惱）之說。天台宗亦有見思（見惑、思惑）、塵沙（妨礙化導）、無明等三惑之說。此外，尚有三漏、三結、四暴流、四取、五蓋、五結、六垢、七流、九結、十纏等各種分類，或稱爲百八煩惱，或因計算方法不同而有各種異說，例如八萬四千煩惱。〔入阿毘達磨論卷上、大毘婆沙論卷四十三、卷四十六、卷六十、俱舍論卷二十、卷二十一、佛性論卷三、成唯識論卷六〕

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---