Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: a xà lê

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Phật Quang Đại từ điển

• a xà lê
  
  阿闍棃
  3687<一>梵語 ācārya，巴利語 ācariya，西藏語 slob-dpon。又作阿舍棃、阿闍梨、阿祇利、阿遮利耶。略稱闍棃。意譯爲軌範師、正行、悅眾、應可行、應供養、教授、智賢、傳授。意即教授弟子，使之行爲端正合宜，而自身又堪爲弟子楷模之師，故又稱導師。　在印度古代，阿闍棃本爲婆羅門教中教授弟子有關吠陀祭典規矩、行儀之師，此一名詞後爲佛教所採用，且於佛世時已普遍使用。據五分律卷十六、四分律刪繁補闕行事鈔卷上載，阿闍棃有五種：(一)出家阿闍棃，受戒時之授十戒師，故又作十戒阿闍棃。(二)受戒阿闍棃，受具足戒時之羯磨師，故又作羯磨阿闍棃。(三)教授阿闍棃，受具足戒時之授威儀師，故又作威儀阿闍棃。(四)受經阿闍棃，教授經典讀法、意義之師。(五)依止阿闍棃，與比丘共居，指導比丘起居之師；或比丘僅依止從學一宿之師，亦可稱依止阿闍棃。以上五種加上剃髮阿闍棃則爲六種阿闍棃。西域另有一種稱君持（梵 kuṇḍikā，水瓶、賢瓶）阿闍棃，乃灌頂之師。　受具足戒時，須有三師、七證師等十位。三師，指得戒和尚、羯磨阿闍棃、教授阿闍棃。小乘受戒法必須有三師親臨；而大乘受戒法，根據觀普賢經，得以釋尊、文殊、彌勒像替代。如大乘圓頓戒，即以釋尊爲戒和尚，以文殊爲羯磨阿闍棃，以彌勒爲教授阿闍棃。另據大智度論卷十三載，在家眾欲出家作沙彌、沙彌尼，必須要有戒和尚及阿闍棃，以此諸師比喻爲出家父母。禪宗沙彌之受戒，必定有戒師、作梵闍棃（誦梵唄之師）以及引請闍棃（指導起居之師）參加。　在密教，對通達曼荼羅及一切諸尊、真言、手印、觀行悉地、傳法灌頂者，即稱之爲阿闍，有時亦稱佛、菩薩爲阿闍棃。據大日經卷一具緣品載，阿闍棃須具足如下十三德：(一)發菩提心。(二)妙慧慈悲。(三)兼綜眾生。(四)善巧修行般若波羅蜜多。(五)通達三乘。(六)善解真言實義。(七)知眾生心。(八)信諸佛菩薩。(九)得傳授灌頂等妙解曼荼羅畫。(十)調柔其性，遠離我執。(十一)於真言行善得決定。(十二)究習瑜伽。(十三)住於勇健之菩提心。準此，故謂如能殷重服侍阿闍棃，即可獲得極大之福報，正如勤耕田地，必能豐收，故又稱阿闍棃爲阿闍棃田，列爲八福田之一。　又密教之阿闍棃即一般所習稱之上師、金剛上師。如上記所說能任灌頂授法之阿闍棃，又稱大阿闍棃。然據密教諸經軌所載，一般阿闍棃亦可分爲學法灌頂之阿闍棃與傳法灌頂之阿闍棃，兩類皆有多種之別。下表爲大日經疏卷三所示之十六重阿闍棃。〔大日經祕密漫荼羅品、祕密大教王經卷七、大日經疏卷六、卷十五、四分律卷三十四、四分律開宗記卷七、四分律刪補隨機羯磨卷上、南海寄歸內法傳卷三、玄應音義卷十五、卷二十一、慧苑音義卷上〕　<二>爲日本平安朝以來的一種僧官職稱。係由政府所任命。可分三種：(一)七高山阿闍棃，指住於比叡、比良、伊吹、愛宕、金峰、葛木、神峰等七山之寺院奉勅祈禱之高僧，是後其他各大寺亦設有此種阿闍棃。(二)傳法阿闍棃，司掌台密、東密傳法灌頂之職。(三)一身阿闍棃，多爲貴族名門出身者，僅限其一身有傳法灌頂之權。此三種阿闍棃又各分爲大阿闍棃及小阿闍棃之別。此外，尚有悉曇阿闍棃、聲明阿闍棃等。　又在宮中真言院後七日作御修法之阿闍棃，稱作後七日阿闍棃。御修法之大阿闍棃係由東寺第一長者擔任，故又稱一阿闍棃；另有奉勅願作結緣灌頂之小阿闍棃，稱爲已灌頂阿闍棃；擬於第二年奉勅作結緣灌頂者，則稱爲擬灌頂阿闍棃。〔大日經疏演奧鈔卷二、釋家官班記卷上〕

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---