Nhiệm vụ của con người chúng ta là phải tự giải thoát chính mình bằng cách mở rộng tình thương đến với muôn loài cũng như toàn bộ thiên nhiên tươi đẹp. (Our task must be to free ourselves by widening our circle of compassion to embrace all living creatures and the whole of nature and its beauty.)Albert Einstein
Thêm một chút kiên trì và một chút nỗ lực thì sự thất bại vô vọng cũng có thể trở thành thành công rực rỡ. (A little more persistence, a little more effort, and what seemed hopeless failure may turn to glorious success. )Elbert Hubbard
Điều khác biệt giữa sự ngu ngốc và thiên tài là: thiên tài vẫn luôn có giới hạn còn sự ngu ngốc thì không. (The difference between stupidity and genius is that genius has its limits.)Albert Einstein
Kỳ tích sẽ xuất hiện khi chúng ta cố gắng trong mọi hoàn cảnh.Sưu tầm
Điều người khác nghĩ về bạn là bất ổn của họ, đừng nhận lấy về mình. (The opinion which other people have of you is their problem, not yours. )Elisabeth Kubler-Ross
Một người chưa từng mắc lỗi là chưa từng thử qua bất cứ điều gì mới mẻ. (A person who never made a mistake never tried anything new.)Albert Einstein
Sự kiên trì là bí quyết của mọi chiến thắng. (Perseverance, secret of all triumphs.)Victor Hugo
Tôn giáo không có nghĩa là giới điều, đền miếu, tu viện hay các dấu hiệu bên ngoài, vì đó chỉ là các yếu tố hỗ trợ trong việc điều phục tâm. Khi tâm được điều phục, mỗi người mới thực sự là một hành giả tôn giáo.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Đừng cư xử với người khác tương ứng với sự xấu xa của họ, mà hãy cư xử tương ứng với sự tốt đẹp của bạn. (Don't treat people as bad as they are, treat them as good as you are.)Khuyết danh
Người hiền lìa bỏ không bàn đến những điều tham dục.Kẻ trí không còn niệm mừng lo, nên chẳng bị lay động vì sự khổ hay vui.Kinh Pháp cú (Kệ số 83)
Trang chủ- Danh mục
- Từ điển thuật ngữ Phật học
- Đang xem mục từ: thuyết nhất thiết hữu bộ
Trang chủ »» Danh mục »» Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: thuyết nhất thiết hữu bộ »»
Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: thuyết nhất thiết hữu bộ
KẾT QUẢ TRA TỪ
Từ điển Phật Quang
- thuyết nhất thiết hữu bộ
(說一切有部) Phạm:Survàsti-vàdin. Pàli:Sabbattivàda. Hán âm: Tát bà a tư để bà địa. Gọi tắt: Tát bà đế ba, Tát bà đa, Tát vệ. Gọi đủ: A li da mộ la tát bà tất để bà đà (Phạm:Àrya-mùla-savarsti-vàda). Hán dịch: Thánh căn bản Thuyết nhất thiết hữu bộ. Gọi tắt: Hữu bộ, Hữu bộ tông, Hữu tông.Cũng gọi Thuyết nhân bộ (Phạm: Hetuvidyà#). Một trong 20 bộ phái Tiểu thừa. Phái này từ Căn bản Thượng tọa bộ tách ra khoảng thời gian đầu của 100 năm thứ 3 sau khi đức Phật nhập diệt. Vì bộ phái này chủ trương tất cả các pháp trong 3 đời (quá khứ, hiện tại, vị lai) đều thật có nên gọi là Thuyết nhất thiết hữu bộ. Người sáng lập bộ phái này là ngài Ca đa diễn ni tử (Phạm: Kàtyàyanìputra, trước hoặc sau