Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: thủ quả dữ quả

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Từ điển Phật Quang

• thủ quả dữ quả
  
  (取果與果) Thủ quả (Phạm:Phalaô pratigfhịàti; Dữ quả (Phạm:Phalaô dadàti); gọi tắt là Thủ dữ. Nói theo đời hiện tại (tức 1 sát na trong hiện tại) thì tất cả muôn pháp sinh thành hiện tại đều gọi là Nhân, từ trong nhân chọn lấy quả có năng lực sinh ra pháp tương ứng, tức gọi là Thủ quả. Trái lại, đứng về phương diện giúp cho năng lực tác động mà nói, thì khi vạn pháp sắp sinh thành, cái năng lực tác động giúp cho chúng nãy sinh kết quả, tức gọi là Dữ quả. Các học giả Tiểu thừa cho đây là tác dụng nhân duyên sinh khởi tất cả pháp, đồng thời, khi giải thích về 6 nhân, 4 duyên... trong Nhân quả luận, có nói rất rõ về vị trí trong 3 đời (hiện tại, quá khứ, vị lai) của Thủ quả và Dữ quả. Theo thuyết của luận Câu xá quyển 6 thì trong 6 nhân, trừ Năng tác nhân thuộc pháp hữu vi, 5 nhân còn lại là Câu hữu nhân, Đồng loại nhân, Tương ưng nhân, Biến hành nhân và Dị thục nhân đều có Thủ quả, Dữ quả. Vì Thủ quả có khả năng trở thành nhân để nhận lấy hậu quả, cho nên tác dụng của nó đều ở hiện tại, còn Dữ quả thì tùy theo nhân của nó mà có 3 đời khác nhau. Tức là Câu hữu nhân và Tương ứng nhân đều là sinh cùng một lúc và lần lượt nhận lấy quả Sĩ dụng, cho nên chúng cùng với quả cũng ở hiện tại, tức là Thủ quả và Dữ quả đồng thời. Còn Đồng loại nhân và Biến hành nhân, khi nhận lấy quả Đẳng lưu cách xa thì Dữ quả ở quá khứ, nếu khi nhận lấy quả Đẳng lưu không gián cách thì Dữ quả ở hiện tại. Nhưng nói chung theo Đồng loại nhân thì khi Dữ quả tất nhiên cũng Thủ quả; tuy vậy, cũng có trường hợp Thủ quả mà không Dữ quả, như thân Ngũ uẩn sau cùng của bậc A la hán. Còn về quả Dị thục thì vì quả này không sinh khởi cùng lúc với nhân, cũng không sinh một cách liên tục, cho nên Dữ quả của nhân Dị thục chỉ có trong quá khứ chứ không có ở hiện tại. Lại theo luận Đại tì bà sa quyển 21 thì có thuyết cho rằng Năng tác nhân cũng có Thủ quả và Dữ quả, nghĩa là Năng tác nhân ở hiện tại Thủ quả, ở quá khứ, hiện tại Dữ quả; cũng có thuyết chủ trương Năng tác nhân ở quá khứ, hiện tại Thủ quả; ở quá khứ, hiện tại Dữ quả. Về Thủ quả, Dữ quả của 4 duyên thì có thuyết cho rằng Thủ quả, Dữ quả của Nhân duyên giống với 5 nhân, của Tăng thượng duyên giống với Năng tác nhân, của Đẳng vô gián duyên và Sở duyên duyên thì Thủ quả, Dữ quả ở quá khứ và hiện tại. Nhưng vì thuyết Thủ quả, Dữ quả mỗi nhà giải thích một cách khác nên chưa thể kết luận một cách dứt khoát. [X. luận Thuận chính lí Q.8; luận A tì đạt ma hiển tông Q.3; Câu xá luận quang kí Q.6; Thành duy thức luận thuật kí Q.3 phần cuối]. (xt. Lục Nhân).

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---