Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: áo nghĩa thư

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Từ điển Phật Quang

• áo nghĩa thư
  
  (奧義書) Phạm: Upanisad. Dịch âm là Ưu-ba-ni-sa-độ. Là sách triết học của cổ Ấn Độ. Sách ghi giáo nghĩa bí truyền giữa thầy và trò, cho nên gọi là Áo Nghĩa Thư. Sách viết bằng chữ Phạm, ghi chép và tường thuật những tư tưởng nguyên gốc của triết học Ấn Độ. Tôn giáo Ấn Độ bắt đầu bằng những bài ca tán tụng của Phệ-đà, về sau sách bằng chữ Phạm được viết ra, mục đích là thuyết minh phép dùng các bài ca tán và các nghi thức khác, trong đó, có một chương gọi là A-lan-nhã-ca (Phạm:Àraịyaka), để thuyết minh chương này mà Áo Nghĩa Thư được biên tập. Thuyết A-lan-nhã-ca sâu kín nhỏ nhiệm, lấy nghĩa do những người trốn đời ở trong rừng rậm đọc tụng mà gọi là Sâm Lâm Thư (sách rừng rậm), đặc biệt trọng phương diện hình thức và thần học, mà Áo nghĩa thư thì trái lại, thuộc thuần chính triết học. Áo Nghĩa Thư lấy việc giải thích rõ ý nghĩa chung cực của Phệ-đà làm mục đích, kế tục tư tưởng triết học ở thời kì cuối Phệ-đà và phát huy ý kiến mới, về phương diện này, nó còn được gọi là Phệ-đàn-đa (Phạm: Vedànta). Nguyên ý có thể là bộ phận cuối cùng của Phệ-đà, sự phát triển sau này đặc biệt được coi trọng, trở thành là nguồn gốc của các phái triết học đời sau. Các bản truyền đến nay có tới hơn hai trăm loại, nhưng chủ yếu có mươi loại, gọi chung là Cổ đại Áo Nghĩa Thư (Áo Nghĩa Thư đời xưa), được hoàn thành khoảng từ tám trăm năm đến sáu trăm năm trước Tây lịch. Từ đó đến mấy thế kỉ sau, các tác phẩm vẫn tiếp tục tăng thêm, gọi là Tân Áo Nghĩa Thư. Xem thể văn, có thể chia làm ba loại: tản văn xưa, tản văn và tản văn mới. Từ xưa được coi là văn học Thiên Khải (Phạm: Zruti), là uyên nguyên của tư tưởng chính thống Bà-la-môn Ấn Độ, cũng là sách căn cứ cốt cán của tư tưởng triết học, tôn giáo đời sau. Các thiên trong sách không phải do cùng một tác giả trình bày một tư tưởng thống nhất, hoặc một hình thức nhất định, mà trải qua bao tháng năm lâu dài mới hoàn thành việc biên tập, bởi thế, những tư tưởng mới cũ lẫn lộn, vả lại, thiếu hẳn tính thống nhất và chủ thể trung tâm. Những người thực sự biên soạn sách này, chắc chắn là những người Bà-la-môn qua nhiều thế hệ. Ngoài ra, cũng có thể nói, sự xuất hiện của Áo Nghĩa Thư tượng trưng cho sự phản động lại chủ nghĩa tế tự vạn năng của Phệ-đà, đồng thời cũng tạo thành thời cơ thích hợp cho Phật giáo hưng khởi. Tư tưởng cốt tủy trong toàn bộ sách Áo Nghĩa Thư cho rằng, bản thể của đại vũ trụ Phạm và bản thể cá nhân Ngã là nhất thể, là nguyên lí căn bản của vũ trụ vạn hữu, đây tức là tư tưởng Phạm Ngã đồng nhất, cũng là triết học Nhất nguyên của quan niệm luận. Thuận theo nguyên lí căn bản này, sự phát sinh của muôn sự muôn vật tất phải có một trật tự nhất định. Sự sống của con người là do nghiệp mà đi lại trong đường luân hồi, đem hành vi của con người, lấy yêu cầu đạo đức quả báo thiện ác làm nền tảng, mà triển khai tư tưởng luân hồi tái sinh. Nếu bằng Thiền định và khổ hạnh mà nhận thức được chân lí Phạm Ngã đồng nhất, thì có thể giải thoát sự trói buộc của sinh tử luân hồi mà đạt đến thế giới Phạm (Phạm: Brahma-loka) đó là mục đích cao nhất của con người. Tư tưởng quan niệm luận này nhằm giải thích tất cả hiện tượng giới đều hư dối, duy chỉ có Phạm là thực tại độc nhất, đồng thời, lấy Phạm, Ngã đại biểu hai phương diện Tâm, Vật mà sinh thành muôn vật trong vũ trụ. Từ trong tư tưởng này của triết học Ấn Độ cổ đại, dần dần đã sản sinh ra các hệ phái Hữu Thần Luận. Qua thời kì sau của Áo Nghĩa Thư, tư tưởng triết học ấy lại còn triển khai phức tạp hơn nữa, do đó, các phái triết học Ấn độ càng sản sinh thêm nhiều chi phái nữa. Sách này có rất nhiều bản dịch, xưa nhất là bản dịch tiếng Ba Tư, về sau, lần lượt có các bản dịch Lạp-đinh (Latin), Đức, Anh, Trung, Nhật v.v... [X. Deussen: Allgemeine Gestchichte der Philosophie; H. Oldenberg: Die Lehre der Upanishaden und die Anf@nge des Buddhismus].

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---