kỉ nguyên Tây lịch. Cũng gọi Ca chiên diên ni tử). Theo luận Dị bộ tông luân và Tam luận huyền nghĩa thì sau khi đức Phật nhập diệt, Thượng tọa bộ, từ các ngài Ca diếp, A nan đến ngài Ưu bà quật đa đều chỉ hoằng truyền kinh giáo, đến ngài Phú lâu na mới bắt đầu hơi nghiêng nặng về Tì đàm (luận), đến ngài Ca đa diễn ni tử thì cho Tì đàm là hơn hết và chuyên hoằng truyền A tì đàm, từ đó đối lập với các đệ tử của các bậc Thượng tọa và dẫn đến việc phân hóa. Bởi vì các phái Thượng tọa bộ nói chung đều lấy kinh, luật làm chỗ y cứ then chốt, còn phái này thì chủ yếu lấy các sách luận A tì đàm làm y cứ. Ngài Ca đa diễn ni tử có soạn bộ luận A tì đạt ma phát trí, lập ra 8 kiền độ, phân tích tính tướng các pháp một cách rõ ràng, là vị Luận sư nổi tiếng của phái này. Về sau, có 500 vị A la hán kết tập luận Đại tì bà sa 200 quyển để giải thích văn nghĩa của luận A tì đạt ma phát trí mà tập đại thành giáo nghĩa của phái này. Lại vì văn nghĩa luận Đại tì bà sa quá bao la, pho quyển thì đồ sộ, nên đời sau đã sáng tác các bản giản lược và sách cương mục, trong các sách cương mục bản Hán dịch hiện còn thì có: Luận A tì đàm tâm do ngài Pháp thắng soạn, A tì đàm tâm luận kinh do ngài Ưu ba phiến đa soạn, luận Tạp a tì đàm tâm 11 quyển do ngài Pháp cứu soạn, luận A tì đàm Câu xá 30 quyển do ngài Thế thân soạn, luận A tì đạt ma thuận chính lí 80 quyển và luận A tì đạt ma hiển tông 40 quyển do ngài Chúng hiền soạn. Trong đó, luận Câu xá y cứ vào nghĩa của Kinh bộ mà phê bình thuyết của luận Đại tì bà sa; luận Thuận chính lí và luận Hiển tông thì theo nghĩa cũ mà bài bác thuyết của ngài Thế thân. Ngoài ra, ngài Ngộ nhập soạn luận Nhập a tì đạt ma 1 quyển, các ngài Phật đà đà sa, Đức tuệ, An tuệ, Xứng hữu, Tăng mãn cũng đều soạn Câu xá thích luận để làm sáng tỏ giáo nghĩa của phái này. Bảy bộ luận A tì đạt ma căn bản của phái này là chỉ cho Tập dị môn túc luận củangàiXá lợi phất, Pháp uẩn túc luận của ngài Mục kiền liên, Thi thiết túc luận của ngài Ca chiên diên, Thức thân túc luận của ngài Đề bà thiết ma, Giới thân túc luận của ngài Thế hữu, Phẩm loại túc luận của ngài Thế hữu và Phát trí luận của ngài Ca đa diễn ni tử. Trong đó, 6 bộ luận trước được gọi là Lục túc luận (6 luận chân), còn luận Phát trí thì được gọi là Thân luận (luận mình). Trong 3 tạng, ngoài điểm đặc biệt nghiêng nặng về A tì đạt ma cũng còn truyền trì bộ luật Thập tụng; bộ luật này do 2 ngài Phấtnhã đa la và Cưu ma la thập cùng dịch vào đời Hậu Tần, gồm 61 quyển. Ngoài ra, các bộ luật Hán dịch khác như: Tát bà đa tì ni tì bà sa 9 quyển, Tát bà đa tì ni ma đắc lặc già 10 quyển, Căn bản thuyết nhất thiết hữu bộ tì nại da 50 quyển, Căn bản thuyết nhất thiết hữu bộ bật sô ni tì nại da 20 quyển... cũng đều là các luật thuộc bộ phái này. Theo Tam luận huyền nghĩa thì sự truyền thừa của phái này là từ ngài Ưu bà quật đa trở xuống đến các ngài Phú lâu na, Mị giả ca, Ca