thủ:

(守) Phạm,Pàli:Upàdàna. Nhận lấy, nắm chặt lấy. Tên khác của phiền não. Trong kinh điển Hán dịch, Upàdànacũng thường được dịch là Thụ ( ). Thủ là chi thứ 9 trong 12 duyên khởi, nghĩa là nắm chặt lấy đối tượng, không buông bỏ; cũng tức là sự hoạt động mãnh liệt do chi Ái thứ 8 hiện hành dẫn sinh, đặc biệt chỉ cho sự chấp trước đối với dâm dục, thức ăn uống, đồ dùng... và các tác dụng của tâm dục vọng tham cầu. Thuyết nhất thiết hữu bộ dựa vào thuyết Phần vị duyên khởi cho rằng Thủ là giai đoạn chúng sinh thanh xuân sung sức, lòng khao khát đối với dâm dục, ăn uống... đang cháy bỏng, cho nên rong ruổi khắp nơi tìm cầu mà không từ nhọc mệt, gọi là Thủ. Còn kinh bộ thì y cứ vào nghĩa Sát na duyên khởi mà cho rằng Thủ là chỉ cho các phiền não dục tham... nên dùng hành tướng mãnh liệt, có khả năng thổi ngọn lửa nghiệp bùng cháy để giải thích chi Thủ. Tông Duy thức Đại thừa thì xếp Thủ vào chi năng sinh, là thể của tất cả phiền não và chung cho các chủng tử hiện hành. Ngoài ra, thông thường Thủ được chia làm 4 thứ là: 1. Dục thủ: Chỉ cho sự tham cầu đối với 5 cảnh rất hấp dẫn: Sắc, thanh, lương, vị và xúc. 2. Kiến thủ: Chấp chặt lấy các quan điểm thế tục chẳng phải Phật giáo. 3. Giới cấm thủ: Bám chặt lấy các giới luật không phải của Phật giáo. 4. Ngã ngữ thủ:Chấp trước các ngôn ngữ thuộc ngã kiến. Lại nữa, chúng sinh là chủ thể, gọi là Năng thủ; đối tượng bên ngoài là khách thể, gọi là Sở thủ. [X. kinh Tạp a hàm Q.14; Thức thân túc luận Q.3; luận Đại tì bà sa Q.23; luận Câu xá Q.9; luận Dugià sư địa Q.9; luận Thành duy thức Q.8]. (xt. Tứ Thủ).