tam thánh viên dung quán:

(三聖圓融觀) Pháp quán của tông Hoa nghiêm, tức quán tưởng đức Phật Tì lô giá na và 2 vị bồ tát Phổ hiền và Văn thù dung hòa làm 1 thể không ngăn ngại. Trong đó, Phật Tì lô giá na là thể chung của tất cả mọi đức, tượng trưng cho quả phần bất khả thuyết, còn 2 vị bồ tát Phổ hiền và Văn thù là đức riêng của Phật Tì lô giá na, tượng trưng cho nhân phần khả thuyết. Trong 2 vị Bồ tát này, ngài Phổ hiền biểu trưng chân lí của pháp giới sở tín và pháp giới do tu hành chứng được; trái lại, ngài Văn thù thì biểu trưng cho tín tâm đối với chân lí của pháp giới năng tín, sự lí giải đối với chân lí của pháp giới và đại trí chứng chân lí của pháp giới ấy. Sở tín cũng như Hành, Lí của ngài Phổ hiền và Năng tín cũng như Giải, Trí của ngài Văn thù mỗi mỗi đều viên dung và năng, sở bất nhị. Như vậy, pháp mà 2 vị Bồ tát biểu hiện là tương tức hỗ dung, trùng trùng vô tận, đó là biểu thị Nhân dẫn đến quả Phật đã hoàn thành, cho nên lập trường của Nhân và lập trường của Quả là đồng nhất và qui thuộc về cảnh giới của quả Phật, do đó mà Tam thánh dung hòa làm 1 thể. Pháp môn Tam Thánh viên dung là nghĩa sâu xa nói trong kinh Hoa nghiêm, cho nên, nếu người muốn tu theo kinh Hoa nghiêm thì phải quán xét pháp môn này trong 1 niệm của chính mình. Đây chính là 3 pháp Tâm, Phật và Chúng sinh không sai khác, lí, chứng và trí sở chứng cũng không lìa tâm. Tâm niệm của chúng sinh chính là Như lai tạng, phương diện Không Như lai tạng là Phổ hiền, phương diện Bất không Như lai tạng là Văn thù. Lại lí chung của Như lai tạng là Phật Tì lô giá na, phải quán tưởng trong 1 niệm có đủ tướng Tam Thánh viên dung. Pháp quán viên dung này do ngài Trừng quán đề xướng vào đời Đường; nhưng thực ra, trước ngài Trừng quán, cư sĩ Lí thông huyền đã có thuyết này rồi. [X. Tam thánh viên dung quán môn (Trừng quán); Hoa nghiêm pháp giới nghĩa kính Q.thượng; Hoa nghiêm kinh quyết nghi luận Q.1, thượng; Hoa nghiêm kinh hợp luận Q.3].