Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: thập như thị

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Từ điển Phật Quang

• thập như thị
  
  (十如是) Cũng gọi Thập như. Chỉ cho 10 Như thị cần được nắm vững để tìm cầu thực tướng các pháp, đó là: Như thị tướng, Như thị tính, Như thị thể, Như thị lực, Như thị tác, Như thị nhân, Như thị duyên, Như thị quả, Như thị báo và Như thị bản mạt cứu cánh đẳng. Phẩm Phương tiện kinh Pháp hoa quyển 1 (Đại 9, 5 hạ) nói: Chỉ có Phật với Phật mới thấu suốt được thực tướng các pháp. Nghĩa là các tướng như thế, tính như thế, thể như thế, lực như thế, tác như thế, nhân như thế, duyên như thế, quả như thế, báo như thế và đầu cuối rốt ráo như thế. Tức tướng trạng(Thực tướng) của hết thảy các pháp xưa nay đều có đủ 10 thứ Như thị. Ngài Trí khải phối hợp 10 Như thị này với 10 pháp giới và 3 loại thế gian mà cấu thành thuyết Nhất niệm tam thiên(Một niệm ba nghìn). Nhưng xưa nay các nhà giải thích 10 Như thị đều khác nhau. Như ngài Tuệ tư chủ trương trong đoạn văn trên nên ngắt câu ở chữ Như mà gọi là Thập như, hoặc gọi là Thập như thực tướng, Thập như cảnh. Lại đoạn văn kinh này là qui nạp yếu nghĩa khai hội trong kinh Pháp hoa, tức trong tư tưởng Khai quyền hiển thực, Phế quyền lập thực, Hội tam qui nhất... cho nên gọi tắt là Khai tam hiển nhất, Lược pháp hoa... Về việc giải thích đoạn văn này, các vị Luận sư trước ngài Trí khải, có vị chỉ gọi là tác dụng của trí tuệ, hoặc gọi là tác dụng 10 lực của Phật, hoặc giải thích đó là sự trình bày về nội dung của pháp Tam thừa. Đối với các giải thích trên đây, ngài Trí khải đều không đồng ý, bởi vì, theo ngài, Thập như thị này nhiếp các lí: Mê ngộ, y chính, sự lí nhất thể, quyền thực viên dung. Pháp hoa văn cú quyển 3 hạ, thì giải thích theo 4 phương diện: Thập pháp giới, Phật giới, Li hợp và Vị thứ. Cứ theo Pháp hoa huyền nghĩa quyển 2 thượng, thì trong 3 đế Không, Giả, Trung, Thập như thịnàynên đọc theo 3 cách khác nhau, đó là Thị tướng như (tức Không), Như thị tướng(tức Giả)và Tướng như thị (tức Trung). Trong Thập như thị, Tướng nghĩa là tướng trạng, chỉ cho các hình tướng bên ngoài; Tính hàm ý là bất biến, chỉ cho bản tính bên trong; Thể tức chủ thể lấy tướng và tính làm thuộc tính; Lực tức là năng lực tiềm tàng sẵn trong Thể, Tác là động tác hiển hiện; Nhân chỉ cho nguyên nhân trực tiếp; Duyên là nguyên nhân gián tiếp; Quả là kết quả do Nhân và Duyên hòa hợp sinh ra; Báo chỉ cho quả báo. Trong Bản mạt cứu cánh đẳng thì Bản chỉ cho tướng mở đầu, Mạt chỉ cho báo cuối cùng, Đẳng chỉ cho bình đẳng, tức từ Như thị tướng cho đến Như thị báo nói ở trên đều hướng về Thực tướng đồng nhất và rốt ráo bình đẳng, cho nên nói là Bản mạt cứu cánh đẳng. [X. Ma ha chỉ quán Q.5, thượng]. (xt. Tam Chuyển Độc Văn, Biệt Giải Tứ Loại Thập Như Thị, Thông Giải Thập Như Thị).

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---