ba la đề đề xá ni:

(波羅提提舍尼) Phạm: Pratidezanìya, Pàli: Pàtidesanìya. Là một trong những giới Cụ túc của Tỉ- khưu và Tỉ-khưu-ni. Còn gọi là Ba-la-để-đề-xá-ni, Ba-đê-đề-xá-ni, Bát-lạt-để-đề-xá-na. Hoặc gọi tắt là Đề-xá-ni. Dịch ý là đối tha thuyết, hướng bỉ hối, các đối ưng thuyết, hối quá pháp, khả ha pháp. Là một trong năm thiên, một trong sáu tụ, một trong bảy tụ. Khi Tỉ-khưu phạm giới này, phải hướng vào vị Tỉ-khưu thanh tịnh khác để giải bày sám hối, là một thứ tội nhẹ.Giới này, giữa Tỉ-khưu và Tỉ-khưu-ni có khác, đều liên quan đến việc ăn uống, Tỉ-khưu có bốn giới gọi là bốn Đề-xá-ni, đó là: 1. Tòng-phi-thân-ni-thụ-thực giới (Phạm: bhikwuịìpiịđakagrahaịa), cũng gọi là Tại-tục-gia-tòng-phi-thân-ni-thủ-thực-giới, Tòng-phi-thân-ni-thụ-thực-học-xứ,Tại- bạch-y-xá-tự-thủ-tòng-phi-thân-lí-ni-thụ-thực giới. Có nghĩa là Tỉ-khưu không ốm đau, vào trong làng xóm, nhận thức ăn từ nơi tay Tỉ-khưu-ni không phải là họ hàng thân thuộc hay người đồng hương. 2.Thụ-ni-chỉ-thụ-thực giới (Phạm: paíktivaiwamyavàdànivàritabhukti), còn gọi là Tại-tục-gia-thiên-tâm-thụ-thực giới, Thực-ni-chỉ-thụ-thực giới,Tại-bạch-y-gia-thực- ni-thiên-tâm-chỉ-thụ-thực giới, Thụ-bật-sô-ni-chỉ-thụ-thực-học-xứ. Có nghĩa là, khi Tỉ- khưu ăn cơm ở nhà tại gia, có Tỉ-khưu-ni không theo thứ tự mời thức ăn, mà lại đặc biệt trao thức ăn ngon cho một Tỉ-khưu nào đó.3. Học-gia-quá-thụ-thực giới (Phạm: kulazikwàbhaígapravftti), còn gọi là Học- gia-quá-thụ-giới, Học-gia-thụ-thực-học-xứ, Vi-chế-học-gia-thụ-thực giới. Có nghĩa là, Tỉ-khưu vào nhà bậc Thánh Hữu học, không được tự nhận thức ăn một cách bừa bãi, khiến vị ấy cúng dường quá mức đến phải thiếu hụt. 4. Lan-nhã-thụ-thực giới (Phạm: vanavicayagata), còn gọi là Khủng-bố-lan-nhã-thụ-thực giới, Hữu-nạn-lan-nhã-thụ-thực giới, Lan-nhã-an-tọa-thụ-thực giới, A- lan-nhã-trụ-xứ-ngoại-thụ-thực-học-xứ. Có nghĩa là, Tỉ-khưu đến nhà tại gia nhận thức ăn, nhưng sợ đến giữa đường gặp tai nạn, bèn bảo người đàn việt (thí chủ) đưa thức ăn đến chỗ mình ở, tình hình này cũng bị Phật cấm chỉ. Ngoài ra, cứ theo Tứ Phần Tỉ-khưu-ni Giới Bản, Ngũ Phần Tỉ-khưu- ni Giới Bản, Ma-ha-tăng-kì-tỉ-khưu-ni giới bản chép, thì tám giới của Tỉ-khưu-ni, không cho phép một Tỉ-khưu-ni không đau ốm được xin tám thứ thực vật sau đây: bơ, dầu, mật, sữa, mật hắc thạch, phó mát, cá, thịt. Nhưng về các loại thực vật được ghi trong Hữu bộ bật-sô-ni-tì-nại-da quyển 20, Thập tụng Tỉ-khưu-ni ba-la-đề-mộc-xoa giới bản, có hơi khác nhau. Tuy nhiên, theo các Giới bản nói, thì người phạm các giới trên đây, nếu hướng vào một vị Tỉ-khưu thanh tịnh mà sám hối thì cũng được diệt tội. [X. kinh Tì Ni Mẫu Q.7; kinh Giải Thoát giới; luật Thập Tụng Q.19, Q.47; luật Ma-ha-tăng-kì Q.40; Tứ Phần Luật San Phồn Bổ Khuyết Hành Sự Sao Q.trung phần 1]. (xt. Ngũ Thiên, Lục Tụ).