đa diễn ni tử... lần lượt truyền nối nhau; còn Tát bà đa bộ Phật đại bạt đà la sư tông tương thừa lược truyện trong Xuất tam tạng kí tập quyển 20 thì liệt kê 54 vị từ các ngài A nan, Mạt điền địa, Xá na bà tư, Ưu ba quật đến Phật đà tất đạt... Những vị đựơc nêu trên đây tuy chưa hẳn đã được sắp xếp theo thứ tự niên đại ra đời, nhưng dựa vào đó ta cũng có thể thấy một cách đại khái về sự truyền thừa của bộ phái này. Giáo thuyết chủ yếu của bộ phái này là Ba đời có thật, pháp thể hằng có. Ba đời có thật nghĩa là quá khứ, vị lai và hiện tại giống nhau, đều có thực thể. Pháp thể hằng có nghĩa là tất cả các pháp sắc, tâm, tâm sở, hữu vi, vô vi... đều có thực thể. Phái này cũng chủ trương sinh thân của đức Phật là hữu lậu và Phật nói pháp có vô kí ngữ, chỉ lấy Bát chính đạo làm thể của chính pháp luân, phản đối thân Phật có 3 thứ vô biên(lượng, số và nhân), nghĩa là thân Phật xuất hiện ở Già da, khi hóa duyên đã hết thì vĩnh viễn vào Niết bàn tịch diệt. Phái này còn cho rằng Bồ tát phải tu đủ 3 kỳ 100 kiếp mới biết được 4 đế, nhưng chỉ biết tướng chung chứ khôngbiếttướng sai biệt của 4 đế. Ngoài ra, phái này lại chủ trương Sơ quả không thoái chuyển, còn 3 quả sau thì có thoái chuyển, nghĩa là A la hán cũng có thoái chuyển. Phái này cũng phản đối thuyết Tâm tính vốn trong sạch. Thuyết nhất thiết hữu bộ lấy nước Ca thấp di la làm trung tâm, tại Kiện đà la Trung Ấnđộ và các nước vùng Tâyvực, phái này từng đã cực thịnh một thời, là phái có ưu thế nhất trong 20 bộ phái Tiểu thừa. Các bộ luận của phái này được truyền dịch ở Trung quốc rất sớm, vào thời đại Nam Bắc triều, phái này được gọi là Tì đàm tông. Tông này và tông Câu xá hưng khởi thay cho tông này đều được xem là đại biểu cho Phật giáo Tiểu thừa. [X. phẩm Phân bộ trong kinh Văn thù sư lợi vấn Q. hạ; kinh Xálợiphất vấn; kinh Đại phương đẳng đại tập Q.22; luận Thập bát bộ; luận Bộ chấp dị; luận Tứ đế Q.1; luận Phật tính Q.1; Xuất tam tạng kí tập Q.3; Dị bộ tông luân luận thuật kí; Đại thừa pháp uyển nghĩa lâm chương Q.1, phần đầu; Câu xá luận bảo sớ Q.1; Nam hải kí qui nội pháp truyện Q.1; Luận sự tiếngPàli (Katthà vatthu)]. (xt. Thượng Tọa Bộ, Tiểu Thừa Nhị Thập Bộ).
TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN
Chọn từ điển để xem theo vần A, B, C...
Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...
_______________
MUA THỈNH KINH SÁCH PHẬT HỌC
DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH
Vầng sáng từ phương Đông
Tự lực và tha lực trong Phật giáo
Hai Gốc Cây
Truyền thuyết về Bồ Tát Quán Thế Âm
Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.
Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.19 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.
Ghi danh hoặc đăng nhập
Thành viên đang online:
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ...
... ...
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ... ... ...