Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: a hàm

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Phật Quang Đại từ điển

• a hàm
  
  阿含
  3617梵語 āgama，巴利語同。又作阿笈摩、阿伽摩、阿鋡暮、阿鋡。意譯爲法歸、法本、法藏、教法、教分、種種說、無比法、傳教、淨教、趣無、教、傳、歸、來、藏。近代學者更有將阿含之義解釋作來著、趣歸、知識、聖言、聖訓集、經典等。即指所傳承之教說，或集其教說所成之聖典。通常係指原始佛教聖典四阿含或五阿含而言。　各論典對於阿含之解釋如下：瑜伽師地論卷八十五、異部宗輪論述記、成唯識論述記卷四本、俱舍論光記卷二十八、玄應音義卷二十三、卷二十五、瑜伽論記卷六上、慧琳音義卷十八、卷二十六、卷五十一、希麟音義卷八、圓覺經大疏鈔卷四之上等皆釋阿含爲被傳承的教說之意。善見律毘婆沙卷二，以阿含爲容受聚集之義，但此可能是指集會或纂集意之巴利語 nikāya 言，而非 āgama 之釋。又法華論疏卷中舉東晉道安之說，謂阿含名爲趣無，因一切法皆趣於畢竟空法之故；僧肇之阿含經序謂，阿含義爲法歸；可謂皆不合阿含之正意。　蓋傳承教說之阿含，乃佛陀入滅後次第集成，成爲三藏中修多羅藏（梵 Sūtrānta-piṭaka，經藏）之內容，分爲四阿含或五阿含，其中四阿含即般泥洹經卷下、有部毘奈耶雜事卷三十九、大智度論卷二、瑜伽師地論卷八十五、撰集三藏及雜藏傳等所稱之中、長、增一、雜（或相應）。又增一阿含經卷一序品、北本大般涅槃經卷十三、大乘大集地藏十輪經卷二等，亦載有四阿含之名。關於五阿含，在善見律毘婆沙卷一、大阿羅漢難提蜜多羅所說法住記等，指爲長、中、僧述多（相應）、殃堀多羅（增一）及屈陀迦（雜類）。又五分律卷三十、摩訶僧祇律卷三十二、四分律卷五十四、分別功德論卷一中，將五阿含中之屈陀迦阿含稱爲雜藏。此五阿含相當於巴利佛典中之五部經（pañca-nikāyā），依巴利文毘奈耶小品（Vinaya cūḷavagga）、一切善見（Samanta-pāsādikā I），及長部經註（Sumaṅgala-vilāsinī）序等之記載，五部經爲 Dīgha-nikāya, Majjhima-nikāya, Saṃyutta-nikāya，Aṅguttara-nikāya, Khuddaka-nikāya 等五部，即相當於今之長、中、相應、增支、小等五部阿含。　關於阿含之傳承，長部經註序謂，第一次結集之後，長部經由阿難，中部經由舍利弗，相應部由大迦葉，增支部由阿那律之系統分別傳承。又據異部宗輪論、俱舍論卷二十九、無性之攝大乘論釋卷二、成唯識論卷三等之記載，知諸部所傳之阿含似互不相同。又窺基之法華經玄贊卷一本、大乘法苑義林章卷四末，澄觀之華嚴經疏鈔玄談卷八等記載，四阿含與摩訶僧祇律皆爲大眾部所傳。法幢之俱舍論稽古卷上以爲中阿含及雜阿含是薩婆多部所傳，增一阿含是大眾部所傳，長阿含是化地部所傳，別譯雜阿含是飲光部所傳；但此亦非定論。要之，阿含係由諸部各自傳承，然其後隨大乘經之發達，與之對比，遂以阿含作爲小乘佛典之異名。另據大智度論卷三十三、卷四十九、卷一○○等之記載，知阿含之名稱亦通於大乘，故大般泥洹經卷六有「方等阿含」之稱，而其所謂方等阿含一詞即指大乘經典。〔瑜伽論記卷二十二上、玄應音義卷二十四、希麟音義卷八、翻梵語卷一、出三藏記集卷九、異部宗輪論述記發茓卷上、原始佛教聖典之集成第二章第三節、第四節、第七章（印順）〕（參閱「阿含經」3619）

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---