a đặc mạn:

(阿特曼) Phạm: Àtman. Thuật ngữ triết học Ấn độ và là thuật ngữ đặc biệt của triết học Upanisad và phái Vedànta, dùng để biểu thị tự ngã, thần ngã. Thuật ngữ này do động từ van(hô hấp) trong tiếng Phạm chuyển thành. Vì cho hô hấp là nguồn gốc của mạng sống, nên tiến bước nữa lấy tự ngã (àtman) làm trung tâm thống nhiếp cá nhân. Tự ngã này, người phàm ai cũng có đủ và cùng một tính chất với Phạm (Brahman) là nguyên lí của vũ trụ, do đó nảy sinh tư tưởng Phạm Ngã Nhất Như. Tư tưởng này có ảnh hưởng rất lớn đối với Bà-la-môn giáo cũng như với các nhà tư tưởng tự do. Đối với phái Tăng-khư-da, tự ngã này là một nguyên lí tinh thần thuần túy, gọi là puruwa, khác với tự nhiên và phái này dựa vào đó mà thành lập Nhị Nguyên luận. Trong Phật giáo, nhằm đối lại với tự ngã nên chủ trương Vô ngã (Phạm: anàtman; Pāli: anattà). Luận vô ngã này được xây dựng trên nền tảng của đạo lí: các pháp duyên sinh vô thường. Hết thảy sự vật đều không có thực thể tồn tại một cách cố định, mà luôn luôn thay đổi. Có thể nói, tất cả những cái tồn tại đều thuộc về nhân duyên sinh nhân duyên diệt (quan hệ nương vào nhau, liên quan với nhau), vì thế nên gọi là vô ngã. Nhưng vì chúng sinh chấp ngã, ngã sở, mê mất chân lí, nên phải chịu sống chết vòng quanh. Bởi vậy, đức Thế Tôn nêu cao đạo lí vô ngã, khiến chúng sinh hiểu rõ vô ngã, mới có thể giải tỏa mê lầm, phá tan chấp trước, trừ bỏ chướng ngại để được giải thoát. Bồ-tát chứng được vô ngã, có thể dung tam luân thể không mà thực hành sáu độ muôn hạnh một cách tự tại không ngại.