thập thí:

(十施) Chỉ cho 10 hạnh thí xả mà Bồ tát tu tập. Đó là: 1. Tu tập thí pháp(cũng gọi Phân giảm thí): Bẩm tính của Bồ tát là nhân từ, ưa thích làm việc huệ thí; đối với các thức ăn uống ngon ngọt, tự mình không tham đắm mà ban phát cho chúng sinh, các vật khác cũng thế, còn thừa thì Bồ tát mới thụ dụng. 2. Tối hậu nan thí pháp(cũng gọi Kiệt tận thí): Bồ tát bố thí hết những vật cần thiết cho sự sống của mình cho chúng sinh để làm lợi cho họ. 3. Nội thí pháp: Bồ tát thương xót chúng sinhkhổvì già yếu, tật bệnh, cho nên xả thân bố thí để cứu giúp mệnh sống của họ. 4. Ngoại thí pháp(cũng gọi Ngoại xả): Tức bố thí những thứ bên ngoài như ngôi vua, phúc lạc, vật báu... 5. Nội ngoại thí pháp: Ngôi vua là ngoại, thân làm các việc khó nhọc là nội; nội ngoại đều bố thí. 6. Nhất thiết thí pháp: Tất cả ân ái rồi sẽ chia lìa, chẳng lợi ích gì, vì thế Bồ tát phải xa lìa hạnh tham ái, buông bỏ tất cả để huệ thí chúng sinh. 7. Quá khứ thí: Vì độ hóa chúng sinh nên Bồ tát thị hiện thân mình giảng nói đạo pháp, giúp chúng sinh thành tựu Phật pháp; lại quán xét các pháp quá khứ, dù có tìm cầu khắp 10 phương cũng đều không được, nên đều xa lìa. 8. Vị lai thí: Bồ tát nghe chư Phật và Bồ tát đời vị lai tu hành thiện căn, đầy đủ công đức, Bồ tát chẳng vì các công đức ấy mà chuyên tu thiện căn, cũng không phế bỏ, chỉ nhân cảnh giới ấy giáo hóa chúng sinh, quán xét chân thực, chẳng phải có xứ sở, chẳng phải không xứ sở, chẳng phải trong chẳng phải ngoài, nếu pháp là chẳng có thì nên buông bỏ. 9. Hiện tại thí: Nghe các công đức của 6 tầng trời cõi Dục, cõi Sắc, Ngũ tịnh cư, Nhị thừa... ở hiện tại, như huyễn như hóa, vì chúng sinh không biết nên bị trôi lăn trong đường ác, Bồ tát bèn nói pháp cho họ nghe, giúp họ xa lìa ác đạo, thành tựu Phật pháp, tu đạo Bồ tát, tâm không hoặc loạn.10. Cứu cánh thí: Bồ tát quán xét thân người hư dối, nên nghĩ đến việc xả bỏ thân này để bố thí cho chúng sinh kia, mong tròn thệ nguyện của mình khiến các chúng sinh tùy theo sở nguyện được khai ngộ mà thành tựu pháp thân thanh tịnh. [X. Hoa nghiêm kinh đại sớ sao Q.21; Hoa nghiêm kinh thám huyền kí Q.7].